t
het geheim
het geheim
1
van den Bankier,
1
Zondag 9 December 1888
Nummer 49 (152)
3d® Jaar.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR DE
fr# voor do ynnrnn IhpPT
Abonnementsprijs j 6 fr 50 voor den buiteni vooroP
PRIJS PER NUMMER 10 C EN TIMEN.
Man abonneert zich: op alle postkantoren voor den buiten: yoor de stad, ten kantore van het blad,
40, Korte Zout straat, 40, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Prijs der Annoncenper drukr®9o1-
Vonnisten op de derde bladsijde, 50 cctUinttn.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST. 8 DECEMBER.
De nieuwe abonnenten voor 1889,
zullen met het opzenden van het bedrag
van den abonnementsprijs ons blad gratis
tot nieuwjaar ontvangen, alsook de ver
schenen nummers van het Mengelwerk
dat voorzeker door enze lezers goed
onthaald en gretig gelezen zal worden.
De Liberale jongelingen worden vrien
delijk verzocht de lessen welke des Zon
dags. om 9 ure 's morgens, in jhet lokaal
CONCORDIA, Schoolstraat, Ne 2, tot be-
reWingvan het kierexaam gegeven worden
bij te wonen. De lessen worden door
bekwame onderwijzers gegeven.
Buitenlandfscli politiële
overzicht.
Weenen 4 december - Cijferdepeches
uit Berlijn bevestigen dat de ziekte van
keizar Wilhelm eene bedenkelijke wen
ding neemt. Dit nieuws is volgens Fi
garo geput uit geloofwaardige bron,
want een voornaam Rus die door Berlijn
kwam zou naar Parijs hebben geschre
ven dat Wilhem II ten gevolge van he
vige Smarten in het oor, zoo prikkelbaar
is dat de geneesheeren hem alle gees
teswerk verbieden.
Langs eene andere zijde weet de Maim
dat er slechte berichten op de beurs te
Weenen liepen over de gezondheid van
keizer Wilhelm.
Parijs2 december. 4 ure namidd.
De manifestatie op het graf van den
barrikadeheld Baudin was grootsch en
indrukwekkend. Ongeveer 25,000 man
negen vrouwen mimen er deel aan. Aan
't hoofd ging de gemeenteraad in korps.
Het défilé voorbij het borstbeeld Bau
din healt geduurd van 3,15 tot 4 ure.
Alles is kalm afgeloopen. Men hoorde
enkele kreten van Leve Boulanger
In den stoet werd de Marseillaise en de
Carmagnole gezongen.
Om 5 ure namiddag had Par zijn ge
woon aanzien.
Duitschland. - Men meldt dat keize
rin Augusta, grootmoeder van den to-
genwoordigen keizer zich tot het R.
Kath. Geloof heeft bekeerd.
Engehnd. Londen, 5 December.
M. Heath, conservatief afgevaardigde
heeft, in eene redevoering heden uitge
sproken, bekend, dat het engolsch gou
vernement, in het begin van den aan
staanden zittijd een wetsontwerp zal
neerleggen om de uitgave eener leening
van 10 miljoen pond sterling (250 mil-
franks) goed te keuren die dienen moet
om de krijgsvloot te veriterken.
Spanje. Madrid, 6 December.
Volgens de Impavtiat moet men zich
binnen korten tijd aan eene ministerieele
krisis verwachten.
Het dagblad de Liberal zegt dat de
miuister van finantiën verkleart heelt
zijn ontslag tv zulleu geven indien, ten
gevolge der samenspanning der afge-
scheide liberalen met de conservatie
ven, de kandidaten door hbt ministerie
aangeduid niet benoemd zouden worden
als ledeu van de Begrootinge Com
missie.
De Gevai'on.
Nog eens heeft Leopold II op de geva
ren welke over Belgie hangen, gewezen.
Weeral blijft de clerikale pers daarvoor
doof, en onze catholieke representante*
schijnen de koninklijke waarschuwin
gen niet begrepen te hebben.
Leopold II, in een onderhoud dat hij
met de bestuurders van den nederland
sehen Schouwburg gehad heelt, maakte
van deze gelegenheid gebruik om zijne
vaderlandslievende inzichten bloot te
leggen, zooals hij het voormaals deed te
Bergen, te Doornijk en te Brugge. Hij
sprak over de verwikkelingen waarin
Belgie zoukunnen medegesleept worden,
en over de noodwendigheid dat alle
inboerlingen, rijk en arm, ten tijde van
gevaar, zich rond onze driekleurige vlag
zouden moeten kunnen scharen.
I Terwijl de liberale pers, zonder onder
scheid van zienswijze, de gevoeligste
bejegening voor den wijzen raad van
's lauds eerste burger over heeft voor
deu oudeu dienaar zoo hij zichzelf
noemde die het best in staat is om te
weten wat er om en tegen onze onzijdig
heid gebronseld wordt, doet thans de
clerikale pers niets dan schreeuwen en
tempeesten van woede, en geeft den
Koning ongelijk zoo vrij en zoo duidelilk
zijne betrachtingen blootgelegd te heb
ben.
Het zijn niet alleen de buitenbodem-
sche gevaren die de Koning ziet opdrGÏ-
gen, maar ook onze inweudige twisten
en moeilijkheden, onze kreupele poli
tiek onze mindere vooruitgang op
maatschappelijk gebied, onze verlam
ming in handel, nijverheid, wetenschap
pen en kunsten, en vooral die onbestu
deerde en onvoorzichtige socialisten
beweging, de bedreigingen van werksta
kingen welke tot grootere ellende moeten
leiden, en het nakend oproer waarmede
ons dom, misleid en onwetend volk
gaande gehouden wordt.
Tenzij eenige afzonderlijke en kort
stondige werkstakingen welke hier en
daar sedert Maart 1886 uitgeborsten
zijn, heeft onze werkersklas zich moedig
aan den arbeid gehouden. De vrede en
de gelatenheid heerschen nochtans in de
gemoederen niet. Er broeit te Gent, te
Brussel en vooral bij de Walen een dof
gerommel waarvan men het gevaar niet
ontveinzen mag. Men gevoelt dat de
volksmenigte haar misnoegen opkropt,
en met ongeduld naar de beloofde ver
betering van haren toestand hunkert.
Stellig, de werklieden geloofden aan
de beloften der arbeiders-commissie,
welke men zoo welwillend zag zetelen
en welke, zoo het bleek, met de beste
inzichten bezield was om zekere oplos
sing te inden ten einde het lot dei-
lagere standen te behelpen.
Die arbeiders-commissie heeft veel
gewerkt te dien tijdo, veel beloofd, doch
weinig voortgebracht.
Zulks gevoelt het volk, en het zoekt,
het wil verandering. Iu het Walenland
denkt men dat die verandering slechts
bekomen kan worden door geweld.
De ondervinding Tan eenige maanden
heeft toegelaten rekenschap te houden
over den uitslag der wet op de dronken
schap, die, zegde men, den werkman
zou verbeteren en gelukkig maken.
Doch die wet heeft geena enkele ver
andering aan de ingekankerde gewoonte
voortgebracht. Het getal zatlappen die
bij zon-en feestdagen over de straten der
steden en over de wegen der dorpen
dweilen, is overgroot. Alleenlijk de
politie wier personeel in vele gemeen
ten onvoldoende is heeft daaimede
eene zeer lastige taak op den hals ge
kregen, en de beteugeling dor overtre
dingen heeft geenszins den verwachten
uitslag opgeleverd eenige welhebbende
dronkemannen, die men aan de boe'
gedaan beeft, betaalden hunne schuld,
eu herbeginnen als zij weder goesting
hebben. Wat de geringere wallebakken
betreft, liever daa de boet te betalen, zij
gingen een of twee dagen in het kot
overbrengen, en gaan voort zich aan
den drank over te geven, als zij maar
aan de centen kunnen geraken.
En man beweerde dat die dronke-
manswet ging verbeteren en verzedelij-
ken
Bij de samenscholingen, in de meetin
gen welke sedert eenige dagen t« Brussel
en in de kolenstrekon plaats hebben
hoort men weder de werkman zijn arm
lot aan ons bekrompen kiesstelsel toe,
schrijven, aan zijne volstrekte verwij
dering aan de kiesbu», aan zijne niet-
modewerking der benoeming zijner
vertegenwoord'gers, daar de tegenwo le
dige zegt hij heden niets doen of
doen zullen voor de mindere klassen, en
rij beschuldigt ze volkomen de volks
belangen te verwaarloozen.
Met gelijk of met ongelijk, het volk
uit het Walenland ziet alleen de redding
wauneer het kiezer zal zijn. Met deze
zonderlinge gedachte is het heel en al
ingenomen, het schijnt niet genegen er
van af te sien, mi hot wordt daarin
opgestoken door onbezonnen -meest
fransehe oproermakers, twistzaaiers,
die zich niet ontzien de werkstaking
dat is nog meer ellende aau te predi
ken, en dit mot geweld en dynamiet
indien men het noodig acht.
Onze Koning ziet die gevaren aanko
men, on |men moet ziende blind en
hoorendedoof zijn om niet te begrijpen
dat het tijd worde dat de gouvernemen
ten on de hoogere standen zich met het
lot onzer misleide werklieden moete*
bezighouden, en kost wat koet middelen
zoeken om aan die woelingen een einde
te stellen, niet met er bataljons en
eskadrons haen te zenden, maar door het
oplossen van zekere sociale quaestien
waarop wij 'neer dan eens gewezen heb
ben, als uitbreiding van het kiesrecht,
de persoonlijke dienstplicht, erfrecht,
beroepscholen verplicht onderwijs,
pensioenkassen, en meer andere.
Met gelijk of met ongelijk wij her
halen het zien de werkonde klassen
daarin hunne redding.
Men meldt dat het gouvernement in
den loop van Januari een wetsontwerp
op den verplichten soldatendienst zou
invoeren en daarbij de cabinetsquaestie
stellen, dit wil zeggen, dat liet Ministerie
zou verklaren dat het rijn ontsiag zou
geven als dit ontwerp niet werd aan
genomen.
6.
VAN DEN BANKIER.
Ik weet het, mijn jongeu, ik weet het, ant
woordde de kapiteinen streek met de hand over
zijn voorhoofd als om zme gedachten te verza
melen. Wat gij mij daar zegdet, ^eft mij m het
eersteen weinig van streek gebracht, maar
hst zal spoedig voorbij zijn.
Luister eens, beste jongen, gij weet dat ik
-Itiid het vols e vertrouwen m u gesteld heb
ik moet u nu echter nog meer dan ooit vertrou-
WeEiBmog^gebeuren wat er wil, de Lily Queen
hb Zmpn vroeg met het aanbreken van den
C onder zeil gaan. Als ik op dien tijd aan
boord ben, is alles in orde. Zoo niet, dan moet
ronder mij vertrekken en gij, Gilbert
TWnleigh. mijn plaats als kapitein innemen.
Onthoudt ditik wil van geen uitstel hooren,
de manschappen zijn allen aan boord, de
lading i» volledig en wordt daar ginder ver
wacht. Er is te lang getameld tot nu toe en het
it nu eene zaak van eer voor mijdat geen enke
oogenblik meer verloren worde.
Ik stel vertrouwen in u, Gilbert, a.s ot gij
mijn zoon waart. De hemel alleen weet wanneer
ik het blauwe water weer zal zien. Als die
Rupert Godwin inderdaad ep den rand van
zijnen ondergang staat, zal hij niet gemakke
lijk twintig duizend pond teruggeven. Maar ei
moge gebeuren, wat er wil. ik wil en zal het
geld terug hebben, goedschiks of kwaadschiks.
h In dien tusscheutijd, Gilbert, vertrouw ik
Waneer het ergste mocht gebeuren, u het hevel
over het schip toe. Denk er aan, gij zeilt in elk
geval morgenvroeg uit.
Zonder fout, kapitein, en als het God
behaagt, gaat gij meda.
Dat, antwoordde Harley Westford op
plechtigen toon, weet de 'hemel alleen.
Hij overhandigde den jongen stuurman aide
noodige papieaen, en na weinige in der haast,
maar toch niet achteloos gegeven aanwijzingen,
drukte hij Gij' ert's hand en sprong in de boot,
die hem aan land moest brengen.
Hij riep de eerst de beste cab aan, die hij
buiten ie docks Tond staan, en beval den koet
sier in vliegenden galop naar te Lombardstraat
ta rijden.
Het kantoor werd juist gesloten, toen de
kapitein voor de deur uitstapte. Mr Godwin
was zoo even vertrokken naar Jzijn buitenver
blijf, zooals de klerk Harley inarley meedeelde,
en gèeue zaken konden dien dag meer gedaan
worden.
Dan moet ik hem naar zijne buitenmaats
volgen, gaf de kapitein ten antwoord. aar is
Wilmiugdon Hall aan den noordelijken
spoorweg, voorbij Hertford.
Hee kan ik daar komen
Met den spoortrejn naar Hertford, en
verder per rijtuig tot aan de Ilall. t Is maai
anderhalve mijl van de statie,
Goed, antwoordde Harley en gat den
koetsier bevel naar do statie van den noorde
lijken spoorweg te rijden, waarop „hij weer iu
het rijtuig stapte.
Rupert Godwiu noch ik, zullen rust noch
1 duur hebben, totdat het geld teruggegeven is,
riep de kapitein uit, en hief zijne uitgestrekte
handnaar boven, als wilde hij de machten dos
hemels tot getuigeu roepen van zijnen eed.
Weinig 'dacht, hij van welken vreeselijken
aatd de vervulling zou zijn van den oed, dien
Rij daar aflegde.
IJl. Ecu lastige schuldcisckcr.
Terwijl Harley Westford zich met den snel
trein naar Hertford begaf, zat Mr Godwiu bij
zijn glas wijn, in een der prachtigste vertrekken
van Willmingdon Hall.
Willmingdon Hall was geene uieuwerwetsche
villa, gebouwd door een rijk spekulant.
Het was een edel overblijfsel van vroegeron
tijd, een van die deftige woonplaatsen, die men
nog hier en daar vindt, tusschen de hoornen der
dui/.eudjarigebosschen. Eeuwen lang was de
Hall eene verblijfplaats geweest van een voor
naam oud geslacht, mm-r loszinnige verkwis
ting had de lords van het kasteel uit de trotsche
poorten gedreven, om plaats te nsaken vooi den
rijken volksman.
De Hall was gebouwd in den vorm van een
vierhoek, en ruim genoeg om een geheel regi
ment soldaten te kunnen herbergen. Eene zijde
van den vierhoek was in den eersten tijd der
Tudors gebouwd, en was sedert lange jaren
geheel onbewoond gebleven.
De steenen kozijnen der vensters verduister
den de kamers, en het behaugsel hing, half
vergaan, aan de sombere slaapvertrekken en
laag gezolderde salons van eeae lang rerrlogene
eeuw.
Weinigen van het huis des bankiers hadden
moed genoeg om dezen vleugel van het kastee
te betreden, waar het natuurlijk, zsoals men
zegde spookte. Men wist echter dat Mr Godwin
dikwijls de sombere eenzame kamers betreden
had, waar het stof dik op den vermolmden
vloer lag.
De bankier had inderdoad een ijzeren brand
kas ineeue van de heneden kamers laten zetten,
e" men zegde dat hij daar in den kelder ouder
den uoordelijken vleugel eene menigte ouder-
wetsch zilver-nn juwelierswerk bewaarde, dat
hem ter bewwing toevertrouwd was.
Wij zullen het gelooven als wij het
zien, want heel de clerikale pers, da
bijzonderste en meest gemachtigde bla
den inbegrepen, outhalen reeds deze
tijding met spotternij.
Zij zeggen en te recht dat M.
Beernaert niet zoo dom is als zijn neii
staat, en zoo onbehendig niet zal wezen
zijne minis,erportefoele te verspelen op
eene zaak, die hij op voorhand waet
door de geldmannen en door de rechter
zijde niet zal aangenomen, maar integen
deel met klank verwerpen worden.
Daarin ziet de Koning een gevaar voor
dns landeken.
Wie heeft de dwaze artikels niet gele»
zen van M6 Adam over de zoogezeid»
O'iderduimsche traktaten welke Koning
Leopold met Duitschland zou aangegaen
hebben Dat gaf aanleiding aan een
deel onzer belgische pers om haren haat
tegen Duitschland to drijven, en hare
vooringenomenheid met Frankrijk er
zijn bij ons lieden die franechdol aijn.
In Duitschland grootheid bemerken zij
niets dan het verlies van Elzas-Loterin-
gen, waaraan zij zoo gevoelig zijn alt
gold het twee onzer eigen belgische pro
vinciën.
In die overdrevens franschlarij va»
sommige Belgen ziet de Koning e«a
gevaar.
Wij, Vlamingen, zijn niet zoo eenzij
dig, zoo moedwillig partijdig. Wij wetel
in Frankrijk te erkennen wat aan Frank
rijk toekomt. Wij herdenksn met dauk-
haarhei 1 en bewondering die onsterfe
lijke beweging van 1789 waarvan wij
toekomende jaar het eeuwfeest zullen
gaan vieren, die den sehop jaf aan
heel het kraam van vergulde eu ver
molmde misbruiken, niet alleen ia
Frankrijk, maar overal. Wij weten en
erkennen wat de vrijheid der wereld
aan de revolutie verschuldigd is.
Maar wij gaan niet mede met hen die
Leopold beschimpen omdat Hij na de
veldslagen van 1870 den ouden Willem
geluk wenschte. Wij laken onze ver-
lranschte dagbladschrijvers die durven
zeggen dat Duitschland de nacht-
merrie der wereld is en dat het in onza
8 steden niet om houden is, sinds zij
door zoovele Duitschers bewoond en
bezocht worden, en veranderd zijn in
in poelen vol puitengekv. aak
Is het geene misdadige en onbezounen
opstokerij tot wanorde wanneer zekere
'franskiljonnendrukpers onze Waalsche
werklieden wil wijs maken dat 300,000
Belgen, die thans in Frankrijk vertoe
ven, gereed staan om bij het eerste
e!
Zeer weinige thans nog leven le personen
hadden dii n kelder betredenmaar men zegde
dat hij zich over de geheele lengte van de noor-
delijke zijde van den vierhoek ui strekte, en
zelfs doorliep tot onder de andere gedeelten van
h t gebouw.
Meu verhaalde elkander alsmede, dut die
kelders in de tijden van burgeroorlog gediend
hadden tot gevangenjs voor dovijaden, eu .als
schuilplaatsen voor de aanhangers tan de goode
zaak
De talrijke bedienden, dio tot liet huishouden
van Mr. Godwin behoorden, spraken dikwijls
onder elkander vr.n die spookachtige kamers
onder den grand, maar geen van henzon den
moed gehad hebben, zonder licht in die sombere
en onbekende gewelven neer te dalen. Die
kelders stonden bovendien ook niet open voor
den eerrten deu besten vermeteleu indringer,
want de zeer groote sleutels daarvan, ovenals
van de kamers van het verlaten noordelijk
gedeelte, berusten onder de veilige bewaring
van Mr. Godwin zelve en waren zonder twijfel
geborgen iu een van de talrijke brandkassen,
die langs den muur van zijne kamer stmden.
:h
Er bestond nog ean oud verhaal vau den ouder-
aardschan gang, die van het eene of het andere
gedeelte van het huis naar den kelder leidde,
maar niemand van de huisgeuooten had het ooit
gewaagd, de waarheid daarvan te onderzoeken.
Er bestond immers evenzeer een spookje van
eene witte dame, wier schaduwbeeld op elk uur
van den dag zich in de donkere kamers aau uw
oog kou voordoen, bij haar leven een tamelijk
onschadelijke dame, een lief schepseltje, dat
met een gebroken hart van verdriet gestorven
was door onstandvastigheid van eenen zekeren
heer, die tot den militairen stand behoorde
n-aar een lastige dame, nu zij in deu staat van
geestverschijning rondwaarde eu al haren
ledigen tijd scheen te besteden met zuchten eu
weeklagen ia gangen en klswea, tevens op allo
mogelijke wijzea, die een vindingrijk »;ocA
bedenken kan, kloppende, stampende eu tik
kende tegen alle mogelijke wanden en deuren.
In den omtrek van Willmingdon Hall werd
de heer Godwin algemeen voor den bezitter vaa
een fabelachtig vermogen aanzien. Men be
schouwde hem als een soort van nieuwetschen
toovenaar, die, als bij dat gewild bad, zelf» uit
de gevallen dorre bladereu \an het boseh vaa
Willmiugdon goud had kunnen slaan.
De Juui-avon dwasevon schoon als de Juni-
morgen geweest was. De westelijke hemel vu
één gloed van purper en oranje, terwijl de heer
Godwin in de ruime met eikenhout besebotan
eetzaal zijn glas wijn gebruikte. Hij was niirt
alleen Jacob Dauloïson vertoonde zijn boakig
gelaat aan de aniere zijde van de tafel.
Kristalen ruitvormige geslepen karaffen-
st.alen schietende als waren zij met glinata,
rende diamanten bezet, schitterden in: de a
roaden gloed der avondzon, eu sappige vruch
ten uit de broeikassen waren tusschen groene
bladereu in schotel» van chineesch porcelain
opeengestapeld.
Weelde eu pracht omringden dan bankier
aan alle zijden toch had bij in geaue deale hai
uitzicht van oenen man, uie op dit oogaabLik
zeer uitsluitend aan de genietingen van het
dolce far niente koa overgeven. Een doakèk
waas van ontevredenheid lag over zijn schoen
gelaat uitgespreid en de purperkleurige geurige
bourgognewijn, die zijn klerk met echt epimi-
rischen smaak uit zijn glaa opslorpte, had
volstrekt geene aantrekkelijkheid voor den
meester.
Rutpert Godwiu had zich gano'odzaaki gezien
zijnen klerk tot vriend te houden. Jacob wi»t
immers van dis twintig duizend pond, waarom
trent reeds duistere plannen in hot hoofd van
deu bankier rondwaarden.
(Wordt VQ.QrhjoJui).
1
B
