HET GEHEIM
DOOFHEID
4de Jaar.
Nummer 10 (175)
Zondag 15 Mei 1880.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 C EN TIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
op alle postkantoren roor den buiten voor ce stad, ten kantore van het blad,
10, Voor uitgnng straat 10, Aalst.
IJ ET ARRONDISSEMENT AALST.
n Gewone, 15 centimen
Prijs der Annoncen per drukrege
1 Reklamen, 75 centimen K
Vonnissen op de derde Had zijde, 1 frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan liet blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 11 MEI.
Opgepast
De HH. Leden van 't Willems-Fonds
worden dringend verzocht Maandag 13
Mei, om 9 ure 's avonds, op de vergade
ring In den Graaf van Egmont
tegenwoordig te zijn.
Dat niemand ontbreke: de belangrijkste
punten staan aan 't dagorde.
Buitcnlandsch politiële
overzicht.
Frankrijk. Frankrijk heeft deze week
twee groote plechtigheden op de prachtigste
wijze gevierd.
Zondag laatst was het de honderdste ver
jaardag van de eerste vergadering der Alge-
meene-Staten, te Versailles, welke het begin
was der Omwenteling van K89. Men verheer
lijkte daar de op! örnst eener groote eeuw, die
aan da volkeren vrijheid en gelijkheid op alle
gebieden heeft zien vergunnen. Des anderdaags
vierde men het werk dezer eeuw de opening
der tentoonstelling te Parijs. Die plechtigheid
word gedaan door Mijnheer Carnot, Voorzitter
der Fransche Republiek, vergezeld van al de
ministers en overheden en in tegenwoordigheid
van eene overgroote jubelende menigte uit
wiens borsten de kreten Leve Frankrijk 1
Leve de Republiek! in al de talen des aardbols
klonken. All wij zullan aangehaald hebben, dat
de ingangbureelen op dezen dag drij honderd
duizend ingangkaartjes hebben afgeleverd aan
drij franken, zal men een klein gedacht hebben
der massa welke deze feest heeft bijgewoond.
Nooit zag men eene tentoonstelling welke
zulken tredenden indruk maakte door hare
pracht, hare uitgestrektheid en het getal harer
deelaannemers de rijkdomim n en voortbreng
selen van den ganschen aardbodem zijn er ver
tegenwoordigd.
Rusland. De nihilisten, die ontembare
samenzweerders, zijn wederom in het strijd
perk getreden.
Deze week heeft men in de slaapkamer zelve
ran den czar eenen brief gevonden welke dood-
bedreigingen tegen hem inhield. De politie
heeft een begin van samenzwering tegen het
leven van den keizer ontdekt.
Deze ontdekking heeft de aanhouding van
talrijke officieren, welke aan het nihilismus
toebehoorden, voor gevolg gehad.
Italië. Men is daar zeer belemmerd met
den staat der zaken in de nieuwe verovering
van Italië te Massaouah, in Afrika. Deze ko
lonie, welke reeds zooveel italiaansch geld en
bloed heeft gekost, is in eenen zeer elleDdigen
toestand. De ziekten en de vijand overrassen er
de inwoners en de soldaten. Het ministerie
weet niet wat doen. De openbare afgunst in
Italië is tegen eene krachtige beweging, en
nogthans indien men aarzelt is alles verloren.
Oostenrijk. Men is in Weenen zeer be
kommerd door het optreden in Serbië en Rou-
menen van ministers welke openbaarlijk ge
kend zijn als weinig gunstig te wezen aan Oos
tenrijk en op welke men weet dat Rusland met
grond mag rekenen.
28.
VAN DEN BANKIER.
In twijfel trekken, mrs Trevor O, neen,
neen 1 Welke reden zoudtgij bij mogelijkheid
kunnen hebben oio den goeden naam v n dat
meisje te bezoedelen. Ik kan uwe woorden niet
in twijfel trekken, maar de slag treft mij heel
zwaar. Een paar dagen geleden zou ik nog
gelachen hebben met het denkbeeld, dat iefde
op het eerste gezicht ontstaan kan, en toch
geloof ik op mijn woord, dat ik even sterk aan
miss Westford gehecht ben, alsof ik haar nnjn
leven lang gekend had. En nu te moeten hooren,
dat zij de aandacht van een eerlijk man on-
weerdig is.... O, mrs Trevor, gij kunt u niet
voorstellen hoezeer die teleurstelling mij ge
troffen heeft.
In zijne bijna kinderlijke oprechtheid deed
de baronnet geene de minste poging om zijn
gevoel te verbergen. Anastasia zag hem aan
met een gemengden bhk van verachting e*
toorn.
Zij wai altijd afgunstig geweest op Violette
Westford en had steeds een afkeer van haar
gehad, omdat Violette schooner was dan zij
maar nu haatte zij haar met oenen haat, zoo
sterk als ooit in het hart eener vrouw kan op
komen,
Sir Harold stond op om afscheid te nemen.
Ik vrees, sprak hij, dat ik mij belachelijk
aangesteld heb en dat gj mij zult uiilachen
dames, ging bij voort en werd bloedrood bij de
gedachte aan de ontroering die hij had laten
Clerikaal Coiigree.
In 't begin dezer maand, drie dagen
achtereen, is te Mechelen het katholiek
congres gehouden geweest.
Dit congres, door den aartsbisschop
voorgezeten, was in drie afdeelingen
verdeeld godsdienstonderwijs en patro
nage of bijstand.
De grootste katholieke bollen des
lands waren met het behandelen en de
studie belast der verschillende vraag
stukken die daar werden opgeworpen
om het zedelijk en stoffelijk lot dei-
werkende klas te verbeteren.
De heer Goossens.die thans zijnen
kardinaalshoed gaan halen is, en welke
ons 40,000 frank gaat kosten sprak
de openingsrede in het congies uit.
Wij houden ons met geene staat
kunde, maar met de liefdadigheid alleen
bezig. Het menschdom lijdt omdat de
godsdienst in do me schelijke zaken
niet meer bestaat. De samenleving moet
naar Christus terugkeeren. Dat is ons
programma. De levensomstandigheden
moeten verbeterd worden, liet gelooi
alleen kan o<s redden.
Dat was de kern dezer aanspraak.
Zoo, zoo, de eeredienst, do bedevaar
ten, do bovennatuurlijkheidde patro-
nagiën en het blind geloof aan de mom-
merijen der clerikale kraam, moeten
dus onze klass( n arbeid,brood en vleesch
in de schapraai bezorgen???
Dit zegde men ook over twee jaar bij
het catholiek congres te Luik, en wij
weten wat er uit gesproten is eonc wet
op do dronkenschap wier voorschriften
het onmogelijk is uit te voeren en van
de andere beloftens voor den werkman
is er niets gekomen.
Hoe dikwijls hebben wij het hier niet
reeds herhaald de clerikalen zijn onbe
kwaam iets voor den werkman of den
kleinen burger te doen hun streven is
de vet making der geestelijkheid. Het
welzijn en de verbetering voor den ar
beider ligt in liet zedelijk en neutraal
onderwijs, en wij weten wat er van dit
onderwijs overgebleven is.
De heer Goossens heeft in zijn me-
chelsch katholiek congres nog gezegd
dat u al de scholenmeer dan ooit, onder
het gezag der geestelijkheid moeten
staan. Alle overeenkomst, alle erstand-
houding is onmogelijk, zoolang niet al
de scholen door de geestelijken bestuurd
worden.
En dat zal er van komenalhoewel
Jacobs, Woeste en andere branders in
de Kamers beweren dat de scboolvrede
hersteld is, wordt de oorlog tegen het
blijken maar ik ben een bedorven kind der
fortuin, ik ben niet gewoon teleurgesteld te
worden, en ik ben de meest ongeschikte man
om een gel eim te bewaren. Vergeef mij dat ik
u met mijne zakeu heb lastig gevallen.
Hij stak de dames zijne hand toe en stond
gereed om te vertrekken maar mrs. Trevor
was niet gezind om hem zoo gemakkelijk te
laten ontsnappen.
Ik hoop dat gij morgen wel bij ons zult
willen komen diueeren, sir Harold, sprak zij,
en ons daarna naar Covent-Garden geleiden,
waar mijne goede vriendin, Lady Mordaunt,
mij hare loge gegeven heeft. Anastasia weet dat
gij een goede kenner in muziekzaken zijt, en zij
zou gaarne uw oordeel over hot n euwe opera
hooren.
De jongeling aarzelde eenige oogenblikken,
maar nam eindelijk toch de uitrioodiging aan.
Hij deed dit niet om mrs Trevor of hare
dochter genoegen te doen, maar alleen in de
hoop, dat hij wellicht nog in staat zou zijn de
waarheid omtrent Violette te ontdekken.
Daarop verliet hij, zeer verdrietig en ont
stemd door hetgeen hij gehoord had, hot huis
en gevoelde schaamte over zijne onbedachte
hartstocht, nu hij wist dat het voorwerp aijner
liefde die niet waardig was.
Hij was gewoon geworden het loven da aan
genaamste on gemakkelijkste zaak te vinden.
Heden ontdekte hij voor de eerste maal, dat er
nog een geluk bestond dat voor geld niet te
koop was.
X V. Violette besluit een nieuwen
werkkring op te zoeken.
Eer. donkere wolk verspreidde zich boven
het huisgezin van Waterloo-lïoad. Violette
zocht naar eene nieuwe betrekking, maar to
vergeefs. Zij was onbekwaam om eene onwaar-
officieel onderwijs heviger dan ooit
doorgedreven.
En deze oorlog wordt vooral gevoerd
tegen de officinale scholen die zich eer
lijk onderwerpen aan de door de katho
lieken vervaardigde wet. Hieruit blijkt
eens te meer dat er met de clerikalen
geen huis te houden is. Zij maken de
wet naar hunnen zin, de liberalen gedra
gen zich naar die wet omdat zij niet,
zoo als de clerikalen na 1879, het voor
beeld van opstand, van anarchisme wil
len geven -brave en bekwame onder
wijzers zijn op straat gezet, honderde
gemeentescholen zijn afgeschaft mil
joenen worden uit de openbare kas aan
de kloosterscholen verleend, en nog zijn
de clerikalen niet tevreden. Zij willen
de totale vernietiging van het burger
lijk onderwijs om zooals dekatholieke
minister De Decker eens gedwongen was
te bekennen unc race de crétins te
kunnen vormen, hetwelk hun voor al
tijd de heerschappij over Belgis zou
verzekeren....
De wet van 1850 op liet middelbaar
onderwijs noemen de clerikalen eene
rampzalige wet, en zij zou ïmoeten hor-
iien worden in den zelfden geest als de
decentraliseerende wet van 1884 op het
lager onderwijs. «Al de scholm, zegt
sieur Goossens, moeten door de geeste
lijkheid bestuurd worden.
Deze verklaring heeft de verdienste
van duidelijk te zijn Zij zegt wat de
clericalen eigenlijk widen. Het ge
droomd ideaal, dat is de vernietiging
van het middelbaar onderwijs van den
Staat.
Zoo verre durft men voor het oogen-
blik echter niet gaan men moet reken
schap houden met de omstandigheden.
Men zal er zicli dus bij bepalen het of
ficieel middelbaar onderwijs zooveel
mogelijk in te krimpen en te besnoeien,
zonder het evenwel geheel aft, esc haffen.
Een middel daartoe ligt bij de hand
wat de wet van 1884 gedaan heeft voor
het lager onderwijs, dat zullen de vro
me menschen van het katholiek congres
doen voor de middelbare Scholen. Men
zal ze namelijk eenvoudig overlaten aan
den willekeur der stadsbesturen, die de
volle vrijheid zullen hebben, hunne
middelbare scholen af te schaffen, daar
waar zij als hier te Aalst concur
rentie doen aan hot geestelijk collegia
o, de broêrkeusschool. Dat zullen de cle
rikalen door een klein wetje van decen
tralisatie bekomen.
Ja, op dezelfde wijze heeft men sedert
beid te zeggen, en zij deed ook geene moeite
om het te verbergen dat zij den dienst van
mrs Trevor eerst geleden verlaten had.
Overal verlangde men van haar een getuig
schrift van de dame, bij wie zij het laatst in
betrekking geweest was, en wanneer zij dan
weigerde, hen naar mrs Trevor te verwijzen,
dan schudden de lieden, bij wien zij zich aan
bood, het hoofd.
De zaak zag er zoo verdacht uit, en niemand
wilde iet» te maken hebben met het hulpelooze
meisje, wier jeugd en schoonheid bovendien
nog beletselen waren voor haar welslagen.
Violette stond derhalve weder in de groote
»tad Londen hulp loos, zonder vrienden, en
ditmaal met eenen bevlekten na on.
Voor de eerste maal ontz ink de moed aan
het hart van het meisje. Ilare gedwongen»
ledigheid gaf haar tijd' tot nulenken; uren
achtereen zat zij over haar droevig lot te
peizen, totdat eene diepe neerslachtigheid zich
van haar meester maakte.
Zij had ook zooveel verloren,een liefhebbend
vader en een teerbeminden verloofde, in wien
zij zooveel vertrouwen gestold had. Was het dan
te verwonderen, dat zij haar leven als hopeloos
en rampzalig beschouwde, zelfa al bleven haar
hare moeder en Lionel nog over P
Eens, maar ook slechts eenmaal, had zij aan
George Stanmore, te Brugge, geschreven. Ia
dien brief had zij hom don dood van haren
vader en de daaropvolgende treurige veranda-
ring die in hun bestaan plaats had gegrepen,
medegedeeld. Door een gevoel van trotschheid
en edelmoedigheid had zij haren verloofde van
elke verplichting jegens haar ontslagen.
Op dien brief was geen antwoord gekomen.
Violette kon slechts veronderstellen, dat hij
haar te Brugge wellicht verlaten zou hebben,
of dat hi j zich ten gevolge van wat zij hem
geschreven had, van haar ontslagen rekende.
vijf jaren het lager onderwijs zoodanig
gedecentraliseerddat er buiten de libe
rale gemeenten schier spoor, geen van
overblijft. Wel bestaat het gemeentelijk
onderwijs bij name doch achter dit be-
driegelijk uithangbord vindt men niets
meer dan een verkwezeld onderricht
een door en door clerikaal onderwijs,
dat geen ander doel heeft dan een ge
slacht van papenknechten aan te kwee
ken. Dat noemen zij de sociale qusestie
oplossen door het onderwijs. Arm Vlaan
deren welke toekomst bereidt men u
Men zal dus, volgons de begeerten
van het clerikaal congres, aan de cleri
kale stadsbesturen de vrijheid vergun
nen, met hunne middelbare school te
handelen naar eigen beliefte, dat wil
zeggen n ar den wil van mijnheer Goos
sens of van den deken Eens dat men
het zooverre kan brengen, valt er niet
langer te twijfelen welk lot de mid
delbare scholen zullen ondergaan Zoo
als Pier uit het Land van Aalst het zij
nen lezers wil wijs maken, moeten
zij verdwijne i onder voorwendsel dat
zij nutteloos zijn en veel geld kosten,
oven als de lagere scholen, de kinder
tuinen en de scholen voor volwassenen
uit do meeste gemeenten verdwenen,
dit ook uit voorwendsel der onkosten.
Hier en daar zal nog een Atheneum
mogen blijven bestaan, mits zich te on
derwerpen aan artikel 8 der Antverp-
sche Conventie.
Alzoo zal men zoo dicht mogelijk ge
naderd zijn tot het ideaal, dat is tot den
toestand van voor 1850.
Maar, zal de lezer misschien vragen
hoe was het dan gesteld met het mid
delbaar onderwijs, ycor het jaar 1850?
Luister gebunr
Voor dat jaar bestoud er geen
middelbaar onderwijs, ten minste geen
ander dan hetwelk werd gegeven in de
geestelijke colleges. Do regeering van
koning illem had hare bezorgdheid
uitgestrekt overliet middelbaar zoowel
als over het lager en over het hooger
onderwijs. öör de omwenteling be
stonden er, m de bootsteden der pro
vinciën koninklijke atlienea, waar 'een
degelijk vaderlandsch onderwijs werd
gegeven
Het jaar der ig, of dat dor revolutie der
dwaling tegenover het protestantismus,
sleepte deze inrichtingen mede in den
dezelfden stroom, die ook de lagere
schjleu, de roem van het hollandsch
gouvernement, en de Rijksuniversitei
ten verzwolg. Men weet dat na 1830
onze plaatselijke besturen zich eerst
vijandig toonden en daarna onverschil-
Dc smart, die deze gedachten bij haar op
wekten, was zeer grievend maar Violette
VVcstforJ begon aan de teleurstelling gewoon
te worden. Hire moeder, evenmin als Lionel,
ermoedden niets van het geheime verdriet,
dat onophoudelijk in stilte aan het hart van het
meisje knaagd
Intusschen waren zij arm, zeer arm. Zij
mocht wei km zoo hard zij wille, toch konden
de bekwame vingers van Clara Westford niet
genoeg met de naald verdienen om het kleine
huishouden te onderh uden, terwijl Lionel's
inkomsten a's kopist zeer onzeker waren. Ilel
was slechts door do gro-.tste zuinigheid, d it
deze eens zoo welvarende familie in staat was
ce kleine huur voor hare schamele woni ig te
betalen en bieb het noodzakelijkste v. o. haar
levensonderhoud aan te schaffen.
Die ge hvongene bdi heid was voor Violette
onverdra lelijk. Zij zag hoe diegen n die, welke
zij lief had, zwoegen moesten geduren le de
lange h-etc zomerdagen, waarvan de heldere
zonneschijn haar deed denkeu aan de schaduw
rijke lanen der buitenplaats en de koele plekjes
inliet bosch waar zij zoo menig gelukkig uur
met George Stanmore had doorgebracht.
Toen zij zag hoe hare moeder en Lionel in
hunne bedompte en bekrompeno woning moes-
tan werken en slagen, maakte de wanhoop zich
van haar meester.
Dagelijks antwoordde zij op advortentiën
dien zij inden Times las want zij huurde dit
dagblad voor een stuiver per dag in eenen
naburigen boekwinkel.
Dagelijks liep zij uren ver, om hare plaats
in te nemen onder de menige hulpelooze meisjes
die goo i onderwezen en zorgvuldig opgevoed,
door de ijzeren hand de armoede die de hard
vochtige werel 1 van Londen werden ingezon
den.
Maar hare volharding diende tot niets. Zon-
lig bloven aan den bloei van hot open
baar onderwijs. Het doet ons goed onze
ouders eens die droeve waarheid onder
den neus te wrijven.
Intusschen namen de jezuieten en an
dere gerokte heeren de gelegenheid te
baat en richtten zooals hier te Aalst
hunne coleges in, waar de burgerij
wei verplicht was hare kinderen heen te
sturen, bij gebrek aan offieieële inrich
tingen.
Dit duurde alzoo 20 jaar Eerst in
1850 kwam de belgisclie wetgever tot
liet bewustzijn van zijnen grondwette-
1 ijken plicht, en de wet van 1 Juni
kwam tot stand, waardoor 10 konink
lijke atheneums en 50 middelbare jon
gensscholen van den staat werden ge
sticht.
Weg daarmee dit schijnt thans de
leus te wezen van sieur Goossens op zijn
klerikaal congres, die daar zoo heime
lijk zegde dat hij zicli mot geene staat-*
kunde, maar nn L liefdadigheid alleen
bezig hield.
O die goede man
J. B. G.
an Tuitingan in hat hoofd.
Manier om zich ten zijneut to genezen
Men zendt eeue brochuur van 132 hladz. tegen
0.30 Men wende zich totJ. H. Nicholson.04,
Drouetstraut, Parijs.
lïanioi's.
Ter uitzondering eener afvraging over h*t
geval van den heer De Smct-De Nayer, volks
vertegenwoordiger van Gent, die nis bestuurder
der Spaar*as is benoemd, en welke, zoo als men
beweerde door deze omstandigheid zich aan
eene he. kiezing moest onderwerpen o idat hii
een ambt bekleed door den Staat beiaaltter
uitzondering van deze afvraging is er deze week
in de K m rs niets bijzonders voorgevallen.
Men is nog altijd bezig met bet budjet >'*u
landbouw te bespreken. Er zijn vele goede op
merkingen gedaan, waaraan men uiloofd
heeft recht aan te doen.
Kiezing-,
Zaturdag over had er te Doornijk eeno kie-
ziug plaats in vervanging van eenen afgestor
ven k'erika'.en sena'eur.
Onze liberalen vrienden hebben er eenen
schitterenden zegepraal behu ild. M. Van 1 er-
beige. bun kandidaat is gekozen mot eene
meerderheid van drij honderd stemmen tegen
zijnen kaloliaken tegenstrever.
Geheel het liberaal land heelt deze verwin
ning met voldoening vernomen.
Nogians waren al de liberalen verrovan de
gedachten te deelen welke men aan den kandi
daat betrekkelijk de i .komende rechten toe
schrijft.
D cli, niettegenstaande de plechtige en verra
dend aanhitsingen van deradikalon der Re
der een getuigscliriit van hare vorige meesters
durfde niemand vertrouwen in haar stollen.
Zelts hare schoonheid, een zoo kostbare gave
der natuur voor een vertroeteld kind uit een
weelderig huis, werd voor h iar een beletsel om
te slagen, e t gaf aanleiding omtrent slechte
vtrmoe lens van haar gedrag.
Ongetwijfeld,dachten de wereldwijze lieden,
is zij uit hoot le va. i eeaeot andere onvoorzich
tigheid, of misse ïien wel nog i t3 ergers dan
onvoorzichtigheid, waardoor zij ougesihikt
werd de onschuld te leiden, uit hare betrekking
ontslagen.
Na een aantal pogingen, die zelfs liet geduld
van eenen martelaar zouden uitgeput hebben,
verloor Violette tenslotte alle hoop eu moed,
en gaf zij elke gedachte om eene ui suwe hu
trekking te bekomen, goheel en al op. Zij werd
verpletterd en tot den grond toe nedergebogon
door den last der wanhoop, die op haar
drukte.
liet was op een heerlijke augustidag, dat dit
gevoel van algemeen» moedeloosheid haar
overviel. Zij was dien morgend, nadat zij met
droog brood en een theekopje melk ontheten
had, naar Hauqwtead gewandeld. Zij had vau
Waterloo-Rcvad tot aan de winderige béide va i
Hampstaad geloopou on lmd zich daar tooi- «leu
«liddag op eene elegante villa aangemeld,
waar zij door de rijko bewoonster (Li.iivuu
afgewezen werd, onder vuorweuds4 dat rij uog
te jong was.
Er werd iu de a^vrlentie geen ouderdom
bepaald, mevrouw, sprak de arme Violette op
bijna smeekenden toon, en ik kan u de verze
kering geven dat ik aan al de vereischteu
voldoen kan.
Wordt voortgezet.)
'M'W'
I
