1
HET GEHEIM
r
4de Jaar.
Nummer 24 (180)
Zondag 16 Juni 1880.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
6 fr. voor de stad.
.r*
Abonnementsprijs 5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich: op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Prijs der Annonces K8klameDi 75 0(mtimen per drukregel.
Vonnissen op de derde Had zijde, 1 frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het biad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
I
AALST 15 JUNI
De personen die een abonnement ne
men op DE DENDERGALM, voor liet
laatste halfjaar 1889 en hun bedrag
van hun abonnement zenden naar de
Redactie zullen het blad gratis ontvan-
ven, te rekenen van heden tot einde
Juni.
molden dat er zonde een krijgsbond
igegaan zijn tussclien Rusland en
Frankrijk. Waar zal ons dit alles naar
toe leiden
Huiteiilaiiclseli politiek
overzicht.
FrankrijkHet onderzoek voor liet
IIoog-Gereclitshof van Parijs, dat tot
hiertoe, zoo het scheen, weinig of geene
feiten ten laste van generaal Boulanger
ontdekt had waaruit de samenzwering
tegen de openbare macht kon bewezen
worden, komt thans eenen nieuwen stap
vooruit te doen. Men heeft bij eene
huiszoeking, eene groote briefwisseling
ontdekt van Boulanger het onderzoek
zal in deze nieuwe stukken het volle
bewijs vinden dat de generaal zicu
plichtig heeft gemaak van komplot
tegen de Republiek alsook van ver
scheidene oneerlijke leiten terwijl hij
minister van oorlog was. Zooa het
schijnt, zou men deze ontdekking ge
daan hebben ter gelegenheid van het
verraad eenor der boulangistische aan
hangers.
Zwit seriand. Terwijl geheel de
wereld door het recht moet buigen en
zwichten voor het geweld, is het een
schoon feil waarvan dit klein landje
thans het schouwspel geeft. Niette
genstaande alle bedreigingen van
Duitschland biedt Zwitserland eene
manhaftige en trotsche weigering aan
de ongegronde eischen van Duitschland.
Zoo als men weet heeft men in Zwit
serland een politie inspekteur van Bel
lijn op heeter daad betrapt van aan
hitsing tot wanorde. Men leidde hem
naar de gevangenis.
Duitschland eischte zijne loslating,
Zwitserland weigerde.
Na lange onderhandelingen, vergt
Duitschland nuverschillige andere maat
regelen, namentlijk tegen de socialisten
De Zwitsers welke met recht op eigen
grondgebied willen meester zijn, wei
geren trotsch deze eischen in te willi
gen.
Bismarck bedreigt zijn gezant weder
om te roepen en alle betrekkingen tus-
schende twee landen op te schorsen.
Doch het helpt er niet aan Zwitserland
weigert hem te voldoen en blijft wei
geren
Rusland. De dagbladen dezer week
Verzoening en zegepraal.
De uitslag dor kiezing van dijnsdag»
heeft dan eindelijk do eerste stap gedaan
naar de verzoening, naar de eendracht
van alle liberale gezindheden.
Indien deze eendracht door eene ware
verstandhouding kan bewaard blijven,
mag men van nu ai zeggen dat de dagen
van het clerikaal ministerie geteld zijn.
Ja, zijn val zou wel eer kunnen nabij
zijn dan men het eigenlijk denkt.
Altijd zeker is het, dat het voorwaar
delijk verbond welk tusschen de twee
grootste afdeelingen van het brusselsch
liberaal kiezerskorps gesloten werd, eene
bepaalde, bestendige eendracht kan te
weeg brengen. Zeker is het overigens
dat de eendracht welke wij te Brussel
bestatigen konden, den grootsten in
vloed hebben zal over het lot van geheel
het belgiscli liberalismus, en dat wij tot
overmaat van voldoening de aanstaan le
verdwijning zullen mogen aanschouwen
van een achteruitkruipend ministerie
dat, door de daden welke het groot
complot van Bergen blootgelegd heeft,
onwaardig geworden is nog langer over
de belgische bevolking te regeeren.
De oorlog tegen het clerikalism gaat
voortwoeden, even krachtdadiger, maar
onder eenen enkelen, nieuwen en onder
scheiden vorm. Nu vooral dat ieder wat
water in zijnen wijn zal doen, want
tusschen het grondbeginsel van radikaal
en doctrinair, ligt een middelpunt van
waarheid en kracht, waar wij met onzen
hooggeroemden vrijheidszin naartoe
moeten stralen dat middelpunt is ver
draagzaamheid, gezond verstand, rede
en wetenschap. Op dat middelpunt zal
men wel een voor ieder uitvoerbaar
program kunnen zetten, al bevatte het
maar alleen deze vier punten
1° Kosteloos en verplichtend onder
wijs
2° D'itbreiding van kiesrecht
3° Afschaffing der plaatsvervanging
bij het leger
4° Onderzoek en oplossing van zekere
werkersvragen.
De heer Janson, in de talrijke rede
voeringen welke hij gedurende deze
kiesperiode uitgesproken heeft, heeft de
grondvraag op hare plaats gezet het
valt trouwens niet te weten of deze
of gene staatkundige maatregel in
a don smaak der behouders valt, maar
v. cl en alleen of die maatregel voor
het welzijn der geliecle natie in de
toekomst heilzame gevolgen moet
hebben.
Waarom was liet liberalism te lang
reeds in het diepste diep gedompeld?
Voor e n enkel punt, waarover men het
niet is kunnen eens worden de herzie
ning der Grondwet, want over alle
andere vraagstukken was men nagenoeg
't akkoord.
Zaken als de herziening der Grondwet
zullen zich van zelve wel oplossen, want
wie zou loochenen kunnen dat er sedert
't jaar 1830 geene veranderingen aan
onze Staatszaken gekomen zijn Het
ware onrechtvaardig dit te willen ont
kennen.
Maar er waren eenige heethoofden,
die geene hinderpalen kennende, met
kracht en geweld, mordicus, seffens, eene
herziening wilden bewerkstellen, welke
zij klaar voor hunne oogen zagen als
onmogelijk zijnde. Maar daarom be
kreunden zij zich niet
Thans wordt de herziening, door de
eendracht en de verstandhouding een
weinigje op 't achterplan geschoven, en
er zal eerst gewerkt worden, en krachtig
gewerkt worden om de clerikale meer
derheid weg te cijferen.
Hut volk begint wars te worden van
dit dubbelzinnig ministerie, en van eene
Kamer vertegenwoordigers waarin de
ergste misbruiken vereerders tellen;
ja, zelfs tot in het diep der kleinste
dorpen vraagt men naar politieke eer
lijkheid en oprechtheid. Men heeft ge
zien dat onze meesters geene politieke
eerlijkheid bezitten en dat zij liever
ongelukkige werklieden lieten ophitsen
tot plundering en brandstichting dan
die werklieden het voedsel des geestes
te doen geven.
Het is onder het clerikaal bestuur
alleen dat men zooveel werkstakingen,
oproer en onlusten te betreuren heeft
gehad.
De eensgezindheid der liberalen zal
ons ons tot den vrede wederbrengen,
niet alleen tot eenen politieken vrede,
maar ook tot den vrede tusschen de twee
standen die thans zoo wijd vaneen ge
scheiden zijn de burgerij en de werk
lieden-
De werklieden, die gehoopt hadden
verbetering aan hun lot te zien toebren
gen zijn diep bedrogen geworden
Beernaert beloofde altijd, maar heeft
nooit woord gehouden.
De clerikale partij en de geestelijk
heid verdrukken, belasten en verarmen
gelijktijdig den werkman en het platte
land. Zij hebben hunnen verderfelijken
invloed door de kerk en hare bedienaars
op alle vakken van beschaving weten
in te dringen onderwijs, nijverheid,
handel, kunst, alles hebben zij tot hun
voordeel weten uit te buiten.
Zooals wij het reeds dikwijls gezegd
hebben, de toestand van den proletariër
kan alleen verbeterd worden, indien de
hoogere kapitalist, meer geleerd en be
schaafd, tot den werkman afdale door
onderzoek en goeden raad de nederige
man zal grooter besef verkrijgen van
zijne rechten als man en als burger
de meer begoede meer achting en eer
bied gevoelen voor de rechten van den
mindere.
Het is verkeerd dat een hardnekkige
strijd besta tusschen het menschdom
omdat deze rijk zijn en gene arm, want
de eenen kunnen zonder de anderen
niet vooruit en ja, de samenleving
heeft reeds genoeg ellende en smart ach
ter zich te slepen, zonder dat de twee
spalt en de haat de klassen gedurig
tegen elkander opwerpen, altijd gereed
om tot den strijd, om tot den burger
oorlog over te gaan. De leidende standen
zelf hebben er belang bij dat de wetten
verdwijnen of die privilegiën behouden
blijven voor degenen die bezitten tea
nadeele van degenen die niet bezitten.
Wat er thans te doen valt is dat de
liberale partij eensgezind, zich niet late
afdwalen van die zending of dit pro
gram gelijke burgerrechten en plich
ten vooriedereen volgens bekwaamheid,
onderricht en kennis tot de eindelij ke
oplossing der sociale quaestie de ver
betering van het lot van den werkman.
Alles wat men sedert de omwenteling
van 1789 in grootheid en in kracht
voortgebracht heeft, was altijd gesteund
op de verbroedering tusschen de bur
gerij en het volk. Ieder maal ook dat
deze twee bestanddeelen in strijd kwa
men, was het clerikalism er de opsto-
ker van, omdat het clerikalism altijd
en overal die bestanddeelen wil over
meesteren
Nooit of nimmer is het beginsel van
gemeenschappelijke verplichting elk
voor ieder en ieder voor elk zoo noodwen
dig geworden als heden solidariteit
tusschen de volkeren, tusschen de klas
sen, tusschen de nijveraars, voortbren
gers, enz Overal verklaart en erkent
men iederen dag meer am meer de we
derzij dsche onafhankelijk van belangen
tusschen al de leden van het maatschap
pelijk lichaam.
Dit beginsel is zoo breed, zoo omvat
tend dat het een programma oplevert
waarvan de noodwendigheden zich van
dag tot dag, van jaar tot jaar van zelfs
vertoonen en zich wijzigen even als de
vooruitgang der Samenleving zelve.
Daarom juist is 'tdat men met het volks
deuntje zeggen mag Wie niet draaien
wil, staat stil en dat het rijk der be-
houdsgezinden, der stokstilstaande cle-
rikalen uit is.
België lijdt sedert vijf jaren onder
eene clerikale verdrukking ja, maar
wij, liberalen hebben geleden, en dat
mag ons tea troost verstrekken zoo als
het vrije lieden past dat is te zeggen
zonder ooit een enkel oogenblikde hoop
verloren te hebben op eenen aanstaan
den zegt praal der liberale beginsels, die
zijn vrijheid van geweten, gelijkstel
ling der burgerrechten in alle standen,
gelijke plichten voor den krijgstol, on
zijdige leerplicht, en vooral de oplos
sing der sociale quaestie op democrati-
schen zin.
De verkiezing van 11 dezer versterkt
ons in deze hoop, omdat wij gezien heb
ben dat de liberale brabantgche kiezers
van verschillende denkwijze hand in
liand voor die princiepen vooruit geko
men zijn.
Andere verkiezingen zullen weldra
denzelfden uitslag opleveren.
De veideeldheid niet dan eene dwa
ze verd el Iheid van gedachte heeft
de lib rale partij doen vallen de ver
zoening zal de zegepraal zijn, en haar
krachtiger dan ooit doen opstaan.
J. B. G.
Oh die arme drommels.
In 1582 onder het vorig liberaal bestuur,
had de bestendige afvaardiging van Brabant
hel budjet der geestelijkheid vastgesteld op
175,588 fr.
In 1838 was die reeds groote som verhoogd
met 155,145 fr.
Sedert vijfjaar dat de klerikalen aan bet
bewind zijn betaalden dus, de brabantscbe
lastenbetalers de groote som van 775,725 fr.
meer, aan pastoors, onderpastoors en predi-
dikanten.
Daar die toestand in 6 provinciën dezelfde
is, komen wij tot de overgroote som van 4 mil-
liosn 654,350 fr. die door de geestelijkheid
werdt binnen geslorpt, zonder hunne jaarlijk-
scbe bezoldiging mede te rekenen 1
Laten wij nog ter zijde de winsten van bet
lezen van missen, doopen trouwen, rouwdiens
ten, offerblokken enz. enz., en de burgerij zal
met ons moeten bekennen, dat de geestelijke
bloedzuigers tot over hunne ellebogen in onze
geldkas zitten, en dat bet niet te verwonderen
33.
VAN DEN BANKIER.
Hij wilde deu^'inkel verlaten; maar tot zijne
groote verbazing trad de fashionable vrouw, na
een paar woorden met bare gezellin gesproken
te hebben tot aan de deur eu legde vervolgens
hare kleine band, die onder een handschoen
verborgen was op zijn natten kalen Irak; slechts
een oogenblik liet zij hare hand op zijn schou
der rusten; hare fijne vingers raakten hem zoo
licht aan als de 'vleugels eor.er kapel en toch
liep een soort van rilling door al zijne aderen.
Ga nog niet been, sprak zij op zackten
ernstigen toon, ik zou u gaarne een oogenblik
willen spreken.
Ik beu geheel ten uwen dienst, iufvrouw.
Tot baren dienste Hoe koud en afgeme
ten klonken hem die woorden in de ooien
terwijl bij ze uitsprak. Wat was zij voor hem
ook anders dan een vreemdelinge, wier blik
een paar minuten geleden voor de eerste maal
op hem gevallen was. Eu toch gevoelde bij dal
bijzijn leven zou opgeofferd hebben om baar
genoegen te geven. Met zijuen hoed in de hand
bleef bij staan en wachtte op hetgeen zij zeggen
zou
Als bij verlegen was, dan was zij het niet
mirider. Een donkerroode blos vloog over baai-
gelaat, de donkere oogwimpers sloegen zich
over hare oogen neder. Pin toch was de aan-
drift van haar hart niets anders dan vrouwe lijk
medelijden geweest, alleen medelijdenhad
haar bewogen Lionel Westford_aan te spreken.
Zij bad zijn gesprek met den winkelier ge
boord. Zij bad uit zijn toon en manieren
bemerkt dat bij tot den fatsoenlijken stand
behoorde en nog niet gewoon was voor zijn
dagelijkscb brood te zwoegen. Zij bad zijn
bleek gelaat gezien en den bijna spookaebtigen
glans der wanhoop in zijne oogen bemerkt en
in eene opwelling van edelmoedigheid bad zij
besloten hem, indien 'thaar mogelijk was, ter
hulp te komen,
Gij schijnt zeer begeerig te zijn om arbeid
te bekomen V sprak zij aarzelend.
Mijn beste Julia, riep de andere dame
verontwaardigd uit, dat is nu wezenlijk zulk
eene ongehoorde wijze van bandelen, dat ik mij
genoodzaakt zie tegen zulk een onbehoorlijk
gedrag op te komen.
Mijn weerde Mrs Melville, eens en vooral
verzoek ik u nergens tegen op te komen, wat
bet ook zijn moge ik zal alleen met dezen heer
over zaken spreken, antwoord de jonge dame
met een weinig ongeduld.
Maar weerde Julia, uw vader....
Vader laat mij altijd miju eigen zin
doen.
Maar mijne lieve, die beer is u geheel en
al onbekend.
Dat alles werd op tluistorenden toon gespro
ken, maar Lionel kou toch bemerken dat do
oude vrouw zich verplicht rekende de jonge
dame bare afkeuring te geven en bij besloot
aan dezen pijnlijken toestand een einde te
maken.
Maar de edelmoedige aandrift der jonge
dame kon door de vermaningen der oude niet
gestuit worden.
Zij hield Lionel nogmaa's tegen, toen bij
reeds gereed was de deur achter zjcb te slui
ten.
Ik bid u, antwoord mij onbeschroomd,
sprak zij. Ik heb u daar zoo even hooren zeg
gen dat gij werk verlangdet.
Ik sprak niets dan waarheid, jufvrouw
ik heb bet inderdaad zeer noodig.
En gij zoudt niet zeer keurig zijn op den
aard van dat werk, als bet slechts tamelijk
goed beloond werd.
Keurig, mejufvrouw, riep Lionel uit. Ik
zou de beslijkte straat vegen of paarden aan
do deuren der clubs vasthouden. Ik zou alles
doen wat een eerlijk man slechts doen kan-,
om brood te verdienen voor ben die ik lief
heb.
Voor hen, die gij lief hebt herbaalde de
dame. Gij hebt misschien eene jonge vrouw of
mogelijk wel kinderen, die gij'met moeite moet
onderhouden.
O neen mejufvrouw, ik heb geene vrouw,
die mij mijne armoede zou kunnen verwijten.
De personen van wien ik sprak, zijn mijne
moederen mijne zuster.
Ik denk wel dat ik u voordeeliger arbeid
zal kunnen bezorgen, sprak de Spamscke
dame, nog altijd eenigzins aarzelende, als de
aard van dat werk u ni t tegenstaat.
Mij tegenstaan, mejufvrouw, riep Lionel
uit. Geloof mij, daar behoeft gij niette vreezeu.
Ik bid u, spreek, beveel, beschik over mij naar
uw goedviuden.
Ik heb eenen eenigen broeder, gaf de
dame ten antwoord, die dezelfde kunst als gij
beoefent. Hij is thans buiten 's lands, inder
daad, wij zijn reeds eenigen tijd van elkander
gescheiden geweest; maar wij zijn zeer aan
elkander gehecht geweest en alles wat op hem
betrekking beeft is heilig in mijn oog. Toen
bij vertrok liet bij eene groote menigte schet-
see achter, dingen, waaraan bij geene waarde
hechtte, maar die mij zeer dierbaar zijn.
Ik ben verlangend om die afgewerkt te zien,
door iemand, d'ie eenige smaak eu kunstkennis
bezit, en bet zou mij zeer aangenaam zijn, zoo
gij die taak op u willet nemen. Ons buis op liet
land is zeer groot en ik twijfel niet of mijn
vader zal u wel een paar kamers daarin willen
afstaan, terwijl gij mijn wensch vervult Ik
zal hem vragen u daarover te schrijven als gij
bet goedvindt. Intusscben hier is mij kaartje.
Zij lopende een uitstekend fraai bewerkt
ivooren doosje en overhandigde Lionel een
kaartje, terwijl de beledigde matroon zwijgend
met een treurspelachtig gezicht van beleedigde
waardigheid bleef toezien.
De toon en manieren der jonge dame, zelfs
wanneer zij aarzelde, schenen die van iemand
te zijn, die gewoon was te bevelen. Er was iets
gebiedens iti baar gelaat, dat zonderling afstak
bij de maagdeliike beschroomdheid toen zij
den vreemdeling aansprak.
De naam die Lionel op bet kaartje las, was
Miss Godwin,
Willmingdon Hall, Herts.
Miss Godwm van Willmingdon Hall!
Lionel Westford schrikte en deed een stap
achteruit.
Ik zou baast durven zeggen, sprak zij,
dat die naam u bekend moest zijn. Iedereen
kent mijnen vader Mr. Godwin, de bankier.
Ik weet niet wat de menscken wel zeggen
zouden als zij wisten dat de dochter van Mr.
Godwin de stad doorliep om vreemde jonge
lieden in de winkels op te zoeken, dacht de
oude vrouw.
Lionel stamelde eenige woor Ten in antwoord
op hetgeen miss Godwin sprak, maar die
weinige woorden waren onverstaanbaar.
Rupert Godwin's dochter Het meisje dat
zich zoo bereidwillig als zijne beschermster
aanbood, dat zijno weldoenster verlangde te
zijn, was niemand anders dan de dochter van
Rupert Godwin, de ergste vijand zijner ntoeder.
Kon bij eene gunst aannemen van iemand uit
bet geslacht van dien man? En van den
anderen kant, boe kon Liij de hulp weigeren
welke dit meisje hem zoo edelmoedig aanbood
en die bij een oogenblik te voren zoo gretig
bad aangenomen
Zwijgend stond bij daar met bet kaartje in
zijne band en staarde peinzend op den naam
dio er op stond. In zijnen boezem werd een
zwaren strijd gestreden.
Wat moest bij doen Moest bij, die zoozeer
hulp behoefde, nu dien zoo onverwachten bij
stand weigeren? Die vriendelijke hand welke
hem ter redding toegestoken werd, op bet
oogenblik dat hij in de golven dreigde te
verzinken. Moest bij de hulp die op dit keerpunt
van zijn leven aangeboden werd, van de band
wijzen, ten gevolge van een gevoel, dat wellicht
later blijken zou niets dan eene dwaze voorin
genomenheid tegen dien persoon te zijn ge
weest.
Hij dacht aan zijne moeder boe zij uit
baar buis verdreven was. Hij geloofde dat
Rupert Godwin slechts gehandeld bad zooala
elk ander ongevoelig hardvochtig man van
zaken zou gehandeld hebben. Maar de herin
nering aan dat verlaten huis was zeer levendig
in zijn harten hij bad reeds lang geleden ge
leerd den bankier als zijnen bitterst iu vijand
te beschouwen
Toch kon bij Julia Godwin's hulpvaardig
aanbod niet weigeren. De beelden zijner moe
der en zuster schenen voor zijne oogen als
schaduwen te vervliegen. Door allerlei gewaar
wordingen geslingerd, stond bij daar voor
Julia Godwin, e"ven hulpeloos als iemand
die onder den invloed van eenen droom ver
keert.
(Woedt voobtgezet.)
mm
1
