f
r
tjde Jaar.
Nummer 52 (264)
Zondag 28 December 1890.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
5 fr. voor de stad.
5 fr 50 voor den buiten,
PRIJSPEIL NUMMER: 10 CENTIEMEN.
voorop betaalbaar.
Men abonneert zich
li
het blad,
r
10, Vooruitgangstraat 10, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
t Gewone, 15 centiemen
Prijs der AnnoncenReklamen, 75 centiemen per drukregel.
Vonnissen op de dei de bladzijde, i frank.
Men maakt melding yan elk werk waarvan een exemplaar aan bet blad gezonden wo.dt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST, 27 DEOEM333..
Oproep aan de liberale jongelingen.
Wij brengen ter kennis dat de lessen
tot bereiding van 't kiesexaani alle Zon
dagen om 9 ure 's morgens, in bet lo
kaal Concordia zullen gegeven wor
den.
Wij hopen dat talrijke liberale jonge
lingen het zich als eenen plicht zullen
aanrekenen, die lessen te volgt n om in
't bezit van een diploma te geraken,
dat hun toelaat hunne politieke rechten
uit te oefenen.
Buitenlandscli politiek:
overzichi.
De kiezingen voor den Senaat in Frank
rijk. Men begint zich in Frankrijk
bezig te houden met de gedeeltelijke
hernieuwing der Hooge Kamer die c en
eersten Zondag van Januari moet plaats
grijpen. Binnen eenige dag. n zal men
80 senators moeten kiezen op 300 welke
de vergadering vormen.
De voornaamste gebeurtenis dier kie-
zingen zal voorzeker de terugkeer in
het politieke leven zijn van M. Jules
Ferry, de uitstekende staatsman. De
kiezingen van 4 Januari zullen schitte
rende uitslagen hebben: nog eens zuLen
zij den triomf der republikeinsche ge
dachten in Frankrijk melden.
Duitschland. M. von Bismarck doet
in ziju dagblad Die Hamburger Nach-
richten een zeer hevig, en natuurlijk
zeer besproken artikel verschijnen,
tegen de politieke hervormingen van het
bestuur, dus tegen de stoute ontwerpen
van den keizer. Het is ter gelegenheid
der houding door Willemil in de school
kwestie gehouden, waar de keizer eeni-
gerwijze zijne persoonlijke gedachten
vorstelijk opgedrongen heeft aan de
vergadering van specialisten te dien
einde door hem bijeengeroepen, dat Al.
von Bismarck opgehouden heeft te zwp-
gen.
De lympha van Dr. Koch. lusschen de
ministers van openbaar onderwijs en
van geldwezen van den eenen kant en
den raadsheer Koch en zijne medewer
kers van den anderen, is eene overeen
komst gesloten aangaande de vernieu
wing der fabrikatie van het geneesmid
del tegen de longknobbelziekte (tubi
culose). De overeenkomst wordt thans
onderzocht door het Staatsmmistene.
De krisis in Argentina. Het Argen-
tijnsch kongres is de bespreking begon
nen der financieële ontwerpen, door de
ministers wan M. Pellegrini voorgesteld,
om het krediet van het gemeenebest,
zoo zeer door het erbarmelijk bestuur
van den oud-voorzitter Celman en het
groot getal speculaties verminderd, te
herstellen. Twee middelen worden aan
gewezen Van den eenen kant zou het
aan de republiek toegelaten worden het
kapitaal en de interesten der voornaam
ste nationale en provinciale schulden te
verminderen, d. i. hare Europeesche
schuldeischers zouden erin toestemmen
zich eenige opofferingen te getroosten
om de financiën te herstellen van den j
anderen kant zou de Staat zich nieuwe
geldmiddelen verschaffen met nieuwe i
jelastingen uitte schrijven. H t kongres j
vindt het rechtvaardig dat de heriurich- j
:ing der financiën, niet alleen aan Eu
ropa zwaar zou vallen, maar ook at de
rurgers van het genveenebest, \oor
zooveel mogelijk, er zouden deel aan
nemen.
Eene moor der ij in China. De be voi
cing van een dorp bij Sang-haï gelegen,
reeft veertien ambtenaren van het be
stuur van het zout, die zij voor roovers
genomen had, op het oogenblik dat zij
zich van zout meester maakten, door
smokkelaars binnengebracht, levend,
verbrand.
Onmiddellijk heeft de gouverneur het
hoofd van de schuldige bende laten ont
halzen vier zijner medeplichtigen zijn
verwurgd geworden vier andere hebben
honderd riemslagen ontvangen en zijn
eeuwig gebannen geworden. De ambte
naar van het dorp, om de euveldaad uie^
vroeg genoegte hebben bekendgemaakt,
heeft 18 riemslagen ontvangen.
De kiezing van Kilkenny. M. Par-
nell is geslagen in de kiezing van Kil
kenny. Zijn kandidaat, M.Vincent Scul
ly is met eene verpletterende meerder
heid geklopt geworden.
Ziehier de beslissende uitslag Sir
John Pope Hennesy 2.503 stemmen,
Vincent Scully 1.356. Antiparnelliste
meerderheid 1147. Eene geestdriftige
toejuiching is aan Sir John Pope Hen
nesy ge laan.
Die uitslag beteekent dat het kiezers
korps, geroepen om te beslissen over
ile houding van den ongelcroondeu ko
ning tegenover M. Gladstone en de li
berale partij, M. Parnell niet volgen
wil. M' Parnell is meer dan ooit bereid
den strijd voort te zetten.
De staking der ijzerenwegen in Schot
land. Het verkeer op de Scliotsche
ijzerenwegen is gansch gestoord door de
staking d r beambten die zich uitbreidt
De koopwarentreins liggen altemaal
stil. Eenige reizigerstreins zijn inge-
(1355.)
De verschilügs kissstalseis in Europa.
Op het oogenblik dat over heel het
land eene zoo onweerstaanbare bewe
ging ten gunste der Grondwetsherzie
ning onstaan is, zal het voorzeker wel
van eenig belang zijn hier in eenige re
gelen optesommen, hoe het in de bij
zonderste landen van Europa met het
stemrecht gelegen is.
M. Frère Orban sloeg nagels met kop
pen toen hij over weinige dagen, tij
dens de ontwikkeling van 't voorstel-
Janson en consoorten, aan het kabinets-
hoofd verzocht den Kamerleden eene
tabel mede te deelen waarin de ver-
schillige kiesstelsels der Europeesche
natiën worden aangeduid. Immers, er is
niets zoo welsprekend en doorslaand
als feiten en cijfers. Daartegen zijn de
potsierlijkste cleiicile redevoeringen
niet opgewassen.
Beginnen wij deze opsomming dan
maar al terstond
In Frankrijk bestaat het algemeen
stemrecht sedert 1818 in Duitschland,
Zwitserland, Griekenland, Servië en
Bulgarie eveneens. Ook in Spanje werd
het algemeen stemrecht sedert het be
gin van dit jaar ingevoerd.
Deze landen hebben gezamenlijk eene
bevolking van 120 millioen inwoners,
zijnde een derue van de bevolking van
Europa.
In Frankrijk is men kiezer op 21 ja
rigen ouderdom, in Duitschland op 25
jaren.
In de andere landen heerschen min
of meer bekrompen kiesstelsels, ge
steund hetzij op den cijns, hetzij op
eene zekere bekwaamheid.
De Engelsche Wetgeving breidde in
1867 en in 1884 het kiesrecht aanzien
lijk uit. Ofschoon daar het algemeen
stemrecht niet bestaat, mag men toch
zeggen dat het er bijna aan grenst. En
geland heeft 15 kiezers op 100 inwoners.
In Holland bezat men voorheen het
zelfde kiesstelsel als hier,doch over wei
nige jaren heeft m n er het kiesrecht
eene merkelijke uitbreiding gegeven.
De Zweedsche Kamer van volksver
tegenwoordigers wordt door cijnskie
zers aangesteld en bij middel eener kie
zing in twee graden. In de buitenge
meenten moet m n, om stemrecht te
bezitten, eigenaar zijn van een huis, dat
's minstens 1,700 frank waarde heeft.
Dank, mannen dank, broeders ik erken
in u het bloed, dat ook in mijne aderen
bruiacht, het bloed dat geeu onrecht gedoogt
binnen drij dagen zien wijde zon der vrijheid
boven Venetië opgaan
Een oogenblik stilte volgde op die gloeiende
woorden. Dan weer sprak Faliero
Mannen, laat ons nu verder de middelen
beramen om goed in onze onderneming te sla
gen. Vooreerst, mag ie< er van u rekenen op de
Veertig mannen die hij aan te voeren heett
Ja gansch 1 Ik sta er voor in op mijn
hoofd. Ik steun er op als op eene rots
Het zijd mannen van het volk weergalmde bet
verward door een.
Goed! onderbrak Bertuccio, maar laat
ons met voorzichtigheid te werk gaan Doen
wil een goede keus en verliezen wij niet uit
het oo» dat wij mannen behoeven die bekend
zijn door hunnen haat tegen de edelen en
machtigen
Ja, bevestigde de hertog, nemen wij be-
zonder de woorden van l>c" tuccio in - ht ;want
eene kleine lichtvaardisrhei n mze plannen
verijdelen en ons in het ver of storten wordt
de sluier van een gedeelte des geheims opge
licht dan zijn wij ve leren
Vinno'hfiid 7 ;h bevrediae wii
voeren zeggen, om ons gedrag uit te leggen en
ze volgens on/.e bevelen doen te handelen
Luistert, zegde Bertuccio, ziet hier wat
ik met signor Marino gedacht heb het beste
middel te zijn. Wij zullen den ha.it onzer man
nen ophitsen tegen al wat edelman is, hen
aanzoeken van zich onder ons geleide te stellen
om, in den nacht van 15 april, gewapend naai
de Piazza te trekken, en aldaar, op bevel van
den Doge, al de edellieden te overvallen.
In het eerste oogeublik gaf dit voorstel aan
leiding tot eenige bedenkingen, eu scheen
eenige wijzigingen te zullen ondergaan want
twee of drij der samenzweerders waren van
verschillende gevoelens nopens hetgeen men
aan de nieuw aan te werven bondgenoten zou
doen gelooven doch eindelijk gelukte men er
in zich te verstaan en het door den Doge voor
gestelde middei werd aangenomen.
Nu wij het over dit punt eens zijn, sprak
Bertramo,'nu blijft er slechts te zien hoe wij
zullen handelen in het beslissend oogeublik.
Zie hier welk mijn plan zou zijn, sprak
de Doge, ik laat net u tot bedenking. Op het
sein, u gegeven door het gebrom der stormklok
van'San Marco, sein welk niemand dan ik
geven kan, vermits er alleen mijn bevel bekoelt
om dezelve te doen luiden, op dit sein dan, zult
gij u aan het hoofd uwer mannen stellen, u in
al de wijken der stad verspreiden en het ge
rucht in omloop brengen dat do Genueesche
vloot de stad is binnengezeild. Terzelfder tijd
richt gij van alle kanten uwe mannen tot op
het plein Sa. Marco: gij bezet al de da u-op
gevende raten en naar mate de edellieden
aankomen en willen doordringen om mij ter
hulp te snellen, neemt gij ze geva ïgen en
brengt ze om het leven.
g«roep.
In Portugal is sedert 1878 eene wet iu
zwang, welke het kiesrecht verleent aan
al de hoofden van familie die lezen en
schrijven kunnen.
Sedert 1882 is in Italië kiezer, al wie
lezen en schrijven kan, 20 jaar oud is,
of zekeren cijns betaalt.
In Oostenrijk-IIongarië heerscht een
tamelijk ingewikkeld kiessystema. De
Kamersworden er gekozen door cijnsbe
talers en bekwaamheidskiezers, in ver
scheidene klassen verdeeld.
De beide wetgevende lichamen van
Rumeuië worden aangesteld door cijns
kiezers. De stemgereclitigheden voor
den Senaat zijn er verdeeld in twee
klassen die voor de Kamer van volks
vertegenwoordigers in twee categoriën.
Drij landen bezitten geen parlemen
tair stelsel en bijgevolg ook geene kies
wetten, namelijk Rusland, lurkije, en
Montenegro met eene gezamentlijke be
volking' van 90 millioen inwoners.
Waar willen zij henen
Zijn de liberalen dan geene burgers meer in
ons gezegend Belgie
Zullen wij ons zoo maar altijd gedwee alle
rechten laten ontzeggen
Zullen wij onsmetkalme onderwerping altijd
als slaven in een overwonnen land laten behan
del en?
Zijn alle Belgen dan niet gelijk voor de wet
Ziedaar vragen, welke onwillekeurig opko
men in den geest van hem, die onzen politieken
toestand gadeslaat.
Hoe de klerikalen alle vrije uiting van den
geest belemmeren en beperken, gaat waarlijk
over zijn hout.
Een onderwijzer, zich steunende op duide
lijke teksten der Heilige Schrift, beweert dat
Maria verscheidene kindereu heeft gehad de
gemeenteraad vergadert, en stelt hem al. Het
slachtoffer gaat in beroep bij de Deputatie
niets helpt.
De onderwijzer neemt zijne laatste toevlucht
bij den Koning,— te vergeefs Soepkom Mé-
lot keuit de handelwijze goed van den lompen
gemeenteraad en van de klerikale afvaardi
ging
De onschuldige onderwijzer zit op straat, en
aan de gansche vrijzinnige partij, wordt in
hem eenen kaakslag gegeven, dien zij knarse
tandend verkropt.
De katholieke bestendige afvaardigiug »an
Oost-Vlaanderen keurt elke gemeentekiezing
goed, die in het voordeel der klerikalen afge-
loopen is en daar, waar de liberalen wonnen
wordt onvermijdelijk eene herkiezing bevolen!
Niettegenstaande alle klaarblijkend kiesbe
drog roert de Gentsche deputatie aan de kie
zing van Ronse niet; te Deinze en t« Gen tbr ug-
ge wordt de liberale zegepraal verbroken.
In Antwerpen is hetzelfde spel aanden gang!
In West-Ylaanderen verbleekt men de ge
meentekiezing van IJperen,waar onze vrienden
met 70 stemmen zegepraalden
Te Roeselare durft een burgemeester-pas-
toorsslaaf het aanplakken verbieden van het
programma van het vooruitstrevend congres,
en zondag laatst zagen wij eenen dommen
trotschen baas Gansendonck de grondwet
krenken, zooals men het nog nergens had vast»
gesteld.
Een domme vlegel, matigt zich het recht aan
de taal te doen gebruiken, die hij verkiesten
steunende op zijn burgemeestersambt, doet hij
den spreker zwijgen, die gedachten vooruitzet,
welke de dorpsdwingeland niet deelt
Overal heerscht alzoo stelselmatige verdruk
king onzer denkbeelden nergens worden wij
behandeld op den zeilden voet als onze tegen
strevers.
Maar eens wordt de spanning te hevig
En gelijk de samengeperste stoom eensklaps
de bandeu breekt, die hem knelden gelijk hij
de duimdikke ijzeren platen, die hem gevangen
hielden, aan 11 rden scheurt, en alles verwoest
wat hem omringt zoo ook barst eens de lang
verkropte volkswoede los, en heeren ver
drukkers, heeren papen, opgepast dan voor de
splinters
En nu, makkers en broederssprak Ber
tuccio, zich oprichtende en de baud aan den
dolk slaande, nu aan het werk met moed en
onverschrokkenheid Er blijven ons nog twee
dagen voor het beslissend oogenblik zal aan
breken: laat ons dien tijd ten nutte maken om
de neilige zaak, die wij aangenomen hebben,
te vervullen Er blijven ons twee dagen...
welaan, komen wij morgen nacht bijeen in het
palms zijner hoogheid, om elkander in de uit
voering te raden en te helpen en dat de morgen
van den derden dag ons als vrije Yenetiauen
begroete
Tot morgen tot morgen was het alge
meen antwoord
Eenige oogenblikken later verlieten de saam-
cezworeuen een voor een Bertuccio's woning en
verdwenen als schimmen langs de straten.
V.
Zoodat uwe hoogheid niet gelooft dat er
eene samenzwering bestaat?
Neen, signor, en vermits het slechts een
gerucht is, zoo als gij zelf zegt, vind ik niet dat
wij iets te vreezen hebben. Er behoeven dus
ook, tot hiertoe, geene maatregelen genomen
te worden.
Ik denk er geheel anders over, signor
doch ik ga den raad uw ged icht bekend maken,
op dat hij hundele naar goeddunken. Vaarwel
En md deze woorden nam Nicolo Leoni, lid
van het Ti.mmansch ip, afscheid van den Doge
en begaf zich tot zijne vergaderde ambtgeno-
ten.
Par San Marino, mio P aar omesprak
de F ge als. nu zucht nd bij zichzelveu, terwijl
hij noedelo' i in eenen tel neerzakte en Let
brandend hoold in de handen liet vallen, hij
weet dat er een aanslag moet gebeuren. Wie
mag hem dit hebben kenbaar gemaaktZouden
wij "dan verraden zijn zou een meineedige
als eene slang tusschen ons geslopen zijn en
ons in de handen der beulen overgeleverd
hebbenNeen want dan zou Nicolo meer
van het geheim weten... doen zoo hij geveiusd
had om te hooreu of ik reeds van de samen
zwering wist God God wat nu gedaan
zal ik mijne medeplichtigen verwittigen... den
opstand in tijds uitstellen... dit is mogelijk hei
eenigste middel om ons te bevrijden?... doch
neon neen, hij zal niet gansch onderricht
zijn en toch, reod3 is het te laatgaan wij
voort brengen wij onze onderneming ten uit
voer, en al zijn wij verraden, toonen wij nog
dat wij durven opstaan tegen laffe volksver
drukkers en kunnen sterven voor de vrijheid
En de brave grijsaard viel allengs in eene
droeve mijmering.
De morgend was reeds ver gevorderd, en
het overige van den dag scheen zich traagza-
mer dan óóit voor den ontstelden gefolterden
hertog voort te slepen. De wonderbaarste en
ijselijkste vertoogen deden zich voor de oogeu
zijns geestes op,en niets minder beeldde hij zich
in dan dat hij met zijne makkers iu de samen
zwering, door het Tienmanschap plichtig ge
vonden en ter dood veroordeeld, onder de
schrikkelijkste folteringen den jongsten snik
gaf.
Allengs was het uur genaderd, waarop de
aanslag moest gewaand worden. Met door
angst eu onrust kloppendeu boezem stond
M nno voor een venster zijns p ileizes, welk op
Piazza uitzicht had. Met aandachtig oor luis
terde hijof hij het gebrom der klok van San
Marco nie hoorde weerg dmen en sloeg eenen
on i rzoekendeh blik door het raam, om te zien
of de nieuwsgierige menigte allengs tot het
1 plein stroomde. Doch hij kon zich niet verheu-
De toestand voor 1891.
Ten gevolge der ziekte van den eer
sten minister heeft men bij de laatste
kamerzittingen het budjet van wegen
en middelen niet kunnen bespreken en
is de minderheid verplicht geweest het
zelve zonder opmerkingen te moeten
stemmen. Deze opmerkingen zullen
eventwel bij de bespreking van het bud
jet Van financiën voorgebracht worden.
Uit de cijfers door de vrienden van
M. Beernaert aangehaald, kan men nog-
thans zich met zekerheid een gedacht
vormen van den geldelijken toestand
der staatskas voor 1891. Zij bewijzen
dat al de beloopen der uitgaven dit
van het geldwezen uitgezonderdmer
kelijk grooter zijn dan voorgaande ja
ren, ja zoo hoog klimmen, dat de mid-
densektie voorziet, dat men moeielijk
het eventwicht in de financiën zal hou
den, zoomende voorgestelde belastin
gen verminderingen aanvaardt, zonder
er nieuwe in de plaats te stemmen. De
leden der middensektie denken deze te
kunnen vinden met de grensrechten te
verhoogen of bij de vernieuwing der
handelstraktaten andere middelen uit
de bescherming te trekken.
Men zou gaarne de belastingen op de
onroerende goederen verminderen, ze
beter in overeenstemming brengen met
die op het mobilair, maar nogmaals
vindt de middensektie dat alleen moge
lijk bij eene gansche hervorming van
ons belastingstelsel.
Men voorziet dat de boni voor 1891
van drij millioen zal zijn, doch zonder
rekening te houden van de verschillende
wetsontwerpen door de gekozenen aan
hunne kiezers beloofd, en die buitenge
wone uitgaven eischen zullen.
Zij steunen ook, om tot dit overschot
te geraken, op eene opbrengst van 139
gen over hetgeu er buiten omging want er
deed zich geen klokgebrom op, en echter ont
stond er eene buitengewone beweging. Wat
mocht dit beteekenen?
Wat deed hij al niet om door het raam te
kunnen ontdekken wie die beweging veroor
zaakte doch de nacht die boven de stad hing,
niettegenstaande de flauwe stralen der maan,
welke van tijd tot tijd door de zware drijvende
wolkeu braken, belette hem iets te ontwaren.
Eene hel ontstond in zijno zieleene ver
schrikkelijke benauwdheid beving zijn hart,
en de gramschap, de verontwaardiging joeg
hem het bloed naar het hoofd. Bevend sprak
hij
Ach nu is het met ons en met het ramp
zalig volk gedaan Ik zie hetde raad weet
alles wij zijn verraden alles is verloren 1..
Ja, alles is verloren, heerschap, sprak
eensklaps eene krachtvolle mannesteni.
De Doge keerde zich om en zag met eene
verwondenug een man, vermomd en gansch
in het zwart uitgedoscht, voor zich staan.
Wiezijtgij, sprak de Doge, gij die u op
zulk uur en onverwacht voor den vorst van
Venetië durft vertoonen
De onbekende ontdeed zich van zijn mom.
Antonio de rechterhand van San Marco!
riep de hertog verschrikt uit, en een stond
blei'f hij, als door den bliksem getroffen, be-
weegloos staan. Dan hernam hij
En wat geleidt u hier
Ik koom uwer hoogheid melden dat, zoo
als gij daareven zegdet, wij verraden zijn.
Verraden 1 zegt gij, wat beteekenen die
woorden
Wordt voortgezet.)
96>M*&r.'l5t3£!£&
--5
liÜii f geworden. Op de voornaamste lijn
(North Britain Maris Line) heeft den
dienst maandag avond opgehouden en
dien zelfden nacht hebbende sneltreinen
van Londen niet kunnen vertrekken.