Lees hier.
DE OUDE FRITS.
5de Jaar.
Nummer 36 (248)
Zondag 7 September 1890.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJS PER NUMMER: 10 CENTIEMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zichop alle postkantoren voor den buitenvoor de stad, ten kantore van bet blad,
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
- 1
t'
HET ARRONDISSEMENT AALST.
n.;j. j„„ Gewone, 15 centiemen 1
der A™nceil Keklameu, 75 centiemen Per drukregel.
Vonnissen op de dei de bladzijde, frank.
Nee spe nee metu.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan bet blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST, 0 SEPTEMBER.
Wij roepen de aandacht onzer politie
ke vrienden op de bijgevoegde kiezers
lijst welke in het stadhuis is aangeplakt.
Al degenen welke inlichtingen nopens
hunne kiesrechten of die van andere
personen verlangen, kunnen dezelve
dagelijks op het bureel der Liberale
Associatie Au Comte d'Egmont, van
9 tot 12 en van 2 tot 4 ure bekomen.
Alle kiesreklamatiën zullen voor de
belanghebbenden kosteloos door dezelf
de Associatie gedaan worden.
JBuiteulsindsch politiek
overzicht.
Frankrijk. De provinciale staten
zijn op het punt hunne zitingen te slui
ten. Reeds hebben het grootste getal
Staten hunne werkzaamheden geëin
digd er zijn slechts eenige departemen
tale vergaderingen die nog vereenigd
zijn. Deze zittingen zijn de kalmste ge
weest, die men sedert iang gezien heeft.
Onder algemeen oogpunt moet men
nochtans het betrekkelijk groot getal
wenscceu melden, vijandig met de ver
nieuwing der handelsovereenkomsten,
die in alle deelea van Frankrijk zijn
uitgedrukt geworden. In het Noorden
en in het Oosten, waar men bij de grens
woont, werd de wensch uitgedrukt de
vreemde werklieden, zoowel deze welke
op fransch grondgebied wonen als die
er dagelijks opkomen, eene belasting
te doen betalen. Deze voorstellen tee
kenen nog scherper de beschermende
neigingen af die de Franschen sedert
eenigen tijd hebben. Op inlandsch oog
punt doen alle Parijsche dagbladen de
neiging tot bedaring der departementa
le vergaderingen uitschijnen.
Duitschland. De manifestaties te
Friedrichshain doo» de socialisten ter
gedachtenis van Lassalle ingericht, heb
ben in de grootste orde plaats gehad
50000 personen, in groepen verdeeld,
namen er deel aan.
De policie moest niet tusschenko-
men. Het leger was in de kazernen ge
consigneerd maar ten 3 ure werd het
verbod ingetrokken.
De algemeene vergadering der Duit-
sche katholieken die te Coblentz plaats
gegrepen heeft, is gesloten. De zittin
gen van dit kongres waren zeer levendig
maar men heeft er slechts eenige kwes
ties van princiepen besproken onder
andere de wederherstelling van de we-
naar het Hoogduitsch.
•—Wil uwe majesteit zoo genadig zijn van
te bepalen, wie met uwe majesteit op dezelfde
verdieping moeten wonen.
In de eerste plaats de markies d'Argens.
Hij moet twee scboone, gemakkelijk ingerichte
kamers hebben, in de onmiddelijke nabijheid
van de mijnen vervolgens maar hebt gij
niet het plan van het slot medegebracht
Om u te dienen, uwe majesteit, hier is
het plan ieder vertrek is daarop aangewezen
met den naam, dien het draagt, naar de kleur
van de tapijten en van de meubels, en hier heb
ik een tweede exemplaar voor mij zelve. Uwe
majesteit hebbe de genade van mij te veroor
loven, dat ik in hare tegenwoordigheid hare
bevelen opteeken.
Doe dat, zegde de koning, terwijl hij een
onderzoekenden blik wierp op de hem over
handigde teekening van het slot. Ik wil heden
mijn eigen kwartiermeester zijn, en de kamers
verdeelen. Neem dus uw potlood en schrijft.
Gij kunt immers schrijven V
Om uwe majesteit te dienen ik kan wel
zooveel schrijven als voor den koninklijken
dienst noodig is.
Welnu, schrijf dan 1
En de koning bepaal de vlug en zonder aar
zelen, weh e vertrekken door de prinsen en
prinsessen alsmede door de vreemde vorstelijke
gasten zouden worden betrokken, op het ko
ninklijke slot to Bresl »u.
reldlijke macht des Pausen en de terug
roeping der Jezuitenorde. Gezien den
hedendaagschen toestand van Europa
zullen deze wenschen nog zoo gauw
niet vervuld zijn.
Engeland. Een der voornaamste
kwesties die moet besproken worden is
de bepaling van den werktijd tot acht
uren wettelijk te verzekeren.
Het kongres der Trades-Unions hield
op 1 September eene vergadering. De
afgevaardigden, ten getalle van 400,
vertegenwoordigen meer dan 1,500,000
werklieden. Er zijn verscheidene vrou
wen onder de afgevaardigden.
IerlandDe laatste berichten uit
Ierland bevestigen ongelukkiglijk de
inlichtingen sedert eenigen tijd uitge
geven, aangaande de mislukking van
den oogst en den hongersnood met wel
ken de landbouwers der westelijke stre
ken van het eiland, schijnen bedreigd
te wezen. Een reeks mededeelingen door
de liberale dagbladen intgegeven, laten
de schrikkelijkste beschrijving er van
weten. Het schijnt dat de boeren niets
mogen verwachten van de weldadig-
heidsbureelen, meestendeels samenge
steld uit rijke eigenaars die er geen be
lang bij hebben den toestand in welke
zich hunne pachters bévinden om zich
van hunne schulden te kwijten, te ver
helpen Die inlichtingen laten meer dan
ooit, voor het einde van het jaar, eenen
opstand vreezen en waardoor van nu af
de misnoegdheid tegen het kabinet Salis
bury nog grootelijks verergert.
De Kloosters.
Zijn onze herinneringen juist, dan
legde graaf Goblet d'Alviella, onder het
vorig liberaal ministerie een wetsont
werp neer, om een onderzoek te doen
aangaande de kloosters.
De klerikalen schreeuwden moord en
brandhunne gazetten spuwden vuur en
vlam
Waarom
Vroeg het wetsvoorstel van de paters
en nonnen in te schepen en ze naar den
Congo te verzenden
Moest er beslist wor len de welgevulde
coff'rets-forts der doodarme kloosterbroe
ders te plunderen
Of was er kwestie hunne duizenden
kloosters, kapellen, bosschen, weiden en
landerijen aan te slaan, en ze te verkoo-
pen ten profijte van den Staat
Maar neen, beste lezers; daar was
noch schijn, noch gedachte van.
De vraag van den heer Goblet bestond
enkel hierin, van te onderzoeken
a. Wie er in de kloosters woontvoor
naam, naam, ouderdom en geboorte-
Nu, zegde hij, nadat dit afgeloopen was,
nu hebben wij voor al de hooge persoonaadjes
goed gezorgd. Toon mij nu eens uw exemplaar
van het plan, dan kan ik nazien of gij alles
opgeschreven hebt, zooals ik heb gezegd, en of
gij u niet vergist hebt.
De koning strekte zijne hand uit, om het
papier aan te nemen, doch de slotvoogd gaf' het
hem niet over, maar hield het aarzelend en
blijkbaar met angst terug.
Wat beduidt dat, Waarom geeft gij mij
het papier niet? vroeg de koning.
Uwe majesteit, ik weet niet, stamelde de
slotvoogd, maar ik geloof niet, dat uwe majes
teit mijn schrift zal kunnen lezen.
Geeft het mij maar over en stel u niet
zoo dwaas aan, nep de koning ongeduldig uit.
De slotvoogd monpelde eenige onverstaan
bare woorden, en gaf den koning zuchtend het
papier over. Frederik vestigde zijne oogen er
op, en zag vervolgens verwonderd den slot
voogd in het hoogroode, verlegen gelaat.
Hoor eens, wat moet dat beduiden vroeg
hij op gestrengen toon. Dat zijn immers niets
dan strepen en teekens, en er is geen enkel
woord geschreven gij hebt toch gezegd, dat
gij sehrijven kunt.
Met verlof uwer majesteit, maar ik heb
op uwer majesteit vraag slechts geantwoord,
dat ik zooveel schrijven kon, als voor den ko
ninklijken dienst noodzakelijk is, en dat is de
waarheid, want voor mij vormen deze strepen
en teekens een zeer leesbaar schrift, en ik kan
zeer goed wijs worden uit hetgeen ik op last
uwer majesteit geschreven heb.
Nu, dat zullen wij zien Verklaart mij
uw schrift dan eens Daar, wat beteekent dat
zonderlinge figuur hier, met drie takken en
dien kleinen kogel.
Dat is eene koninklijke kroon, ik heb
plaats.
b. Op hoeveel hunne eigendommen
geschat wordenalleen de onroerende
goederen.
c. Op welke manier broeders en ma-
seurkens hun dagelijksch broodje ver
dienen.
Voila
En was dat nu zoo erg, zoo verschrik
kelijk en zoo monsterachtig
En moesten de jappers daarom
schreeuwen, alsof ze gekeeld werden
Wie woont er in de kloosters
Een van de twee 't zijn allen kruis
brave menschen of er nestelen schobbe-
akken tusschen.
Zijn al de paters deftige lieden, heeft
er geen enkele wat aan de Justicie in
den weg gelegd waarom zijn ze dan
zoo vreeselijk bang van met naam,
voornaam en geboorteplaats gekend te
worden
De lezers vau De Dendergalm hebben
geenen schrik, als politieagenten of gen
darmen komen hooren, wie er bij hun
zoo al verblijft ze laten hun heel huis
afzien, geven alle noodige inlichtingen
en tracteeren nog op den hoop toe met
een borrel of een pint.
En de paters verschuilen zich achter
hooge muren, ijzeren poorten, vensters
met armdikke staven ze verkleeden
zich met zwarten,bruiuen of witten rok;
dragen misschien valsche baarden en
doen zich broeder AlexisDominicus of
Nipomucenus noemen.
Is dat alles niet veel te geheimzinnig?
Zijn die vrome broeders soms niet be
nauwd, dat men in hunne paleizen de
kereltjes zou aantreffen, die voor smeer-
poetserij veroordeeld zijn geworden.
Wie weet het zou pater Vetbol
zeggen.
Welke is de waar de der kloostergoederen
Door den band zijn de burgers hoo-
vaardig op hunne eigendommen. De
meeste blaaskaken, die huizen bezitten,
vertellen het aan Jan en alleman.
En van de paterkens mag dat weeral
niet geworden
Hebben ze dan zoo verschrikkelijk
veel aan onroerende goederen, of vree
zen de slimmerikken, dat het afkondigen
van hunne kolossale fortuinen de oogen
van het verblinde volk zou openen
Mysterie en comedie
Hoe komen de broederkens en nonnekens
achter den kost
Maar sacrebleu, dat mag immers van
met haar de drie vertrekkeu gemerkt, welke
uwe majesteit wil bewonen.
Goed, dat kan er door. Maar hier dicht
bij de koningskroon, nummer drie, staat een
ding, dat lijkt op een steert
U "e majesteit ziet dat zeer goed, en kan
mijn schrift zeer duidelijk lezen. Die steert in
die twee vertrekken beduidt, dat de markies
d'Argens ze zal bewonen.
Zeer vleiend, voor den markies, merkte
de koning lachend op. Maar nu verder. Ik zie
hier eene menigte nullen van onderscheidene
grootte, hier in sommige vertrekken zelfs dub-
dele nullen, en elders schrabben van onder
scheidene lengte. Helder mij dat op 1 Wat be-
teekenen al deze teekens.
Deze schrabben hier, uwe majesteit, be-
teekenen de prinsessen. Iedere prinses heeft
hare schrab, ook naarmate zij grooter en voor
namer is, heeft zij ook des te grooter schrab.
Uwe majesteit gelieve maar te ziendeze schrab
hier is langste van allen, dat wil zeggen, dat
deze drie vertrekken door hare koninklijke
hoogheid de prinses van Piuisen bewoond zullen
worden. Zij is de grootste en voornaamste der
dames, en daarom heeft zij ook de langste
schrab.
Goed, zegde Frederik glimlachend, ik zal
dat onthouden. Iedere prinses heeft eene
schrab. En nu die nullen Wat beteekenen die
nullen van onderscheidene grootte
Met verlof, uwe majesteit Je nullen, dat
zijn de prinsen, antwoordde de slotvoogd.
De koning zag den slotvoogd met een vonke
lenden blik van zijn glinsterend oog aan.
Zoo, zegde hij, de nullen ziju dat de
prinsen
Ja, vervolgde de andere geheel zonder
erg, de nullen dat zijn prinsen, en naarmate
de prins voornamer is, des te grooter is ook de
iedereen geweten zijn; als 't maar eene
eerlijke broodwinning is, wel te verstaan.
Het kloostervolkje brieschten schuimt
van colereals men nog maar spreekt
van dat gordijntje eens op te heffen.
Zijn er dan geheime stokerijen in
hunne gebouwen
Slaat men er valsche munt
Fabrikeert men er artikelen, welke
de wet verbiedt
Of schuurt men er soms wat al te ge-
mollig zijne luie en vadsige knoken
Altemaal zooveel gewichtige vraag
punten, welke het eerstkomend liberaal
ministerie zal oplossen, tot verheer
lijking van de kloosterlingen als ze recht
in hunne schoenen loopenen tot hun
meerder schande en beschaming, als ze
vuile rekels verbergen of onwettige
praktijken uitvoeren.
De Vlaamsche Congo.
Al die zich een weinig met landbouw bezig
houdt weet hoeveel schade de aardappelplaag
sedert veertig jaar reeds aangericht heeft. De
man die een middel zou vinden om die ziekte te
genezen of te voorkomen, zou voorzeker een
grooten dienst aan de landbouwers bewijzen.
Welnu, dat middel schijnt gevonden In
den loop van Juni besproeide men met een
zeker scheikundig mengsel, Bouillon bordelais
genoemd, eene partij aardappelen. De partij
juist daarneven, grond van den zelfden aard
en met dezelfde soort van aardappelen beplant,
bleef onaangeroerd.
Acht dagen geleden gingen deskundigen den
uitslag waarnemen in verschillige proefvelden
en bij was waarlijk verbazend. De besproeide
aardappelen stonden nog zoo groen en sprin
gend levend als over twee maanden en de niet
besproeide waren door de plaag zoodanig aange
daan, dat de planten reeds gansch verdord
waren.
Dat is zeker reeds leerrijk en moet de land
bouwers aanzetten, om in de landbouwplaat-
sen, met het goedkoop mengsel Bouillon bor
delais dat iedereen zelf kan samenstellen nader
kenuis te maken.
Maar de geschiedenis is niet uit het tweede
deel is even leerrijk. Die proeven werden ge
daan in verscheidene fanatieke streken in
Vlaanderen, en 'tis niet om te gelooven,
maar 't is toch zoo meent gij dat de boeren
dierstreken dankbaar waren jegens degenen die
dat geneesmiddel tegen de schrikkelijke aard
appelplaag wilden beproeven Wel, dan
kent ge ze nog niet Zij vielen met hevigheid
tegen hem uit zij zegden met de grootste
overtuiging dat het schande ivas zich zóo tegen
Gods besluiten te verzetten,dat God den men
schen die plaag had opgelegd, om hen te beproe
ven en te straffen en dat, met hem tegen te wer
ken, zijne wraak zich ander zins en schrikkelij-
ker zou hebben doen gevoelen.
Zij weigerdeD zelfs de voldoende uitslagen op
de proefvelden te gaan waarnemen. Men had
hun schoon te doen opmerken, dat de boeren
wel geneesmiddelen gebruiken wanneer hunne
heesten ziek zijn dat distels en ander onkruid
ook plagen zijn voor de planten en dat zij die
nul. Deze grootste nul bij voorbeeld, dat is de
prins van Pruisen die andere, een weinig klei
nere nul, dat is prins Ferdinand.
En wat beteekenen deze dubbele nullen
Dat zijn vreemde vorsten, uwe majesteit.
Zoo, zijn de vreemde vorsten dubbele
nullen vroeg de koning, die ter nauwernood
zijn ernst kon bewaren. En de grootste nul is
dus de prins van Pruisen, en de kleinste nul
prins Ferdinand
Zoo is het, antwoordde de slotvoogd be
daard. Uwe majesteit ziet wel, dat ik alles
nauwkeurig en goed heb aangeteekend,
Ja, dat zie ik, riep de koning uit, terwijl
hij in een luid lachen uitbarstte. Gij schrijft
een zeer leesbaar en duidelijk schrift; maaréén
raad wil ik u echter toch geven Wees op uwe
hoede, dat gij uw schrift niet ten aanhoore van
anderen opheldert, en laat vooral den prins
van Pruisen en prins Ferdinand uw schrift op
deze teekening niet lezen. Het zou kunnen zijn,
dat zij uwe nullen verkeerd opvatten. En maak
nu, dat gij weder te Breslau komt, en verander
niets in hetgeen gij hebt aangeteekend.
De koning staarde den slotvoogd met eenen
vroolijken glimlach aan. Ik geloof sprak hij
bij zichzelve, dat wanneer men dit handschrift
van den slotvoogd aan het hoog gerechtshof
overgaf, hij van hoog verraad beschuldigd zou
worden, en dat eene veeljarige tuchthuisstraf
het loon zou zijn voor zijne nullen en schrab
ben. Arme kerel En wat is hij toch onschul
dig en naïef met al zij n hoogverraad Maar zoo
zal het wel 't geval zijn met menigeen, die van
hoogverraad wordt beschuldigd hij doet niets
anders dan openhartig voor zijne meening uit
komen, en het wordt hoogverraad omdat hij
met zijne woorden iemand gekwetst en belee-
digd heeft, zonder het te willen. Waren de
vorsten hoog genoeg verheven boven de men-
wel op tijd uitrukken dat zij dus ook wel dat
geneesmiddel voor de aardajipelen mochten ge
bruiken
Niets kon helpen: De pastoors hebben hun
sedert jaren wijs gemaakt dat die aardappel-
plaag eene straf van God is, om de menschen
tc beproeven en dat zij zich moeten onderwer
pen.
Verder gaat hunne redeneering niet, en zij
vonden het zeer slecht dat die landbouwkundi
gen de stoutheid hadden de straffende hand
Gods te durven trotseeren.
Dat is gansch historiek!
En dan spreekt men bijna uitsluitend in hoo-
ger kringen van de noodzakelijkheid om den
Congo te beschaven!
Dat men toch beginne met ernstig de dweep
zucht en onwetonheid in de verachterde streken
aan te vallen
Bewijst dit feit niet met dat van Aaarwe,waar
luchtreizigers over eenige dagen als door wilden
behandeld werden, dat het hoog tijd is de hand
aan 't werk te slaan!
Moet het zoo nog eenige jaren voortgaan, de
ongolanders zullen onze boeren van zekere ge
westen komen beschaven
Klerikale onmenschelijkheid.
W ij vernemen met verontwaardiging
dat de landbouwers wier tabakplanten
verkageld zijn, verplicht worden al hun
ne struiken af te maaien en te vernieti
ging willen zij de teruggave bekomen
der betaalde rechten.
Is het geloofbaar Is dat niet onmen-
schelijk En moet de beklagenswaardi
ge boer zijn boezem niet voelen bersten
van wanhoop en gramschap als de gar
den hem dat werk opleggen Niet dat
wij die ambtenalen verachten of hun
gedrag laken, verre van daar. Zij moeten
geëerbiedigd en gehoorzaamd worden,
want zij zijn slechts de trouwe uitvoer
ders der bevelen van hoogere hand.
Maar de groote plichtige, de nalatige
wien men die schreeuwende onrecht
vaardigheid niet genoeg kan onder den
neus wrijven, is de fanatieke arend van
Dendermonde, meer gekend onder den
naam van minister De Bruyn en die zich
valschelijk Beschermer van den Land
bouw n durft betitelen als hij geen hui
chelaar en de boeren oprecht genegen
was, zou hij van belastingen oitslaan
al de tabakplanters wier oogst verha-
geld werd zonder hen eerst en vooral die
droeve en barbaarsche verplichting op
te dringen hunne struiken te verwoes
ten. Een pennetrek is daartoe voldoen
de. Waarom moeten die arme menschen
hunne gewassen tot mest veranderen
Is dat redelijk en brengt dat iemand
voordeel op Waarom, ik vraag het mij
af, zouden die ongelukkigen niet toe
gelaten worden uit hunne vruchten,
het weinige geld te trekken dat deze
nog zouden kunnen opbrengen Die
vergunning zou immers aan niemand
schelijke zwakheden, de pijnen, welke boosheid
en domheid op hen afschieten, zouden hen niet
treffen, maar
Wel, viel hij zichzelve in de rede, toen hij
op den drempel een jong man zag, die diep en
nederig voor hem boog. Wel, hoe heet gij En
wat is uw verlangen
Uwe majesteit, stamelde de aangespro
kene, andermaal diep buigende, ik heet Schna-
bel, ben geboortig uit deze stad en leef van
mijne renten.
Zoo, leeft gij van uwe renten vroeg de
koning. Hebt gij u nooit op de een of andere
wijze verdienstelijk gemaakt? Zijt gij nooit in
dienst van den Staat geweest? Hebt gij u geene
nuttige kundigheden verworven Geen ambt
bekleed
Uwe majesteit, ik ben van jongs af aan
gewoon geweest aan onafhankelijkheid en daar
ik hopen mocht, dat de intresten van mijn ver
mogen toereikend zouden zijn voor een fat
soenlijke levenswijze, heb ik er nooit aange
dacht mij zelve met veel studie lastig te vallen,
en heb ik nooit naar een ambt verlangd.
Hoe komt gij aan uw vermogen vroeg de
koning gebelgd.
Ik heb het van mijne ouders geërfd, uwe
majesteit.
Uw eenige verdienste bestaat dus hierin,
dat gij de zoon van een welgestelde vader zijt
En waarom komt gij tot mij Wat is uw ver
langen
Uwe majesteit, ik ben ongelukkig ge
weest. Ik had het grootste gedeelte van mijn
vermogen toevertrouwd aan een aanzienlijk
bankierskantoor dat kantoor heeft vier weken
geleden zijne betalingen gestaakt, en daardoor
zijn drie vierde van mijn .vermogen verloren
gegaan.
Wordt voortgezet.)
J
