WÊÈÊ
15de Jaar.
Politiek en Godsdienst.
Jonge Wachten, op
Jantje Tevreden.
Abonnementsprijs
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
4 fr. voor de stad
-x i voorop betaalbaar
4 fr. 50 voor den buiten
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, 32, Vrijheidstraat, 32 AALST.
V j
f
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen ^„„nronAl
Prijs der Annoncen per drukregel.
Ijo nimu vv Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijdefrank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 10 JUNI.
De Roomsch-katholieke Geestelijkheid
en de Belgische Verkiezingen.
Geheel de liberale pers laat luide
klachten liooren over de schaamtelooze
houding der priesters in den laatsten
kiesstrijd.
Ziehier een paar staaltjes.
Uit de Nieuwe Gazette over het ge
beurde in het kiesdistrict Antwerpen
Van alle kanten komen ons veront
waardigde brieven toe over de schan-
dige houding der geestelijkheid voor
de kiezing van Zondag 27 Mei. Alles
hebben ze in 't werk gesteld om den
goeden uitslag der kiezing te verzeke
ren.
In Contich moesten de mishoorders
een kruisgebed op de knieën lezen voor
het welgelukken der clericale partij.
In den Ouden God werden de geloovigen
verzocht na de mis in de kerk te blijven
om een dergelijk gebed te doen. Zij,
die de kerk verlieten, zouden als tegen
strevers aanzien worden. In Schooten
waren het de pastoors die eene bende
stokslagers aanvoerden, met trommel
vooraf, en openbare meeting gaven.
In sommige kerken geneerden zich
de priesters zoo weinig, dat ze de ma
nier van stemmen, boven N° 1 natuur
lijk, met hand en tand aan de geloovi
gen trachten wijs te maken.
Er was van lioogerhand bevel geko
men, zoo verzekert men, 'politiek op
den preekstoel te maken.
Wij hopen, dat de gekozen liberale
volksvertegenwoordigers een luid pro
test zullen doen weerklinken tegen het
schandig misbruik, dat de priesters van
hun ambt maken.
Zij toch worden bezoldigd door den
Staat, evenals officieren, leeraars, en
andere Staatsambtenaars, die zich bui
ten la mélée des partis moeten hou
den op straf afgezet te worden.
Zullen de liberalen en socialisten, die
zoowel hun aandeel in de bezoldiging
betalen als de clericalen nog langer
dulden, dat ze door hen bevochten wor
den
Ziehier nu een uittreksel uit den Brug-
schen Beiaard over het gebeurde in het
arrondissement Brugge
De geestelijkheid heeft zich hals over
kop, met eenen onbekenden ijver, in
het strijdperk geworpen. Nog nooit
heeft zij zoo veel geweld aan den dag
gelegd.
De bisschop, die het bevel tot den
aanval had gegeven, mag tevreden zijn
over de gehoorzaamheid van zijne oude
pastors en jonge onderpastors.
Maar zal al dat geweld niet vele chris-
tene zielen diep hebben geschokt en
ontstemd tegen de kerk
Uit den preekstoel heeft het vervloe
kingen geregend.
Alwie durft stemmen klonk het
voor de liberalen, voor de geuzen,
voor de vrijmetselaars is verdoemd
waar hij staat Hij verbeurt voor
eeuwig zijne zaligheid
Geen grooter doodzonde kan hij
begaan
Er waren gemeenten waar de pa
rochianen elkander aankeken en glim
lachten,
Maar er waren er ook, waar de scha
pen der kudde beefden en sidderden
en de beloften aflegden voor de goe
den te stemmen, naar den raad van
den herder.
Er zijn dienaren Gods, die zich on
derscheiden hebben.
De pastoor van Oostcamp heeft aan
gedrongen bij den burgemeester, opdat
hij de liberale meeting van Hertsberghe
zou verbieden. De burgemeester, de
heer de Bie, heeft geweigerd.
Te Rampscapelle is de onderpastoor
van huis tot huis gegaan om de liberale
kiesbladen weg te nemen.
Te Oedelem stond de pastoor aan den
ingang van liet kiesbureel, om een
laatsten keer aan de kiezers te toonen,
hoe zij moesten stemmen voor lijst n° 2.
Te Beernem is de pastoor er in ge
slaagd de liberale meeting te beletten,
met het lokaal te doen ontzeggen aan
onze candidaten.
Geweld, dwang en drukking hebben
hier nog eens een aantal troeven ge
speeld in de kaarten van onze tegen
strevers.
We zijn het heel en al eens met
den Brugschen Beiaard. Dis partijdige
houding der priesters moet een vernie
lenden invloed uitoefenen op de perso
nen die te goeder trouw de leer van
Christus willen belijden.
De uitslag der kiezing van 27 Mei heeft de
klerikalen met vreugde vervuld. Z'j hebben
gelijk gehad te jubelen, nadat zij zoo zeer
vol angst hebben gezeten, bewust als ze waren
van de groote misdrijven welke zij aan 's lands
bestuur hebben uitgericht. En wat bewijst die
uitslar Eerst en vooral de groote macht der
politieke geestelijkheid op de buitenkiezers.
Zij hadden opslag van jaarwedde gekregen,
maar zij hebben er voor gewerkt... ten voor
deelt) van het politiek stelsel welk ons land
zoo,zwaar onderhoudt en tevens ten voordeele
van het behoud en de uitbreiding hunner on
gehoorde privilegiën. Bij elke kiezing toch
wordt de lnuding der politieke priesters stou
ter en stouter, bij elke kiezing verdwijnt meer
en meer de eigen denkkracht, de eigen wils
kracht van den verdrukten buitenkiezer.
Velen, zeer velen hebben de overtuiging dat de
regeering op onrechtvaardige wijze te werk
gaat, dat de partijdigheid schandelijk is, dat
de gelden verspild worden, dat in een woord
alles verkeerd loopt en enkel ten bate eener
kleine castevan een handsvol meuschen in
's lands maatschappij eenige duizenden en
toch de priester gebiedt, bedreigt.... en het
begrip der onrechtvaardigheid van het in
voege zijnde regiem, de beredeneerde betrach
ting naar lotsverbeteringnaar meer recht
vaardigheid, meer stoffelijken en zedelijken
welstand voor eenieder, verdwijnt, wordt uit-
gewischt, de stem van het geweten wordt uit
gedoofd het fanatism heeft ze versmacht
Wel plichtig zijn zij, voorzeker, die gedurende
jaren op al de daken hebben geschreeuwd dat
het klerikalism op den achtergrond diende te
worden geplaatst, dat die kwestie kon opge
lost worden in een tour de main wel dwaas
hebben zij geredeneerd, die meenden dat de
oude strijd tusschen liberaal en klerikaal
versleten was en hunne hersenschimmige
droombeelden voorstelden als van aard om
het klerikaal juk zooniet omver te werpeu dan
toch te overschrijden
Er v?as een tijd dat de politieke geestelijk
heid zich in 't donkerwerken bepaalde nu
heeft zij het masker afgeworpen eu openlijk
in kerken en openbare vergaderplaatsen zien
wij de priesters aan den politieken arbeid.
Zeker mag de geestelijke zijn burgerrecht
uitoefenen naar den geest onzer grondwet,
xaaar hij is veelweg staatsfonctionnaris en
terwijl bij den minsten ambtenaar van de
openbare besturen het politiekmaken gelaakt
eu verboden wordt, stoort hij er zich niet
meer aan en komt hij er ierkant uit met een
driftig ijveren voor zijne politieke gezindheid
Wat nog nooit bij onze wetenis gebeurde, zien
wij thans voorvallennamelijk dat vele geeste
lijken hunne partij vertegeuwoordmen als ge
tuige in de kiesbureeleu. Terwijl de pastoor
tusschen de kiezers op do buitengemeenten
zijne politieke propaganda in de voorzaal
van't kiesbureel vervult, na in de kerk te
hebben gedonderd, zit binnen bij het bureel
een ouderpastoor als getuige En dan, na die
ongehoorde, weinig betamelijke drukking van
de geestelijkheid op do buitenlieden en op de
fanatieken der steden, dat men dan niet af-
kome met deze belaoheiijke bewering dat de
uitspraak van het kiezerskorps, in zulke om
standigheden gegeven, als eene goedkeuring
mag beschouwd worden voor het heerschend
politiek.
Men voege bij dien invloed der politieke
priesters, misbruik makende van het gezag
welk zij aan den gods lienst ontleenen, de iu-
vloeden van het midden-hes uur, welk gunsten
en voordeden, genade bij misdrijven en soms
veel meer, ten dienste stelt van onbeschaamde
kiesdravers, en hij die verwonderd is dat de
oppositiepartijen die daartegen tot nu toe
geene afdoende inrichting hebben kunnen stel
len, van den eersten belangrijken aanval niet
tot de totale overwinning komen, is wel naïef.
De inrichting, of beter de herinrichting
onzer pirtij is eeno noodzakelijkheid die
niet meer hoeft bewezen te worden en, naar
onze meening, zal dat gemakkelijk gaan.
Sedert 16 jaren, om zoo te zeggen, is zij van
hare vertegenwoordiging in 't Parlement be
roofd geweest thans heeft zij er eene groep
van taleutvolle woordvoerders die op wat meer
afdoende wijze als tot hier gebeurd is, de
regeeriug in hare misbruiken zullen aankla
gen, en wamieer vandaar net s-in uitgaat, dan
zal weldra in de openbare opinie het loven
dar vrijziunige denxheel len eene nieuwe
kracht erlangen die voor eene zeer korte toe
komst de meest gegronde berekeningen wet
tigt. Eeu nog meer verblijdend verschijnsel
voor ons is de verzuchting naar nauwe een
dracht welke zich bij de leiders onzer partij
veropenbaart, nadat het toch wel duidelijk is
bewezen, dat al die onderverdeelingen nie
mand anders ten bate komen dan den alge-
meerien vijand dat de redenen tot het volgen
van twee of drie richtingen opgehouden heb
ben te bestaan.
De uitslag der kiezing, in 't algemeen ge
nomen, heeft bij onze tegenstrevers triomf
kreten doen weergalmen het ministerieel
leven, zooals het thans geleid wordt, heeft
eene verlengenis van twee jaren bekomen,
tenzij een onvoorzien ongeval van den aard
dier ongevallen gelijk er in 't politiek zoo vele
ontstaan er plotseling oen einde aan stelle.
Aangaande mogelijkheden welke het ministe
rie voor den anderen vervaldag kunnen tref
fen, mag men wijzen op de verschillende be-
irachtingen op politiek gebied van de leden
die zijne meerderheid samenstellen. Men heeft
wel vöör de kiezing zekere eendracht kunnen
bewerken, maar zal men diezelfde eendracht
kunnen behouden wanneer er belangrijke
kwestiën te berde zullen gebracht worden, die
eene onmiddellijke oplossing eisschen en waar
over de leden der meerderheid zulke tegen
elkander strijdende verklaringen hebben afge
legd Hoe 't zij, men mag zich in 't kort ver
wachten, naar onze meening, aan zeer zonder
lij ke voorvallen in het politiek huishouden van
ons land.
De kiezingen zijn voorhij, rle par
tijen hebben zich gemeten en hunne
getalsterkte vastgesteld.
I)e klerikale reus is aan 't wankelen.
Een ruk, een ferme stoot en de vijand
die ons eens zoo tartte, bijt in 't zand.
Aan u, jonge wachten, dit verlos
singswerk te verrichten.
Vastberaden moet gij den stier met
de horens vatten, dringt tot in t kleinste
dorp, tot in 't ver stafgelegenste gehucht om
den vijand slag te leveren. Zaait overal
het liberale graan en vat met moed de
vernietiging van 't klerikaal onkruid
aan.
Rust niet, met moed en volharding
het werk voortgezet en welhaast zal
't uur der zege slaao.
Onze lezers herinneren zich nog de kinder
vertelling van Jantje Tevreden.
De knaap kreeg van zijnen meester eenen
klomp goud zoo groot als zijn hoofd.
Daarmede toog hij op reis.
Den eersten dag verruilde hij het kostbaar
metaal tegen eeu katijvig paard het ros tegen
eene oude koe de koe tegen eene geit de geit
tegen 'nen zwaan en den zwaan tegen een
slijpsteen, die in de diepte plofte toen zijn ei
genaar zich laven wilde aan eene koele bron.
Gelukkiger oogenblik had Jantje nog nooit
beleefd... en de leden van den katholieken
kring lachen zich eene breuk.
Denk eens na
Hunne vrienden hadden te Brussel iu de Ka
mer eene reusachtige meerderheid. Den
goudeu klomp.
In gansch Vlaanderau was er niet meer aan
te denken de liberale partij te zien opstaan.
Het hinkend paard
Aalst had zijne vier klerikale vertegenwoor
digers De oude koe
In de verste verte kon men niets voorzien
dat de toestand ooit veranderen zou. De
geit I
Zelfs met de evenredige vertegenwoordi
ging hoopten zij de liberalen te verpletteren
eu buuue gansche lijstte doen zegepralen.
De zwaan en den slijpsteen
En dat alles plofte in den vloed.
Want die reusachtige meerderheid is tot een
dozijn en half versmolten: Vlaanderen heeft
het hoofd opgeheven.
En de katholieken zijn tevreden en ze juichen
en ze jubbelen en ze laten de vlag wapperen
der groote dagen van glorierijke zegepraal
Och, mocht hunne vreugde ongeveinsd we
zen, welke vroolijke tegenstrevers zouden wij
te bekampen hebben.
Maar hun glimlach is een grijns, hun ge
juich een vloek
Wij hebbun gedeeltelijk overwonnen, onze
plicht roept ons om uieuwe lauweren te pluk
ken
In de toekomende kiezing moet het vaandel
van Jantje Tevreden zorgvuldig geplooid iu do
kartonnen doos blijven liggen.
Liberalen, vooruit
Moedig gewerkt In elke gemeente wat
stemmen bijgebracht en van den anderen kant
aan onze tegenstrevers er eenige ontnomen
met de kiezerslijsten zorgvuldig na te zien eu
Bethune zal binnen 4 jaren hetzelfde lot on
dergaan als M. Van der Linden ondanks hij
nu zooals men zegt gewroken is
Wat zuil en in 't vervolg de
kristeue-democraten doen in de omschrijvingen
waar zij geene kans zien een huuDer manuen
te doen kiezen Den strijd opgeven en de
Woestisten ondersteunen
E'U hunner leiders, M. Du Catillon had het
gedacht vooruitgezet van een verbond met do
audere partijen ten einde tot eene onderlinge
verdeeling van zetels over te gaan.
Het orgaan der partij Het Reeht antwoordt
daarop
Ons dunkt is dit volslagen mis.
Vooreerst ouder godsdienstig oogpunt ver
schillen wij te veel met liberalen en socialis
ten, om met hen te kunneu samengaan in eene
wetgevende kiezing.
Daarbij 't ware de grootste onbehendig
heid, die een kristen-democraat zou kunnen
bedrijveu.
't Ware de helft van onze kiezers terug bij
de behouders jagen en de andere helft bij do
liberalen of socialisten inlijven.
Een akkoord met andere partijen om wil
le van een maandaat dat zou de opslorping
wezeu van onze partij door de andere a
't Is ongelooflijk Deze winter heeft
men meer dan 200,000 doozen WaltbérypiU
leu verkocht ook ziet men ze overal, en won
derlijke zalf elk zegt goeds van dit gelief
koosd purgeermiddel. 1 fr. 25 de doos van
50 pillen.
Te bekomen bij de Apothekers Callebaut,
De Valkeneer, De Waele, GhysseUnckx en
overal.
