0 Tempo.
Onze Weezen.
Een schoon exempel.
Kip-Kap.
•minder werkdagen zijn, naarmate de
crisis zwaarder drukt.
Het gebruik van stoomtuigen wordt
voor den kleinen nijveraar schier on
mogelijk, terwijl de groote nijverheden
naar elders verhuizen om van de taks
ontslagen te zijn. De eene nijveraar
bouwt zijne werkhuizen te Hofstade, de
andere te Denderleeuw enz.
Welk is het gevolg daarvan De pa
troon om de mededinging te kunnen
doen, raag de hoedanigheid zijner stof
fen niet verminderen, hij moet waren
leveren wier degelijkheid de voort
brengselen van anderen evenaren nog-
tlians vermits de winst reeds gering ge
noeg was moet hij het middel viuden,
om de imm* r verzwarende lasten aan te
vullen en ar blijft hem enkel over het
getal werklieden te verminderen of hun
loon te verlagen.
Talrijke werklieden onzer stad zijn
dui zonder werk, omdat ter oorzake
der taks do nijverheidsgestichten onze
atad ontwijken. Zij die arbeiden worden
min betaald dan elders omdat zij de
patroon helpen moeten in 't betalen der
opgelegde taks.
Het is een verkeerd middel.
Ja, het is een verkeerd middel om
nieuwe nijverheden in de stad te lokken,
daar wij aangetoond hebben, hoe ze er
door de taks uit verwijderd worden.
Wie daar nog het ergste door lijdt is
de kleine burger en ambachtsman, de
kleine nijveraar. Immers het is hij ook,
die de openbare verlichting der stal
moet betalen, de prijs der gas wordt er
naar berekend.
Uit dien hoofde moeten de kleine
nijveraars 't zij ze de gas als beweeg
kracht of als verlichting gebruiken eene
gom opbrengen welke jaatlijks 20 30
duizend franken moet bedragen.
Deze last valt uitsluitelijk op de bur
gerij en op de mindere industrieelen
immers, in de groote fabrieken gebruikt
men de electriciteit,en liet volk gebruikt
als verlichtingsmiddel nog algemeen de
petrolic.
De heele bevolking lijdt.
De heele bevolking lijdt hier door en
de ontwikkeling van den welstand, zoo
wel van de werklieden als van de bur
gers wordt er door belemmerd.
Toen hier de belasting op de stoom
tuigen werd ingevoerd was de ontroe
ring groot onder al de nijveraars en zij
sloten een verbond om de afschaffing,
der gehate taks te bekomen door alle
wettelijke middelen.
Nu echter, is het door voorbeelden
bewezen is, dat de taks niet naar behoo-
ren is ingevoerd, en er zal moeten na
gegaan worden of ook in de stad Aalst
dat onhebbelijk recht behouden mag
worden.
We willen niet denken dat het goe-
vernement de taks te Seraing afschafte
omdat de gemeenteraad socialist is en te
Aalst dezelfde taks liet bestaan omdat
de gemeenteraad katholiek is. We beoo
gen slechts het materieel doel en ver
langen niet dat de politiek gemengd
worde in eene kwestie, waarvan de wel
vaart van een zeer groot deel onzer be
volking afhangt.
llet is te hopen, dat al de fabriekan
ten zonder onderscheid van partij eene
vergadering zullen beleggen om over
den toestand te beraadslagen en te on
derzoeken of de nijveraars van Aalst
alleen zullen voortgaan lasten te beta
len, waarvan de industrieelen van an
dere steden, van hooger hand worden
ontheven.
Den 20en21 dezer maand zal er te Thimieneen
Congres gehouden worden door gewezen kwee-
kelingen der Weezeuhuizen van ons land. Op
dat Congres zullen middelen beraamd worden
voor de lotsverbetering der weezen binnen en
buiten de gestichten. Op dit congres worden
allen uitgeuoodigd, die zich bet lot der ouder
looze kinderen ter harte willen trekken.
We vernemen, dat afgevaardigden van den
Weezenbond onzer stad aan het Congres zullen
deel nemen, en we twijielen niet of zij zullen
zich beijveren om doorslaande maatregelen
voor te stellen ten einde bet lot der weeskinde
ren spoedig te verbeteren in al de gestichten
waar net zoozeer verwaarloosd wordt als in de
weezeuhuizen van Aalst.
Daar we tot degenen bebooren, die zich om
bet lot der armen weezen bekommeren, willen
we, de afgevaardigded in hunne taak behulp
zaam wezen, door ben eene opsomming van
grieven voor oogen te leggen we willen tevens
bet bureel van het Congres van Tbienen eene
bijdrage zenden door het aanhalen der misbrui
ken, welke ons hekend zijn, en zeer zeker door
de afgevaardigden van Aalst zullen besproken
worden. Daarom zenden wij verscheidene
exemplaren van Dendergalm van heden aan
de inricbt.ingscommi8sie van 't Congres.
1° Te Aalst en wellicht ook elders wordt de
opvoeding toevertrouwd aan broederkens, wel
licht zeer brave jongens, maar die door hunne
af« ndering van de wereld, door hunne onvol
doende soms gansch ontbrekende opleiding,
door hun gemis aan kennis in het geheel niet
als opvoeders dienst kunnen doen.
2° Als gevolg daarvan is de maatschappelij
ke, huishoudelijke en lichamelijke opvoeding
der kinderen zeer verwaarloosd in vele opzich
ten.
3° W iDi?e weezen mogpu een volledig on
derwijs genieten inde lagere school, hoewel
dit als een minimun van onderricht voor deze
ongelukkigpn zou moeten gelden. Zelden om
nie' te zeggen nooit, gebeurt het, dat weeskin
deren tot bun veertiende jaar ter school mo
gen gaan.
4° Te A-ilst gebeurt het nooit dat wezen we'-
ke bezonderen aanleg, buiienee vone begaaf'-
heden hebben hunne studiën mogen voortzetten
iu middelbare of hoogere >ndt*rwijsgestichi»n.
5° Ze blijveD te vroeg uit de school en moe
ten dan eer ambacht leeren waartoe ze noch
aanleg, noch geschiktheid hebben, daar hen
si chts tusschen drie stielen eene keu/e te doen
blijft.
6* Hun professioneel onderric'ii is zoo onvol
doende als hun wetenschappelijk onderwijs. Ze
moeten hunnen stiel leeren binnen het gesticht,
van meesters die geene bekwaamheid genoeg
bezitten om goede ambachtslieden te vormen.
7° Door het werken binnen het gesticht wo.dt
er eene nad- elige mededinging gedaan aan an
dere ambachtslieden, en wat de weezen voor
het gedane werk ontvangen is een spotloon.
8"Op achttienjarigen ouderdom moetende
weesjongens het gesticht verlaten. Ze worden
met of /.onder p.mningen de wereld ingezonden
waar ze maar zoeken kunnen hoe ze aan den
kost zullen geraken. De metsten zijn niet in
staat hun onderhoud half te verdienen en moe
ten hunnen toeviucht nemen tot het medelijden
van familieleden en soms tot andere middelen.
9° De meisjes leeren knielen, hidden en alles
wat de ware devotie vraagt maar van den
wezenlijken gang der wereld, van vrouwen-
plicht en moederzorg leeren za niets, absoluut
uiets, omdat de zusterkei.s m^t hunne opvoe
ding gelast er net zooveel van kennen als de
broederkers gelast met de opleiding der jon
gens.
10 Zonder ondervinding, zonder genoegzame
bekwaamheid, worden zij dikwijls ten prooi
geworpen aan lieden, die behalve hunne uitwen
digo godvruchtigheid weinig of geene hoeda
nigheden hebben en loopen rechtstreeks naar
hun verderf.
11° Het gebeurt dat ze in handen vallen van
hartelooze we/.ens, die voortaan van het zweet
der arme weezeu zullen 1 wen, na heure p mnin-
gen afgezet te hebben. Die heur zelf's zondags
geen centje jonnen om in de kerk op een stoel
te zitten, en het ongelukkige kind voor leger
stede eenen zak schavelingen geven.
12 Het beroepsonderwijs in de weezen-
göstiebten van Aalst en misschien ook van el
ders is zoo gebrekkig, dat 90 per cent der ge
wezen kweekelingen den stiel, welken zij zoo
genaamd in 't gesticht geleerd hebben, niet
meer uitoefenen. De afgevaardigden van den
Weezenbond voor 't Congres van Thienen zijn
er voorbedden van.
We zouden nog eene menigte grieven van
ondergeschikt belang kunnen aanhalen, doch
we blijven bij de hoofdpunten, omdat we over
tuigd zijn, dat het Congres een reuzenwerk zal
volbracht hebben indien het van de hoogere
besturen beternis kan erlangen in den huldigen
toeitand, der weezeuhuizena, Vinstar cTAlost
op de twaalf artikelen die wij aanduiden.
Op 't Congres der weezenbonden in 1894
gehouden in het Café Minard o-te Aalst en
waarop de heer Gheeraerdts toen Schepen nu
burgemeester dezer stad tegenwoordig was,
voerde de heer Janssens van Antwerpen Voor
zitter van den Algemeenen Weezenbond het
woord.
Spreker legde in eene puike redevoering uit,
hoe de weezen te Antwerpen behandeld wor
den. Hij voegde er bij Ik hoop, dat ook te
Aalst de weezen dezelfde voordeelen genieten
omdat hunnen toestand op zichzelve reeds on
gelukkig genoeg is. En daar niemand ant
woordde, of liever dierf antwoorden, besloot oe
redenaar met deze woorden Ja, (hij meende
natuurlijk dat hier alles toeging gelijk hij had
uitgelegd^ ik herken daaraan de bezorgdheid
van het bestuur van Aalst voor de ongelukkige
weezen.
Sedeit, M. Mertens, lid is van de commissie,
waar hij als gewezen weesjongen nuttige wer
ken had kunnen geven is niets in den toestand
veranderd. Ofwel M. Mertens, doet daar niets
en dan was 't wol de moeite waard een werk
jongen in de commissie te benoemen, ofwel (eu
datgelooven we liefst, hij spreekt er op tijd en
stond maar de ouknorpntten willen naar hem
niet luisteren omdat hun hoofd en hart zoo ge
voelloos is als ne kei.
Maar te Thienen zal M. Mertens revanche
nemen, daar zal zijn woord vrij eu publiek
weergalmen, daar zal bij uit al zijne krachten
protesteeren tegeD de verkeerdheden welke in
de weezengestichten van Aalst en andere ge-
"•meenten heerschen, en radikale practische
maatregelen aanwijzen om daaraan te verhel
pen.
Dat zal hem te gemakkelijker vallen, door
dien de leden der inrichtiDgscommissie door
ons blad op de hoogte zullen gebracht zijn der
misbruiken en verkeerdheden welke hier heer
schen.
De geachte lezers en geabonneerden van
De Dender galm zijn bij deze verwittigd, dat
ik te rekenen van 1 Mei als Uitgever van dit
blad aftraden zal.
(Onderteekend) Reymond De Schaepdryver.
Bovenstaande bericht lezen wij in een num
mer van dit blad onder dagteekening v in 1 Mei
1887. In datzelfde nummer lezen wij onde- de
rubriek Ditjes en Datjes n hetgene volgt
Er is in Aalst eene familie die 't deftig stiel -
tjon van bespieder sehijnt aangenomen te
hebben. Toen die f i mi lie liberaal was bespied
de een harer leden, ten tijde der kiezing, het
oogenhlik af dat de drager van De i Dender-
bode voorbij bespieders deur passeerde, om
hem zijne bladen af te pukken, nu dat die
famile
Voor het vet en voor het smeer
Likt de kat den kandeleor
van liberaal, bok geworden is, vinden wij
eenen barer led-n als spion ten dienste van
derze'fden Denderbode om aan dit deftiblad
de personen te doen kennen die ten onzen kan-
toore komen.
Deftig
Wij halen dit artikeltje, uit lang vervlogen
tijden aan, omdat de catechismus zegt, dat
het een zalig gedacht is aan de vrienden van
weleer te denken en hunne herinnering in eere
te houden gelijk zij het verdient.
O, tempo o, tempo 11
Zondag avond laatst kwam eene menigte kle
rikale» met muziek aan 't hoofd van de statie.
Het muziek speelde
En we reepen toch zoo geren,
Ieder reept op zijn manier
Tot hiertoe niets bezonders de menigte
minnen, vrouwen, kinderen bralde in koor
mede en de echos van don nacht herhaalden
het reepersrefrein in de verste verte.
Woelend en dansend, draaiend en springend
huilend en tierend trok de troep de Kapel le-
straat in. Een groepje kliekrepers deed zich
bezonderlijk door h-t maken van allerlei figu
ren en gebaren opmerken.
Te midden dier reepers stapte een welgekend
priester onzer stad, M. Ponnet den drietip in
den nek en den lach der voldoening en der
aanmoediging op't gelaat. Hotsend en botsend
kwam men vooruiten daar klonk het.
lij Mie. d,aafd'en»beetjen
Van achter aan men keêrrre
Van waar die wild uitspattende drom kwam
weten we niet, waarheen hij ging hebben we
niet gevraagd, we kennen dergelijke stoeten
sinds te lang om er nog uitlegging te moeten
over vragen.
In de zoutstraat werd er nogmaals een an
dere voos opgezet en schor en krijschend weer
klonk het om en rond den priester
Jan 8chitj er uit (2 m.)
Jan schitj er uit, geetj al....
We zullen uit eerbied voor onze lezers en le
zeressen niet schrijven water door de bende
om en rond dien pastor werd gezongenze
zouden het Diet zonder blozen hebben aan
hoord
Vindt Gij geachte Lezers, dat M. Ponnet
d iar op zijne plaats was
Men vroeg gisteren aan eenen grijsaard van
90 jaar, nog zeer sterk, wat hij deed om zoo
eene goede gezondheid te bewaren. - Het is
eenvoudig, zeide hij, ik vermijd alle buiten
sporigheid en zuiver mij dikwijls het lichaam
met de pil van Dr Walthéry.
In 't Paviljoen.
Men weet hoe eenige maanden geleden 127
katholieken, gegoede burgers lid zijn gewor
den van de Maatschappij van Onderlingen Bij
stand waarvaD de zetel gevestigd is in 't Pavil
joen.
Tengevolge der intrede dezer nieuwe leden
heeft die maatschappij weldra eenen onver-
wachten trap van voorspoed bereikt. Het
scheelt niet veel of da oude Maatschappij van
Ouderlingen Bijstand wordt eene maatschap
pij van vermaak, men begint er te verbroede
reu met het glas in de hand
Zou de stad geen beter gebruik kunnen ma
ken van heur geld, dan subsidies te verleeuen
aan deze maatschappij van rijkaards
Op de Zoutstraatpoort.
Ohe politie Sedert drie weken gebeuren
er alle maandagen schandalige tooneelen aan
de Zoutstraatpoort.
Maandag laatstleden was het er weer vol op.
Een man sloeg en stampte er eene vrouw op <ie
afgrijzelijkste wijze de opschudding was zoo
groot dat de gebureu hunne vensterluiken slo
ten, daar dien bezetene dreigde alle vensters
in stuk te slaan. Schuimbekkend sloeg den
woestaard de vrouw ten gronde waar zij bleef
liggen dekliêreu opgeschorst in bijwezen van
kleine bengels en meisjes. Het was echt stich
tend Dit duurde vrij lang en binst al dieu tijd
was er geen policie te ontdekken.
Dinsdag was het wederom hetzelfde liedje,
een meisje werd er nogmaals door een wilde
man, haren beschermer ??op de erbarmelijkste
wijze mishandeld en nogmaals, geene policie te
zien
Was zij misschien belet uit oorzake der
wijnverkooping bij Mme Lefebvre
Op Kerrebroeck.
Men vertelt ons dat er langs daar veel aard
appel proevers zijn, die gewoonlijk den nacht
afwachten om van den akker van het een of
ander boerken eenige stalen pataten mee te
dragen.
Zulke proevers worden door de landbouwers
niet gevraagd, en de policie moet een oog in
'tzeil houdeo om ze te knippen, want soms
moeten die proevers hunne stalen met den
kruiwagen wegbrengen.
Kattestraatp oo rt.
Een dompersvrouwken was ter gelegenheid
van de inhaling van 't nieuwe vaandel een
solo-slim gaau spelen, maar als ze te huis kwam
keerde de kaart, en 't vrouwken kreeg m°er
troef dan ze noodig had.
Een andere godvruchtige ziel, katholieke
moeder, die de naam van moeder niet verdient,
verplicht heureti man met de kinderen in
't stroo te slapen der poort De geburen spre
ken er schande over.
Een rare Hond.
Bakker De Ridder, zegde tot zijnen hond:
K rel nu ik een paard heb, zal ik u den eenen
of anderen dag verknopen. Sedert dien was
de hond altijd treurig.
Verleden week moest de bakker naar buiten
rijden en zegde. Alia, ge moogt nog eens
mee gaan nu of dan zijt ge toch weg. De
hond liep mee. Maar als de bakker buiten stad
kwam, bemerkte hij eenen boer, die allerlei
gebaren maakte.
De Ridder bleef staan, sprong van zijne kar
en wat zag bij Zij n hond die dood aan
eene koord hing en het rijtuig achterna sleep
te. Het arme dier had zich uit wanhoop eu
verdriet aan de kar op lehangeu, omdat zijn
meester hem verkoopen wou.
Ponstraatpoort
Stantjen, ge weet wel, Stantjen, het vinnig
inanne«en, heeft zich een stuk in deu kraag ge
dronken, heeft zijne pakken gemaakt, heeft
adieu gezegd en is er vandoor getrokkeu. Hij
laat zijne vrouw met twee kinderkens zitten,
't Is wreed.
Stanfjen, Stantjen, jongen, waar loopt ge
toch naartoe met uwe pakskens kom weer,
en gedraag u ne keer gelijk het ne redelijke
meDSch past
Mijlbeek
We zijn deze week eens naar Mijlheek ge
weest en hebben er geene enkele kieslantaara
ontmoet.
Onderwijs.
Wij vernemen dat Madame Verhaegen Be
stuurster der Stadsmeisjesschool JS'° 1 heur
ontslag neemt.
Verscheidene Damen en Juffrouwen hebben
de plaats aangevraagd. We hopen dat ditmaal
het gemeentebestuur, de werkelijke verdiensten
der aanvraagsters zal in acht nemen en weer
niet deze of gene onmogelijke Midame of Me-
juffer zal benoemen.
Het Volksonderwijs moet hooger geplaatst
worden dan dat men het aan kiesbelaug of
vriendjeswinkel slachtofferen zou
We komen op dio kwestie Zondag terug.
Zitting van den Gemeenteraad van
8 September laatst.
De Burgemeester overhandigt aan M. Rey-
niers Bestuurder der Stadsscholen het Burger
lijk Kruis vau eerste klasse, hem dobr het
Staatsbestuur geschouken voor meer dan 35
jaren dienst.
Het verslag vau M. V. d. Velde over het
voorstel van M. Anne voor het inrichten eener
Nijverheidsschool besluit tot de aanvaarding
van het voorstel.
De toelage gevraagd door De IJzeren
Hand voor het inrichten van feesten wordt
op voorstel van Menheer Achiel Eeman ver
worpen.
In geheime zitting wordt nen champetter
benoemd en bet voorstel van M. Anné, een
plechtig onthaal te doen aan M. Jan Ds
Windt, laureaat in den prijskamp tussche^
Universiteiten, wordt door M. Bauwens bijge
treden, door M. Achiel bestreden en met 1#
stemmen tegen 6 verworpen.
De fameuze kleppers van den gemeenteraad
toonen hierdoor hoezeer zij de aanmoediging
en uitbreiding van 't ouderwijs behartigen.
In ons volgend nummer zullen wij het volle
dig vei slag uiededeelen.
Nu verdienen de boekhouders van den bur
gerlijken stand voorzeker hunnen opslag. Als
men de levenden uitsenrabt in plaats van de
dooden dan gaat het verre. Eene weduwe houdt
zich dezer dagen op het stadhuis aan ten einde
te hertrouwen men bemerkte aanstonds dat
ze als dood te boek stond. De naam van haren
overleden echtgenoot was Jozef en de hare
Maria Josefa en bij die bedienden is dat zeker
hetzelfde. Ze hadden de vrouw in plaats van
den man als dood zijnde aangeteekend. Indien
zulke misgrepen ook plaats gehad hebb en by
het opmaken der kiezerslijsten, dan hoeven
wij liberalen ons in acht te nemen en ze nauw
keurig na te zien, want dan zouden de Klie-
kers ditmaal hunne overwinning kunnen aan
de dooden en niet aan de saucissen te dan
ken hebben.
Als men er bleek uitziet en lijdt aan ver
zwakking, hartkloppingen en hoofdpijn, i>
't omdat het bloed te zwak is. In dit geval is
het voldoende de pil van Doctor Raphaël te ne-
m«n om te genezen en in weinigen tijd levens-
luet, kracht en frissche kleur te herwiuuen.
