B ET GEHEIM
D00VEN-
I
4de Jaar.
Nummer 43 (208)
Zondag 1 December 1889.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
6 fr. voor de stad.
Abonnementsprijs
o rr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER 10 C EN TIMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Dnü» Gewone, 15 centimen
def A™0""'1Reklamen, 75 centimen J Per d™kreael-
Vonnissen op de derde filadxijde, frank.
Nee spe nee metu.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het bad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST, 30 NOVEMBER.
De personen die een abon
nement nemen aan DE
DENDERGALM voor het jaar 1890,
zullen de nog vöör Nieuwjaar verschij
nende nummers gratis ontvangen.
Gu.iteiilaii<Iscli politiële
overzicht.
Frankrijk. De Kamer der Volks
vertegenwoordiger» heeft zich met de
betwiste kiezingen onledig gehouden.
Zij heef de kiezing van M. Dillon, bou-
langist, onderzocht en dezelve nietig
verklaard met de ontzaglijke meerder
heid van 333 stemmen.
Degene van Joffrin is insgelijks ver
nietigd.
Italië. Koning Umberto heeft, met
de opening van het Italiaansch parle
ment, eene zeer vreedzame troonrede
uitgesproken. Nooit, sedert langen tijd,
is het vertrouwen in den vrede zoo klaar
en duidelijk bevestigd geweest. Te
Parijs en te Londen zijn nochtans de be
vredigende verklaringen van koning
Umberto met zekeren twijfel aangeno
men geworden. Ze zijn zeker wel ge
meend, maar ze zouden, zegt men,
geruststellender wezen indien de vrede,
die de troonrede belooft, geen gewapen
de vrede ware.
Afrika. Stanley, de groote reiziger
in midden-A frika, komt met Emin-Pacha
naar Europa terug. Deze is genoodzaakt
de provinciën van den Egyptiaanschen
Sou lan,welke onder den evenaar liggen,
te verlaten. Volgens het verslag van
Stanley zijn de eerste moeielijkheden
voor Emin niet van de Madhisten voorts-
bekomen, maar wel van de Egyptiaan-
sche officiers die over zijne troepen be
vel voerden, en tegen hem eene soort
van provinciamento gemaakt had
den om hem in het bevel van de pro
vinciën te onderkruipen het is aan die
militaire omwenteling te wijten dat de
Soudan in handen van de Madhisten ge
vallen is.
Duitschland. De 2e beraadslaging
op de bestendige wet tegen de socialisten
is deze week begonnen. De tegenkan
ting, welke het wetsontwerp tegenkomt
van wege het centrum, de vooruitstre
vende partij en de socialisten die er uit
grondbeginsels zullen tegenstemmen
maakt op de klaarste wijze de nederlaag
van het gouvernement waarschijnlijk.
67.
VAN DBN BANKIER.
Julia zond een bediende naar destatiete
Herdfjrd, met eene depeche, die aan den heer
Godwin te Londen moest overgeseind worden.
De telegram kwam goed aanzijn adres en
nog voor vijl'ure in den namiddag trad Rupert
Godwin de kamer zijner dochter binnen.
Wel lieve meid, riep hij uit, wat is er van
die ongelukkige omstandigheid? Uw bescher
meling, de schilder, aangetast door zenuwzin
king koorts en gij bijna even ontsteld, alsof het
leven van uw schoothondje in gevaar verkeerde?
"Wat scheelt er aan mijne lieve
Hij nam zijne dochter in zijne armen en om
helsde baar teeder.
Hoe slecht het leven van dien man ook ge
weest mocht zijn, hoe hardvochtig, wreed en
gevoelloos zijn karakter ook mocht zijn, toch
was zijne dochter oprecht en innig. En toch,
alles in aanmerking genomen, was het een
zelfzuchtig gevoel, eene liefde, zooals een
sultan voor zijn geliefkoosde slavin koestert.
Zij was een gedeelte van zijn eigen ik, een
bestanddeel van zijn geluk.
Julia verhaalde haren vader de omstandig
heden van het vertrek des schilders van WiU-
mingdou, en zijne zonderlinge terugkomst op
dien avond. Zij deelde hem alles meê, wat er
dien dag voorgevallen was, en maakte hem
bekend met het gevoelen van den doctor uit
Herdford
Het bestuur schijnt eindelijk niets dan
de verlenging der wet van 1878 voor
een termijn van twee jaar te vragen.
Wie weet of Yon Bismarck geene
ontbinding der Kamers zal eischen
Brazilië. De nieuwe slaat van zaken
voortspruitende uit de omwenteling van
Brazilië, die het keizerrijk om verge wor
pen heeft, schijnt vast te zullen voort
duren. Tot nu, ten minste, is er nog
geene openbare tegenkanting. Indien de
Europeesche gouvernementen het voor-
loopig bestuur nog niet herkend hebben
welke de plaats van dom Pedro genomen
heeft, hebben integendeel de republie-
keinsche gouvernementen van Amerika
de Braziliaansche republiek herkend.
Engeland. Het rechterlijk enkwest
sedert vijftien maanden begonnen, om
de beschuldiging te onderzoeken door
den Times tegen M. Parnell en meer dan
80 Iersche volksvertegenwoordigers ge
richt, is thans gesloten geworden. Die
strenge en langdurige navorsching is te
midden van de algemeene onverschillig
heid geëindigd. De zaak had haar groot
ste belang verloren, den dag dat de
bezonderste beschuldiging tegen M. Par
nell op de wijze die men kent verdween;
d. i. sedert den dag dat het bewezen
was, dat de zoogezegde brieven door
dewelke M. Parnell de moord van
Phoenix-Park zou goedgekeurd hebben,
het werk van den schriftvervalscher
Pigott waren, van wien men voor zijnen
zelfmoord de volle belijdenis verwierf.
Nochtans schijnt de zaak daarmede niet
te moeten eindigen heel de Iersche de
putatie zal trachten te doen vaststellen
dat het ministerie Salisbury medeplich
tig geweest is aan eerrooverij tegen
Mr Parnell.
Men heeft in deze laatste dagen, nog
eens gesproken van de tusschenkomst
van den Paus om Ierland met Engeland
doen overeentekomenDe vrede tus-
schen die twee deelen van het Engelsch
rijk zal onmogelijk zijn en bemiddeling
des Pauzen onvoldoende, zoolang de
eischen der Ieren niet zullen ingewilligd
worden.
Pourbaix en Cr veroordeeld.
De jury van Henegouwen heeft, zoo
als overigens te voorzien was, Pourbaix
schuldig verklaard en het Hof heeft hem
veroordeeld tot twee jaren gevangenis
straf.
Maar Pourbaix alleen is niet schuldig
verklaard en veroordeeld.
Boven over zijn hoofd gaat dit vonnis
de Ministers Beernaert en De Volder in
't Is geheel en al zulk eene vreemde zaak,
vader, sprak zij. De heer Granger verondex--
stelt, dat zijn geest getroffen is door het een of
ander sprookje van de dienstboden omtrent den
noordelijken vleugel. Hij heeft nog niets gedaan
dan op onzinnige wijze spreken van een moord,
die in een der kelders begaan zou zijn.
Vader, vaderwat scheelt u
Julia Godwin had meer dan voldoende reden
voor dezen uitroep, want de bankier was plot
seling verschrikt opgesprongen, en had haar
van zich gestooten. Wat kon hem ook heviger
doen ontstellen dan de woorden, die daar
zooeven over de onschuldige lippen zijner doch
ter gekomen waren
Vaderen dochter hadden bij het open vens
ter gestaan. Het licht van den schemeravond
viel op Rupert Godwin's gelaat.
Toen Julia hem aanzag bemerkte zij groote
zweetdruppels op zijn voorhoofd. Zijn gelaat
was vaalbleek en een zenuwachtig beren deed
al zijne ledematen trillen
Vader riep zij uit. Om 's hemels wil
spreek wat overkomt u I
Gedurende eenige oogenblikken deed Rupert
Godwin zijn best om te spreken, maar zijne
tong bleef aan zijn gehemelte kleven.
Eindelijk gelukte het hem met veel moeite;
maar zijne woorden klonken zonderling en
even als die van een man, die zooeven van een
zenuwtoeval hersteld was.
Het is niets, sprak hij, alleen een aanval
van zenuwachtigheid dat overkomt mij wel
eens meer.
Maar vader, dat is heel gevaarlijk; gij
moest een doctor raadplegen.
'Gekheid, kind. Ik zeg u het is niets, riep
de bankier ongeduldig uit, ik zal naar boveu
gaan om eens naar uw zieken beschermeling te
zien.
vnlle borst treffen en schandvlekken, en
nog meer dan Pourbaix zelf, die maar
hun werktuig was.
Meer nog dan Pourbaix, zeggen wij,
en dat is zoo, want Pourbaix is enkel
veroord eld als medeplichtige.
Welnu, waar een medeplichtige is,
moet een hoofddader bestaan, en wie is
dat in het thans afgeloopen proces
Men zoeke overal rond men zal, men
kan er slechts één, een enkele vinden
het Ministerie.
Het Ministerie, ja, welk in de duister
nis, in het midden van den nacht, aan
spande en werkte met mouchards, met
ellendige schurken, welk alles op voor
hand wist wat er ging gebeuren, en, in
plaats van dit te voorkomen, de hand
leende om het te doen of te laten ge
schieden.
De clericale pers zal pogen er eene
vrijspraak van het Ministerial in te vin
den, omdat Pourbaix op de eerste vraag
werd vrijgesproken, luidende aldus
Is Pourbaix schuldig van dynamiet in
bezit gehouden, vervoerd of geleverd te
hebben, met het inzicht misdaden te
plegen of te doen plegen
Dat zal niet lukken de jury beant
woordde deze vraag met 7 JA tegen
5 NEEN, en het hof sloot zich bij de
minderheid aan, zoodat Pourbaix, door
het oog eener naald kruipende, op die
vraag vrij kwam.
Hij werd echter schuldig verklaard
en veroordeeld op de vijfde vraag, die
verlangde te weten of Pourbaix dan
medeplichtig was aan de misdaad uitge
drukt in de bovenste eerste vraag.
Dus is hij maar de medeplichtige
Welnu, wie is dan de schuldige, de
echte dader
In die gedachte, in de bedoeling der
jury kan dat, zooals wij hooger gezegd
hebben, niemand anders zijn dan het
Ministerie.
En zoo is het dan ook wel, en de
groote veroordeeling van dijnsdag is en
blijft het Ministerie.
V ij dagen de clericale pers uit het
anders uit te leggen en ons bekend te
maken, wie in deze zaak de dader is.
Iemand, die door een eenvoudig middel van
23jarige doofheid en van geruisck in de ooren
genezen is zal de beschrijving van dat middel
in het Hollaudsch gratis een ieder op aanvraag
zenden J. H. Nicholson, 4, rue Drouot, Pa
rijs.
Hij deed zijn best om op zoo onverschillig
mogelijken toon te spreken maar zijn gelaat
was nog altijd even bleek. Hij haastte zich de
kamer uit, terwijl Julia hem verschrikt en vol
bezorgdheid nazag.
Dit huis is werkelijk betooverd, dacht zij
en hrengt h t een of ander ongeluk over ieder
die den drempel er van overschrijdt.
VI. Onheilspellende ontdekking.
Rupert Godwin's bleek gelaat was vreeselijk
om aan te zien, toen hij op dien zomernamid
dag den breedeu eikenhouten trap opklom
maar met eene krachtige poging van zijn
ijzeren wil slaagde hij er in zijn gelaat te
bedwingen en tegen den tijd dat hij het emtio
vau den gaug bereikte, waar zich de kamer van
Lionel Westford bevond, eene volmaakte
calme houding aan te nemen.
Hij bleef eenige oogenblikken voor de ka
merdeur staan, met zijne hand tegen het hart
gedrukt. Hij trachtte 't hevig kloppen van zijn
ïart tot rustte brengen.
Die man kent mijn geheim, dacht hij
maar hoe kan hij die ontdekking gedaan heb
ben hij een wild vreemde, die er geen het
minste belang kan bij hebben om de waarheid
uit te vorschen. De helsche vijanden moeten
zich met de zaak bemoeid hebben. De deuren
in den noordelijken vleugel waren allen goed
gesloten het is derhalve onmogelijk, geheel
en al onmogelijk, dat hij in den kelder door
gedrongen kan zijn, waar....
Rupert Godwin voleindigde zijne gedachte
niet. Hij sidderde, als ware het einde van dien
half uitgesprokene volzin ie vreeselijk om ver
dragen te kunnen worden, zelfs door zijn
steenen hart.
Hij kan niets weten, dacht de bankier
verder. Het moet de eene of apdere oude ver-
Klerikale vermetelheid.
Onlangs zageu wij in eene herberg, waarvan
de bewoners liberaal zijn eene aanbeveling van
t Brusselsch katholiek blad Het Land aan
geplakt.
Wij zullen niet trachten op te sporen wat de
oorzaak wezen mag dit manifest in die herberg
te vinden. Wij zijn evenwel overtuigd dat dit
blad daardoor geen abonnement zal aanwinnen;
wat het nummer welk gratis toegezonden wordt
betreft, het mag zeer goed gelezen worden
men zaJ dan kunnenoordeeleu overal het on
gerijmde dat in zekere pers voorkomt.
Wij zijn immers niet gelijk Pier, die het le
zen der dagbladen, welke met zijne meening
niet overeenkomen, verbiedt wij willen dat
het volk oordeele en daarom moet het bladen
van beide gezindheden lezen.
Uit het voorgaande ziet men eens te meer
Ie vermetelheid der klerikalen, die overal en
door alle middels hunne organen willen doen
insluipen. Zij denken, dat bij den niet redenee-
renden lezer er toch iets van hunnen laster en
logentaal zal overblijven.
Het is ook nog eene les voor ons, liberalen
die te weinig propaganda maken bij middel
der pers. Onze dorpen en kleine steden wor
den overrompeld door klerikale schriften en
vóór eenige jaren hadden wij daartegen niets
te stellen. Nu zelfs nog,iworden onze centen
blaadjes bijna enkel doo de burgers gelezen
men zou ze moeten onder het werkvolk ver
spreiden. Daartoe kan elk medewerken de
burgers, met hunne gelezene bladen voort in
lezing te geven de nijveraars en bazen, met
bij hunne werklieden onze organen als Het
laatste Nieuws,enz.aau te bevelen dat elk het
zijne bijdrage, want de geestelijkheid vooral
werkt de verspreiding onzer organen tegen
bij zooverre dat zekere herbergiers hun blad
op tafel niet durven laten liggen, uit vrees door
den pastoors invloed een paar kalanten te ver
liezen.
Zeker is dit flauwhartigheid van wege die
liberalen, doch wnnneer door het verspreiden
vau liberale bladen deze iu de gewoonte van
't volk zullen gekomen zijn zullen de pastoors
wel wat meer moeite hebben om met hunnen
banbliksem het lezen der bladen onzer denk
wijze tegen te houden.
Het spel begint.
Verleden week schreven we dat de klerika
len besloten waren van gedurende dezen zittijd
het spreken aan de liberalen te beletten, indien
er door de minderheid netelachtige kwestiën
voor het ministerie ter bespreking mochten
gebracht worden.
Donderdag hebben de Bokken hunne eerste
repetitie gehouden, doch ze zijn er bliksems
slecht van afgekomen,want M. Janson is genoeg
om al die keffertjes tot stilzwijgen te brengen
en terzelfder tijd striemende zweepslagen uit
te Jeelen.
M. Bara verwittigde het ministerie dat bij
Dijnsdag eene ondervraging zou doen nopens
de afzetting van M. Gauthier de Rasse en
eischte daarom de neerlegging van al de stuk
ken betrekkelijk die zaak.
De heer minister verklaarde dat hij het ver
slag van het parket zou neerleggen, doch
M. Bara hield zich daar niet tevreden mede en
eischte al de stukken van het proces. Meester
telling zijn, die door een zonderling toeval de
vreeselijke waarheid zoo nabijkomt.
Hij was nu zich zeiven weêr geheel meester
geworden. Vele, zeer vele jaren lang, bijna
gedurende de helft van zijn leven was zijn
gelaat niet anders geweest dan een masker,
waarachter hij zijne werkelijke gevoelen» ver-
bergde.
Hij trad de ziekenkamer binnen. Thomas
Morison, de knecht, zat bij het venster een
dagblad te lezen, mrs Beckson deed een slaapje
in een armstoel. De ziexe jongeling lag in een
bed tegenover de deur, waardoor Rupert
Godwin binnentrad.
Nooit, bij zijn weten althans, had de bankier
de beschermeling zijner dochter gezien, en toch
kwam hem dat bleeke gelaat op het kussen
zonderling bekend voor.
Er was iets spookachtigs in het uitzicht van
dien jongeling want zijn hoofd was met natte
linnen doeken omwonden, die zijn hoofdhaar
geheel en al bedokten.
Ieder oogenblik keerde dat hoofd zich op
het kussen om, en mompelden de bleeke drooge
lippen onsamenhangende woorden.
Mrs Beckson rees open nijgde eerbiedig tegen
haren meester zij bood hem den armstoel aan,
waarvan zij opgestaan was, en Rupert Godwin
zette zich naast het bed neêr.
Is de patient nog altijd ijlende vroeg
hij.
O ia, mijnheer, erger dan ooitmaar hij
houdt zich overigens bedaarder. Zijn woelen en
razen, eenige uren geleden, was verschrikke
lijk; maar hij heeft zich eindelijk doodmoede
gemaakt, die arme jonge heer 1 en nu heeft hij
al meer dan een uur stilgelegen, met zijn hoofd
heen en weêr draaiende en onverstaaanbare
woorden mompelende.
—Altijd hetzelfde, altijd hetzelfde, mijn-
Janson ging nog verderhij verklaarde dat
nij niet alleen in de ondervraging zou tus-
schenkomen maar tevens inlichtingen van den
minister wilde hebben over bet gebruik der
gelden van de Openbare Veiligheid sedert 1884.
Dat bracht de rechterzijde in opschudding
met gelach, geroep en geschuifel trachtten zij
Janson tot zwijgen te brengen, doch 'twas mis-
zijne machtige stem klonk xracutig boven 't
klerikaal rumoer uit, en takelde het ministerie
op meesterlijke wijze af. Vooral wanneer hij
zegde dat het ministerie zich thans achter het
zelfde parket wilde schuil houdeii, dat te Ber
gen geene beschuldiging had staande gehouden
maar w 1 2 ministers had moeten redden, dan
afee 8 WO0de der rechterzijde geene palen
Wat zal het dan Dijnsdag zijn
Beschaving.
Moet men al gelooven wat gezegd en geschre
ven wordt over het beschavingswerk inTfrika,
an gaan er welhaast geen gelukkiger meu-
schen op den aardbodem wezen dan de Afri-
kaansche zwarten. In congressenin voordrach-
r,i' berken zelfs wordt de gruwelijke
behandeling welke de negers van hunnen even
naaste te verduren hebben met de donkerste
kleuren afgeschilderder wordt een oproep
gedaan tot al degenen, die, hetzij door hunn -n
p-rsoon hetzij door hunne geldelijke bijdrage
aan het beschavingswerk willen deelnemen.
Het is voorzeker eene daad van oprechte men-
zijnen in lichamelijken, zedelijken
oi stoffelijken nood verkeerenden broeder eene
hulpzame hand toe te reiken ten einde hun
daoen W laten beleven het is hoogst
loffelijk voor onze officieren, die hun leven veil
hebben voor die grootsche onderneming en wij
kunnen niet dan hen onzen vurigsten wensch
tot welgelukken toe «turen.
Evenwel kon ik niet beletten mijne bedenkin
gen hunnen verderen loop te laten nemen toen
ik de klerikale pers op eens dit werk zag aan
prediken en ondersteunen.
Voor Lavigerie zijne reis in Europa onder
nomen had waren reeds verscheiden officieren
van ons leg-r benevens andere wereldlijken
naar Afrika vertrokken zonder dat de k erikale
blaadjes er een woord overrepten. Hadden de
Van de elde er niet reeds het leven gelaten
En toen men te Gent hen een gedenkteeken op
richtte was uit de provincie geen enkel klerikaal
opgekomen om de gedachtenis der overledenen
te liuldigen.
an die mannen moest niet gesproke i worden
men moet voor zekere pers,'zoo als wij erin
onze stad een staaltje van hebben, het zwarte
kleed dragen wil men verdienstelijk zijn.
Zoodra Lavigerie op het tooneel verichijnt
werd den kruistocht gepredikt, men zamelde
geldin en waartoe ismen gekomen? Tot een
congres (!j waaraan de paus geen deel nemen
mag.
Wij willen voor als nu geen oordeel vellen
nopens liet Afrikaansch beschavingswerk,
hlochtans als we zien dat onze wereldlijken,
die naar vreemden bodem heentrekken ons
geene centen komen afbedelen, stellen wij ons
de vraag oi de geestelijke beschavers, de mis-
sionnarissen dan wel hetzelfde uiet zouden
kunnen Waarom 't geld der arme sukkelaars
afgeschooid, die toch telkens geven all het aan
eeu door de geestelijkheid aangeprezen werk
heer, sprak de huishoudster. Zoo iets omtrent
en bloedplassen in de kelder onder den noorde
lijken vleugel.
Hebben de dienstboden hem het een of
ander dwaze ipookhistnrieke van dien aard
verteld
O neen, mijnheer, dat is bijna niet moge
lijke want er bestaat geen enkel verhaal, dat
met ikkelders in verband staat en waarin een
moord Voorkomt. Zij zeggen wel dat het spookt
in den noordelijken vleugel, maar zij vertellen
altijd van den geest eeger jonge dame, die aan
een gebroken hart stierf, omdat haar minnaar
in den burgeroorlog gedood werd, en zij zeggen
dat haar geest elk oudejaarsavond, precies te
middernacht, door de gangen van deu uourde-
lijken vleugel sweeft.
Bah mompelde de bankier, 't valt nooit
te begrijpen hoe de zotte gedachten in het hoold
van een ziek mensch opkomen. Ik denk dat die
jonge man de een of andere roman gelezen
heeft, en dat verhaal met hetgeen men hier in
huis verteld, dooreen haspelt. Morgen zal hij
zich misschien weer wat anders verbeelden. Gij
kunt hem voor het oogenblik verlaten, mri
Beckson, en gij ook Morrison ik heb de bel
voor de thee hooren luiden toen ik boven kwam,
ik zal zoolang wel op den zieke passen.
Gij zijt zeer vriendelijk mijnheer; maar
ik vrees dat gij het heel vervelend zult vinden
hem zoo te hooren raaskallen, altijd hetzelfde
sprak de huishoudster.
Lionel keerde zijn hoofd op het kussen om,
en zag met groote oogen den bandier ak iu
het gelaat.
Rupert Godwinsprak hij op diepen
duidelijken toou. Rupert Godwin de moorde
naar van
Hij zweeg een oogenblikvervolgens riep hij
metj een langgerekte angstkreet uit
DE DENDERGALM
