MIJN DAGBLAD
5^e Jaar.
Nummer 26 (258)
Zondas 29 Juni 1890.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PBIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore van bet blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
n Gewone, 15 centiemen j
Prijs der Annoncen
Reklamen, 75 centiemen
Vonnissen op de dei de bladzijde, frank
per drukregel.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST, 28 JUNI.
Buitenlandscli politiek
ovei'ziclit.
DuitschlandKeizer Willem neemt
alle gelegenheden waar om te doen zien
dat hij zich met de werkerskwestie
bezig houdt. Bij zijn verblijf te Essen
waar er sedert twee jaar groote en ge
vaarlijke werkstakingen plaats grepen,
heeft hij eene redevoering aan de werk
lieden toegestuurd in dewelke hij ver-
klaaide dat het vorstelijk huis van
Hohenzollern altijd de belangen der
werkende klas ter harte heeft genomen
en hij nogmaals die gedragslijn in de
maatschappelijke vraagstukken wilde
volgen
Op het zelfde oogenblik, zegde de
socialist Liebknecht in eene meeting te
Berlijn, dat de keizerlijke rescripten
langs alle kanten werkstakingen voort
gebracht hobben waarvan de uitslag-
noodlottig geweest is en het leven aan
vele ongelukkigen nog moeielijker heeft
gemaakt. Die redevoering is zeer toege
juicht geworden.
De bespreking over het wetsvoorstel
dat de getalsterkte van het leger op
vredesvoet wil vermeerderen raakt ten
einde dit ontwerp zal waarschijnlijk
aangenomen worden, daar M. Windt-
horst, de leider van het centrum, er
zijne uitdrukkelijke en volle toestem
ming aan gegeven heeft. Ten einde zich
de meerderheid voordeelig te maken,
heeft het gouvernement beloofd de ver
loven aan de milicianen van hun tweede
dienstjaar in groot getal te vermenig
vuldigen.
Bulgarië. Tot hiertoe is de Prins
Ferdinand als opperhoofd van Bulgarië
niet erkend. Het gouvernement van
Sofia komt eene bedreigende nota aan
Turkije te sturen waardoor het de
tusschenkomst van het gouvernement,
die het opperleenheerschap bezit, drin
gend inroept voor de officiëele en alge-
meene erkenning van den Prins. Die
zaak zou gemakkelijk groote beroerten
tusschen de mogendheden kunnen ver
oorzaken. Terwijl Engeland, Oostenrijk
en Frankrijk dezelve inwilligen verzet
Rusland zich tegen die erkenning en zal
nooit de bevestiging van den prins van
Coburg zonder hare toestemming willen
verdragen.
Engeland. De toestand van liet ka
binet Salisbury vermoeielijkt meer om
meer. Het heeft aan de Kamers het
intrekken aangekondigd der wetsbepa
lingen op de herbergen welke eene
buitengewone schadeloosstelling aan de
kroeghouders verzekerde, welke door
Isidore Albert.
die wet verplicht werden af te zien van
alle verkoop van sterke dranken.
De intrekking van dit wetsontwerp
die een van de bijzonderste punten van
zijn programma uitmaakte, mag als
eene volkomene nederlaag aanzien wor
den.
Mexico. Het voorloopig gouverne
ment van Brazilië heeft een ontwerp
van nieuwe Grondwet vervaardigd
welke met 15 November aanstaande
door de constitueerende vergadering zal
besproken worden.
Liberalen en Socialisten.
De sakristijbladen maken veel ge
rucht over de samenwerking welke er
tusschen de Gentsche progressisten en
de socialisten is ontstaan tot het beko
men van 't algemeen stemrecht.
Zoo al de liberalen geen socialisten
zijn, is het toch zeker dat al de socialis
ten liberaal zijn ziedaar het liedje dat
onze pilaarbijters op alle toonen zingen
en zullen blijvea zingen ten einde eenige
vreesachtige burgers van de liberale
partij af te trekken
Die beweering hoe valsch zij ook
weze verwondert ons geenszins wij
weten waartoe Basile in staat is vermits
IJenderbode laatst nog schrijven dorst
zoo niet alle liberalen tot het kanailje
behooren, is toch al het kanailje libe
raal.
Ge ziet dus, lezer, dat is nog andere
peper.
Hier zouden we nu aan Slinmeken
kunnen vragen aan wien Mr Beernaert
het te danken heeft dat zijn ministerie
nog rechtstaat, zoo niet aan 300 kanail-
jes van Gent
Vooreerst liegt de pastoorspers met
te beweeren dat de liberale partij met
de socialisten is samengespannen, daar
de vooruitstrevende fractie toch maar
een deel der vrijzinnige partij uitmaakt.
Ten tweede is het insgelijks niet waar
dat de vooruitstrevers zich voor goed
met de socialisten hebben versmolten,
vermits ze maar overeengekomen zijn
van samen te werken tot het bekomen
van zeker punten, zoo als het algemeen
stemrecht en het wereldlijk en verplich
tend onderwijs. Welnu men kan heel ge
makkelijk deze punten voorstaan zonder
socialist te wezen en wij gelooven dat
de klerikale representant Nothomb van
ons gedacht is.
Wij begrijpen maar niet waarom de
klerikale partij zulke 11 hekel tegen het
algemeen stemrecht heeft. Het land is
met hen, zeggen zij, bijgevolg moet het
algemeen stemrecht hunne meerderheid
bevestigen.
De klerikalen geven zich uit als ver
dedigers van het recht en de gelijkheid
welnu is liet algemeen stemrecht daar
niet de volledigste waarborg van
De klerikalen noemen zich de aan
hangers van Kristusleer die de voorrech
ten der klassen afschaft, alle menschen
tot broeders maakt
Willen de socialisten ook niet dat
de laatsten zooveel rechten hebben
als de eersten en dat elkeen voor de
wet hier op aarde gelijk zij
Wanneer de progressisten met de so
cialisten het algemeen stemrecht vragen
dan hopen zij daardoor eene vertegen
woordiging voor de werkerspartij in de
faraer te bekomen. Is dat niet recht
vaardig
Bewijst zulks dat de progressisten
ret gansch programma dër socialistische
lartij willen doen zegepralen en door
de liberalen aannemen? Volstrekt niet.
In Frankrijk, in Duitschland bestaat
iet algemeen stemrecht. Men ziet daar
zelfs zeer dikwijls dat de klerikale par-
ij, ja de aanhangers der ultramontanen
le Mun enWinthorst samenspannen met
de socialisten, zonder dat eventwel de
socialistische partij er als meesteres ge-
liedt. Zij heeft er hare gekozenen en
dat is maar rechtvaardig.
Zoo de katholieken zich tegen de so
cialisten vijandig toonen, dan is zulks
zuiver komediespel.
Er zijn in de waalsche provinciën
socialisten genoeg die van de kerk recht
naar de volksmeeting gaan en omge
keerd, welke bedevaarten doen en met
hunnen pastoor zeer bevriend zijn.
Wij weten insgelijks dat de regeling-
van een minimum dagloon en werktijd
door de socialisten zoo krachtig geëischt
veel overeenkomende punten heeft met
de verordeningen onzer oude neeringen
en ambachten, welke de klerikalen zoo
gaarne zouden terug invoeren. En zoo
er in den laatsten tijd eenige beperkin
gen aan de vrijheid van het werk zijn
toegebracht, dan zijn deze
door de liberalen gestemd geworden.
De liberalen eventwel kunnen onmo
gelijk gansch het programma van hoe
genaamd welke partij totaal verwerpen,
zonder te onderzoeken of dit programma
geene goede punten bevat. En als we
daarin vinden regeling van den arbeid
in gevaarlijke nijverheden, bescher
ming der kinders, verplichtend onder
wijs, verandering der grondwet tot uit
breiding van stemrecht, verzekering
der werklieden tegen alle voorvallen
dan kunnen wij, liberalen, door een
gevoel van rechtvaardigheid en gelijk
heid gedreven, volkomen als verdedigers
van die artikelen optreden, al stonden
deze in het programma van het socialis-
I.
Ten jare 186 was ik negen jaar oud, en
begon te begrijpen wat er zoo al gebeurde. Ik
woonde te dien tijd buiten do Koizerpoort dicht
bij dat huisje met zijne vierkantige pijlers,
waar de wachters hunnen intrek namen wan
neer de stadspoorten nog bestouden.
Nog zie ik de plaais waar ons hutje heeft
gestaan, met groene deur en groene luiken. In
den zomer scheen er de zon gansch den na
middag, en aan het venster der slaapkamer
stonden bloempotten, waarop vlinders en bijen
zich dikwijls kwamen neerzetten.
Eilaas, die schoone tijd is heengesneld. Vader
rust thans op het kerkof, en moeder wordt oud
en sukkelachtig.
Doen wij eenige stappen terug in het kinder
leven. Wat was ik gelukkig Moeder en vader
beminden mij vurig en lieten mij ter school
gaan. Wat verschil tusschen mij en de kinderen
van mijnen buurman
Op mijnen ouderdom moesten zij reeds naar
de fabriek gaan werken. Hoe bleek, mager
zagen zij eruit! Om vijf uren, zegde moeder
dikwerf tot mij, moeten zij naar het werk.
Eenmaal heb ik het.gezien 't was op klaasdag,
toen ik reeds om 4 ure uit mijn bed was om
speelgoed en lekkernijen in handen te krijgen.
Hadden zij maar een braven vader gehad,
dan zou hun radnpzalig lot meer draagzaam ge-
mus geschreven.
Yoor de verwezentlijking dier punten
mogen wij vrij en vrank neven de socia
listen strijden. Wij moeten geene mas
kers aandoen zoo als de klerikalen, die
slechts in schijn tegen de socialistische
partij is maar onderduims haar aanwak
kert, de gevaarlijkste artikelen van
haar programma aankleeft en eene maat
schappelijke hervorming betracht, niet
om het lot der werkende klasse te ver
beteren maar om haar betrouwen te
winnen en haarte beter onder het juk
te brengen.
Teekenen des tijds.
1° Wanneer over een paar weken de burger
lijke begraving van den burgemeester van Hoei
plaats had, dan liet minister De Volder aan de
HII. professors van't Atheneum weten dat zij
riet verplicht waren in korps deze plechtigheid
bij te wonen en hij aan elk afzonderlijk hierin
volkomen vrijheid liet.
Wij vragen eens of er in tegenovergesteld
geval met dezelfde maat zal gemeten worden
en zoo ja, of degenen welke zich onthouden
zullen, hierover niet het minst verontrust zul
len worden
2° De bisschop van Brugge heeft aan al de
officieren van 't garnizoen eenen uitnoodigings-
brief tot bij "ooning der processie gestuurd.
Die uitnoodiging werd aan 't dagorde gebracht
enelkeen was verplicht schriftelijk bewijs van
derzerver kennisneming te geven.
Men laat u geheel en al vrij tegenwoordig of
afwezig te zijnMaar M. de bisschop be
houdt zich insgelijks het recht u in uwe vorde
ringen te hinderen, want Monseigneur staat
boven minister Pontus.
3° Klerikale bladen vragen strenge straf
voor eenen Antwerpschen officier, welke voor
't Hoogweerdigste slechts aangeslagen heeft in
plaats van het de eer der wapens te betoonen.
- Wanneer de brandstapels der inkwisitie
4° De genïeenteraad van Meenen heeft ee
nen zijner onderwijzers van zijn ambt afgezet
omdat hij in eene herberg staande heeft ge
houden dat O. L. Vrouw moeder van verschei
dene kinderen is geweest.
Daaruit ziet ge dat de klerikale moucharde-
rij eene olievlek wordt en het fanatismus der-
zwarte kliek tot de schandelijkste en onwettig-
ste maatregelen durft overgaan.
Hetgeen die ambtenaar in het publiek leven
heeft gezegd staat duidelijk in de evangelisten
te lezen, maar de kerk zegtdat het lezen van
den bijbel voor vele menschen gevaarlijk is
en daarmee zwijgen, zoo niet d la chaudière
Of we ne gank gaan
Ons kiesstelsel.
Meermalen reeds hebben wij onze
lezers de zonderlinge en belachelijke
gevolgen aangewezen waartoe ons schoon
kiesstelsel met zijne willekeurig afge-
teekende omschrijvingen, zijne kreupele
verhouding, zijne luimige groepeerin
gen en zijne ongelijke verdeelingen ons
hee i leidt.
De keus van 10 Juni levert aan die
bestatigingen eenen nieuwen rekenkun-
digen steun op en bewijst dat ons ver
tegenwoordigend stelsel, zoo als het
toegepast wordt, eene bedriegelijke on
waarheid in.
In België drukt de parlementaire
meerderheid de wil van het kiezerskorps
niet uit en duidt slechts eene minder
heid van stemmen aan.
De rechterzijde, met de 50 stemmen
verschil die haar de wetgevende almacht
in handen levert, is onbevoegd om zich
de uitdrukking der openbare denkwijze
te heeten.
De cijfers van de groote raadpleging
van 10 Juni zijn, te dien opzichte, van
eene overtuigende kracht en van eene
ontzettende welsprekendheid.
Als men de stemmen, door al de kan
didaten der beide partijen bekomen in
al de arrondissementen, waar er ver
kiezing was, optelt, vindt men 69724
stemmen voor de clericalen en 10765Ö
voor de liberahm. Dus hebben de cleri
calen maar 62 ten honderd der liberale
stemmen bekomen. Een beduidend cij
fer dat zonder tegenspraak bewijst dat
de getalmacht eener partij al verre niet
in v rhouding staat met hare kiesmacht.
Dit feit doet zich nog beter voor door
do volgende berekening De 69724
stemmen geven aan de denkwijze die
zij vertegenwoordigen 29 volksverte
genwoordigers, terwijl de liberalen met
hunne 107650 stemmen slechts 36 af
gevaardigden bekomen. Een gekozen
liberaal is dus 2990 stemmen waard,
terwijl een gekozen clericaal er slechts
2400 tegenwoordigt. Deze cijfers geven
de betrekkelijke zedelijke waarde van
eiken van de gekozenen der beide par
tijen.
Acht en zeventig liberale afgevaardig
den hebben dezelfde vertegenwoordi
gende waarde als 100 clericale afge
vaardigden.
Onvermijdelijk gevolg de wezen
lijke st rkte eener partij is die niet wel
ke door de samenstelling der Kamer
schijnt.aangewezen te zijn. In de wer
king van kiesstelsel is alles onderstel
ling, leugen, ongelijkheid en willekeu
righeid.
Er bestaat tusschen het wettige land
en het wezenlijke land eene onmisken-
bai-e strijdigheid. De clericalen kunnen
zich onze meesters noemen, maar hunne
te werkelijke overheersching is fnet
recht en met rede niet te verrechtvaar
digen.
Een gevaar.
Hoe meer men over den uitslag der kiezing
en den toestand der politieke partijen nadenkt
koe gevaarvoller men de toekomst tegemoet
ziet. Heeft de liberale partij het getal karer
leden in de Kamer zien aangroeien, integendeel
jubelen de klerikalen om kunnen zege inVlaan-
derens hoofdstad. Wij willen de oorzaak onzer
weest zijn. Eilaas hij was aan den drank ver
slaafd, en toen de kinderen die, volgens zijn
eigen zeggen, nu maar voor kern moesten wer
ken, vonden zij dikwijls niets te eten
En nog verzweeg kunne moeder veel, om ze
niet dieper te bedroeven.
Hoe groot zijn de smarten eener moeder
wauneerzij verlangt hare kinderen goed op te
voeden en er niet in gelukt.
Maar zoo kon het niet blijven duren.
De huismeester was al te dikwijls zijn geld
komen vragen, en telkens had hij niets gekre
gen. In het eerste gaf hij uitstel uit mede
lijden maar het geduld neemt toch eens een
einde, niet waar Er kwam een bevel, dat de
arme lieden hunne woning moesten verlaten
Ware hij een onmeedoogend man geweest
hij zou de weinige meubelen, welke zij no
bezaten, hebben doen verkoopen. Hij bepaald
er zich enkel bij, hun het huis te doen verlaten.
Andere menschen wonen in het huisje. Thans
heerschen er orde en vreugde.
Waar zijn de vorige bewoners heengetrok
ken Niemand weet het.
Wij waren in 187 Januari bracht koude
en gure dagen meê. Het had gesneeuwd, op
sommige plaatsen eenen meter hoog, los ik in
mijn dagblad. In een ander nummer vernam ik
hoe pe.sonen in het ijs geschoten waren.
Hoe onvoorzichtig, zei moeder en ik, ik
kieeg schrik van ijs. Door ons dagblad wisten
wij zoo van alles wat.
Dikwijls heb ik een uurtje aan de deur ge
staan, tot ik den verkoopor hoorde roepen
Nieuwsblad aan eenen cent
Op zekeren dag las ik het volgende
Bij het ter pers leggen vernemen wij dat in
de omstreken der Brugsckepoort eene vreese-
lijke moord op eene vrouw is gepleegd. Men
is den dader op het spoor. Nadere bijzonder
heden ontbreken, 's Anderdaags wisten wij
iets meer. De moordenaar was bij middel van
braak in het huis gedrongen om te stelen, hij
was door de vrouw betraptom ongestoord den
diefstal te kunnen voltrekken had hij haar
vermoord.
De vermoedens vielen weldra op eenen
dronkaard, die van zijne vrouw gescheiden
leefde, en in de laatste dagen groote verkwis
tingen had gedaan. Hij woonde op eene kleine
zolderkamer. Opzoekingsn door het parket
gedaan brachten verscheidene voorwerpen aan
het licht, die van diefte voortkwamen. Op zijne
kleederen heeft men bloedvlekken aangetroffen.
De moordenaar was in handen van het ge
recht. Eu wie was die man, lezer
Mijn vroegere buurman.
Wat was er van zijn huisgezin sinds weinige
jaren geworden
Zijne vrouw was altijd werkzaam gebleven
niets viel haar te zwaar. Haar man bleef de
onverbeterlijke dronkaard van vroeger. Zoo
verwas het dat zijne vrouw niets meer bezat,
en gebogen ging onder den last van haren
arbeid. Haar zoon Gust was gestorven de
fa riek was zijne dood geweest. Ze was einde
lijk gedwongen hare woning te verlaten, en
met haren zoon, die haar nog overbleef, eene
kleine kamer te betrekken.
Nu ging het beter. Maar hun geluk was vau
korten duur. De beker des onheils was nog niet
tot. op den bodem geledigd.
De vrouw werd ziek, en was gedwongen naar
het gasthuis te gaan. Haar kind verlaten was
wel de grootste eilaas de laatste foltering
voor beur moederhart.
Pieter bracht haar wekelijks een bezoek.
Arme jongenGansch de week was hij in de
fabriek, en 's zondags, wanneer eenieder rust
mocht genieten, ging hij bij zijne zieke moe
der. Hoe had het laatste bezoek hem gewond.
Moeder, die haren dood voelde naderen, vroeg
naar haren echtgenoot. Zij wilde hem voor hare
dood nog eens zien, en hem alles vergeven. Was
het de vader van haar kind niet
Rampzalige vrouw, zij onbewust van de daad
haars echtgeuoots. Men troostte haar met de
woorden, dat hij gezegd had niet waardig te
zijn voor Haar te verschijnen.
En zij is gestorven zonder dat zij ooit heeft
geweten dat haar man een moordenaar was
III.
Mei.
De bloemen op mijne venster stonden in
bloei. En, gezeten naast mijne veelkleurige
lievelingen, las ik mijn dagblad i
Den 13 dezer zal voor het assisenhof de be
ruchte zaak G.... (moordaanslag buiten de
Brugschepoort) opgeroepen worden.
Onze lezers herinneren zich nog al de bijzon
derheden van dit schelmstuk.
Vele onzer geburen gingen op den aangedui-
den dag naar het verhoor.
'k Had aan moeder gevraagd om na school
tijd eens te gaan zien, en het werd mij toege
staan.
De school was geëindigd. Ik zette het op een
loopje, en weldra bevond ik mij aan het ge
rechtshof.
Toeii ik er binnen trad beefde ik uit al mijne
ledematen. Mannen met hare mutsen door
kruisten de gangen...' Op eens hoorde ik mij
barsch toeroepen Waar gaat gij naar toe 1
Ik was zoodanig aangedaan, dat ik niets kou
antwoorden.
Als gij groot zijt moogt gij binnen, zeide
men mij. Ik moest naar huis; en als moeder
vroeg Frans, hebt gij hem gezien, moest ik
zeggen dat ik.... te klein was.
Morgen, als ik naar de markt ga, zal ik wel
binnen kunnen, had moeder erop geantwoord.
Het was vrijdag. Moeder ging naar de markt
en zij vergezelde mij tot aan de school. En
's middags toen ik weder te huis kwam, ver
telde zij wat ze gezien had.
Daar bevond hij zich tusschen twee gendar
men. Voor hem zaten de gezwoornen, die over
zijn lot zouden beslissen. Moeder kende hem
haast niet meer. Op vijfjaren tijd was hij zoo
veranderd Ook zegde moeder dat de zaak van
avond zou aüoopen men was reeds aan de
pleidooien.
Toen ik 's avonds weer van school kwam wist
ik dat hij veroordeeld was tot de doodstraf.
Eene maand later werd zijne straf in eeuwigdu-
renden dwangaibeid veranderd.
IV.
Jaren zijn over deze beslissing heengegaan.
Niemand zou nooit gewagen Pieter van zijnen
vader te spreken. De jongen is maar de twintig
ingetreden en is reeds afgemat van werken en
lijden, Nooit ziet men hem in eene herberg
maar waar men hem 's zondags dikwijls aan
treft is op het kerkhof, aan het graf zijner
duurbaren. En al bezit hij maar weinig om te
leven, toch is hij menschlievend, want hij weet
best wat lijden op de wereld is.
In mijn dagblad vind ik nog altijd veel
nieuws, maar nooit iets dat mij zoozeer heeft
getroffen als deze lijdende geschiedenis.
EINDE.
o
DOOE
