Reis naar Thienen.
Een Groot Speelhuis
HIER SPEELT MEN VALSCH.
Och Arme
O die Lieve Omwenteling
of Hij is verrezen
't Straatje van Van Geem.
De Meeting in de zaal Ruelens.
Een gouden Ring
met
diamanten.
Kip-Kap.
Ik kon in e»ne groote stad e°n groot speel
huis. D schatten welke daar met de kaart en
du te-rlingen worden verspeeld overtreffen uwe
verbeelding. Maar wat het ercste en wonder
lijkste mag heeten, is dat er boven den monu
mentalen ingang van het geliou v, in gloeiende
Jatters het opschrift prijkt.
Al de heeren, die het speelhuis bezoeken
weten dus op voorhand dat er valsch wordt ge
speeld en dat zij om eenige kans te hebben tot
winst valscher moeten spelen dan de anderen.
Komt en volgt mij ik zal u in de speelzaal jge-
leiden.
De speelzaal is onafzienbaar groot en prach
tig- Ziet ge daar rond die groote groene tafel
die deftige heeren zitten Dat zijn de groote
spelers zij verspelen nist alleen hunne schatten
maar soms ook het goed van de mindere hee
ren welke gij ginder aan die kleine tafel ziet
zitten.
Willen wij een poog het spel nazien der
machtig rijke heeren Ziet wel toe Hnn spel
schijnt u zeer hoffelijk en eerlijk. Waagt het
niet indien gij iets bemerkt, hel luidop te zeg
gen ge zondt het u beklagen.
Al de heeren, welke hier komen brengen
hunne lakeien mee, veel of weinig, volgens
hun vermogen, en het zijn die lakoien welke
last hebben het valsch spel van hunnen heer
voor de anderen te verbergen of de stoute sla
gen voor te bereiden.
De lakeien worden duur betaald, en de eene
heer tracht de lakeien van den andere om te
koopen. De lakeim hebben in hunne zakken
geteekende kaarten en valsche teerlingen,
llunne kunstgrepen bestaan hierin den heer
onbemerkt valsche kaarten in handen te duwen
en de andere lakeien te beletten hetzelfde te
doen.
©e lakeien zijn goochelaars, en zoo zeer ge
wend geheimen te achterhalen, nieuwe speel-
trukken te verzinnen, links en rechts te spion-
neeren, en verborgenheden te ontdekken, dat
ze overtuigd zijn een heiligen plicht te vervul -
len, door het valsch spel van hunnen heer te
beaehermeu en te bevorderen.
Soms gebeurt het dat de lakei van een spe
ler, meeuende de lakei van een andere te be
driegen zelf bedrogen wordt en de weggemof
felde kaart ten gronde valt in plaats van tus
schen de ringers van den heer terecht te ko
men.
Of het gebeurt dat de lakei van Mijnheer
Blague, zich verleiden laat door een wenk
van Mijnheer Pinne (zoo een voor ande
ren onzichtbaren wenk is soms millioenen
waard) maar als bij toeval Mijnheer Blague
den wenk ziet, ontstaat er een ijselijk rumoer.
De spelers springen rechtDe lakeien
schreeuwen al te gaar... en de gargon de jen n
die de gevallen kaart uit gedienstigdheid heeft
opgeraapt, uit toewijding voor het huis waar
van hij de kleuren draagt wordt vastgegrepen.
Deze ongelukkige moet boeten. Hij wordt
voor 't gerecht gesleurd en met vermaledij-
dingen overladen. Hij heeft wel te wijzeu op
het opschrift
Hier wordt valsch g-espeelcl.
De rechters zijn onverbiddelijk, hij wordt
veroordeeld Hij protesteert, maar men heeft
hem de kaart zien oprapen, die kaart is rood
gelijk zijn wambuis, hij is de plichtige en
wordt veroordeeld om zijn leven te eindigen in
Siberie of in den Duivelsput.
De kleine heeren bemoeien zich bijna nooit
met het spel der groote. Want als deze hard
twisten moeten zij ten slotte van rekening het
verschil vereffenen, en als de groote heeren bij
toeval eens t'akkoord zijn is het ook weeral
ten nadeele van de mindere.
Gewoonlijk houden zij zich op afstand, lee-
nen soms wel eens slimme lakeien aan de groo
te heeren. Zij slaan altijd het valsch spel van
hunne meerderen gade, om er les aan te nemen
en op hunne beurt de princiepen van het speel
huis in praktijk te brengen.
Het groot speelhuis is Europa, da spelers de
groote en kleine staten, het valsch spel de di
plomatie. Aan onze lezers laten wij het over te
beslissen wie de lakeien en wie de gargons
de jeu v zijn.
De diplomatie met hare omkooperij, met al
beuren aanhang van spioenen en verraders is
de ergste kwaal van Europa. Meu speelt er
nooit anders dan valsch fijner tegen fijn is de
leus.
De diplomatie is de schande onzer eeuw, de
oorzaak der laatste bloedige oorlogen, de oor
zaak der verplettering van Griekenland, de
oorzaak der moorderijen in Armenie, de oor
zaak der vernedering van Frankrijk door de
zaak Dreyfus.
Nooit heb ik veel opgehad, met. het brutaal
realism van Zola, maar nu hij brutaal de
waarheid zegt aan de Justicie van zijn land,
nu juich ik hem toe gelijk ik al degenen toe
juichen zal, die i)veren zullen voor de af braak
van het speelkot boven welks ingang men
lezen kan.
Hier speelt men valsch.
De hoofdzaak tot eene goede ge
zondheid is zuiverheid van bloed.
Het onprijsbaare bezit van een goede ge
laatskleur en van een onbevlekte zuiverheid
van huid hangt af van de zuiverheid van het
bloed. Een en ander zijn onbetwistbaar, de
uitslag van het gebruik van de Pratere's pillen
die een nooit gsnoeg geacht purgeer eu zuive-
rings middel en een volmaakte galaldrijver
zijn.
OPGEPAST. Dat u de pillen Depratere en
geene andere gegeven worden. Overal 1,50 de
doos Alg. dépót Alf. Depratere, Oostende.
Het Volkslemmeken kondigde verle
den jaar een artikel af tegen M. Moens
oud burgemeester van Herdersem, hem
beschuldigende betrokken te zijn ge
weest in eenen diefstal.
M. Moens daagde de Volksstem voor
de Rechtbank van Dendermonde wegens
laster en eerroof.
Voor de rechtbank verklaarde het
lodderlijk zeeppapierken, wel van dief
stal te hebben gesproken, maar beweer
de M. Moens niet bedoeld te hebben.
Het bladje legde het artikel zöö uit, dat
het volstrekt niets moer beteekende.
Het is wellicht de eerste maal dat een
gazetscbrijver voor eene rechtbank
komt verklaren een artikel te hebben
geschreven zonder eenige beteekenis en
geheel onverstaanbaar. Het is de eerste
maal dat een joernalist een brevet
vraagt van stommiteit.
De Rechtbank nam het verdediging
stelsel niet aan en wou niet gelooven
dat het Volkslem when zoo stom was als
het zelve zegde aan het publiek
de zorg overlatende het gevraagde bre
vet toe te kennen.
't Volkslemmeken ging in beroep. Het
Beroepshof van Gent heeft het idioten-
blaadje voor het lasterlijk artikel ver
oordeeld tot 400 franken schadeloosstel
ling en de kosten der twee gedingen.
Het Volkslemmeken zal wel doen in
't vervolg artikels te schrijven w,elke
ten minste door den opstelraad worden
verstaan, zelfs daa wanneer de lezers er
niets zouden van begrijpen.
De Aaltersche Jef Castelyn kan daar
op een lifadeken rijmelen. Vooruitpo-
jeet
Denderbode, het blad der kwibussenen an
dere sussen schrijft ons nopende, de Fransche
omwenteliug den uitroep van bewonduriug
toe O, die lieve omwenteling.
Onnoodig te zeggen dat we niet naïef genoeg
zijn om in zulke termeu te spreken over eene
gebeurtenis zoo treurig voor ons laud en die
aan onze "oorouders zooveel bloed en zooveel
tranen heeft gekost.
Wat Denderbode, het blad der procélés ons
wil doen zeggen, hebben we nooit gezegd, zelfs
niet gedacht.
Dit belet Menheer F. D. alias F. R. niet ons
deswege den oorlog te vei klaren. O, die brave
Menheer F. R. 1 Wat was het lang geleden,
dat we van hem en zijne fameuze brochure»
niet meer gehoord haddec. Gelukkigiijk is hij
daar weer met zijn gerans herdoopt in F.
Zooveel te beter, dit laat ons toe met Men
heer F. R. of F. D. tot tijdverdrijf een praatje
te slaan. Die F. R. of F. D. is in zijne slechte
oogenblikken de grootste zaag en geraasmaker
der negen provinciën.
Wij hadden do me6ning aangehaald van
Mgr. Namêche, een prelaat, welke zich ver
oorloofd heeft te beweren, dat de Fransche
omwenteling ondanks al de gruwelen door
sans-culotten en ander janhagel bedreven ons
toch vele weldaden heeft verschaft.
Het is tamelijk moeilijk den toestand van
ons land voor de Fransche Omwenteliug te be
schrijven, omdat we sedert ettelijke jaren ge
wend zijn aan de uitoefening van toen onbe
kende vrijheden en rechten.
De Grondwet van 1830 verzekert de per
soonlijke vrijheid, met al heure gevolgenen
met ernstige waarborgen. De vrijheid van opi
nie, de godsdienstige vrijheid, de vrijheid oer
eerediensteu, de vrijheid van vereeniging, de
vrijheid van onderwijs en de vrijheid der druk
pers zijn ons verzekerd met de gelijkheid der
burgers voor de wet
Denkt men dat al de vrijheden gelijk wij ze
thans genieten in ons land bestonden voor de
Fransche omwenteling.
Werpen wij een blik op den toestand onzer
provinciën voor de Revolutie. Onze tegenstre
vers zelfs zullen bekennen, dat men niet zon
der reden aan de Fransche Omwenteling de
kostbaarste politieke eu economische verove
ringen te danken heeft.
Ten tijde der Revolutie heerschte het lijfei
genschap nog in verschillende provinciën in
Luxemburg, Henegouwen. De lijfeigene had
geen recht op eigendom, geen recht tot een
huisgezin, geen recht te gaan of te komen naar
beliefte.
Elke provincie had heure eigene voorrech
ten. Die voorrechten behoorden niet aan dege
nen welke in de provincie woonden maar er
niet geboren waren. Wie den Roomsch katho
lieken godsdienst niet beleed leefde er in een
staat van volstrekte minderheid, want het ka
tholicisme was den atateu-godsdienst.
Elke verspreiding van ketterij elke aanval
tegen de kerkelijke leerstelsels werd streng ge
straft. De ketters werden in de Nederlanden
slechts gedoogd op voorwaarde dat ze zien
stille houden en geene ergernis geven zouden.
Voor de priestors, men weet het, is niets zoo
ergerlijk als de openbare belijdenis van eeneu
an leren godsdienst dan den Roomschon. Hier
heerschte in al zijne strengheid het stelsel van
den btaten-godsdienst en der volstrekte ver
loochening van alle vrijheden.
De vrijheid van onderwijs bestond niet.
Niemand mocht eene school openen zonder de
toelating van den baljuw en den deken der
plaats en zonder getrouicheit te hebben ge-
8<voren aan onse Moeder der heilive Kerke.
Elk drukwerk was onderworpen aan de dub
bele goedkeuring van den Staat en van de gees
telijkheid. De vrijheid der drukpers was dus
onbekend. Evenzoo de vrijheid van vereeni
ging, want elke maatschappij, eiken kring, el
ke associatie was onderworpen aan de opper
macht van den vors', die ze kon ontbinden, of
verbieden of keur bestaan doeu afhangen van
voorwaarden naar zijne beliefte.
Gelijkheid bestond er in niets. Alles was
voorrecht op burgerlijk en politiek gebied. On
gelijkheid tusschen de verschillende standen:
adel, geestelijkheid, burgerij en lijfeigendom
ongel ij kbei I tusschen de verschillende provin
ciën in de provinciën ongelijkheid tusschen
do bemuurde en open steden, tusschen de ste
den en het platte land ongelijkheid ten ge
volge van het leenheerscbap tusschen de eigen
dom van deze heerlijkheid en de eigendoinmeu
gener abdij.
We dringen niet verder aan en zullen in gee
ne te lange bezmderheden treden. Hetgeen
we zeggen is geput aaD de beste bronnen eu
we dagen, wie het ook zij uit het te betwisten.
Is het dan wonder, dat ernstige mannen,
priesters zelfs, recht laten wedervaren aan de
Revolutie, die de onschatbare verdiensten he<Tt
gehad, de moderne grondbeginselen van vri,-
heid iu ons land té hebben doen dringen, met
al de voordeelen welke die vrijheid aan ons
land heeft vei schaft.
Dit belet ons niet do gepleegde gruwelen te
brandmerken. Overigens Denderbode spreekt
over t,e Omweuteliug met de bekrompenheid
welke zijn kenmerk is. Het ware onredelijk
van zijn inkt wormen ineer te vragen dan hun
fanatismus geven kan.
Wel potverdikke gaat men dan voor eeu
wigen zeven dagen het schutsel laten siaan en
een weg afgesneden laten die naar de statie
leidt? Worden de protestatien van al de be
woners der Kittestra itpoort zonder onder
scheid van partij dan in den wind geslagen
Wordt de aigeuieene vraag tot vrijmaking van
den weg dan niet in aanmerking genomen
Men zal toch niet beweren hé dat de zaak
niet klaar is? Het gemeentebestuur zou ten
minste het geval ernstig dienen op te nemen.
Het zou waarlijk een comble zijn indien
een bozondere liet recht had don doorgang
eener straat te beletten, welke sedert onheuge
lijke tijden bestaat.
Ware het leit in eene andere stad gebeurd
reeds lang zou de policie het schutsel hebben
doen weg nemen met begeleiding van proces
verbaal.
Het plaatsen van het schutsel heeft een op
loop veroorzaakt eu betreurenswaar iige gevol
gen geh id. Het was de plicht der policie zelfs
in de veronderS'olliug, dat de belanghebbende
eenig vecht bad, het schutsel te doen verdwij
nen, om opstootjes te vermijden en dan door
de rechtbanken de zaak te laten beslissen.
Tot dan moet de weg vrij blijven.
Zeggen we terstond dat de meeting door een
overgroot getal personen van alle gezindheden
wtrd bijgewoond. Dit bewijst ons dat het pu
bliek er smaak in vindt eu we hopen, dat het
de laatste meeting niet zal zijn van dien aard.
Peist ne keer I M. Daens tegenover een kle
rikaal gemeenteraadslid van Aalst. Zeker
vraagt gij u af hoe zulke meeting heeft kunnen
plaats hebben zonder in een slagveld te ont
aarden, waarop dooden en gekwetsten met de
vleet zouden opgeraapt worden.
Rechtuit gesproken, all sis nog ten beste af-
geloopen. Daargelaten eenige ongepaste onder
brekingen en betoogingen zonder belang uitge
lokt door de redevoeringen der 2 sprekers, mag
meD zeggen, dat de vergadering betrekkelijk
kalmeu waardig is afgeloopen, kalmer zelfs
dan men had kuunen veronderstellen.
Waarvan was er spraak
Werklieden der labriek Borreman waren in
werkstaking gegaan voor eene kwestie van
loon. M. P. Daeus namens de demokratiscbe
vakvereenigingen stelt voor een onpartijdig
komiteit te stichten ter verdediging van de be
langen der werklieden.
De katholieke Werkmanskring waarvan M.
Van de Velde eeu der kopstukken is beant
woordt niet aan den oproep. Daarover twist
tusschen MM. Daens en Van de Velde.
M. Daens neemt de eerste het woord en legt
de zaak beknopt en duidelijk uit en vraagt aan
M. Van de Velde, waarom hij, Van do Velde,
de uitnoodigiug afwijst aan den katholieken
Werkmanskring gezonden.
M. Daens drukt zich met veel gemak uit.
Voor het publiek wordt hij een ander mensch
en men gevoelt, dat hij do^r oefening in hooge
mate de kunst heeft erlangd tot eene menigte
te spreken grootendeels uit werklieden samen
gesteld. Men bemerkt weldra, dat M. Van de
Velde het kwaad zal hebben.
Helaas M. Van de Velde begint met zich op
eeu standpunt te plaatsen duizend mijlen van
de kwestie. Hij verwijt M. Daens, zijne werk
lieden slecht te betalen.
Daarna vertelt M. Zander ons zijn van ver
leden, van de 25 fr. welke ^hij voor da werk
stakers verzameld heeft, van zijn vader die se
dert jaren dood is, van zijne vrouw, van zijne
kinderen. Wat de uitnoodiging betreft aan de
katholieken Werkmanskring gezonden, indien
hij ze niet aanvaardde is 't omdat ze te laat
werd gezonden, en hij den tijd niet had zijn
komiteit te raadplegen.
Hij verhaalt verder, dat den brief op zijne
tafei was blijven liggen, dat hij van 6 uren
's morgends toi 8 uren 's avonds werkt, dat hij
maar een eenvoudige garentwijder is enz. enz.
Op een gegeven oogenbiik tilt M. Zander uit
zijnen zak een dik pak brieven, waarvan eeni
ge van M. Van Scbuylenberg, die hem verwijt
tot diplomatische truiken zijnen toevlucht te
hebben genomen om zich aan de uitnoodiging
te onttrekken. Daarop eeue bllenlange tirade
van M. Zander over bet weord.... diplomaat,
hij die maar een eenvoudige werkman is.
M. Zander Van de Velde begint te dompe
len, hij verliest den draad zij nor denkbeelden,
hij zegt en herhaalt honderd maal hetzelfde
Hij is volop aan't versukkelen, zwaait mét de
ai men als een rampzalige die gaat verdrinken
en loopt ten slotte geheel verloren iu de lozing
der brieven welke hij uit zijn zak heeft ge
haald Elk vraagt zich af hoe dat eindigen zal,
men begrijpt niets meer en dat düurt zoo drie
kwaartuurs lang.
Daar men hem doet opmerken dat hij neven
di kwestie is en den tijd voor de sprekers
bepaald reeds ,een kwaartuurs is verloopen,
springt M. Zander Van de Velde van de tri
buun roepende Men belet mij te spreken
M. Zander beende er met de aanwezige
kliekmannen van onder. Ons ïuziens heeft M.
Zander groot gelijk gehad te vluchten, het pu
bliek had er zijn volle bekomst van.
M. Zander mag er op roemen eene felle bor-
ste'ing te hebben opgeloapen. Het is ook niet
voldoende met goeden wil te zijn bezield om
in eene meetiug op te treden, er moet aanleg
en talent bijzijn en M. Van de Velde die er op
boft slechts een simpele werkman of zelfs een
simpel gemeenteraa'is1 id te zijn, zal wel doen
zich met die simpele rol te vreden te stellen.
Voor publieke meetings is het mannekeD niet
opgewassen.
De paus Leo XIII aanvaardde dus met dank
baarheid bet geschenk van Abdul-Hamid, den
grooten moordenaar van het Oosten.
Zou de paus nog mee doen aan diplomatie
ke kunstgrepen Zou hij den bloedhond van
Armenie voor zijn troon gedaagd, vrij spre
ken Zou hij bij den Gott van Apraham
er slechts op uit zijn door Turkscha waaiden
Joodsche millioenenteller8 rond het rad zi(uer
fortuin te houden
Is Leo XIII de vertegenwoordiger van de
Opperste Gerech ugheid en zal hij zouder wroe
ging den ring dragen hem door Abdul-Hamid
gezonden
Gerechtigheid is in de Kerk altijd te koop
geweest. De on^elukkigen worden gevloekt als
ze geen geld bezitten om hun misdrijf onder
een laaejo koper te verbergen. De afschuwe
lijkste schurken worden gezegend als er goud
bij is om hunne schelmstukken met eene schit
terende laag te bedekken.
De Kerk is eene goede moeder, waarvan de
heilige Vader alles ten zijnen beste weet uit te
leggen eu te beschikken. Reeds op het einde
der vorige eeuw zegde Delfico iu zijn work
Ricerchc sul vero carattere della Giur Bom.
zoekingeu over het waar karakter der
oomsche rechtspleging
La giurisprudenza che in effetti esiste,
1' arte di trasformare e volgerno il senso se-
con lo le circoustauze faccendole piegareal
privato interesse ed alle particolari inteuzio-
ni. n Dat wil zeggen
De rechtspleging zooals ze in wezenlijkheid
bestaat is de kunst den zin (der wet) te ver
draaien en te verwringen naar den eisch der
persoonlijke belangen en bedoelingen.
Paus Leo XIII is Italiaan en heeft ongetwij
feld het werk van Delfico gelezen.
(Opz
Rooi
op Maandag 30 Mei (8" Sinkxendag
In algemeene vergadering van verleden Zon
dag gehouden in de Liberale Werkmanskring
is er besloten deel te nemen aau het jubelfeest
dat de liberalen van Thienen gaan vieren ter
gelegenheid van het 50 jarig onafgebroken li
beraal bestuur.
De vrienden welke de reis willeu mede ma
ken kunnen zich laten inschrijven bij het Bt«
stuur en de Boden.
Prijs voor heen en weer fr. 2,80
Liberale Trompettersclub.
Zaterdag 12 dezer, om 8 1/2 uren 's avonds
algemeene repetitie bij den heer Ernest De
Raeve.
Zondag 13 dezer om 2 uren stipt namiddag
uitstap met de maatschappij 't Zonneken.
Men zal vergaderen om 1 1/2 uren in 't lokaal
bij M. Rogghé.
V astenavondstoet.
De leden der Maatschappij derOud onder
officieren der Burgerwacht hebben besloten
deel te nemen aan den stoet. De leden ziju
verplicht in rijtuig den stoet bij te wonen.
Bravo 1
De toetredingen voor de kavalkade van vas
tenavond-dinsdag komen talrijk toe. Wagens,
groepen te paard eu te voet niet zal ontbreken