HET GEHEIM
DOOFHEID
w
Nummer 17 (173)
Zondag 28 April 1889.
4de Jaar.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR DE
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
Pit IJS PER NUMMER 10 (JENTIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgang straat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
n Gewone, 15 centimen
I A"n0"CenKeklamen, 76 centimen Pep (l™kra9el'
Vonnissen op de derde lladzijde, i frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 27 APRIL.
Biaiteiilaridscli politielf
ovei'ziclit.
Frankrijk, Het hooger gerechtshof,
zet onafgebroken zijn onderzoek voort.
De generaals Feron en Logerot even als
de anarchist Soudey werden deze week
ondervraagd. Nieuwe huiszoekingen
werden gedaan. Tot hiertoe heeft men
nog niet kunnen te weet komen van
waar de overgroote sommen gekomen
zijn, welke de onkosten van de kiezin
gen in het Noorden en te Parijs hebben
moeten dekken. Eventwel heeft men
kunnen bestatigen dat de nationale partij
geldelijk de anarchisten heeft onder
steund om het volk tot wanordelijkhe
den te drijven.
Spanje.Een katholiek kongres werd
deze week te Madrid gehouden, waarop
met eenparigheid van stemmen de her
stelling van 't wereldlijk gezag des
Pauzen werd gestemd.
De liberale bladen laken de toegevend
heid van minister Sagasta welke dit
kongres heeft laten plaats grijpen.
Holland. De beternis des Koningg
blijft aanhouden. De turfgravers zijn in
werkstaking gekomen. De ruiterij en
het voetvolk heeft de oproermakers met
de wapens uiteengedrevener zijn tal
rijke gekwetsten.
Rome. Leo XIII heeft eene kom
missie van kardinalen aangesteld om den
toestand te onderzoeken van de pause
lijke kas. Volgens het schijnt, zou de
laatste schatbewaarder, buitengewone
sommen op beursspeculatiën gewaagd,
en daardoor verscheidene millioenen
verloren hebben.
Koning Humbert zal kortelings een
wederbezoek bij den duitschen j Keizer
afleggen. Tot hiertoe weet men nog
niet welke houding Italië thans in Afrika
n^men zalof het een groote slag zal
durven wagen, of wel dat het enkel zal
toeschouwer blijven bij het betwisten
voor de opvolging van den Negus.
Amerika. Verleden maandag heeft
het in bezitnemen van jOklohama, eene
streek in 't Westen en laatste schuilplaats
der Roodhuiden, plaats gehad. Duizen
den kolonisten hebben zich van den
grond meester gemaakt en er oogen-
blikkelijk steden en dorpen gebouwd.
Op weinige uren tijds was de stad Gun-
thrie opgetimmerd. Zij telt 15,000 zielen
en bezit reeds een stadhuis,een posthuis,
eene wisselbank, een dagblad en een
gemeenteraad
26.
VAN DEN BANKIER.
Juist had zij haren mantel omgeslagen en
haren hoed opgezet toen een lichte voetstap op
den trap weerklonk en in het volgende oogen-
blik stond sir Harold voor haar.
Ik hoop, miss Westford, sprak hij met
den meest mogelijk eerbied in stem en houding,
dat gij mij zult willeu toestaan te zorgen, dat
gij veilig t'huis komt. Ik weet dat gij geheel
alleen hier gekomen zijt, en het zal mij een
groot genoegen doen u naar huis to mogen
vergezellen.
Violette bloosde, wantin de thans vervlogene
gelukkige dagen was zij gewoon geweest na een
partij of een bal een rijtuig ter barer beschik
king te hebben.
Zij kon zich niet weerhouden een weinig
schaamte te gevoelen, valsche schaamte, zoo
gij wilt, maar toen dat een oogenblik voorbij
was, antwoordde zij vrijmoedig Gij zijt zeer
vriendelijk, sir Harold, maar ik ben voorne
mens naar huis te wandelen en ik geloof dat
mijn broeder daar buiten op mij zal «taan
wachten.
Uw broeder riep de baronnet, en het was
hem onmogelijk zijne teleurstelling te verber
gen. In dat geval moet ik de zorg over uwe
veiligheid natuurlijk overlaten aan hem die er
het meeste recht op heelt. Maar gij zult mij wel
willen toestaan u te geleiden naar de plaats,
waar uw broeder wacht?
Oostenrijk,De tijdingen uit Weenen
over de vervolgingen tegen de Joden
beginnen onrustbarend te worden. Men
is reeds tot wanordelijkheden overge
gaan verscheide winkels of magazijnen
van Joden werden verwoest of geplun
derd. Gansch het garnisoen houdt zich
zich gereed om des noods tusschen te
komen men vreest voor erge gevolgen.
Londen. ,De groote bladen laten
verstaan dat Boulanger niet verontrust
zal worden indien hij zich stil houdt en
Engeland in geene moeielijkheden
brengt. Komt hij om hier met zijnen
aanhang tegen 't republiek saam te
zweeren, dan mag hij stillekens elders
gaan.
Welstand! voorspoed! onpartijdigheid!
en ontlasting
Na het land in rep en roer, na in elke
stad en dorp den burgeroorlog aange-
predikt te hebben, gedurende zes lange
jaren, na de ouders en kinderen onder
den gewetensdwang wreed vervolgd en
gefolterd te hebben; zijn de klerika-
len ia ons land meester gewordeD onder
de belofte van aan iedereen welstand
rust en voorspoed te verschaffen.
Welstand en voorspoed. Maar zeg
ons eens, wie geniet die n g Is het de
landman, de burger, de werkman is
het de fabrikant, de koopman, 'de win
kelier
De landbouw blijft kwijnen, in weêrwil
zijne fameuze redders aan het [roer zijn.
In plaats dat de nijverheid herleeft, zijn
er allerwege fabrieken en werkhuizen
die hunne deuren moeten sluiten de
handel gaat ni t en voor den ambachts
man is er geen werk.
Welstand en onpartijdigheid. Asa
die wijdberoemde onpartijdigheid, en de
zwarte kliek slikt al de openbare ambten
in. Rechters, notarissen, greffiers, deur
waarders, ontvangers, controleurs, be
dienden, tot de veldwachters toe moe
ten een briefken van den pastoor en den
bisschop hebben,of andersiser nietsvoor
hen te krijgen. Alles voor de tap-en con
gregatiemannen, niets voor de zonen der
vrijzinnige burgerij.
't Is waar, genoeg beloften, waar
nooit iets van komt. Daar zijn jesuitach-
tige mannen bij de massa om overal hun
ne tong te gaan roeren dat de klerikalen
zoo gematigd, zoo rechtvaardig zijn,
dat zij niemand uitsluiten. Om de karak
ters te verlagen, te verbasteren, prijzen
zij de politieke onverschilligheid aan,
alzoo aan de plaatsvragers de hoop ge
vende benoemd te worden tot deze of
Onder het spreken bood hij Violette zijnen
arm aan en zij gevoeldde dat zij ditmaal niet
kon weigeren. Sir Harold behoefde haar niet
te geleiden, want Lionel stond aan het einde
van het terras te wachten en de baronnet was
wel genoodzaakt haar aan zijne zorgen over te
laten.
Wij hooren en lezen dikwijls van liefde op
het eerste gezicht en het scheen aan geen
twijfel onderhevig of sir Harold wa3 door die
plotseling opkomende kwaal aangetast gewor
den.
Violette kon uiet minder doen dan hem aan
haren broeder voorstellen en alle drie wandel
den een klein eind wegs te zameu voort, terwijl
sir Harold intusschen zijn best deed om zich
bij Lionel aangenaam te maken.
Het was een heldere zomernacht en de volle
maan stond in al haren glans aan den wolke-
loozen hemel. Zelfs Londen, dat er gewoonlijk
zoo prozaïsch uitziet, had nu, in het zilveren
licht der maan beschouwd, een romanesk aan
zien.
Maar toen Violette een blik wierp op haren
broeder, werd haar hart droevig aangedaan bij
het zicht van zijne kale versletene kleeren,
vergeleken bij die van den rijken baronnet.
Lionel Westford had evenwel zijn fatsoenlijk
uitzicht behouden, al had de armoede ook
haren stempel op hem gediukt, en Violette's
hart kromp ineen, terwijl zij zich den vrolijken
student van Oxford voor den geest haalde,
wiens leven niets dan een enkelen zonnigen
zomerfeestdag geweest was, die door niets
verontrust werd dan door de studie eener moei
lijke plaats in Euripides, of eene weeklange
oefening voor den roei wedstrijd der studenten.
Het scheen als ware die wandeling in het
maanlicht door de straten van Londen net aan
genaamste ding ter wereld voor sir Harold
want hij ging al verder en verder mede, tot dat
gene openbare bedieningbinnen
eenigejaren Bravo niet waar dat zijn
beloften die mogen tellen en intusschen
zBt gÜ geschoren zonder zeep.
OntlastingMaar waarom iL nkt
het godtoegewijde gouvernement er
niet aan de belastingen te verminderen
of af te schaffen die zoo zwaar op den
landbouw wegen Het ministerie boft
miljoenen in kas en overschot te hebben.
Maar aan geven denkt he< niet eens. Of
zijn de miljoenen misschien bestemd
voor kerk en klooster
We. k. W aar is de tijd dat minister
Beernaert zegde de wereld te zullen
verbazen en in zes maanden meer
openbare werken te doen uitvoeren dan
de liberalen in zes jaren verricht had
den Veel beloven en weinig geven,
doet de gekken in vreugde leven. En
inderdaad, laatst bofte do minister dat
hij voor zes miljoen openbare werken
opgeschorst had om te...kunnen sparen.
Sparen op de broodwinning van den
armen werkman.
Zoo ook is het gegaan met de werk-
mauswetten, die beloofden zulke won
deren te doen en van welke, eilaas
uiemendalle komt. Allen blijven in de
kartons der ministeriën slapen. Slechts
hebben wij de fameuze wet op de open
bare dronkenschap, die geen druppel
minder doet drinken en enkel eenige
arme duivels treft als 't past bij appe-
tijte. Dan nog de wet op de betaling der
dagloonen die minister Lejeuue te Ant
werpen t t doode letter gemaakt heeft.
In een woord, hoe vindt gij den kleri
kalen tijd, beste lezers? Kunt gij uwen
buik vullen met al die beloften, welke
nimmer van daden gevolgd worden
Maar neen, houdt op dit kraaiennest
Uwe aandacht langer niet gevest,
Een kwezelaar of hypocriet
Vindt in het land alleen crediet.
en Tuitingen in het hoofd.
Manier om zich ten zijnent te genezen
Men zendt eene brochuur van 132 bladz. tegen
0.30 Men wende zich tot J. H. Nicholson, 4,
Uronetstrait, Parijs.
IVvi gaan we ne gang
Men staat als verslagen, wanneer men nagaat
welke verwoesting de klerikalen in hot open
baar onderwijs hebben aangericht op de vijf
jaren, dat zij aan't bestuur zijn.
Beginnen wij met de ongelukswet vau 1884
op het lager onderwijs.
Sinds October 1884, dus op vier jaren en half
zijde Waterloo-Bridge bijna bereikt hadden.
Toen bleef hij staan, als gevoelde hij dat zijne
medegezellen er niet op gesteld zouden zijn hem
te doen zien, in welke armoedige wijk van
Londen zij woonden, en wenschte hun goeden
nacht.
Hij had nu genoeg van hen gezien om te
begrijpen, dat Violette en haar broeder van
voorspoed tot armoede vervallen waren, armoe
de van den bittersten en nijpendsten aard, ar
moede, die zich onder een uiterlijk van fatsoen
lijkheid moest verbergen.
Hij draalde terwijl hii Violette goeden avond
weuschte. Het scheen als kon hij zich niet van
hare zijde losscheuren.
Ik zal nooit uw lied vergeten, sprak hij,
het klinkt mij nog in de ooren, ik zal het nooit
vergeten maar ik hoop u spoedig weer te hoo
ren zingen.
Eindelijk was hij wel genoodzaakt afscheid
te nemen want Lionel's houding maakte elke
toenadering of vertrouwelijkheid onmogelijk.
De armoede had den jongeling trotsch gemaakt.
Hij, voor wien vroeger hoogmoed een ongekend
iets was, gedroeg zich nu tegenover vreemde
lingen bijna terugstootend en trotsch.
Hoe bekoorlijk is zij, dacbt sir Harold, toen
hij door de straten, welke door de maan helder
verlicht werden, naar zijne kamers in Albany
terug wandelde. Hoe bekooriijk En welk een
toon van goede opvoeding is in hare stem en
manieren op te merken I
En te denken, dat zulk een meisje arm is, en
genoodzaakt om onder aan den trap haren
mantel om te slaan, terwijl een half dozijn vle
gels haar al grinnikend staan aan te gapen. 0,
dat is al te erg, dat is schandelijk 1
Terwijl ik zoo rijk ben, vervolgde de ba
ronnet, terwijl ik duizende ponden ongebruikt
bij mijnen bankier heb liggen, en voor een half
ijn er 900 gemeentescholen met te zamen
19,000 leerlingen afgeschaftHonderden ge
meenten hebben alzoo hu.i officieel onderwijs
te niet gedaan.
Wij hebben alleen ronde cijfers genomen
beneden het wezentlijk getal afgeschafte scho
len, om het onthouden de3 te gemakkelijker t
maken.
En waardoor heeft men die afgeschafte scho
len vervang Onder de wet vau 1879 spraken
de klerikalen gedurig van geldverkwistinger
waren teveel, veel te veel scholen.
De 900 afgeschafte gemeentescholen zijn nu
vervangen door 1500 aangenomene scholen
dus zijn er 600 meer aangenomen dan er afge
schaft zijn
Nu schrijven Land en Werkman en
andere klerikale bladen niet meer, dat er te
veel scholen zijn. Waarom? Omdat het geld,
dat men aan deftige onderwijzers en huisvaders
ontnomen heeft, nn met Tolle schooten in de
koffers der kloosters gegoten wordt 1 Voild
Voegen wij daar nu hij, dat de wet van 1884
aan de gemeenten toelaat de jaarwedde ;der
gemeenteonderwijzers te verminderen, en dat
onze klerikale dorpsbestuurders die schoone
gelegenheid om hunne onderwijzers te straffen
en den heere pastoor aangenaam te zijn, niet
hebben laten voorbijgaan. Rond de 4000 ge
diplomeerde onderwijzers zagen hunne jaar-
we Ide verminderen met omtrent 280 franks per
booid. De totale vermindering der jaarwedden
bedraagt één miljoen
Intusscbentijd bevoordeeligt het klerikaal
ministerie de kerken en kloosters, verleent
verhooging van soldo aan p istoors en geeste
lijken laat bet trafiek der missen too boven
den tarief prijs, bekommert zich niet met den
konkelfoes der kerkfabrieken, enz., enz. In
een woord, de priester alleen is meester in
't land.
In alle andere administratie», worden de
ambtenaars en bedienden in jaarwedde ver
hoogd naarmate zij meer dienstjaren hebben,
alleen de getrouwgeblevene onderwijzers, die
jaren en jaren dienst hebben moeten van meet
af aan herbeginnen en liunne jaarwedde wordt
up het wet ig minimum gebracht
Aan de overloopers van 1879 integendeel
schenkt het gouvernement op voorstel van den
woesten Woeste eene geldelijke beloonin" 1/
Welke zedelij kbeid 11
En wis is er in de plaats der afgestelde
onderwijzers gekomen 1500 wereldlijke, doch
klerikale onderwijzers en onderwijzeressen en
1450 paters en nonnen, die thans allen betaald
worden uit de openbare schatkist van Staat,
Provincie en Gemeente.
De eersten, welke allen sleepdragers zijn
van M. den Pastoor, vullen dezes kas met eene
som van 1 millioen 500 duizend franks de
tweeden zorgen voor den coffrc-fort van 't
klooster en storten er jaarlijks 1 millioen 200
duizend franks in.
Op de 3000 aangenome katholiekeonder
wijzers en onderwijzeres ;en, zijn er maar 1250
gediplomeerd Dus 1750 niet-gediplomeerde
magisters 1
Eu voor zulk uitschot, voor zulk janhagel
moesten onze bekwainr gemeenteondei wijzers
aan de deur gezet worden 1
millioen effecten bezit... Maar ik zal morgen
naar mrs Trevor gaan en het van miss We»t-
ford trachten te weten te komen. Ik zal haar
duizend pond zenden, zonder dat zij weet van
wied het komt. Ik moet, ik wil iets doen, onver
schillig hoe of wat, zelf op gevaar af van als
een onbescheiden iudripger door dien trotschen
broeder, die mij uit de hoogte goeden nacht
wenschte, afgewezen te worden.
XIII. De beproevingen eener dochter.
Hoe laat zij ook thuis gekomen mocht zijn,
begreep Violette toch dat het haar plicht was
den volgenden morgen stipt op haren tijd
tegenwoordig te zijn. Ten acht ure wandelde
zij dan ook alweder naar het gebruik van baai-
eenvoudig ontbijt naar het westelijk geJeelte
der stad. Nog nooit was haar ten huize van
mrs Trevor eenige verversching aangeboden
want de élégante weduwe verstond zeer goed de
manier om van een koopje zooveel mogelijk
partij te trekken en hoe mild zij ook was met
schoone woordjes en fijne complimentjes, zou
zij toch hare hardwerkende slavin eene kop
thee of een glas gewone sherry niet gegund
hebben.
Het sloeg negen uren toen Violette binnen
gelaten werd. Zij wilde den achtertrap, die naar
de schoolkamer geleidde, juist opgaan, tuen
een der bedienden haar tegenhield.
Mevrouw verlangt u te spreken in haar
boudoir, sprak hij't Is van veel belang, en
zij wenscht dat gij terstond boven zult komen.
Violette verwonderde zich niet weinig over
deze oproeping, want mrs. Trevor stond zelden
op voor den middag, op welk uur het hare
gewoonte was hare chocolade te gebruiken en
te zitten lezen, totdat het tijd werd om hare
voorname kennissen te gaan bezoeken maar
alhoewel de gouvernante verwonderd was
koesterde zij toch geen de minste kwade ge-
En de diploma's door die mannen bekomen,
welke beteekenis, welke waarde hebben zij
De ju: ij gelast met het onderzoek door art. 8
der wet van 1885 ingt-steld, bestaat uit volbloe
dige klerikalen. Ge Kunt denken lezers, hoe
ernstig zulk ouderzoek is en hoe alle kosters
grafmakers-en klokken luiderszonen met een
certificaat van M. den Pastoor gewapend,
fier en met het hoofd in de lucht hun diploma
gaan afeischen.
En daar komen ze in hun dorp. De gemeen
teraad op bevel van M. den Pastoor bijeenge
roepen, gaat eerst naar de pastorij het orde
woord vragen en van daar naar het gemeente
huis beraadslagen.
De burgemeester opent de zitting en begint
met te verklaren, dat het de uitdrukkelijke en
stellige wil is van M. den pastoor,datdegemeen-
teonderwijzer op wachtgeld gesteld worde en
dat de zoon van den grafmaker, welk met een
diploma art. 8 beslagen is, als aangenomen
onderwijzer worde geno md. Dit Toorstel
wordt met eenparige stemmen aangenomen,
door de klerikale permenante deputatie goed
gekeurd en door den paternosterminister be
krachtigd
En dat gebeurt, in de negentiende eeuw
Hier, ia Belgenlaud En ons volk blijft stom
als een visoh De moordenaars van ons onder
lijs en onze onderwijzers zetten hunne misda
dige wanbedrijven voort, zonder ommezien,
koel en vastberaden en het volk zwijgt, geen
enkel moedige man durft er opstaan
Nu gaan we ne gang
O. S.
CTenoeg- fopperij.
Wat wij nog- allemaal in ons land zul
len zien gebeuren, onder bet gebme-
dijd ministerie, welk wij moeten ver
dragen, dat weet Jeezeken.
M. Pontus, minister van oorlog, die
nooit van zijn leven generaal is geweest
als in de bureel en van het ministerie,
komt daar met oene reserve voorden dag
die maar enkel op het papier bestaat,
eene oogenverblinding, eenen schijn van
reserve.
Die hersenschimmige reserve beeft in
hut leger zeer groote misnoegdheid, om
niet te zeggen verontwaardiging, ver
oorzaakt.
Generaal (sic) Pontus weet dit, en om
dit misnoegen te stillen, heeft hij voor
gesteld de noodige officiers te benoemen
voor zijne reserve.
't Zou dus eene reserve zijn zonder
soldaten maar met officiers
Dat zal aan het land elk jaar ean half
millioen meer kosten.
Het is de moeite niet waard er van te
spreken.
Maar nu brengt de Etoile iets aan het
licht dat, wordt het bevestigd, niet tot
eer strekt van minister Pontus, alsook
niet tot eer van heel bet ministerie.
Als wij de Etoile moeten gelooven
dacbte en had geen het minst vermoeden dat
tusschen haar en hare meesteres iets onaan
genaams zou voorgevallen zijn
Nooit had zij er liever en bekoorlijker uitge
zien dan toen zij zich bij mrs. Trevor aanmeld
de, die juist opgestaan was en in een lossen
morgenjapon gekleed, aan eene welvoorziene
ontbijttafel zat.
De weduwe had al hare lekkerbekkige ge
woonten van haren overleden echtgenoot aan
genomen en was juist bezig de lekkerste beetjes
van eene p istei te gebruiken, toen Violette da
kamer binnentrad.
Hare dochter zat aan d; andere zijde van da
tafel en eene duistere wolk bedekte het gelaat
der jonge miss.
Zij had den indruk bemerkt, dien Violette
op sir Harold Ivry gemaakt had, en zij geroeide
iets dat naar baat geleek tegen het onschuldig
meisje, wier bevalligheden de hare iu do
schaduw stelden.
Violette zag met een oogopslag, dat er ieti
voorgevallen was, dat haar in de achting vau
mrs en miss Trevor had doen dalenmaar haar
geweten was volkomen gerust en zij ontmoette
de blikken der beide dames met een vrij en
open gelaat.
Miss Westford, riep mrs Trevor op haren
eigenaardigen gemaakteu en hooghartigen toon
uit, toen gij voor de eerste maal deze kamer
binnentrad, zijt gij de kamer binnengetreden
van eene vrouw die zoo goed in vertrouwen is
al« een kind. Ik zag u, en gy bevielt mij. Gij
zijt schoon en ik ben eene zeer fijngevoelige
vrouw, voor wien de tegenwoordigheid van
schoone voorwerpen noodzakelijk is. Gij zocht
eene betrekking, ik heb u in dit huis opgeno
men ik vertrouwde aan u de zorg over
mijne onschuldige kinderen toe en nu, nu ik
mij zelve in slaap gewiegd had in volle vertreu-
t
DENDERGALM
i
M tl .r
