X
1
J
HET GEHEIM
5de Jaar.
Nummer 8 (220)
Zondag 23 Februari 1890.
M
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Abonnementsprijs 5 lr' Vu°r de Stad' voorop betaalbaar.
ADonnemenxsprijï) 5 fr 50 voor den buiten, r
PRIJS PER NUMMER 10 GEN TIMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van het blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
r*
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Priis dop Annoncen drukreflsl.
rnjb oei niKiuiiuoiiReklamen, 75 centimen v
Vonnissen op de derde Uadxijde, frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het bad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST, 32 FEBRUARI.
De liberale jongelingen worden vrien
delijk verzocht de lessen, welke den
Zondag, om 9 ure 's morgens, den Maan
dag, donderdag en Zaterdag, om 81/2 ure
's avonds, van iedere week, plaats hebben
in het lokaal CONCORDIA tot berei
ding voor het kiesexaam, bij te wonen.
Buitenlaiidscli politiek
overzicht.
Holland. De xninisterieele krisis is
ten einde. M. Mackau minister van bin-
nenlandsche zeken is minister der kolo
niën en M. de Savornen Lohman minis
ter van biunenlandsche zaken benoemd.
De laatste is een der opperhoofden van
de oud protestant6che partij en een der
hevigste voorstanders van de klerikale
en anti-liberale reactie.
Duitschland. De studie van de wer
kerskwestie, door keizer Willem inge
geven, komt in werkzaamheid te treden.
Willem II heeft aan de leden van het
raadgevend korps eene redevoering toe
gestuurd in de welke men eene zekere
verzachting vindt der gedachten aan
M. von Bismarck en M. de Berlepsch
uitgedrukt. Hij spreekt niet meer in de
redevoering over ie beperking der uren
van den arbeid, maar alleenlijk van de
beperking van den arbeid der vrouwen
en kinderen en van het samenstellen van
werkerscommissiën die eerder raadge
vende dan scheidsrechterlijke kamers
zouden zijn, gelast met de grondslagen
van overeenkomst tussclien meesters en
werklieden vast te stellen. Het schijnt
zeer onwaarschijnlijk dat het voorstel
van internationale vereeniging op de
sociale kwestie eenen goeden uitval zal
hebben. Het ontmoet tegenkantingen
zoo wel van Engeland als vanFrankrijk.
De kiezingen hebben den 21 februari
11. plaats gehad. De kiesdag die komt te
eindigen is een der gedenkwaardigste
welke men sedert lang in Duitschland
beleefd heeft.
De geestdrift duurde tot laat inden
nacht te Berliju. De socialisten winnen
veld. en hunne bla len juichen omdat zij
de eenig8te partij is die geene verliezen
ondergaan heeft, maar overal van de
eerste stemopnemingen beslissende uit
slagen heeft bekomen. De werklieden
varen in massa opgekomen.
Engeland. Het verslag door de
Commissie van onderzoek in de zaak
Tiines-Parnell opgesteld, verklaart on
gegrond al de duidelijke betichtingen
van den Times, al degene die de euvel
daden en de misdaden met juistheid op
gaven waaraan de groep der Iersche
volksvertegenwoordigers zich zouden
plichtig gemaakt hebben.
Het bestatigt ten anderen dat den
Times mis is geweest als hij de brieven
welke ds moord van Phoenix-Parkgoed-
keurden aan M. Parnell toeëigende, als
hij het hoofd der Home-rules betichtte
in onderhandeling met de misdadigers
geweest te hebbenals hij de Iersche
partij het verwijt toebracht geld be
schikt te hebben aan misdadigers om het
gerecht te kunnen ontvluchten, of ran
ue Land-Leage gevormd te hebben met
hei geld door de moordenaars gegeven.
In al de gedeeltelijke kiezingen die in
Engeland tegenwoordig plaats grijpen,
winnen de aanhangers van Gladstone
veld. Een der groote oorzaken van de
verandering die men onder dat opzicht
bemerkt, is de verdeeldheid dei partij
die de macht in handen heeft en de
oneenigheden die tusschen de conserva
tieven en de afgewekene liberalen be
staan. De kiezers die zich in 1886 van
M, Gladstone verwijderd hebben, komen
tot hem terug en willen hunne onder
steuning aan vle kandidaten der conser
vatieven door de leiders opgedrongen,
niet meer geven.
Australië. Eene gewichtige gebeur
tenis, welke groote blijdschap in Enge
land veroorzaakt, heeft in Australië
plaats. De voornaamste ministers der
koloniën van Victoria, nieuw zuid-
Wallis, nieuw Zeela d, Tasmanië, zuid
en oost Australië hebben zich vereenigd
en goed gevonden al de Australiesche
koloniën onder een en zelfde gouverne
ment te vereenigen. Men heeft de ver
eeniging eener groote Australiesche con
ventie vastgesteld voor het begin van
het toekomende jaar waarop een prak
tisch ontwerp van federatie zal gereed
gemaakt worden.
De grootste staatsli den van Engeland
aanzien het bondgenootschap dier ver-
schillige staten tot eene politieke en-
heid, als het beginsel eener verbinding
van het Britanisch rijk, en het verster
ken der Engelsche macht, nu in alle
werelddeelen verstrooid.
Katholieke gazetten.
In ons hoofdartikel van verleden zon
dag beloofden wij aan onze lezers de
mededeeling van een meesterlijk arti
kel van Het laatste Nieuwsover de
klerikale gazetten en inzonderheid over
zekere soort van schrijvelaars, gelijk
wij er hier een staaltje van aantreffen
op het eiland Chipka. Ziehier het be
doelde artikel,
"Wat zouden de katholieke gazetten
moeten zijn
Een toonbeeld van zedigheid, gema
tigdheid, van kristelijke onderwerping,
van liefde tot den evenmensch.
E^ne fontein waaraan hunne partij
gangers zich konden laven en ver zwik
ken eene bron waaruit kinderen en
menschen godsdienstige voorbeelden
dienden te putten.
Eetw fakkel om de. duistere hoeken
van den Roomschen godsdienst te ver
lichten ;eene schild om de heilige kerk,
tegen de aanvallen van de andersden
kenden te bevrijden.
Een spiegel waarin protestanten,
setters, vrijdenkers en twee honderd
andere soorten van geloofsbelijders,
ïunne gebreken zouden zien; een stuk...
zeep om hen wit te wasschen van hun
ne ongeloovigheid
Kortom, de katholieke gazetten dien
den te zijn eene trompet om klaar en
duidelijk Gods woord te verkondigen
zijne oneindige goedheid, bermhertig-
lieid, rechtvaardigheid aan te toonen,
zijn bestaan te bewijzen en dan zijnen
lof te bezingen
Doch, eilaas,
Wat zijn de katholieke gazetten
Haatdragend, venijnig, twiststokend
en ongodsdienstig.
Verre van de regels te volgen welke
zij anderen willen opdringen, leven zij
met deze beginselen in strijd.
Zij verdedigen noch hunnen God,
noch dezes leerstelsels met verstaan
bare theoriën maar wroeten in familie
zaken om zich te wreken.
Zij lasteren wie van een ander ge
dacht is dan zij en bezwadderen met
hunne vuile pen wie naar licht en waar
heid streeft.
Hunnen vijand bekampen zij niet op
het terrein der deftigheid, maar doen
zinspelingen op zijne ouders spotten
met het ongeluk dat hem of zijne bloed
verwanten is overkomen.
Met voorzichtigheid schuiven zij den
godsdienst ter zijde, om slechts de lage
penneknechten der geestelijkheid te
zijn.
De bedienaars worden door hen voor
gestaan, ver ledigd en... verdoken wan
neer Moeder Justicia hare hand over
hen wil uitstrekken.
De katholieke gazetten schrijven op
elke bladzijde, dat zij de vrienden van
iet volk zijn en eenige regels verder
vallen zij den vrijzinnigen boer en werk
man aan, dieniet willen geven voor de
ïatholieke scholen of den Sint-Pieters-
oenning.
Zij beweren, dat de werkman de Zon-
68.
YAN DEN BANKIER.
Hij wist dat hij vroeger nooit in die kamer
geweest was maar dat was ook alles wat hij
wist of trachtte te weten. Hij was door die
vreemdheid niet verschrikt. Hij herinnerde
zich niet meer waar hij het laatst geweest oi
wat er met hem gebeurd was.
Vervolgens kwam langz; merhand zijn ge
heugen terug met al de daaraan verbondene
redenen van onrust en marteling. Ilij herin
nerde zich zijne slaapkamer op Willmingdon
Hall, de geur der bloemen, die hem door het
opene venster ti'genwoei, bet weelderige huis
raad, het gemak en al het schoone om hem
heen.
Daarna rees het beeld van Julia Godwin
voor zijne oogen op in den glans barer schoon
heid. Daarop verscheen eene duistere gestalte,
en duwde het schitterende beeld ter zijde, het
gelaat van den bankier zag hem grijnzend vol
haat en vrees aan.
Het was hetzeffde gelaat dat hij zoo dikwijls
en in waanzin op hem neergezien had. Het zag
hem nu aan, zooals het toen deed, en het riep
hem de misdaad in het geheugen, die in den
noor lelijken vleugel begaan was.
Nu w$s het tafereel volkomen. Lionel herin
nerde zich al het verleden, het geheim, dat. hij
door het noodlot geroepen geweest was om te
ontdekken en hetwelk de Voorzienigheid hem
geopenbaard had, de overtuiging, die hij lang
zamerhand verkregen had, dat de kapitein van
de Lily Queen en het slachtoffer van Rupert
Godwin eeu en dezelfde persoon waren.
Maar waar bevond hij zich Hoe kwam hij
uit die rijk gemeubeleerde kamer die de zijne
geweest was, eene kamer die geen fatsoenlijk
boerenknecht zou hebben willen bewonen, zon
der zich bitter te beklagen over zijn heer die
hem zulk een ellendig verblijf had (toegewezen.
Hij verbeelde zich, dat hij overgebracht moest
zijn naar de eene of andere verlaten en niet
meer in gebruik zijnde kamer vanWillmingdoti
Hall. Hij bevond zich misschien wel in den
noordelijken vleugelen in eene van de slaap
kamers van het vergeten gedeelte van het ge
bouw, hetwelk de domme onwetende menschen
zich verbeelden, dat door spoken bezocht werd.
Het was middag en Lionel lag op zijn bed in
in de eenzame kamer ten prooi aan eene onrust
die het teruggekeerd zelf bewustzijn hem ver
schafte, en die plaats gemaakt lr d voor de
kinder chtige inbeeldingen van de waanzin.
Het zonnelicht stroomde de kamer binnen door
eene kleine opening in het blind, dat aan de
buitenzijde van het raam zich bevond, en door
den wind dichtgeslagen was.
Het raam reikte tot aan den grond, en de
jongeman was bezig met nieuwsgierige blik
ken zijne kamer te onderzoeken, toen de wind
het blind weder opensloeg en de kamer die tot
hiertoe slechts schemerachtig verlicht was,
plotseling aan den glans der middagzon bloot
gesteld werd.
Lionel Westford wendde zij*e oogen van het
vertrek zelf af om naar buiten te zien.
Gedurende al dien tijd was er zelfs geene en
kele maal twijfel bij hom ontstaan of hij nog
wel een bewoner van Wilmingdon was. Hij had
dagsrust moet hebben om zijne gods
dienstige plichten te vervullen, doch
laten hunne eigene drukkers des Zon
dags werken.
In den kiesstrijd treden zij niet op
als verdedigers van hunne religie, maar
strijden voor onaf hankelijken daar,
waar geene kans van gelukken is.
Zij tieren en schreeuwen dat hunne
kandidaten het land in een paradijs
zullen herschapen, nuttige werken zul
len uitvoeren, doch eens hunne lievelin
gen aan het roer, dan helpen zij de
gordijn dicht houden waai achter hunne
gekozenen met pastoors, paters en non-
nekens den miljoenen wals dansen.
Zij helpen de geestelijkheid in hunnen
haat tegen al wat liberaal is en voeren
de pen om heele huisgezinnen te ruinee
ren, waarvan de vader vrijzinnig ge
noeg is om den knecht niet te zijn van
Rome's heerschappij. Zijdoch ge
noeg.
Lees de katholieke gazetten om u te
overtuigen, waartoe eene partij, die
zich godsdienstig noemt, bekwaam is
om hare partijgangers, in plaats van
hare grondbeginselen, te verdedigen.
Ik beveel u de klerikale gazetten ter le
zing aan wij zien gaarne dat liberale
menschen ook katholieke bladen le
zen... en indien eij niet walgt bij die
klerikale proza, dan noem ik mij niet
meer.
Kamers.
Verleden Woensdag, bij de stemming van
een wetsartikel, vroeg de linkeizijde de naani-
afroeping en daar de Kamer in getal niet was,
mochten onze honorabelen wandelen gaan.
Donderdag poogde Beernaert daarvan de
schuld op den rug d >r liberalen te leggen maar
M. Anspach deed maar al te wel uitschijnen
dat ie rechterzijde geenszins de tegenwoor
digheid barer tegenstrevers noodig heeft om
al de voorgestelde wetten of wetsveranderin
gen, tot zelfs die der Constitutie, te kunnen
stemmen.
Zoo de Kamer niet in voldoend getal is om
ter stemming over te gaan is het dus maar
alleen aan de afwezigheid der klerikalen te
danken.
De ondervraging over het voorval Laeken-
Van der Smissen heeft nog eens te meer de
dubbelzinnigheid van 't ministerie doen uit
schijn n.
Dit feit bevat twee voorname punten 1® het
onderzoek en 2° debrief Van der Smissen.
Het onderzoek, nog niet geëindigd zijnde
heeft het ministerie geweigerd uitleggingen te
geven. Dit is aannemelijk, doch het rechtvaar
digt geenszins zijne stilzwijgendheid over het
2° punt.
Het proces-verbaal des kommissaris van
Laeken moge zijn wat het wil ongelukkig in
zijnen vorm, onjuist in zijne uitdrukkingen,
overdreven in zijne beschuldigingen.
De bevoegde overheid had maar een tegen
onderzoek in te stellen en des noods de plichti-
gen te straffen. De beschuldigde mocht zich
krachtdadig tegen die eerroovenda beleedi-
ging verzetten, doch geen generaal, hoe mach
tig en hooggeplaatst ook, heeft het reent de
afstelling van twee openbare burgerlijke amb
tenaars te eischen, en nog minder dit, van de
vraag dier afstelling aan zij e soldaten te doen
voorlezen. Overigens de burgemeester he ft
daar niets in te zien hij ontvangt het verslag
van zijnen kommissaris en laat het verder aan
de hoogere overheid geworden.
Wij zouden eens willen zien wat de Dender-
bode zou zeggen, indien de H. Kolonel onzer
school, in een verslag van den H. Kommissaris
voor hem en zijne officieren, soldaten en leer
lingen eene eeriooveude belcediging vindende,
de afstelling van M. Van Wambeke en M. Ver
voort zou vragen en de vraag dezer afstelling
aan gansch de school zou voorlezen? DeH.
Kolonel zou mogen protesteereu maar zoo zich
zelve rechten, nooit
Er zou geen klein beetje geschreeuwd worden,
terwijl nu't is immers een liberale ge
meenteraad die in 't spel is.
Daarbij men zoekt generaal Van der Smissen
wat te neemen, wie weet waarvoor het in de
kiezing goed kan zijn.
Een klerikaal blad I/Eseaut durft de
waarheid 8chrij ven Daden zoo als die van
s generaal Van der Smissen zouien zelfs in
Pruissen niet geduld worden en het go wer-
nement mag niet langer wachten om aan de
burgerlijke overheid wettige voldoening te
geven I
Doch wat wilt ge van een ministerie Beer-
naert-Pourbaix bekomen
De Vasten.
Nu, dat onze gemijterde meesters het
vasten, of beter den veertigdaagschen
vasten hebben afgeschaft en er onder
het volk veel over die zaak geklapt en
gelachen wordt, schijnt het ons eene
actualiteit te wezen onzen lezers eenige
geschiedkundige meelede alingen te doen
over het vasten. Wij zijn overtuigd dat
zij dit met belangstelling zullen lezen.
Het vasten, als eene godvruchtige
daad, ontstond in het Oosten daar is
het dat wij de oudste en meest talrijke
sporen ontdekken. Het stond in gïoot
aanzien bij de Hindoes en bij de Egypte-
naren, alhoewel het bij die volken alleen
voor de priesters en niet voor de leeken
verplichtend was. Onder de Hebreeuwen
was het vasten voor iedereen verplich
tend. De Oude Wet schreef het slechts
uitdrukkelijk voor,'eenmaal per jaar en
dit op den grooten dag van boetedoe
ning, den tienden dag der zevende
maand, maar zij eischte er de strengste
uitvoering van, op straffe des doods.
Behalve het vasten op bepaalde tijden,
werden er een zeker getal van vasten-
da en gevierd in tijden van ongeluk en
oorlog later tijdens de verbanning der
joden, werden er vier vastendagen inge
steld ter herinnering aan die nationale
ramp. Van het Oosten sloeg het vasten
over naar Griekenland waar het echter
I zeer beperkt in gebruik kwam, name-
rich voortdurend verbeeld, dat hij slechts naar
een verwijderd en onbewoond gedeelte van het
huis overgebracht was, waar men zijn waan
zinnig gepraat niet zou kunnen hooren, en waar
geen nieuwsgierig oor had kunnen luisteren
naar de beschuldigende woorden, die over zij
ne lippen mochten komen.
Hij geloofde dit, en werd niet uit dien waan
gebracht want door eene zonderlinge overeen
stemming was het tooneel, dat hij buiten het
raam opmerkte, niet ongelijk aan den verwaar
loosden tuin, waarop men van uit de vensters
van den noordelijken vleugel het uitzicht had.
Daar was alles wildernis en ruïne, veel te
breed uitgegroeide heesters wier takken vreemd
gebleven waren aan het snoeimes van den tuin
man lang spichtig opgeschoten gras, dat door
den herfstwind heen en weer gewiegd werd, de
zelfde heesterboschjes, die langzamerhand on
der het licht der herfst zon verwelkten.
Het noordelijk gedeelte van den tiin van
Wilmingdon was door een ouden steenen muur
ingesloten, eerbiedweerdige opeenstapeling van
steenen, die zouden hebben kunnen dienen om
de wallen van het een of het ander middel-
eeuwsch kasteel te steuuen. Ook hier teekende
de muur, donker en somber, zich tegen den
blauwen herfsthemel af.
Ja, dacht Lionel zij hebben mij naar den
•noordelijken vleugel overgebracht. De moorde
naar vreesde zichzelven door den mond van
den zoon van zijn slachtoffer te hooren aankla
gen en heeft mij hierheen verbannen, hier,
waar ik eenzaam en verlaten kan blijven lig
gen. Ik verwonder mij slechts dat hij mij het
leven gelaten heeft_, want hij moet toch begrij
pen, dat, zoo ik ooit in s aat ben deze plaat3
te verlaten, ik al het overige van mijn leven
zal aanwenden om den moordenaar mijns va
ders zijne rechtveerdige straf te doen onder
gaan.
Daarop langzamerhand het verledene voor
den geest brengende herinnerde bij zich dat
hij op Wilmingdon Hall onder een valschen
naam gekomen was. Hij dacht daarbij niet aan
den brief zijner moeder en het portret zijns
vaders twee zaken, die onmiddelijk tot de
ontdekking van zijn waren naam had kunnen
leiden.
Ik ben slechts een vreemdeling voor Ru
pert Godwin, dacht hij, tenzij ik in mijnen
waanzin, want ik veronderstel wel dat ik geijld
zal hebben, geopenbaard te hebben wie ik ben
en dat ik kennis droeg van zijne misdaad.
Als ik dat gedaan had, zou hij mij zeker ver
moord hebben, terwijl ik daar hulpeloos lag
en geheel in zijne macht was, evenals hij mijn
vader vermoord heeft, en zoo ik nu nog leef,
kan ik mij overtuigd houden dat ik mijn leven
aan de omstandigheid te danken heb, dat hij
niet weet wie ik ben.
Eenigen tijd lang bleef Lionel zoo liggen, te
zwak om zich te bewegen en starende in den
verwilderden tuin, waar het hoog opgeschoten
onkruid door den wind heen eD weêr wiegelde.
Zonderling, dacht hijheel zonderling, dat
zij mij juist verbannen hebben naar dat gedeel
te van het huis, waar mijn vader 5zijn ongeluk
kig einde gevonden heeft.
Hij herinner Ie zich nu alles. Hij had geglim
lacht ovei de dwazo sprookjes, die men hum
verteld had, en gelachen over hetgeen de
dienstboden praatten van spoken en geestver
schijningen maar thans door zijne ziekte ver
zwakt, eenzaam en verlaten daar liggende,
dacht Lionel geheel anders over die sombere
vertrekken, in ten gebouw waarvan hij meende
zich op dit oogenblik te bevinden,
Naarmate de vervelende ureu voorbij kro
pen en hem in de onzekerheid waarin bij zich
omtrent zijn lot bevond, ondragelijk lang toe
schenen, werd hij al meer en meer droevig ge
stemd en kwamen eindelijk de tranen der wan
hoop in zijne oogen.
Vervolgens maakte eene soort van bijgeloo-
vige vrees zich van hem meester. De eenzaam
heid, waarin hij zich bevond, de zonderlinge
stilte, die rondom hem heerschte, begonnen
hem uiterst moeielijk te vallen om te verdrag n.
Het denkbeeld aan den moord zijns vaders
werd van oogenblik tot oogenblik levendiger
in zijne gedachten, totdat het \geheele tooneel
hem klaar voor oogen stond.
O God 1 riep hij in een vloed van zenuwach
tige tranen uitbarstende uit, als Rupert Godwin
weet, wie ik ben, moet het alleen door eene
aandrift van verfij nde duivelachtige wreedheid
zijn dat hij mij hier verbannen heeft.
Als ooit de dooden de levenden komen be
zoeken, dan ben ik zeker dat de geest mijn»
vaders mij hier zal vinden.
De woorden waren nog nauwelijks aan zijn»
lippen ontsnapt en de tranen lagen nat op zijne
wangen, toen eene donkere schaduw zich tus
schen hem cn het zonnelicht plaatste.
Een wit lijkkleurig gelaat zag hem met
eenen droevigen glimlach aan.
Lionel Westford richtte zich in zijn bed
overeind, uit een langgerekten kreet, on viel
bewusteloos achterover.
Het was het gelaat zijns vaders, dat hem
door het venster, waarop het zonlicht viel,
beschouwde, het gelaat van kapitein Westford,
van de Lily Queen, het gelaat, dat in zijne
zorgelooze jeugd hem toegelachen had, maar
dat nu in een gelaat de3 doods veranderd was.
Wordt worty**.)
DE DENDERGALM
