P. Ï)e Pedum aeker, katholieke adtokaat.
.1.1
verblijf geen onrecht, geen spot, geen
misprijzen te wachten staat. Rijken
nevens armen in de rangen bét eekent
achting en eerbied van wege iedereen,
boezemt vertrouwen in aan sohtateuen
ouders.
Werklieden en burgers overweegt
zulks Weigert uwe Slem aan degenen,
die de onrechtvaardigheid onzer leger-
inrichting willen behouden en kiest voor
hen wier leuze is gelijke .plichten ne
vens gelijke rechten I
Twee maten en twee gewichten.
Zoo als men weet is het streng verboden vol
gens de laatste kieswet aan de kiezers beloften
of giften te doen om hunne stem te bekomen.
Het gouvernement is de eerste om deze goe
de wetsbepaling te overtreden. Onnoodig te
zeggen dat het ten voordeele is zijner hevigste
kies fr; vers, zijner vrienden de zwartjes yn
andere kerkratten.
Eene ministeiieele depeche van 20 Septem
ber 1894 verwittigt de ambtenaren welke zulks
raaktdat de onderpastoors en kosters welke
huizen bewonen toebeboorende aan de kerkfa-'
brieken ot welke mogen aanzien zijn als eene
woonstvergocding te ontvangen van gezegde
kerkfabrieken, ontslagen zijn van de perso-
neele belasting uit hoofde van huurwaarde en
huisraad
Men ziet klaarblijkend genoeg op welke wijze
onze zwartjes en de kerkfabrieken van deze i
ministerieele kks-manna zullen gebruik ma-
ken.
In de budjetten van al de kerkfabrieken zal
men wel weten onder het een of het andeT voor
wendsel een postjen in te brengen voor woonst-
vergoeding
1* Voor den heer pastor ondanks hij een
waarachtig paleis bewoont. t
2® Voor de onderpastoors.
3* Voor den koster. g
4* Voor den hulpkoster.
6® Voor den stafdrager of suisse
6® Voor den stoelkenszetter enz. enz.
Men vraagt zich af of het gouvernement; deze
lastonslaging zal toestaan aan bovengenoemde
zwartjes en kerkratten zelfs als wanneer zij
een bedrijf zullen uitroeren zoo als keersenma-
ker, enz. «nz. Voor welk,.bedrijf zij wettiglijk
patent moeten betalen.
En wie zal dit mogen betalen
©ij en ik, lezereen ieder, want het verstaat
zich dat dy dukende welke het gouvernement
door deze lastontslaging zal min -ontvangen,
zullen verdeeld eu ten laste gelegd worden der
andere burgers.
De kiezingen zijn aanstaande en men moet
toch voor zijne beste vriendjes iets doen,
niet waar 1
Een. verschil.
Een komnküj-k besluit van 29 Januari 1894
regelt als volgt de jaarwedde van het personeel
der weldadigheidsschool van Moll.
Jaarwedde der gemeenteonderwijzers van
Moll.
Men meldt dat de heer minister van bïnnen-
landsche zaken zou besloten hebben verhoo
ging van jaarwedde t>e te staan aan de opzie
ners van het lager onderwijs.
Heelgoed, maar wanneer zal men eens eene
wet stemmen, dat ook de onderwijzers recht
hebben op een beetje verhooging.
1000 fr. is toch te weinig, dat zat mea be
kennen.
Vlaamsche Ministers,
De Vlaamsche gewesten zijn nooit zoo breed
vertegenwoordigd geweest in het ministerie als
tegenwoordig twee zijn van Gent, «en van
Kortrijk en een van Dendermonde.
Bovendien, dat zij Vlaamschgezind zijn daar
aan zou niemand kunnen twijfelen, die hnnire
herhaalde verklaringen en hunne verzekeringen
Tan sympathie voor gangbare munt neemt,
maar huiuie daden... helaas
Er worden door hen in veel omstandigheden
zulke fievekinderen-maatregelen ten bate der
Walen genomen, dat de clericale dagbladen
zeiven er hunne ontevredenheid luid over be
tuigen.
Thans is het zeer katholieke Ons Vlaanderen
dat minister Van den Peereboom eens duchtig
over den hekel haalt. Deze minister heeft een
aantal zoogenoemde statiën doen inrichten, ter
begunstiging van den landbouw. De verdeeling
daarvan geschiedde op eerre vrij zonderlinge
wijze De dorre, onvmcbtbare en weinig be
volkte provincie Luxemburg bekwam 35staties,
juist zooveel als de beide Vlaanderen, met
hhnne groote bevolking en hunnen belangrij
ken landbouw en nijverheid.
Minister Van den Peerebobm heeft aangekon
digd, dat 1 ij nog nieuwe landbouw-stamipun-
ten gaat inrichten. Ons Vlaanderen zogt daar
over Indien deze in dezelfde evenredigheid
verdeeld worden tusscben bet Walenland en
bet Vlaamsche land zooals zulks geschied is
met de standpunten, daa krijgt het Walenland
er 16 en het Vlaamsche land 9, dus weeral voor
de Walen 366 duizend 543 franken meer'dan
voer de Vlamingen. (Berekening gemaakt vol
gens den prijs aangeduid door minister Van
denpeereboom in Senaatzitting van 30 Mei jL)
Terloops zullen wij aanstippen dat »vij*in
alle Vlaamsche statiën warfr wij ons gewend
hebben uitsluitelijk Fransche tarieven teraad
plegen gekregen hebben.'Om de Vlaamsche
uitgave te raadplegen, moesten wijzegden ons
met veel bereidwilligheid en beleefdheid de be
ambten, ten minste éen dag waclitin.
Waarom kan men niet dadelijk de Vlaam
sche uitga"e raadplegen in het Vlaamsche land?
Strookt die handelwijze met de taalwet?
-0f zou het misschien -wezen op lat de Vla
mingen zouden onbekend blijven inet de voor-
deelen welke de Walen bekomen, in opzicht
van tarieven dn het tarief voor het binnen-
verkeer troffen wij zoo 35 bijzondere tarieven
aan, waarvan deetig uitsluitend ten voordeele
der Waalsche nijverheid.
Fe Walen loopen met het leen weg., terwijl
de Vlamingen als arme bonden malkander ver
bijten, en de heeren Volksvertegenwoordigers,
gelast met de behartiging van 't Vlaamsche
land, vinden dat alles goed is
Maar kan dat anders, men kiest er wel Wa-
en, -zoo als te Aalst
JDe Goede Christenen.
Een katholieke advocaat schreef dezer
dagen in een katholiek weekblad, getiteld
Klokke Roeland, orgaan deT Christs-
nc Volkspartij, het onderstaand artikel
dat wij aan onze lezers willen mededee-
len
«Volgens de klerikalen zegt dit ka
tholiek blad, zijn er geen goede kris
tenen buiten ben zij alleen hebben
het een waarachtig geloof in pacht.
n Wij betwisten niet, dat de klerika
len op rein politiek gebied, de gods
dienstige vrijheden hebben verdedigd
en gewaarborgd, maar voor 't overige
hebben die mannen gehandeld, en han
delen nog grootendeels als slechte kris
tenen, als ware heidenen en joden.
n De godsdienst te zamen met de
rechtvaardigheid worden dat de lasten
evenredig verdeeld, vereischt en zij,
zij hebben al de lasten geschoven op
den boer en op den werkman en voor
heu zeiven niets gehouden dan de pro
fijten. De belastingen regenden op den
akker, de vruchten, de stellen der boe
ren, op drank en op eetwaren van den
arbeider, en terwijl de boeren zich kre-
veeren <op 't veld, en dat (luizende jon
gens uit nood verbannen wierden naar
Frankrijk, verdubbelden die rijke man
nen alle vijf, tien jaar hun fortuin, zon
der werken, met jaarlijks de coupons af
te snijden van hun aktiën en titels, die
geen belasting betalen
De jongens van volk opgeëiscfit,
somsin vollen oogst, moeten afkoine
uit Frankrijk om in tijd van nood,
met hun lijf en hun bloed de brandkast
en fortuin van Mijnbeer te kunnen ver
dedigen, en terwijl is de zoon van Mijn
heer weg jagen of visschen. zit in bad
steden of koersen.
n Geld is er om vette postjes te ma
ken voor officieren en groote ambte
naars maar als er sprank is voor opslag
van douaniers, postboden, voor 't leger
der kleine bedienden, dan is de kas leeg.
Groote pensioenen Worden toegekend
aan sabelmans en schrijvelaars maar
voor den ouden pachter den algesloof-
den werkman, hebbeu onze katholieken
tot biertoe nog niets gevonden dan het
oumannenhuis of de verpachting van
d'ou' menschen na d'hoogmis.
a Bemint elkander als broeders, a
zoo roept de krislene leer maar dat
kennen die mannen niet, en sinds lang
hebben de katholieken van alle slag, die
liefdewet vervangen door den kreet der
hebzuchtElk voor zich
God gaf liun eigendom en schatter.
zonder twijfel er zijn goede rijken, die
hun fortuin gebruiken volgeus de god
delijke bestemming om 't lot van hun
lijdende broeders te steunen en te hel
pen. Maar daarnevens zijn er, die hun
fortuin gebruiken als wapen om 't volk
te verdrukken, om boeren en werklie
den te stroopen en ten gronde te bren
gen.
a De pacht moet betaald worden
hoe groot hij is of niet, hoe slecht de
oogst is of niet wat doet het hüu dat de
pachter niet kan leven Huishuren wor
den opgeëischt, soms tegen 15 per hon
derd, wat scheelt het hun dat in hun
rijk verhuurde huizen er honger is en
gebrek
a Werken en slaven mag de boer en
de werkman maar spreken Zijn vrij
woord zeggen Neen, zwijgen, ver
kroppen, kruipen moet hij, 'zooniet
wordt die man, die doör ziju zweet de
'rijkdommen voorfteelt der natie, die
voor Go 1 ten minste hun gelijken is, die
eene ziel he ft ten minste Zoo edel en
zoo fier als d'hunne, gebroodroofd, op
straat geworpen of van 't land gejaagd
a En dan durven die mannen nog
hoog oploopen met de religie als of de
religie, de le t van den werkman van
Nazareth, geen bloedige kaakslag was
voor Bun doen en hun laten
Do religie-is op hun lippen maar
onkristen en heideusch zijn de wetten,
die zij maakten, onkristen en beidensch
hun gebruik van den eigendom-, onkris
ten «n neüensch hun gedrag met de
boeren, pachters en werklieden, 'nkris-
ten hunne houding tegenover den Paus
en zijne bevelen. Het leven van veel van
die zuivere katholieken is een aan
houdend sermoen tegen den godsdienst
e® is de religie bij vele werklie en ver
zwakt en in verdenking geraakt, zijner
reeds vele ongelukkigen afgedwaald en
socialist geworden, de katholieken mo
gen op hunne borst kloppen en zeggen
mea culpa. Dat is ons fout
Hebben wij het niet altijd gezeid ec
herhaald dat de katholieke partijman
nen onchristelijk handelen en van de
religie eenea winkel maken en aldus
oorzaak zijn dat de christen Godsdienst
te niet gaat
Do tabakskwestie.
't Is kiezing. De veelbelovors, din sedert 10
jaar Liet bewind io handen bebbe, nkomen weer
at' niet gansche karrevrnchten ver beteringen,
dli ze voo-nemens zijn te vergeten, dus niet
uit te voeren als ze op nieuw gekozen zijn.
Onder die verauderiugen komt de tabakswet.
De klerikalen gazetten en de klerikale kan
didaten beloven nu de wet op den tabak te
zullen herzieu ea sommige klerikale kiesdra-
veïs gaan bij de boerkens overal vertellen dat
ze die wet aan de liberalen te danken hebben.
Het zijn inderdaad de liberalen geweest die
inffS83 de wet op den tabak hebben gestemd.
Maar de buitenlieden zullen zich herinneren,
dat ze dan 150 planten mochten kwèeken vrij
van belasting en dat ze maar moesten betalen
voor bet getal planten boven de lbO. Wie er
2u0 kweekte moest dus maar voor 50 betalea.
In 1884 komen de klerikalen aan 'troer.
Volgens limine beloften hadden ze de tabaks
wet moeten afschaffen welnu, ze maken ze
strenger vermits men nog enkel 80 planten
mag kweeken zonder réchten te betalen eu men
voor alle moet betalen wanneer men er meer
dan 80 plant.
Wie er 81 plant moei voor 81 betalen. Dat
hebben de boeren te danken aan de katholie
ken
Nu beloven ze wëer dfe wet te herzien 1 Zul
len V.ij het doen Misschien ja-.
Zullen zij ze verbeteren, minder streng ma
ken Neen Eu ziehier waarop wij onze bewe
ring kunnen steunen.
De heer De Sme-t-De Nayr-, thans minister,
sprekende van de belasting op den tabafc,
zegde Nie's ware voor de landbouwers
noodlottiger dan de afschaffing van die belas
ting.
En welke Was de bonding van den beer
De Saedeleer, onze volksvertege iwoordiger en
zoogezegde verdediger der tabakplanters Den
"18 December '1890 zegde hij in de Kamer
Ik kg.i} mij niet vereenigen met het voorstel
■de inlandsche tabak vrij te stellen van allé
belasting.
Zeg klerikale farcen r» wie speelt er bier
comedie
En zullen onze landbouwers zich nog langer
voor den aap houden
Scliooliiieuws.
We vernemen met genoegen dat de
leerlingen der Stadsjongenssphool nr 1
zich dit jaar bezon der onderscheiden
hebben in den wedstrijd. Txvintig leer
lingen namen er deel aan en bekwamen
allen een certificaat-
Dit is waarlijk een schitterende uit
slag en strekt het onderwijzend perso
neel dier school tot eer.
We roepen de bekroonde leerlingen
en hunne knappe onderwijzers een
hartelijk goedheil toe.
Vrij en onafhankelijk
Heden zondag waren de spoorwegbeambten
te Brussel bijeengeroepen om over hunne be
langen te spreker en van de katholieke zoowel
als liberale kandidaten voor de Kamer verkla
ringen ie hooren aangaande die belangen. Had
den beloofd het woord te Demen De HIIJan-
sou, Riclvald, Lemonnier, liberalen, de HH.
Delmer, De Borchgrave, Carton do Wiartj
katholieken.
Welnu, de minister Van den Peerenboom,
heeft eenen omzendbrief gezonden, welke de
genen met onmiddelijke en strenge maatregelen
bedreigt, die aan deze vergadering zouden
deelnemen 11!
Zoo verre zijn we in België gekomen Geene
vrij!.eid, geen onafhankelijkheid meer voor do
staatsbedienden Deze beambten zoeken naar
midd len uit om hunnen positie te verbeteren
en men roept hun toe Gij zult daar van af
zien
De wet geeft aan die bedienden kiesrecht m
als zij als kiesrechthebbende naar de vergade
ring willen gaan waar kan lidaten, katholieken
zoowel als liberalen, zullen uitleggen wat zij
van zin zijn voor de lotsverbetering der bedien
den te doen, dan schreeuwt men hun het
bevel toe Gij zult daar niet gaan
Wanr blijft de persoonlijke vrijheid, de vrij
heid van vereeniging 1 En waarvoor dient hun
kiesrecht dan, wanneer zij niet weten mogen of
zij voor vrienden of vijanden van hunne belan
gen stemmen Zijn wij in België of in Bus-
land
BRIEVENBUS.
Wij hebben eenen brief uit Hofstade ontvan -
gen nopens de twee meetingen aldaar zondag
door beide klerikale partijen gegeven. Schiij
ver is op deze twee vergaderingen tegenwoor
dig geweest. Op de meeting van M. De Backer
was het publiek ruim zoo talrijk als op die der
partij Woeste. Maar vond men op de eerste
eenen knappen sprekef, die met gloed en ovér-
tuiging zijn program uiteenzette, zijne toe-
hoord rs toe begeestering brachten hérhsteld
applaus uitlokte - op de laatste bleef het pu
bliek koud, onverschillig, wantrouwend zelfs
tegenover de reeds zoo dikwijls verbrokenê
kiesb-lotten van voor den boer te zorgen.
Als^t maar tcaar is, hebben wij zoo dikwijls
hooren iiuisferen. eu de heer Pastoor had
schoon van vóór, en de katholieke meester van
achter in dé handen te klappen, om den duivel
wilde het maar niet't was er zoo stil als in
een doodenhuis ën mén zóü gezégd hebben dat
de sprekers bézig waren niet de litanie der steri-
veilden te lezen.
Maar ook wat sprekers Vooreerst M. Lié-
nart ge ziet van hier dat die zooveel kennis
he. ft van eene overthigënde en gloedvolle
vlaamscihe politieke voohlracht te geven als
een os van laiijn te zingen. Daarbij, wij twij
felen er niet aan, of hij zou liever hebben van
aldus op die kh stribune niei te moeten ver-
schijuen om al die schijnblijken van liefde en
bezorgdheid aan personen te geven, die bij
noch van bij noch vau verre kent en met wien
hij in andere omstandigheden in 't geheel zoo
vriendschappelijk uiet zou omgaan. Ove.igen»
mk
Bestuurder 6000 fr. minimum '7000 fr. maximum
Aalmoezenier 2800 fr. B 3200 fr.
Geneesheer 2200 fr. 2600 fr,
onderwijzer 2700 fr. 3100 fr.
V onderwijzer 1800 fr. 2100 tt.
Moll (Center) M. Emmers 1250 fr. 21 jaar dienst.
Moll (Wezel) M. Willems 1200 fr, 22
Moll (Postel) M. De Backer 12C0 fr. 32
Bemerkingen zijn overbodig.
Aalst, den 27 September 1894.
Fleer Uitgever,
Ik dank U hartelijk voor de'bereidwilligheid waar
mede (jij mijnen lirief van 14 dezer hebt opgenomen
en verzoek U ook dit schrijven een plaatsje in te rui
men in uw geëerd blad.
Alle partijen in ons land zien de noodzakelijkheid
in van het volksouderricht misschien zijn zij het niet
een» over de wijze waai op dit onderwijs moei inge-
ric.it worden dat willen we niet onderzoeken, we ne
men den toe-stand Zooals hij is en stellen vast, dat de
Staat, de inrichting van het Lager Ouderwijs op zich
heeft genomen, te zamen met de provinciën eu de ge
meenten. \V-e zijn dus staatsambtenaars.
De Staat heeft veel in 't werk gesteld om ons te no
pen het ouderwijzeisambt te aanvaarden, hij heeft ons
toelage (geringe is't waar) verleend om onze studiën
te vol trek hen, hij heeft ons de plechtige verklaring
doen teekenen een zeker getal jaren onderwijzerte blij
ven in een openbaar geslicht, enz. Het is dus ook met
reden, dat wij ons tot deu Staat wenden wanneer we
aanspraak maken op eene bezoldiging in overeenkomst
met de diensten Welke men van ons vergt wanneer
we vr gen gelijk te worden gesteld met de andere
Staatsbedienden, wanneer we eene regelmatige rang
opklimming en periodieke verhoogiug van jaarwed
den verlangen.
De wetten van 79 en 84 zijn ons, in het opzicht van
stoffelijke welvaart, niet voordeelig geweest en al de
onderwijzers, van welke gezindheid ook, vragen, dat
de toekomende wet het bestaan van den geriugeu leer
meester onafhankelijk zoule maken van de wissel
valligheden der poliliek en van de organische regeling
van het openbaar onderwijs, even als de verkregen
positie van d n spoorwegbediende onafhankelijk is
van de verandering der wetten op de gemeenschaps
middelen.
De onderwijzer begint najaren studie (voor 20jaar
is het niet mogelijk enderwijzer te worden met eene
jaarwedde van 1000 fr. Na afhouding van zijn aandeel
te storten in de pensioenkas, maakt het zoowat 2,50 fr.
daags. Men eiseht van hem dat hij waardig zijnen
stand houde, sierlijk gekleed ga, in een burgerlijk
kosthuis in won e, men wil dat hij op de hoogte blij ve
der vorderingen der morderne wetenschap eu van de
voorschriften der nieuwste onderwijsmethoden. Alles
met 2,50 fr. daags. Vau een huisgezin spreek ik niet.
De onderwijzer heeft daarbij weinig of geene hoop op
lotsverbetering en voortdureud kwelt hem de vrees
zijne geringe broodwinniug ten gevolge eener nieuwe
wette zulieu verliezen. Eu toch zijn er menschen, die
het tot vau'den onderwijzer te schoor, viuden
Er zijn in ons land, Heer Uitgever, 5432 onderwii-
zers waarvan 600 met eene jaarwedde van min dan
1100 fr., 1560 met eene bezoldiging van min dan 1200
fr,, slechts 843 gemeten eene jaarwedde ran 2000 lr.
en meer, waarin begrepen zijnde ouderwijzers vau
Brussel, Geut Antwerpen en Luik. Is het niet treurig
ons ambt door alle dagbladen en sprekers te hooreu
ophemelen als't verdienstelijkste, het waardigst, dat
men bedenken kan, geprezen te worden als de pion
nier! de la civilisation eu tevens te ondervinden hoe
karig ons edel ambt wordt beloond en immer in de
ouzekeraei l te verkeereu of het pionnierschap waaraan
geheel ons leven is gewijd, ons morgen niet als eene
misdaad zal aangerekend worden, en wij niet wat
anders dan billijk loon zullen oogsten.
Men zegt wel, Heer Uitgever, iedereen klaagt, van
de meesten tot de minsten, maar we weten ook dat
de grooten gemakkelijker aanhoorden verhoord worden
dan de uedengeu dia veelal te veraf staan om hunne
grieven te doen in aanmerking nemen. Onze Wen-
scüeu echter zijn niet over dreven.
Dat men eens eu vooral de politiek nit het onder
wijs bauue, het zal er niet slechter bij varen dat de
eene partij de onderwijzers niet doe boeien voor de
fouten door de andere partij begaan, dat men ons tot
verbetere en verzekefe, ziedaar, Heer Uitgever, waar
om wij alle de handen in elkaar hebben gelegd, waar
om wij allen deu vrede wenscheu en waarom wij een
kruis nebben gemaakt over de onhebbelijke namen:
aangenomen eu offlcieele onderwijzers. We Zijn alle
amutsbroeders, we uiten dezelfde wenscheu en hebben
door dezelfde oorzaken geleden en berinden ons thans
nog in eeneu jammerlijken toestand. We hebben nu
echter de zoete overtuiging dat de aanstaands wetge
ving daaraan beslissend verhelpen zal.
Aanvaard, Heer Uitgever, de uitdrukking onzet
hoogachting.
De Schrijver van het Syndikaat
•der onderwijzers van 't arrondissement
Aalst.
J. Van Op den Bosch.
- .-i
