JAN KREKEL.
15de Jaar.
Nummer 9
Zondag 4 Maart 1900.
De
Mei.
Kiezing in j
Verplichtend Onderwijs.
De E. V. in Praktijk.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Abonnementsprijs j voorop betaalbaar
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, 32, Vrijheidstraat, 32 AALST.
Nee spe nee metu.
HET ARRONDISSEMENT AALST
n Gewone, 15 centiemen
Pms der Annoncen
Reklamen 75 centiemen
per drukregel.
Vonnissen op de derde bladzijdei frank
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
Handschuften worden met terug gezonden.
AALST 3 MAART.
Cijfers.
Bij de laatste wetgevende kiezingen
hebben de dompers of woestisten in ons
arrondissement gemiddeld 31000 stem
men bekomen, terwijl de oppositiepar
tijen het cijfer bereikten van 23000
stemmen.
Indien wij op die cijfers de bereke
ning der E. V. toepassen vinden wij 2
zetels voor do dompers en 2 voor de op
positie.
Nu echter strijden de Daensisten al
leen. Welke zullen de gevolgen zijn der
houding van da christeno demokraten
opkomende met hunne afzonderlijke
lijst
Veronderstellen wij dat de kiesmacht
der oppositie zich in twee gelijkedeelen
splitse er, dat vie liberalen en daensisten
beiden een ongeveer gelijk getal stem
men bekomen, zegge 11000 voor elk.
In dit geval zouden elk dier partijen een
zetel bekomen en de dompers twee.
Maar nemen we voor een oogenblik
aan dat de Woestisten sedert 1898 veld
hebben gewonnen en ze meer stemmen
bekomen dan in de wetgevende kiezing
van dat jaar.
Men gelieve op te merken, dat wij
geene voorzegging willen doen, noch
den uitslag eener kiezing voorspollen,
want heel dikwijls waren de kiezingen
verrassingen voor iedereen, we doen
slechts eene verondeistelling en doen
daarbij de vraag hoeveel stemmen zou
de liberale partij moeten Rebben om in
de Kamers zeker vertegenwoordigd te
zijn.
Veronderstellen we dat de woestisten
in plaats van 31000 stemmen er 32000
of zelfs 33000 stemmen hebben, in dit
geval zouden de liberalen zekerlijk een
zetel bekomen met 11000 stemmen, en
zelfs indien de dompers 34 a 35 duizend
stemmen bekwamen zouden de libera
len een zetel bekomen met 12000 stem
men.
In ieder geval mag de liberale partij
gerust zijn, zij mag in het arrondisse
ment Aalst op meer dan 12000 stem-
13e vroolijke
door PQL LINDEMA
Mag zonder toelating niet overgedrukt worden.
3e Vervolg.
1. De Haan.
't Is waar, zegt de knecht, dat komt ach
ter elk vers, 'k was 't vergeten.
Hopia, hopsa
C'est ga 'k ga dus voort, ziet dat ge
op uwen post zijt
Hopsa, hopsa 1...
Als 't zoo is dan zal 'k maar mijn bakkes
houden
Hopsasa, hopsa!... 'k zeg u dat ik zal
zwijgen, huilt Krekel en luider dan al de an
deren brult hij terwijl hij langzaam uit de
keuken gaat van hopsa, hopsasa terwijl zijne
oogenganseh verdraaid staan en hij zijn mond
opentrekt dat men er gemakkelijk nen panne-
koek op zijn geheel kan inschieten.
En op zijn zolderkamerkea, waar hij zich
aaukleeden ging om naar Vlioregem kermis te
gaan, zong hij zijn iiedjen voort.
men rekenen en hoeft er zich dan niet
mede te bekommeren naar welke partij
de andere stemmen overgaan.
Andere veronderstelling.
Nemen wij aan, dat de Daensisten
de 8000 stemmen niet bereiken. We
zijn wel geene profeten, maar het is
klaar, dat de Woestepropaganda vooral
tegen hen zal gericht zijn en de dom
pers alles zullen bepioeven om de chris-
tene demokraten partijgangers te ont
rukken en er wel gevoelige verliezen
zouden kunnen, zijn van dien kant.
vVelnu in 't geval de Daensisten geene
8000 8temmen halen, zullen de libera
len met 9000 stemmen een volksverte
genwoordiger hebben zelfs indien ie
dompers 4000 stemmen meer bekomen
dan in 1898, hetgeen bij nader onder
zoek wel zal blijken onwaar te zijn.
De klirikalen zeiven kunnen niet
loochenen, dat de liberalen waar
schijnlijk een zetel zullen bemachti
gen n. We zouden een ander woord in
de plaats van het twijfelachtige waar
schijnlijk kunnen zetten, maar de ge
beurtenissen zullen voor ons spreken.
Verplichtend Onderwijs maakt deel van het
programma der liberale en socialistische par
tijen alsook vau dit der christene volkspartij.
Ue bewarende katholieke partij wil er niet van
weten en zulks oio verschillige redenen.
Vooreerst de verspreiding van een degelijk
onderwijs moet het verstand der jeugd openen,
moet ze leerea denken, loeren lezeu ea over
leggen van dit oogeublik af moeten de grond
vesten wankelen waarop de kl. rikale partij
hare macht gevestigd heeft. Do blinde gehoor
zaamheid van de meeste onzer buitenlieden
aan de bevelen der geestelijkheid ie een gevolg
hunner opvoeding. Van hunne prilste jeugd is
hun de vrees voor de priestermacht ingeboe
zemd, de bovennatuurlijke macht der dienaars
van God bun door de fabelachtige verbalen
uit de heilige geschiedenis ingepompt en hun
schrik is met het bereiken der mannenjaren
niet verminderd omdat zij dan betzij zelf
hetzij hunne famillie of kennissen de onder
vinding hebben opgedaan dat de priesterlijke
invloed gerugsteund wordt door de macht der
kasteelheerea en vele groote grondbezitters.
Om de toekomende geslac iten in die slaaf-
sche onderwerping op te leiden hebben de
klerikaleu hunne scholen gesticht.
Vervolgens wanneer Je klerikaleu zich voor
staanders zouden verklaren van het verplich-
8. In de boschjes.
Hij leunde met den schouder tegen den dik
ken beuk, die met de wortelen baadde in de
murmelende Wilgenbeek, en keek naar 't wa
ter dat eeuwig zingend, heenliep naar den wal
onder de linden. 't Blauw des hemels spie
gelde zich in den vloed vergeet-mij-nietjes
wiegelden hunne azuren bloempjes op den kant
der bedding grasbloempjes bogen roekeloos
hunne kroontjes over de golfjes en luisterden
onvermoeid naar 't onverpoosd gekabbel...
Ver over de eenjarige elzen rust de Lan
taarnhoeve met hare witgekalkte muren ea
groote groene poort lieflachend uit de vallei.
Rechts, buiten de boschjes, ziet zijn oog den
wijden liudendreef, 't nederig kerkje, de El-
zenbut en de lieve Abeelen achter de haag van
heerenteer. Loinmerbeek, zegt hij als in een
zielszucht, lieflijk dorpjen in mijn oud, edel
Vlaanderen, wat ben ik blijde dat ik u weder
zie... Ik wist niet dat uwe ruisehonde boschjes,
uwe geurende liuden, uwe groene velden, uwe
groene velden, uwe schamele hutten, dees kab
belend beekje zoo noodzakelijk waren voor
mijn leven.
'k Moest den wereld in,ik!...'k moester
miju eindeloos wee gaan verliezen. Ik heb mij
ne tranen en mijne zuchten gezaaid langs alle
zijden maar mijn hart is blijven bloeden...
tend onderwijs dan zouden zij terzelvertijd
erkennen dat het onderwijs van algemeen be
lang is en vermits de zaken van algemeen be
lang door den Staat moeten geregeld worden
dat deze dus den piicht heeft het onderwijs in
te richten zoo zouden zij afwijken van üunne
geliefkoosde stelling De Staat buiten de
school.
De christene democraten zijn partijgangers
van het verplichtend Onderwijs, maar zouden
de toelagen verdeelen tusschen al de scholen
in verhouding met net getal leeriiuren. On-
noodig te bewijzen dat de jacht op de kinderen
eene nieuwe uitbreiding zou nemen en aanlei
ding geven tot eeuen schooloorlog heviger dan
in 1879. Nu zelfs geschiedt die jacht op de
leerlingen in eene stad nog en ziet men pas
toors en rijke damen van huis tot buis gaan
om de kinderen uit de stadsscholen te lokken,
waar nochtans ook het godsdienstig onderwijs
gegevsn wordt.
Wanneer de Staat de ouders dwingt hunne
kinderen naar school te zenden is het logisch
dat het zijn plicht ia erin voldoendo getal te
openen, dat hij het programma opmake, de
onderwijzers benocme en zijne opzichters
strenge bevelen geve om te zien of de voor
schriften der wet uitgevoerd worden, dit zijn
de waarborgen welke de ouders kunnen
eischen.
(Frans en Jan komen bijna gelijktijdig in de
herberg a De Hert drukuen elkander de
hand, bestellen een glas uitzet en praten wat
over werk en karnaval.)
Frans. Ja, er worden zoo al wat zottig
heden uitgericht, maar daar geef ik niets om,
de jeugd, is de jeugd en in mijnen tijd neb ik
rok wel eens een piunjeken aangetrokken.
Jan. En ik dan Maar die tija is lang
voorbij, de beenen zijn te stram geworden om
mee te flikkeren en 'k zit liever gemakkelijk
bij een goede pint.
Frans. Ik ook. Jan.
Jan. En daarbij wat praten over den
jongen tijd, over 't werk, over den oorlog,
Over de politiek.
Frans. Dat verzet de zinnen, en't ver
moeit ons niet, 't geen voor on s zeer belang
rijk is.
Jan. Zeker we moeten ons lijf sparen,
want wij hebben maar een... ha ha ha
Maar van wat anders gesproken, Frans, ik
heb geboord, dat er met het nieuw kiesstelsel
in Mei aanstaaude ontzaggelijk veel nietige
stembrieven zullen zijn
FransEr zijn altijd een zeker getal
nietige brieven en door geen enkel kiesstelsel
kan zulks vermeden worden.
Jan, Dat geloof ik. Maar zouden ze nu
niet veel talrijker zijn dan vroeger
Frans. Indien ge wel begrepen heb hoe
men stemmen kan zult gij ook weten hoe men
niet stemmen mag. Men mag voor geene twee
Mijne haren zijn vergrijsd mijn voorhoofd is
gerimpeld mijne spieren zijn stram maar de
wonde, hierbinnen geslagen nu dertig jaren
geleden, is niet geheeld ze is ongeneesbaar...
Ik heb in de groote fabrieken der steden ge
arbeid. Ik hoopte dat de machtige stem der
machienen, 't gewoel der werkhuizen, 't ruste
loos leven der stad krachtiger zouden geweest
zijn dan de stem der smart. Mijne hoop heeft
zich Diet verwezenlijkt
Ik trok over zee, naar een anderen we
reld. Hoog sloegen de baren bij 't woeden der
orkanen. En als de zeilen scaeurdeu, de tou
wen braken de masten kraakten, als eik
schreide en kermde van vergaan en sterven en
wanhopend smeekte om redding dan zei ik
stil Lina, nu kom ik Ik sloot de oogen
en droomde zalige droomen. Maar de zee be
daarde, 't gevaar week af en weer dobberden
wij door 't zilte sop.
In 't rijke Amerika kwam ik te land. Ik
wierp er mij als een bezetene in den strijd van
zwoegen en pogen ik deed alle stielen ik
dreef allen handel. Ik won geld, veel geld om
het spoedig weer te verliezen... Maar overal
en altijd bloedde mijn hart.. In de uitgestreK-
te prairieën van 't Verre-Westen of aan de
boorden der stille Zuidzee, in de streek der
meren of der maagdelijke wouden immer en
ten allen kant droeg ik mijn zieleleed met
mij...
partijen kiezen, dus de brieven waarop van
boven gestemd is voor twee lijsten zijn nietig.
2. De brieven waarop gestemd werd neven
de namen van meer dan één titelvoerde kandi
daat, of nevens de namen van meer dan een
plaatsvervangende kandidaat zijn nietig.
3° De brieven waarop van boven is gestemd
eu dan nog nevens den naam van een of meer
kandidaten, zijn nietig Men mag immers de
voorgestelde orde niet afkeuren door te kiezen
voor een kanaidaatals men die orde goedge
keurd heeft met boven de lijst te stemmen.
Jan. Dat is zoo klaar als de dag. Dan
zijn de brieven waarop gestemd is voor een
titelvoereude kandidaat van eene lijst en een
plaatsvervangende kandidaat van eene andere
lijst ook nietig.
Frans. Zeker dat ware weer voor twee
p.rtijen kiezen. Daar hebt ge nu de vier ge
tallen van nietigheid der stembrieven voorzien
bij artikel 261, luidende als volgt
Zijn nietig de bulletijns waarop meer
dan eene stemming aan 't hoofd der lijst
voorkomt, of waarop 't zij voor de titel-
voerders 't zij voor de plaatsvervangers
meer dan eene voorkeurstem is gegeven.
Zijn insgelijks nietig de bulletijns waarop
de kiezer gestemd heeft boven de lijst en
ook nevens de naam van een titelvoerende
of plaatsvervangende kandidaat of waarop
de kiezer gestemd heeft boven de lijst en
ook nevens de naam van een titelvoerende
of plaatsvervangende kandidaat of waarop
hij tevens gestemd heeft voor den titel-
voerder eener lijst en den plaatsvervanger
eener andere lijst.
Jan. Goed zoo, die zulke eenvoudige
uitlegging niet verstaat, mag met Pol en Stant
meegaan. En die met zulk gemakkelijk stelsel
een nietige stem uitbrengt, doet liet met in-
zicüt of is niet waardig kiezer te zijn. Overi
gens ais ieder kiest voor zijne partij, volgens
zijne overtuiging gelijk ik, zie ik wel dat er
geene of weinige nietige brieven zullen zijn,
want ik stem met eenen dop van boven, voor
de liberalen.
Frans. En waar zijn, Jan. De dompers
keuren het E. V. stelsel maar af omdat het te
heel eenvoudig en bovendien rechtvaardig,
ze zien liever wetten als die der viereerloos-
heden, daarmee kannen zo bedrog plegen naar
hartelust.
Jan. Welk zullen nu de gevolgen zijn der
regelmatig uitgebrachte geldige stemmen.
Frans. Dat moet beschouwd worden van
een dubbel standpunt de kiesmacht van elke
partij en den voorrang der kandidaten van elke
partij.
Jan. Zie 'k zou wel willen weten hoe
dat in 't werk zal gaan.
Fraus. Kom, kom, voor vandaag is 't al
al genoeg. Laat ons nu een partijtje smousjas
speleu. Over acht dagen zal ik op uwe vraag
antwoorden. A voes geef gij de kaart, 'k heb
er zin op u eens te kloppen.
Jan. Sapristidat zullen we zien.
Ik kon het maar niet van mij krijgen dat ik
zco dicht bij het geluk was geweest, dat ik het
maar te grijpöD had en dat ik zelf het gedacht
niet kreeg de handen uit te reiken dat ik zat
te soezen terwijl een ellendeling mijne lieve
Lina meedoogenloos om 't leven bracht, zij zoo
braaf, zoo schoon, zoo goed dat ik hem liet
leven in plaats van hem te verpletteren of met
mijne tanden te verscheuren 1...
Lina zie ik ben hier weer,., hieraan de
Wilgenbeek neven de brug waar wij zoo dik
wijls over heengingen in onze schoone, ple
zierige jaren, alsikuin stilte aanbad en gij
mij bemindet als iemand op aarde misschien
ooit werd bemind. Zie, ik sta hier aan den voet
van den beuke, die in zijne gladde schors de
namen draagt van allen die 'k eens weergaloos
liefhad in dea zonnigen tijd van mijn leven.
Wat is er van hen geworden
Van Frans Mandans, van Lucia.
Ik zal het spoedig weten... God zal hen toch
zijn zegeu niet onttrokken hebben zij hadden
genoeg geleden, genoeg geweend voor hunnen
ouderdom en... hij is rechtvaardig 1...
Hij nam reiszak en gaanstok en begaf zich
naar de brug,
Op den weg voor hem ging een minnend
paar hand in hand en lachend en zingend
verdween het aan de bocht tusschen 't groen
der hooge bramen en der fluisterende elzen.
Wordt voortgezet.
