HET GEHEIM
Nummer 35 (199)
Zondag 1 September 1889.
4de Jaar.
LIBERAALWEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
Abonnementsprijs: 6 fr 50 voor den buiten, »»»™P haalbaar.
Pit IJS PEE NU MM EB 10 CEN TIMEN.
Men abonneert zich: op alle postkantoren voor den buiten: voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgangslraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Prijs der AnnoncenJ EeHMn(m> 76 centtaon j Per drukregel.
Vonnissen op de derde bladzijde, frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het bad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 31 AUGTJSTI
Buitenlandsch politiek:
overziclit.
Duitschland. De Norddeutsche Zei-
tung, over de reis van den keizer en van
de keizerin in Elzas-Lotharingen spre
kende, stelt de hartelijkheid en de open
hartigheid vast van het onthaal, dat
den souvereinen bij de bevolking van
Straatsburg en Metz te beurt is geval
len. Dit onthaal voegt zij er bij is alle
verwachting te boven gegaan.
De Duitsche katholieken gaan verscliil-
lige plaatselijke vereenigingeu houden,
zonder hun algemeen jaarlijksch kon-
gres te tellen, dat reeds te Bochum, in
Westphaliën geopend is. Het is altijd de
schoolqmestie welke de eereplaats der
dagorde bekleedt, maar volgens de
woorden van Windhorst zal het kongres
zich ook bezig houden met de groote
maatschappelijke vraagstukken
De socialisten kondigen ook een kon
gres aan te Nuremberg dat den 6 Septem
ber zal plaats hebben. De afgevaardig
den van den Reichstag, Vollmar en
GeilLnberger zullen er zich laten hoo-
ren. Men zal zich vooral bezighouden
met socialist-kandidaten aan te duiden
voor de naaste kiezingen.
Oostenrijk. - In Oostenrijk schijnen
de ultramontaneu met eenen nieuwen
ijver er zich op toeleggen den veldtocht
voor de geloofsbelijdende school te ope
nen.
Engeland.De werkstaking der Dok
werkers breidt zich uiten neemt een zeer
ongerust voorkomen. Het getal werk
stakers beloopt tot 130000. Het open
baar gevoelen en de drukpers verklaren
de eischen der werkstakers gegrond en
sporen deze aan in dezelve te volharden.
De dokken zijn eenzaam.
De verdrukkingen welke de Arme
niërs van de Khurlen moeten onder
gaan worden zoo groot, dat deze zaak
zekerlijk op den eersten rang der hedeu-
daagsclie qusestiën mag geplaatst wor
den. M. Gladstone in eenen brief welke
in de Daily News gestaan heeft, haalt
talrijke nieuwe feiten aan, die bewijzen
dat de niet Musulmaansche bevolking-
dier landen blootgesteld isaan de hevigste
vervolgingen. Hij besluit met lord Sa
lisbury, onderteekenaar van het vrede
verdrag van Berlijn, te herinneren, dat
de Turken de punten van die overeen
komst moeten Daleven, en Engeland des
noods het bestuur van den Sultan dwin
gen moet hieraan de hand te houden
In Crete evenals in Armenië, worden
44
VAN DEN BANKIER.
Lionel stemde dit toe. De dwaasheden, die
den dronken neef van den bediende gedaan had
boezemden geen bijzonder belang in, maar
zooveel te meer hetgeen hij hem omtrent Caleb
Wildred gezegd had. Ieder woord dat de man
sprak, versterkte zijn vermoeden. Waarom zou
die tuinman zooveel vrees voor zijnen heer
toonen Waarom, indien de schok die zijn
verstand getroffen had, niet veroorzaakt was
ge worden door dienzelfden heer
Maar hoe kwam die arme Wildred aan
die zenuwzinkingkoorts vroeg Lionel verder
Wat was de oorzaak zijner ziekte
Wel mijnheer dat is nog het zonderlingste
van alles. Gij moet dan weten dat de meeste
bedienden hier in huis, vooral de vrouwelijke,
met alle geweld volhouden, dat het in den
noordelijken vleugel spookt.Geen enkel van hen
zou daar 's avonds in het donker beengaan en
zij houden het er allen voor, dat de koorts van
den armen Caleb, daar van daan kwam, dat hij
een spook gezien had.
Maar hoe zoo
Omdat, ziet gij, mijnheer, hij er aldus
toegekomen is. Op zekeren avond in Juli, laat
zien, ging de knecht voort met een aanzien van
nauwgezetheid, laat mij nu niet liegen was
het niet in het begin van Juli of op het einde
van Juni, toen Caleb ziek werd Wel ik zou
zeggen dat het op her. einde van Juni was, zoo
wat tusscheu den twintigsten en deD dertigsten,
de Christenen van wege de Musuimanen
onderdrukt.
Holland. In de Nederlanden is in
de 2e kamer der Staten generaal, de be
spreking begonnen over de herziening-
der wet van 1878 van het lager onder
wijs. Men weet dat eens aan het bestuur
ekomen, de klerikalen de gelegenheid
e baat namen om eind lijk het doel hun
ner onophoudelijke pogingen,namentlijk
iet gedeeltelijk onderhoud der geeste-
ijke scholen door den.Staat, te verkrij
gen. Ofschoon tot heden toe de liberalen
altijd tegen dit beginsel geweest zijn,
uit vrees dat zijne Toepassing de open-
nare onzijdige scholen zou vernielen,
schijnt het dat thans voor een nog on
bekend politiek doel een gedeelte
der liberale partij besloten heeft de kle-
ikalen te ondersteunen. Men denkt
zelfs dat de eerste kamer waar de meer
derheid liberaal is, hare toetreding aan
iet beginsel van toelage aan bijzondere
scholen niet zal weigeren, om ontslaan
te zijn, ten minste voor eenige jaren,
van de altijddurende schoolqusestie die
gedurende eenen langen tijd reeds den
toestand der Nederlanders gestoord
leeft.
Frankrijk. De datum der algemee-
neu kiezingen voor de Kamer der Volks
vertegenwoordigers is op den 22"11 Sep-
;ember vastgesteld. Deze kiezing ge
beurt nu per arrondissement en niet per
departement zooals vroeger. De lijst der
candidaten van Boulanger voor Parijs is
verschenen.
Vacantie en banketten.
Overal zijn de Kamers in vacantie, en
de diplomaten zijn op hunnen buiten, op
ie jacht, of in de badsteden. Onze
volksvertegenwoordigers staan thans tot
aan den buik in de klaverweide tot in
November... en dan zal het weer van
de weide naar de biezen, doornen en
distels zijn commissiën, verslagen,
interpellatiën;een zeer vervelend am-
>acht, gebuur, vooral in deze benarde
ijden, wanneer fransche speurhonden
en dieven rondloopen om geheime
Staatspapieren te stelen om deze te ver-
schacheren
Van welke plannen zal ons kabinet nu
zwanger gaan Beernaert draagt er een
dozijn en half voor zijn deelvrijhandel,
pensioenskassen, afschaffing van de helft
der bekwaamheidskiezers en de verte
genwoordiging der minderheden, het
troetelkind zijner droomen.
Maar zoohaast hij van dit laatste plan
een woordeken rept, steekt Woeste zijn
schraal gezicht door het spleet van 't
gordijn, en dan weet Beernaert hoe laat
het is. litiek.
Van de herziening* der Grondwet, van
de krijgsinrichting, van de bespreking
der doode hand, van de scheiding van
Kerk en Staat, van den schooldwang en
den dienstplicht, van dit alles wil Woeste
niet hooren. Men zal zich enkel bezig
houden met huismiddeltjes over philan-
tropie.
Wij hebben gezien bij het bespreken
der wetten over de werkmanswoonsten en
over de regeling van het werk der vrouwen
en kinderen hoe weinig onze meesters
den waren toestand onzer werklieden
begrijp n. Het was nochtans daar de
stond en de gelegenheid om de minder
heid van den vlaamschen werkman
onzer dorpen tegenover den waalschen
te doen uitschijnen.
Het geringe dag oon van eerstgenoem-
den blijft de ooi-zaak te bevatten van den
ondergang onzer plattelandsche volks
klas. De ontberingen van allen aard, aan
voedsel, kleeding, netheid, woonstruim
te en geestesverpooziug brengen het
zedelijk verval mede.
Ofschoon in grondbeginsel niet ge
stemd voor de tusschenkomst van den
Staat in alle zaken, moet er toch eens
eene grens opgeworpen worden in de
vernedering der lagere volksklassen,
waarvoor het princiep van laissez faire
laissez passer voor d.> tusschenkomst
moet wijken.
Voor de quaestie van schooldwang,
heeft men weer bij de laatste Kamerzit
tingen op zooveel tegenkanting gestoo-
ten, dat men baast zou moeten denken
dat er bij de clerikale volksvertegen
woordigers een onverklaarbare onwil
bestaat, als het ware uit vrees dat de
geleerdheid onder het volk aan dees te
veel begrip zoude geven om zich zelf te
verheffen en zich te redden, en zijn recht
te doen gelden als lid der samenleving
neveas den begunstigde door het lot.
Wij hebben andermaal die dwaze
theorie hooren uiteendoen dat het ge
vaarlijk zoude wezen indien den werk
man te goed onderwezen ware, en dat
in alle geval de schoolplicht strijdig is
met het vaderlijk gezag, met de per
soonlijke vrijheid en met de grondwet.
En hebben wij in de Kamer niet ins
gelijks hooren beweren dat heden in
België de toestand van het onderwijs
niets te wenschen meer overlaat
Doch de minderheid is niet van zin
zich na de vacantie in doeken te laten
winden zij zal de laatste wiltebroods-
dagen onzer ministers verbitteren, en
hen doen begrijpen dat het land genoeg
heeft van eene achteruitkruipende po-
Terwijl alleman thans in vacantie is,
rust en banket'eert, berekenen reeds de
clerikale bladen de kansen der verkie
zingen voor het naatste jaar. Eu toch
zijn zij niet zeker van dit naaste jaar
te mogen bereiken, want het gouverne
ment der kunstlcomplotten is tegenover
de openbare denkwijze zoodanig aan
het wag-geleu, dat het bij de eerste moei
lijke gebeurtenis in den dieperik zal
zakken.
Na de laatste kiezing te Brussel, heb
ben zij nog een weinig uitstel bekomen,
maar eenen uitstel van genade welke
hun niet redden kan. Misschien was het
eens goed dat zij na de kiezing van Jan-
son nog wrat voortgesukkeld hebben.
Ondanks hunne 56 stemmen, het maxi
mum hunner meerderheid, oefenen zij
toch geen onverdeeld gezag meer in
België. De liberale volkswil zetelt, al
hoewel zeer beperkt, toch nog krachtig
in de Kamers. De zedelijke invloed die
onder de burgerij heerscht, belet dat
hunne boerenmajoriteit tot het uiterste
ga. Zij zullen wel dien invloed willen
vernietigen door eene nieuwe kieswet
te gaan stemmen, waarbij iedereen die
8 of 12 frank' belasting betaalt kiezer
is maar bijwellce alle geleerde en ver
standige lieden die geen andere eigen
dom hebben dan kennis en wetenschap
(zonder diploom) buiteugecijferd blij
ven. Zoo zal de wet op den buiten het
getal der kleine kiezers merkelijk ver
meerderen en dit der steden doen ver
minderen. Dat is juist hetgeen onze
K meesters sedert lang gevraagd heb
ben.
De waarborg van zedelijkheid en on
dervinding gaan dus alleen bestaan in 8
of 12 frank contributie te betalen, of
een eigen huizeken te bezitten.
Getrouw aan hunne reeds gevestigde
gebruiken en hunne clerikale overleve-
lingen, hebben onze tegenstrevers weer
een nieuw strijdmiddal uitgevonden
tegen het openbaar onderwijs, tegen
echte bekwaamheid die wij hebben
het honderden malen gezeid hunne
ergste vijanden zijn. Het is eene nieuwe
daad van terugwerking, die, onder voor
wendsel van uitbreiding van kiesrecht,
de bekwaamheid uitsluit en de onwe
tendheid bevoordeelt.
Terwijl men vacantie houdt, jaagt en
banketteert, spannende clerikalen alle
mogelijke middelen in om hunne macht
vol te houden, voornamelijk in de pro
vinciën waar toekomende jaar te verkie
zen zal vallen. Hunne leiders leggen de
hoofden bijeen, richten uieuwe bondge
nootschappen op, stichten nieuwe werk
man skriugen, Suskensgezelschappen en
patronagië iDit alles omdat zij weten
dat de liberale a verzoening een nieuw
leven in onzi rangen gebracht heeft.
Wil men weten welke verschillende
middelen onze vijanden gebruiken om
hun doel te bereiken Ziethier een feit
dat kenmerkend is en dat dient geboekt
te worden De liberalen hadden in een
onzer vlaamsche steedjes eenen kring
gesticht tot verspreiding van dagbladen,
politieke brochuren, enz. Zij maakten
propaganda bij middel van het geschre
ven woord, dat overal in openbare plaat
sen en in den huiselijken kring binnen
dringen zou.
En wat stellen de klerikalen daar
tegenover? Eene dergelijke instelling,
misschien? Neen, gebuur, maar juist het
tegenovergesteldeeen kring van lieden,
v. aarbij vooral do dorpspastoors, die
de edele en beschavende taak .Tullen
vervullen van rond te loopen op de
plaatsen waar het liberaal dagblad ge
zonden wordt, in de huizen te dringen,
het blad op te nemen, ja, zelfs op te ei
schen, indien het zijn moet, en het te
verbranden eer het kan gelezen worden.
En de lieden die tot zulk middel hun-
non toevlucht nemen, heeten vich de
apostelen der christelijke liefde
Pier uit het Land van Aalst, schrijft
in zijn blad En in Belgie hebben
eenige voorname liberalen ter gele-
genheid der deftige fransche revolutie
banket gehouden. Het is waarlijk uit-
u zinnig
En daarom een groot getier in dit
wij waterblad.
Wat banketten voor de revolution-
nairs, die monsters in menschenvellen
Dit gaat alle afschuwelijkheid der af
grijselijkheden te boven.
Wij, vlamingen, zullen ons wel wach
ten te zeggen dat hoegenaamd al de da
den der omwenteling gerechtvaardigd
kunnen worden, en dat in het streven
der revotutionnairs geene feiten voor
komen, die onwaardig mogen genoemd
worden.
Doch ei' zijn in de geschiedenis groo-
tere bloedhonden, afgrijselijkere beu
len, verachtelijkere monsters dan de on-
wentelaars van 1789 geweest, waarvan
zij zelfs heiligen zouden willen maken,
iets wat wellicht met dea tijd wel zal
gebeuren.
Wij bedoelen Philips II van Spanje
en zijnen even bloeddorstigen handlan
ger 4lva, van gevloekter nagedachtenis.
Men leze slechts het laatste werk van
M. Namêche, rector der hoogeschool
van Leuven, waarvoor de clerikalen
toen wij allen nedergezeten waren om ons
avondmaal te gebruiken, begon de huinhoud-
ster zich over Caleb ongerust te maken, omdat
zij hem niet zag, want zij is zijn bloedverwant
en zeer aan hem gehecht, en zij kon derhalve
niet eten voor dat zij wist wat er van hem ge
worden was. Zij zond dien ten gevolge den on
dertuinman uit om naar Caleb te zoeken, 't Was
bij twaalven, mijnheer, toen hij Caleb vond, en
raad eens waar, mijnheer
Wel, hoe zou ik dat kunnen raden
Hij lag in zwijm, mijnheer, onder een der
vensters van den noordelijken vleugel, en zij
zeggen dat hij door eene scheur van het blind
gekeken en een geest gezien had.
Zonderling mompelde Lionel.
Ilij had aan tafel gezeten en nauwelijks iets
van ziju middagmaal genuttigd, zoozeer stolde
hij belang in hetgeen de knecht vertelde. Maai
bij vond het niet geraadzaam, nog langer te
blijven zitten of nog iets meer te vragen, uit
vrees van vermoedens bij den knecht op te
wekken.
XXVII. Eene droevige reis.
Het rijtuig waarin Violette gezeten was,
reed met snelle vaart langs het strand, maar
sloeg tot hare groote verbazing niet zijwaarts
af om Waterloo Bridge over te gaan.
Zij maakte zich ongerust en werd zenuwach
tig bij de gedachte, dat de koetsier door dom
heid of onwetendheid, den verkeerden weg had
ingeslagen, en dat nu een kostelijke tijd verlo
ren zou gaan.
Zij trok hevig aan 'de koord, maar de voer
man gaf er geen acht op hij scheen integen
deel steeds harder door te rijden; reeds waren
zij weder Temple Bar doorgereden en naderde
nu Fleetstreet in vollen draf, want de straten
waren op dit uur bijna ledig zoodat geen
oponthoud van rij tuigen als andersinds ontstaan
kon.
Violette richtte zich op om het portierraam
te openen, hetgeen haar met weinig moeite
gelukte. Zij schreeuwde tot den voerman, maai
bij gaf er geen acht op. Misschien verloor hare
zwakke stem zich in het gerammel van hst
rijtuig.
Bijna wanhopig geworden bij de gedachten
aan de ziekte barer moeder, zou Violette met
gevaar van haar eigen leven getracht hebben
uit het rijtuig te springen, maar toen zij
trachtte het portier te openen, bemerkte zij
dat het mot een slot gesloten was.
Daarop begon zij hard te kloppen tegen de
voorste raampjes van het rijtuig. Ditmaal kon
het niet anders of de koetsier moest haar hoo
ren. Maar hij keerde zich niet eens zijn hoofd
om.
liet rijtuig reed nu Smitfield over, nog een
paar minuten en het had Bishopgateitreet be
reikt. Violette keek naar buiten en trachtte te
zien waar zij was maar de wijk was kaar
geheel en al onbekend.
Een onbeschrijfelijk gevoel van wanhoop
overviel iiaar. Het rijtuig rolde immer
voort; huizen en straatlanteerns vlogen kaar
voorbij en het dreunen der hoefijzers van de
paarden scheen gelijk te staan met het kloppen
van haar hoofd.
Langzamerhand begonnen de huizen meer en
meer van elkander verwijderd en op zichzelven
te staan. Zij zag boomen en de straat veran
derde ineen landweg, die zich eiadeloos ver
scheen uit te strekken.
Zij gevoelde dat zij het slachtoffer was van
het een of ander schandelijk komplot, maar zij
twijfelde geen oogenblik aan het verhaal \an
de ziekte harer moeder. Haar hoofd was te zeer
beneveld om geregeld te denken over hetgeeu
dien avond voorgevallen was en wist alleen dat
booze menschen, uit lust tot kwaaddoen, haal
ver weg van hare moeder voerden.
Zoo zat zij dan te staren op den donkeren
weg en bad den hemel om hulp in dit uur van
angst en wanhoop.
Na omtrent twee uren snel doorgereden te
zijn, hield het rijtuig stil voor eene ouderwet-
scke herberg.
Het scheen wel als wierden de reizigers ver
wacht want hoewel het lang na middernacht
was, kwam een man uit den stal te voorschijn,
zoodra het rijtuig stil hield. Aide ramen dei-
herberg waren donker en de deur dicht, zoodat
de bewoners zich allen blijkbaar ter rast had
den begevenmaar de staldeuren stonden opeu
en daarbinnen brandde een lanteern. Er werd
geen oogenblik tijd verloren terwijl de stal
knecht de hijgende en dempende peerden uit
spande, kwam een ander met een paar versche
peerden uit den stal.
Dit was slechts geschikt om den angst der
arme Violette te vermeerderen. Al de voorval
len van dien nacht schenen eerder een benauw
den droom dan werkelijkheid te zijn.
Zij stak haar hoofd buiten het portier en zag
een lang sterk gebouwd man op weinig afstands
van het rijtuig staan.
Om 's hemels wil, riep zij uit, wie gij ook
zijn moogt, zeg mij wat dit alles beteekent.
Waarom heeft man mij hier gevoerd. Is er
dan iemand ter wereld, die wreed genoeg kan
zijn om eene dochter van hare moeder te willen
scheiden.
De vreemdeling naderde het rijtuig. Zijn
gelaat werd door den breeden rand van zijnen
hoedoverschaduwd, terwijl eene grootecachcnez
zijne kin bedekte. De nacht was heel donker
hoewel het fraaie weder was, en Violette kon
moeielijk in dien man den markies van Rox-
leydale, aan wien zij dien avond zoo weinig
aandacht geschonken'had, herkennen.
Wie gij ook zijn moogt, ik bid u, heb
medelijden met mij, risp zij weenend uit. Als
gij nog een greinte menschelijk gevoel bezit,
beb dan medelijden met mij en breng mij terug
naar Londen, naar mijne moeder.
Lieve jonge dame, antwoordde de markies
ik bid u, omtrent uwe moeder kan ik u gerust
stellen. Hare ongesteldheid was slechts een
verzinsel. Alle middels zijn goed en zoover ik
weet, bevindt zich uwe moeder even wel als
ooit.
Zij is niet ziek O, God dank de hemel
zij dank daarvoor 1 en die brief den brief van
den doctor
Dat was slechts een kleine onschuldige
list, die ik zeker beu, dat gij mij vergeven zult,
als gi] de beweegreden zult kennen, diimij
deed handelen. Het mag wel niet juist geheel
en al zijn gelijk liet behoort, maar 't was toch
niet slechter dan wat anderen voor mij gedaan
hebben.
De versche paarden waien iutusschen voor
gespannen en de voerman zat weder op den
blok. Eer Violette in staat was nog iets te
j vragen, maakte de markies eene buiging en
verwijderde zich. Hij nam zijne plaats op het
achterbankje weêr in de stalknecht liet de
paarden los, en voort ging het weer in vlie
gende vaart langs den donkeren weg.
In het eerst was het slechts een enkel gevoel
dat Violette'» hart bezielde, namelijk innige
dankbaarheid aan den hemel.
Hare moeder was niet ziek, hare duurbare
moeder liep geen gevaar
De last van angstige bezorgdheid, was van
haren boezem gewenteld en de verlichting was
zoo groot, dat het eenigen tijd duurde eer het
bij haar opkwam aan haren eigen toestand te
denken. Maar toen zij eindelijk kalm genoeg
was om het gebeurde van dien avond met be
daardheid na te gaan, sclipen zij alsof zij het
verstand verliezen zou. (Wordt voortgezet).
w.'
P
aotimmvir»
jje
