1
MARINO FALIERO.
5de Jaar.
Nummer 51 (263)
Zondag 21 December 1890.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD YOOR
5 fr. voor de stad.
6 fr 50 voor den buiten,
PBIJSPEB NUMMEB10 CENTIEMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kan^o^e van het blad,
10, Vooruitgangsiraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centiemen
Prijs der Annoncenj Eeklamm> 76 centiemen j Per drukregel.
Vonnissen op de iet de bladzijdefrank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST, 20 DECEMBER.
Personen d,e een a')0n"
tfS* nement nemen aan u DE
DENDERGALM voor het jaar 1891,
zuilen de nog voor Nieuwjaar verschijnen
de nummers gratis ontvangen.
Liberale Associatie van het Arron
dissement Aalst.
Buitengewone Algemeene Vergade
ring op Zondag 21 December 1890, om
3 ure namiddag, ten gewone lokale den
Graaf van Egmont,» Groote Markt,
Aalst.
Dagorde Voorstelling der herzie
ning van de artikelen 47, 53 en 56 van
de Grondwet, het verplichtend, koste
loos en wereldlijk onderwijs en de per
soonlijke dienstplicht als nieuwe punten
in het programma der vereeniging te
doen opnemen.
Oproep aan de liberale jongelingen.
Wij brengen ter kennis dat de lessen
tot bereiding van 't kiesexaam alle Zon
dagen om 9 ure 's morgens, in het lo
kaal Concordia zullen gegeven wor
den.
Wij hopen dat talrijke liberale jonge
lingen het zich als eenen plicht zullen
aanrekenen, die lessen te volgen om in
't bezit van een diploma te geraken,
dat hun toelaat hunne politieke rechten
uit te oefenen.
Buitenlaudscli politiek
overzicht.
Engeland. De houding van het Va-
tikaan in de zaak Parnell is zeker een
der merkwaardigste hoofdpunten in dien
betreurenswaardigen krisis. 'Ie oordee-
len naar het stilzwijgen van den Paus en
de bijzondere inlichtingen uit Rome ge
komen, maken Leo XIII en zijne omge
ving de vurigste wenschen, meer dan
de Engelsche behouders, om den triomf
van M. Parnell. Over vijf of zes jaar
bulderde het Vatikaau teg< n M. Parnell
en het verplichtte de Engelsche geeste
lijkheid met hem af te breken. Thans
wenschtde Kerk dat het Iersch volk den
ongekroonden koning aan zijn hoofd
behoude. De Iersche bisschoppen heb
ben M. Parnell onherroepelijk verstoo-
ten, zonder zich te bekommeren over
hetgene men te Rome denkt. In de Wet
gevende kieziug van Bassetlaw, in Not
tinghamshire, heeft de partij, van M.
(1355.)
Eene doodsche bleekheid verspreidde zich
eeusklaps op zijn eerbiedig gelaat, dat moede
loos op zijne bor.R zonk zijn blik werd weife
lend als die eens koortsachtige en, terwijl hij
schier krachteloos in de armen der bestaande
edellieden zonk, kon hij nauwelijks bevel
geven van zijné wachten te roepen en den on
beschaamde de zaal te doen ontruimen.
Men zou zich moeielijk den indruk kunnen
uitleggen, welken deze gebeurtenis op de ver
gaderde feestelingen maakte. Allen waren ver
baasd en geen enkel kou zich de schielijke ont
steltenis van den Doge uitleggen. Men fluisterde
elkaar in het oormen folterde zien den geest
men liep heen en weêr men ondervroeg zich
onderling men vormde de zonderlingste gis
singen men verloor zich in veronderstel li n-
ge^doch niemand, als Isrel en Antonio, die
lachend die bewegingen nastaarden, dit ge
fluister nahoorden, konnen het doek,welk over
dit geheim verspreid lag, oplichten. Van waar
dan die ontsteltenis van den grijzen vorst
O, het was dat hij onder dit kostbare kleed
sel,'de ranke leden der signora omhuldeude,
zijne gade had erkend het was dat hij in die
tengere gestalte, dien zuiveren leest, dien ligten
tred, dit zijden haar, die fijne hand, die engel
achtige gelaatstrekken, welke het mom verried,
het beeld zijner Angiolina hal aangetroffen!
het was dat hij zijne vrouw inde armen van
den hatelijken Steno meende te hebben gevon
den, het was dat hij thans de overtuiging ge-
GlaJstone in plaats van te winnen, stem
men verloren in de kiezing van 1885
was de behoudsgezinde meerderheid te
Bassetlaw van 295 stemmen; eergisteren
was zij van 728 dat is het werk van
M. Parnell, die de vooroordeelen der
Engelsche kiezers gekwetst en de scheu-
ïing in zijne eigene partij gebracht
heeft. Een schandelijke aanslag is tegen
M. Parnell gepleegd geweest nabij de
stad Kilkenny, waar maandag aanstaan
de de eeïste strijd op kiesterrein tus-
schen de Parnellisten en anti-Parnellis-
ten zal geleverd wordenEen kerel heeft
M. Parnell kalk inde oogen gesmeten
deze is le Kilkenn y wedergekeerd, schrik-
telijke pijnen lijdende; de geneesheeren
nopen dat hij het zicht niet zal verlie
zen.
Vatikaan. De Paus moet het bed
louden. Hij lijdt aan eene verhouding
en houdt zich bezig met Latijnsche ver
zen te maken.
Portugaal. Het geschil, in Zuid-
Afrika tusschen de vertegenwoordigers
van Portugaal en de agenten van de
Engelsche maatschappij ontstaan, is,
naar het schijnt, nog niet geëindigd.
Het kabinet van Lissabon heeft besloten
binnen eenige dagen krijgstroepen in te
schepen, om de Zuid-Afrikaansche En
gelsche maatschappij te straffen, of
minstens haar het grondgebied te ontne
men waarvan zij zich zonder recht
meester gemaakt heeft.
Serbië. De gewezen koning Milan
zou door het bestuur wel kunnen ver
zocht worden voor goed uit Serbië te
blijven. Men zou aan zijne gemalin
Nathalie wel denzelfden maatregel mo
gen toepassen om alle geschillen in het
land te vermijden en er orde en rust te
zien terugkeeren.
De boerenbond.
Met rasse schreden stappen wij in ons
land naar eene kieshervorming het
oude cijnsstelsel heeft uitgediend, het
glijdt den berg af, maar wat er in de
plaats zal komen, behoort nog tot het
onbekende.
Zullen wij eene groote uitbreiding
van het stemrecht krijgen Vele doc-
trinairen en ook talrijke progressisten
zouden die uitbi'eiding verkiezen, met
het doel om te vermijden dat het onge
leerde en onbeschaafde deel der bevol
kingen dat deel, helaas! is hier te
lande ontzettend groot zijn dom en
onberedeneerd gewicht in de politieke
weegschaal zou komen werpen.
Of zal in eens het algemeen stemrecht
ingevoerd worden
To oordeelen naar den tegenwoordi-
gen toestand van zaken, schijnt dit
laatste stelsel den voorkeur te kunnen
bekomen. Het is onloochenbaar dat in
het Walenland eene sterke strooming
in die richting bestaat en op de verga
deringen, in de laatst - dagen door libe
rale en progressistische kringen gehou
den, toonde de groote meerderheid zich
voor het algemeen stemrecht genegen.
Maar wat in dien zin nog meer betee-
kenis heeft, is dat talrijke clericale
staatslieden en dagbladen ook naar dit
radicale uiterste overhellen.
Wij hebben altijd de kloeke inrichting
der clericale partij en, in alle omstan
digheden, hare koene slagvaardigheid
bewonlerd. Hetzij zij zelve het alge
meen stemrecht invoere of haar dit op
gedrongen worde, reeds van nu af neemt
zij maatregelen om hare stellingen tegen
overval of verrassing te beschutten.
Socialisten en progressisten hadden be
sloten propaganda bij de buitenlieden te
maken gezwind staan de clericalen op
de bres, en richten daartegen een Boe
renbond in, die eene geduchte inrichting
schijnt te zullen worden. De clericale
Landwacht schrijft
Wij hebben wel vertrouwen in de kloeke
katholieke overtuiging, in de Vlaarasche trouw
en rondborstigheid onzer landlieden, doch tot
hen die zielenlast hebben roepen wij Er moet
gewaakt en gewerkt worden, waut het gevaar
is nabij
Men zegge ons nieter zijn geen socialis
ten op den buiten. Ons antwoord is er zullen
er komen en meer dan gij bet vermoeden kunt,
indien gij de buitenbevolking ongewapend en
zonder verdediging laat, tegenover de verlei
ding van woord en schrift,
De bisschoppen ondersteunen ten
krachtigste deze onderneming die van
Luik schreef eenen brief aan den pas
toor-deken van Peer (Limburg), bij de
stichting der Boerengilde aldaar, waarin
wij lezen
Met eene, in onze tijden, lofwaardige vrij
moedigheid hebben zij openlijk in de standre-
gels van den Boerenbond aan den priester de
plaats ingeruimd, die hem rechtmatig toekomt.
Dank aan deze nauwe verbinding en samen
werking der geestelijke eu wereldlijke overhe
den, zal de Bond des te meer vruchten en voor
deden opleveren,
Deze woorden toonen duidelijk dat de
clericale partij gausch niet genegeu is
haar het politiek brood vau voor den
neus te laten wegsnappenOnze dorps
geestelijkheid gordt zich aan tot den
grooten strijd, en wij zullen geene pro
feten zijn met te voorspellen dat de
steedsche propagandamannen niet ge
makkelijk door dit zwart cordon sani
taire zullen binnensluipen.
kregen had dat hij bedrogen was door het
eenigst voorwerp zijner liefde
De vreugd was door dit voorval gebroken.
Niemand voelde zich noch gestemd tot eenige
verlustiging, en daar toch de nacht reeds ver
gevorderd was, verlieten al de aanwezigen,
kort na dat de hertog naar zijne vertrekken
vervoerd was, beurtelings het bal.
Nauwelijks was de zaal ontruimd, of de door
de wachten buiten het paleis gebrachte jonge
edelman sloop ongezien de gehoorzaal binnen.
Angstig staarde hij rond zich heen en wanneer
hij overtuigd was dat hij zich alleen bevond en
doorniemand werd gezien, nam bij zijn mom
af en ontdekte aldus zijne fijne eu regelmatige
gelaatstrekken, bloeiende van frischheid en een
blik uit welken in kalme oogenblikken trotsch-
heid en beradenheid moesten stralen. Nu echter
glinsterde zijn oog van het vuur der gramschap
en der wraak, zijn aangezicht was gloeiend en
getuigde maar al te wel van de driften die zijn
inwendige bestormden.
Per Michelemio Padrone sprak hij
woedend, tot den vorstelijken troon stappende
Gij zult mij niet ongestraft gehoond hebben,
Mario 1 gij zult niet straffeloos den blos mij op
de wangen hebben doen stijgen, in bijzijn
mijner geliefde, in bijzijn van het puik van den
Venetiaanschen adeiIk zal mij wreken...
doch niet met u mijn adelijk rapier in den
boezem te jageD 1... Neen ik zal uwe ziel
door smart verbrijzelen... u treffen in de eer
uwer aanbiddelijke gade
En met vaste hand schreef hij op den prach-
tigen troon
Arme Doge in ganscb de republiek
Is geene vrouwe schooner dan uw ga le
Gij mint haar teêr; doch zij bemint u niet
Een jeugdig edelman bezit haar harte 1
Den volgenden dag was het gebeurde door
Om uog degelijker werk te verrich
ten, hebben de hoofdmannen der Boe
rengilde voorgeschreven dat al hare
werkzaamheden in de niet-Waalsche
gewesten in het Vlaamsch zullen gebeu
ren.
Onze liberalen in Vlaanderen mogen
aan dat alles eene goede les nemen. De
dag nadert, waarop zij zullen ondervin
den hoe zij verkeerd hebben gehandeld
met zich, door het versmaden onzer
taal, van het volk af te zonderen ja,
met het oog op de verwachte staatsver
anderingen, mag men afvragen of nog
iemand uit de Vlaamsche streken als
politiek man zal kunnen gelden, zonder
onze taal te kennen en te spreken
Verkwezeling.
Minister Vandenpeereboom maakt van onze
postbareelen echte sacristijen.
Zoo hebben dezer dagen de ontvangers der
Posten bevel ontvangen de volgende inlichtin
gen aan 't hooger bestuur te doen toekomen
1. Op welke uren, gedurende bet winter
seizoen, des Zondags, de kerkelijke diensten
plaats hebben
2. Hoelang de verschillige missen en ser
moenen in de kerken hunner gemeenten duren;
3. Hoever 't postbureel van de dichtst
nabijgelegen kerk verwijderd is.
De geniale Vandenpeereboom wil dus kost
wat kost, dat de posD edienden zooveel moge
lijk hunnen wekelijkschen rustdag in de kerk
doorbrengen. De zielezaligheid zijner onder-
hoorigen ligt den man nauw aan het hart.
't Is nu wel waar dat hij er zulke gewetens
zaak niet van maakt de briefdragers een be
hoorlijken loon te betalen, waar ze reeds jaren
om bidden en smeeken. Een stuk droog brood
is hier op aarde al ruim genoeg voor die mnn-
schen, als ze later maar aan de rijstpap en de
suikere boonen zitten.
Ook verwachten we er ons aan door den heer
minister de godvruchtige bezorgdheid nog
verder zien te drijven.
Waarom zou hij, bijvoorbeeld, aan de hee-
ren bestuurders der Posten Jen last niet kun
nen opleggen van iederen Zondag heel het
postpersoneel in rang naar de kerk te brengen
Of beter nog waarom zou er aan elk post
bureel geene soort van kapel kunnen gevoegd
worden Dat ware een kleine kost en terzelf-
dertijd een middel om weeral eenige papen vet
te mesten.
In een land waar men de soldaten gebruikt
om in de processie te loopen, ware zulks niets
buitengewoons En nu dat men toch reeds
sedert lang aan de verkwezeling onzer open
bare besturen en instellingen werkt, waarom
zou men niet tot het uiterste gaan V
Waarom zou onze brave minister van spoor
wegen en ongelukken niet j arlijks tabels doen
opmaken, waarin zorgvuldig werd aan
geduid, hoe dikwijls post-en ijzerenwegbe
ambten wel of niet des zondags naar de kerk
gingen
Dit zou hem immers van groot nut kunnen
zijn in zake van bevorderingen en opslag van
jaarwedden
gausch Venetië verspreid. Het verontwaar
digd Tienmanschap gaf bevel den plichtige op
te sporen en beloofde aanzienlijke sommen
gelds aan hem die de ontdekking zou doen. Na
veel moeite vernam men dat Michel Steno aan
het feit niet vreemd was. Op bevel van den raad
der Veertig werd hij in hechtenis genomen om
eenige dagen later voor zijne rechters te ver
schijnen.
In eene afgelegen en nauwelijks door een
flauw licht verhelderde achterkamer van Ber-
tuceio's woning, zaten ordeloos rond eene tafel
geschaard, waarop eenige bekers, met brui-
scbendeu wijn gevuld stonden, een tiental man
nen, waarvan menig een ruw en beraden vooi-
komen had. Allen waren van het volk en in
dienst van de republiek allen voelden de ziel
voor de vrijheid blaken en telkenmale dat zij
het woord slavernij hoorden uitspreken, telken
male dat zij aan verdrukking dachten,klemden
hunne vuisten stuiptrekkend het gevest van
hunnen dolk. Reeds sedert een kwartuurs ver
beelden zij de komst van twee hunner makkers,
en waren in druk gesprek verslonden over de
zaken die hunne bijeenkomst voor onderwerp
had. De komst van do verwachtene stelde een
einde aan hunne redekaveling en werd door
een blij gemompel begroet; met eene lichte
buiging beantwoordden zij den groeten reikten
gulhartig hunne vrienden de hand toe. Die
twee pas aangekomen gasten waren Bertuccio
en Marino Faliero zelve.
Na eenige stonden en nadat de bekers gele
digd waren, nam de Doge bet woord in dezer
voegen
Mannen gij kent de oorzaak onzer bij
eenkomst ik haast mij u te zeggen dat wij ous
niet nuttelos zullen verg ulerd hebben. De zaak
die sinds eenige dagen de aa dacht gespannen
houdt van Venetiaau en van vreemdeling, is
eindelijk beslist. Steno, de laffeSteno heeft
zich pl'ichtig erkend aan het feit 't welk men
Maar loopen we de kwestie niet vooruit. Het
lijdt geen twijfel of zijne ministerieele hoog
heid zal kortelings liet gedwongen kerkgaan en
het gedwongen biechtbriefje invoeren ,[tot meer
dere verheerlijking on;er grondwet en tot
meerdere eer en glorie Gods.
De grrroote minister.
De Brusselsche correspondent van
den bisschoppelijken Bien public verze
kert dat minister Beernaert, de grrroote
minister herzieningsgezind is.
Als het zoo is zullen wij voortgaan
eene r meer te schrijven in 'tbijvoege-
lijk naamwoord grrrootedat gewoon
lijk den naam van Pourbaix's bondge
noot vergezelt.
Immers, M. Beernaert is grrroot,
grrroot in de kunst van politieke kwak
zalverij.
Men stelt hem nu voor als herzie
ningsgezind en van zijne inzichten no
pens de kieshervorming kent men nog
anders niet dan het ellendig wetsont
werp waardoor men zestig duizend be
kwaamheidskiezers wilde afschaffen
In zijn bijzonder zwak antwoord op
de ontwikkeling van M. Janson's her-
zieningsvoorstel, heeft de grrroote mi
nister met zijne opinie weeral langs een
achterpoortje schampavie willen spelen.
Volgens mij zegde Rij is er volstrekte
openhartigheid uoodig het land dient t,e we
ten of de liberale partij het eens is voor de
herziening en wat men in de plaats van artikel
47 wil.
De wetgeving zal geen soort van volmacht
geven om 't bestaande af te breken zij zal
geenen sp>ong in de duisternis wagen, een
sprong die niemand heeft durven aanraden.
Door de in-overweging-neming zullen al de
vraagstukken in de afdeelingen opgehelderd
worden en zullen wij weten hoe de linkerzijde
ze denkt op te lossen.
Hoe vindt ge de openhartigheid van
M. Beernaert
Hij, die herzieningsgezind is, hij die
aan 't hoofd der regeering staat, aan
't hoofd eener slaafsche meerderheid,
sterk genoeg om de herziening te doen,
hij drukt geene zienswijze uit, hij stelt
geen ontwerp voor en van de liberale
minderheid verwacht hij dat zij hem,
den grrrooten minister, den weg wijze?
En zoo handelt Hij in alles.
Hij was tegen de contribiitiën van
M. Graux, maar Hij blijft ze opstrijken.
Hij is voor den persoonlijken dienst
plicht, maar Hij bestreed hem.
Hij schreeuwde en tierde tegen de
steeds aangroeiende militaire uitgaven
en Hij deed honderd millioen voor for
ten en kanons stemmen.
Hij is vrijhandelaar en tegen de be-
hem ten laste heeft gelegd, het is hij die mij
beleedigd heeft, en door mij versta ik Venebë,
doch welke straf is hem opgelegd o Razernijl't
Tienmanschap moest bestieren en de wet ver
oordeelt den plichtige tot den dood 1 doch wat
is Q.1'gebeurd Denkt gij dat Steno de dood
straf moet oudergaan Neen, mannen neen!
het Tienmanschap, geen vonnis willende vellen
heeft de zaak verzonden voor den raad dei-
Veertig Voor den raad, waarvan Steno zelfs
den voorzitterstoel bekleedt, eu de rechters, in
acht nemende den jeugdigen oudeidom des
signors en den staat van verhitti >g, waarin
zijn geest verkeerde op het oogenblik dat hij
het feit beging,hebben hem slechts veroordeeld
tot eene gevangenis van eene maand en een
jaar ballingschap
Eene nieuwe proef dat ieder Venetiaan
gelijk is in de oogen van San Marco! - viel
Calendo;a, een der aanwezigen, in, terwijl een
bittere glimlach hem om de lippen zweefde
een arme schipper der lagoenen bekoopt het
met de dood, zoo eene klacht tegen de republiek
zijuen mond ontvaltmaar een edelman, die
den staat hoont wordt voor een jaar gebannen
Ja, het is eilaas! zoo sprak eensklaps
Bertuccio met vuur, wijl hij uit zijnen zetel
opsprong,en het is daarom ook, mannen!
dat wij, door den dolk, het recht, dat men ons
tot nu toe ontkend heeft, moeten afeischen
het is daarom, dat wij niet langer werkelooze
aanschouwers moeten blijven van de gewelde
narijen, de gruwelen, het onrecht, waaronder
het verdrukte, volk, en wij, als mannen van
het volk, zuchten Lang genoeg reeds heeft
men ongestraft, onze vrouwen en dochteren
verkracht, ons hoonend in het aangezicht ge
spuwd, onze broeders door den dolk der sluip
moord omgebrachtontwaken wij uit den slaap,
waarin wij zoo lang verzonken lagen Laten
wij thans dat de gelegenheid zich zoo wonder
wel voordoet thans dat het hoofd van Venetien,
de Doge zelve, in onze onderneming ons onder
steunen wil en zich aan 't hoofd stelt der ver
dedigers van den zuchtenden moedergrond,van
de vrijheidsminnende zonen vanVenetiën,laten
wij thans trachten die vrijheid, al ware het in
de armen van den dood, op te zoeken Onze
leus zij vrijheid of dooh.
Ja, vrijheid of dood klonk het eensklaps
uit den mond van den grijzen Doge, met al de
kracht en klem die zijn hooge ouderdom hem
nog toeliet aan zijn woord te geven: vrijheid
of dood! die leus, mannen, zal voortaan ook
mijne leus zijn En al is mijn schedsd door
de jaren vergrijsd, al is mij het bloed in de
aderen gestremd, al zijn mijne leden reeds
zwak eu stram, wanneer ik denk aan het volk,
aan mijne verdrukte broeders, o dan voel ik
eene jeugdige kracht in mij geboren worden
die mij de noodige macht zal geven om voor
hen en devrijheid te sterven; doch gij kent mij:
wat ik deed om het heil van mijn volk te be
werken, is u uiet onbewust. Staan wij thans als
een man op, en verbrijzelen wij de pijnbank en
hare afschrikkelijke werktuigen vernietigen
wijden ijslijken bloedraad doopen wij onze
dolken in het rookend bloed onzer beulen 1
strijden wij moedig voor de zaak der eer, voor
de heilige zaak des volks, en planteu wij, zege
vierend, de vaan der vrijheid, op den schoonen
vaderlaudschen grond
Een dondereud handgeklap en de kreten
Vrijheid of dood leve de Doge leve het volk 1
wij overwinnen of sterven beantwoordden,
gedurende eenige stonden, de woorden van den
Doge.
De zegepraal of de dood hervatte de her
tog weldra, ja, mannen van Veuetiën I dit
zweer ik hier voor u allen en voor God die mij
hoorten gij zweert dit mij
Wij sterven of overwinnen wij zweren het
leve Marino I klonk het als uit een mond.
[Wordt voortgezet.)
