ifj
fi
f
het geheim
DOOVEÜ
5de Jaar.
Nummer 2 (214)
Zondag 12 Januari 1890.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
rilIJS F ER NUMMER 10 CEN TIMEN
voorop betaalbaar.
Men abonneert zicb op alle postkantoren voor den buiten: voor de stad, ten kantor* van het blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
*5
I1ET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centinien
Prus der Annonces J K,klamTOi 75 oentimm per drukregel.
Vonnissen op de derde bladzijde, frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan bit bad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spa nee rnatu.
AALST, 11 JANUARI.
Werkmanskring'.Vooruitgang door'tWerk
De liberale jongelingen anzer stad worden
vriendelijk verzocht, de lessen, welke des zon
dags om 9 ure 's morgens, in de zaal Concordia,
tot bereiding voor het kiesexaam gegeven wor
den, bij te wonen.
De lessen zijn vei plichtend voor de bescherui-
lingen van den Kring.
Buitenlandsoli politiel*
overzicht.
Engeland en Portugaal. De betrek
kingen tusschen rleze beide landen wor
den van dag tot dag meer gespannen.
De Engelsche bladen slaan eenen he-
vigen toon aan over het beslagnemen
van een half dozijn britsche vaandels
en eeuige roeden gronds. Zij willen van
geene uitleggingen of bewijsredenen
liooren en spreken van met 't geweld der
wapenen hunne rechten te doen gelden.
Het kabinet Salisbury tracht eventwel
alles vreedzaam te beridderen zoo hij
eventwel aan de openbare opinie moest
toegeven, dan vreezen wij dat de twist
zich zal uitbreiden, daar de Boers van
den Transvaal, wier belangen dezelfde
zijn als die van Portugaal, zich onge
twijfeld in den strijd zullen werpen.
Turkije. Een miiiisteriëele crisis,
waarvan de oorzaken nog al belangwek
kend zijn, is op het punt van in Turkije
los te barsten. Ernstige oneenigheden
bestaan tusschen Kiamil paelia,de groot
vizier en voorzitter des raads en Agop
pachaKazazian,minister der financiën en
jaarwedden, over de noodige middelen
om het naast budjet te betalen. I)e zaak
zou slechts eene geringe belangrijkheid
hebben, indien de politieke belangen
van het Rijk niet op het spel stonden.
Euitschlani. Eene nog al vreemd
tijding is ons toegekomen uit Duitsch-
land. Men weet welke moeilijkheden en
wolken afkeer het wetsontwerp te..en
de socialisten tegengekomen is. Het is
zeker dat het wetsontwerp niet zal ge
stemd worden door den Reichstag gelijk
het bestuur liet opgesteld had. Men
voegt er bij dat de kanselier, om den
afkeer der liberale meerderheid te doen
verdwijnen, de bijeenroeping der kiezers
zou verhaasten met de Kamers te ont
binden. Volgens een bericht van t
agentschap Havas, zou Willem II, on
danks den tegenstand van den kanselier,
voor de verzachting der middelen tegen
de socialisten en bijzonderlijk voor de
62.
VAN DEN BANKIER.
Ik zal u een cheque voor het bedrag van een
halfjaar vauuw loon geven, als gij zulks ver
langt. Ik ga met mijne dochter alleen naar
Brighton en zal het huis hier aan de zorg van
mrs. Beckson overlaten.
En de heer Wilton vroeg mrs Melville
verwonderd
Voor den heer Wilton zal de noodige
zorggedragen worden, gaf Rupert Godwin on
geduldig ten antwoord. En nu, mrs. Melville,
wensch ik u goeden morgen, ik heb nog veel te
doen.
De bankier was gedurende dit goheele ge
sprek aan de deur zijner kamer blijven staan,
ilij sloot nu de deur dicht en liet mrs. Melville
in de grootste verbazing over zijn gedrag,
buiten staan.
Hare verwondering zou nog heel wat grooter
geweest zijn, als zij hem daarna in het midden
zijner kamer had kunnen zien staan met zijne
handen boven zijn hoofd samen gevouwen en
strak op den grond starende.
Het net wordt rondom mij heen dichtge
trokken, mompelde hij eindelijk, het begint
mij in te sluiten. De mazen worden al dichter
en dichter om mij heen; eindelijk zal ik mij
onverwachts geheel ingesloten zien, zonder
hoop van te kunnen ontvluchten. Mijne dochte
wantrouwt mij en heeft kwade vermoedens
Hoe zij daartoe gekomen is, kan ik niet begrij
pen maar het is zoo. Alweer een spion, wiens
afschaffing der artikels betrekkelijk de
verbanning der verdachten, zijn.
Keizerin Augusta, moeder van Wil-
em II, is iu den ouderdom van 79 jaren
in het keizerlijk paleis overleden.
Spanje. De politieke en ministe-
riëele crisis dreigt eene slechte wending
voorde liberale partij te nemen. M. Sa-
gesta is er niet in gelukt een verzoe-
uingskabinet te vormen en heeft aan de
soniugin-regentes de machtiging weer
gegeven die zij aan hem geschonken had.
Er blijft te weten hoe de koningin de
moeilijkheid zal oplossen.
Volgens alle waarschijnlijkheid zal
dona Christina een zaken kabinet pogen
;e vormen dat zicli met liet budjet en
set bestuur van den Staat zal belasten
ot bet tijdstip van de hernieuwing der
Cortes. Deze zou men ontbinden en
VI. Canavas del Castillo zou dan geroe
pen worden om de algemeen© kiezingen
e doen. Wat het algemeen stemrecht
jetreft, die hervorming mag beschouwd
worden als uitgesteld voor betere tijden.
Italië. Eene belangrijke koloniale
lervorming gaal in de nieuwe italiaan-
sche volksplantingen van Afrika gebeu
ren. Koning Umberto heeft juist eene
verordeninggeteekend die het burgerlijk
pestuur in de bezittingen der Roode zee
inricht. Deze verordening is vcorafge-
g: au van een verslag des Voorzitters des
raads, waarin men toont hoe de heden
daagse ho uitbreiding dier grondgebieden
en do aangelegenheid dor belangen eeni-
bestendige en nuttige inrichting noodig
gemaakt lubben, die zich in do plaats
kau stellen der militaire wet en der bij
zondere maatregelen die totnu toegepast
zijn geweest.
Vereenig de-Staten van Amerika. Men
heeft verscheidene malen in deze laatste
tijden gesproken van de plannen der
Vereenigde-Staten over de Spaansche
Antillen en de groote Engelsche volks
planting van Canada.
Men heeft zelfs bevestigd dat het ka
binet van Washington voorslagen gedaan
had aan dat van Madrid voor de herkoo-
ping van het eiland Cuba. liet schijnt
dat die geruchten niet ernstig zijn,doch,
zeker is het dat de Vereeuigde.-Staten
met jaioerschheid it dere Kuropeesche
bezitting beschouwen, daar ze schijnen
te vreezen dat Europa zich in de zaken
van Amerik zou mengen, moesten er
moeielijkhedon tusschen de oudo wereld
en de europeesche bezittingen van bet
westelijk vasteland ontstaan.
lippen gesloten moeten worden alweer een
schepsel, waarvan elk woord mij vrees moet
iuboezemen.
Zij zal mij niet verraden. O neen, zeker niet.
Zij zou den vader, dien zij zoo lief heeft gehad,
met verraden, tenzij het gruwelijk geheim haar
in het ijlen der koorts mocht ontsnappen. Ik
moet tegen dat gevaar, evenals tegen al de
andere, op mijne hoede zijn. O, welk een leven,
welk een leven De hand van den wreker rust
op mij duwt mij steeds dieper in de misdaad
voort, en wat zie ik aan het einde van dat
alles Veiligheid Neen er bestaat geene
veiligheid meer voor den misdadiger, wiens
geheim aan iemand anders behalve aan hem
zelvo bekend is.
Vervolgens hief Rupert Godwin, na eene
poos van schrik on moedeloosheid, het hoofd
op met een driftig en uitdagend gebaar.
Bah riep hij uitik ben een lafaard en
een dwaas. Waarvoor heb ik het verstand ge
kregen, als het niet was om over anderen die
dommer zijn dan ik, te zegepralen De onnoo-
zelen en gekken stellen nog vertrouwen in den
rijken bankier. Wi zou kunnen gelooven dat
Rupert Godwin een moordenaar is, een diei
een giftmenger? Neon, ik moet niet wan
hopen omd&t dit jonge mensch bet geheim van
den moord zijns vaders doorgrond heeft. Ik
moet niet wanhopen, zelfs al heeft mijne eigene
dochter vermoedens van mijne schuld. De om
standigheden mogen tegen mij zijn; maar als
mijne kans wanhopig staat, mag ik geene
enkele kans verzuimen.
Een bediende opende de deur. In een oog
wenk verhelderde Rupert Godwin's gelaat, of
liever gezegd, hij nam weêr het valsche glim
lachende masker aan, dat hij steeds aan de
wereld vertoonde.
Wel, vroeg hij, zijn die heeren hier.
Peereboom's besp ringen.
De klerikale bladen jubelen het tot
boven de wolken uit dat liet budjet van
minister Van den Peereboom jaarlijks
meteenen overgrooten boni sluit, dank
aan zijn wijs beleid en krachtdadige
aanhitsing tot besparen
Op het bedrag der ijzeren wegen alle n
deed men voor het tijdvak 1884-1887
niet min dan zestien millioen besparin
gen eu daar de ontvangsten in 1888
en vooral 1889 buitengewoon geklom
men zijn, zoo mag men voor deze twee
jaren op eenen merkelijk groot eren ge
middelden boni rekenen.
Zeg nu nog dat paternoster-Peere-
ooom geen groot minister is
Die besparingen, beste lezer, schijnen
zeer schoon, die boni's zijn echt, boe
auitengewoon, ja mirakuleus zij ons ook
in 't oog mogen springen, die nooit ver
wachte ontvangsten bestaan, dat alles
is, maar ongelukkiglijk men laat u maar
eenen kant van de medalio zien, de an
dere houdt men in 't donker.
1G millioen besparingen op 4 jaar,
maar ten weiken pvijze
Vraag eens aan de spoorweg-bedien
den hoe Peereboom zijne oversellotteu
maakt en men zal u antwoorden De
helft van de opzichters der sporen heeft
men afgeschaft en op sommige lijnen
bijna al do bareel wachters in definitief
verlof gezonden. De werkhuizen en de
parken welke van materialen en voor
raad zouden moeten voorzien zijn, vindt
men overal bijna teenemnal uitgeput.
De machienen en wagens worden zooda
nig aanhoudend gebruikt dat zij tot op
den naad versleton zijn. Geene ernstige
herstelling wordt er aan gedaan en in
plaats van ze de noodige rust te geven,
welke zij behoeven, doet men zo dub
belen dienst verrichten. Er zijn machi
nist n welke vol schrik met hun stoom
tuig eene nieuwe reis aanvangenDaar
bij men geeft hun tot stoker jongens dm
pas de eerste kommaniebrook ontloopen
zijn, alleenlijk omdat men die wat min
der dan volwassenen moet betalen. Aan
't reserve materieel steekt men geene
handen meer en de taak van het person-
neel der treinen wordt alle dagen ver
zwaard.
Men weet wel wanneer men begint en
wear men vertrekt', nooit wanneer men
eindigen zal of waar men aankomen
gaat.
Men rijdt maar op, buigt het uiet dan
berst het de ongelukken telt men niet
meer en daarbij ze worden betaald.
Toch zal men een dag verplicht zijn
machienen,wagens en sporen te vernieu
wen.
Moet de handel een weinig herleven,
moet het vervoer zicli wat uitbreiden,
dan zal men spoedig met al dit gebrek
kelijk en versleten materieel hals over
kop liggen.
En dan Dan zal men zien wat het
kost van op tijds het materieel niet be
hoorlijk hersteld of vernieuwd te heb
ben, dan zullen de overschotten smelten
lijk sneeuw voor de zon eu zal boni mis
schien in tekort veranderen.
Want hot is onloochenbaar, dat uit
den opslag der kolen ook den opslag
voor ijzer, staal en koper moet voort
spruiten.
Welnu, enki-1 de duurte der kolen,
•moest zulks blijven voortduren
ware voldoende om ganscli het over
schot van minister Peeroboom in eens
weg te vagen.
De machienen en rijtuigen alleen ver
bruiken jaarlijks 678611 tonnen kolen,
ter waarde van 3,831,755 fr. of omtrent
5,60 de 1000 kilos.
Zoo men ze nu eens drie maal zooveel
moest betalen hetgeen uiet onmoge
lijk is dit zou jaarlijks eene meerdere
uitgave van 7 1/2 millioen bedragen
Met bet ijzer, staal en koper zou
deze verhooging in evenredigheid het
zelfde zijn.
Nog eens, alles schijnt schoon in het
ministerie van pater Boum maar in der
waarheid is 't niet al goud wat er blinkt.
Ioimuul, die door oen eenvoudig middel rati
'23jari;e doofheid en van gcruisch in de ooron
genezen is zal de beschrijving van dat middel
in h 't Ilollandsch gratis een ieder op aanvraag
zenden J. II. Nicholson, 4, rue Drouot, Pa
rijs.
Xornedio Komedie
Fier is een volmaakt komediant, een
weergaloc,ze goochelaar om zijne kort
zichtige lezers appelen voor citroenen
te verkoop n. Hij steekt zich in rouwge
waad, bedekt het hoofd met assche,
trekt eono lijkbidders-tronie zooals Fier
er alleen een trekken kan, en ro -pt met
groot misbaar uit Wee Aal-l cU
n grooto Woeste beeft ons bedr jet'd en
b bedrogen, met de rechten der Vlamin-
gen onder dit voeten te tieihn Weike
n les
Maar valsche Jeremias tuch, lait al
die schijnheilige weeklacht» n ter zijde
en beken met ons dat er van uw groo-
te katholieke hoofdman niets andera
te verwachten w s.
Vooreerst Woeste is een waal, maar
bovenal de trouwe, nederige en onder
danige dienaar van Monseigneur.
Als Waal kan hij weinig genegenheid
voor onze vlaatnsche rechten over heb
ben, doch wat Woeste's handelwijze
zonneklaar uitlegt, is dat de be a ïgcn
der geestelijken colleges iu deze kwestie
gansch op het spel stonden.
Woeste heeft misschien nog aan de
vlaamsche rechten niet gedacht wan
neer hij het artikel Coremans in de Ka
mer heeft doen verwerpen, maar hij
heeft begrepen dat de geestelijke ge
stichten gevaar liepen en dat was de
grooto zaak, waarvoor al de anderen
moesten ten onder doen.
Wij weten immers genoeg dat bijna in
al de colleges der geestelijken de leer.
vakken in het franseh onderwezen wor
den roepen zij niet in hun program
ma's uit l ij ons wordt er meer en beter
fransch geleerd dan elders.
Meer daar twijfelen wij geenszins aan
maar of men er wol beter fransch leert,
daar hebben wij tot hiertoe nog geen
bewijzen van gezien.
Elders dat zijn de offieieele scholen
van den Staat waar een zeker aantal
vakken in het vlaamsch moeten onder
wezen worden.
Go ziet van hier waar de schoen nijpt:
volgens het verworpen artikel moest
het ccrtifikaat dat er bij het inkoom-
exaam voor de Hoogeschool vereincht
wordt aanduiden dat er ten minste twee
vakken in 't N derlandsch door de stu
denten aangeleerd zijn geworden.
En in de meeste jezuieten gestichten
on bestaat daar niets, maar niets van.
Men zat dus tusschen hangen en
verworgen.
Gelukkig is ^Voesfe als een deus ex
machina er tusschen gesprongen en
heeft hij den boutiek der zwartjes ge
red.
Fier moge nu in schijn bedroefd, ge
stoord of toornig zijn, inwendig moet
bij jubelenen bij den eersten keus zal hij
voor franskillon Woeste op handen en
voeten kruipen en zich plat op den
buik leggen
Als Monseigneur spreekt valt er niet
tegen te stribbelen Wceste gehoor
zaamt, Pier tn al zijn onnoozelaars van
lezers zullen nog slafelijker gehoorza
men.
Magister dixitniet waar, komediant
Pier?
Ja, mijnheer, antwoordde de bediende en
liet twee heeren binnen.
Een van hen was mr. Granger, de doktor
van Hertford, de andere was een klein dik
manneke, met een bleek opgeblazen gelnat en
a8chgrauw haar. Er was eene uitdrukking van
sluwheid in zijne roodbruine oogeu, on een
gelaatskenner zou op ziju aangezicht de teekens
van een ruwe wieeden aard gelezen hebben,
waarvan zijn laag voorhoofd, dikke lippen en
breede kaken de bewijzen opleverden.
Die bleeke blonde man droeg de stijvojdef-
tige kleeding van een praktiseereud geneesheer
en vertoonde die overdrovene uitstalling van
vlekkeloos wit linnengoed, die men algemeen
voor 't kenteeuen van achtenswaardigheid
houdt. Hij zette zich tegenover deu heerGodwin
neêr, terwijl de doctor van Hertford bij net
venster bleef staan.
Do blonde heer noemde zich doktor Wilderson
SDaffley en was de eigenaar van een particulier
gesticiit van krankzinnigen, waaraan hij den
romantische naam van het Toevluchtsoord ge
geven had. Ilij had verscheidene vlugschriften
uitgegeven, waarvan oiko bladzijde vol was van
geleerde latijnsche aanhalingen, om de vader
lijke wijze van behandeling, die de oivgelukkigo
krankzinnigen in zijn gesticht genoten, wereld
kundig te maken.
Toen ik uwe advertentie eenige weken
geleden in do Times las, doktor Snaffley, dacht
ik weinig dat ik ooit in de noodzakelijkheid zou
zijn van uwe inrichting gebruik te maken,
sprak Rupert Godwin maar tot mijn leedwe
zen moet ik u zeggen, dat zulks heden het geval
is. Een jong mensch, een soort van bescherme
ling mijner dochter, zoo iets van een schilder,
dien zij, om hem wat voort te helpen, gebruikt
heeft om eenige schilderijen van mijn zoon in
orde te brengen, is hier in huis door koorts
aangetast geworden, 6u schijnt geheel en al
het verstand verloren te hebben. De heer Gran
ger zal u zeggen, dat hij dien jongeling alleen
voor de koorts behandeld heeft; maar de ziekte
schijnt haren zetel in het hoofd gevestigd te
zijn. Ilij is derhalve tot het besluit gekomeu,
dat dit geval eens geheele andere behandeling
vereischt cn dat de ongelukkige jongeling als
kr.tnkzinuig beschouwd moet worden.
Ik vraag verschooning, heer Godwin, viel de
doctor van Hertford hem iu de rede, moet ik u
douii opmerken dat het vermoeden van zinne
loosheid het eerst bij u opgekomen is.
Inderdaad Was dat zoo sprak do ban
kier op onverschilligen toon. Wel, 'tis mis
schien wol mogelijk. Ik kan het mij niet recht
duidelijk meer voorstellen. De eerste veron
derstelling is wellicht van mij gekomen. Gij
doktors gij zijt zulke omzichtig.) menschea
gij geeft slechts wenken van toespelingen. Op
onrechtstreoksche wijze hebt gij dan toch het.
vermoeden van krenking in do hersenen bij mij
doon ontstaan want ik ben veel te druk met
andere zaken bezig geweest om oonige de minste
ernstige aandacht te wij 'en aan de ziekte ran
den jongen mensch.
Zeker, zeker, sprak doktor Snaffley op
langzaam siependen toon, die oven als zijn
vlekkeloos overhemd de hoogste achtenswaar
digheid scheen te kennen te moeten geen
Uwe bezigheden, mijnheer, zijti zonder twijfel
zeer talrijk. Wij kennen de moeilijke verplich
tingen van eenen stand ah die van den heer
Godwin.
Gij zijt wel good, mijnheer, hernam do
bankier, maar hoe druk ik hot ook hebben
moge moot ik toch zorgen d it die jongeling
goed verzoigd wordt. Voor mij is het volkomen
duidelijk, dat hij krankzinnig is. Het komt
mij voor dat daaromtrent geen twijfel kan
bestaan. Ot erin dit geval erfelijke krankzin
nigheid aanwezig is, kan ik niet beoordeelen
want de jongeling staat, zoover als ik kan te
weten komen, geheel alleen, zonder vrienden
of betrekkingen en is totaal arm. Ik weet niet»
van zijn vroege ren levensloop, al wal ix weet
is dat mijne dochter hem in eenen prenten
winkel ia de Regentstreot aangetroffen heeft,
terwijl hij eenige teekeniugen te koop aanbood,
en dat hij sedert hier iu huis is werkzaam ge
weest.
Dat deed miss Godwin's weldadig karak
ter allo esr aau mompelde de heer Snaffley.
Onder gewone omstandigheden zou dia
jongeling natuurlijk aau de zorg van de be
voegde overheid overgeleverd en als een ge
wone arme krankzinnige behandeld worden.
Maar ik kan dat niet goed over mijn hart
krijgon. Mijne dochter heeft nu eenmaal een
werk van liefdadigheid op zich genomen, door
een harer meilemenschen a' n wanhoop en
ellende te onttrekken, en nu moge het mij
kosten wal' hot wil, ik gevoel mij zedelijk ver
plicht dat werk tot het einde voort te zetten.
Indien derhalve die jongeling, zooals ik geloof,
het verstaid verloren mocht lubben, ben ik
bereid h m aan uwe zorg ti>e te vertrouwen,
Ir. Snaffley, en u zoodanige belooning daar
voor te betalen, als fij billijk zult oordeelen.
De doctor maakte eeuige buiging. Zijn#
sluwe bruins oogon glinsterden van genotgen
dat hij zich weêr verzekerd had van esn be
woner voor het vreedzame en aangename huis,
dat hij - het Toevluchlsoord geliefde te
noemen, maar hij sloeg zijne oogleden neêr
en nam den schijn der grootste belangloostieid
aau.
Ik 1 -c i h-reid u yan dienst te zijn,M.
Godwin, sprak hij, en als ik dat doe, zal het
mij tevens t-»t cmi genoegen strekken te be
denken, dat ik der mnnschkeid in het alge-
een dienst bewijs. Uw edelmoedig aanbod om
dien armen verlaten jongeling te begihormea,
