Alice Bron en de Boeren.
15^e Jaar.
Nummer 46
Voor Taal en Vrijheid.
Meeting en Betooging.
Paler Did on.
Hoe de zaken staan»
H-
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
4 fr. voor de stad
Abonnementsprijs }4fr 60 Toor den buiten voorop betaalbaar
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten t voor de stad, ten kantore
van het blad, 32, Vrijheidstraat, 58 AALST.
)TÊ
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen rfrnkriwl
Prijs der Annoncen j Eeklamell 75 centiemen per druk 9
Vonnissen op de derde bladzijde, 1 frank.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
Handschriften worden niet teiug gezonden..
Nee spe nee metu.
AALST 17 NOVEMBER.
ZONDAG 18 November ten 7 uren
's avonds, Luisterrijke Vertooning op
Stadsschouwburg met de medewerking
van Mevrouw Roels-Fauconnier en den
Sjinphoniekring Door Eendracht
Groot,
Programma Marten de Boschwachter
drama in 3 bedrijven door Deman en
In de Val, blijspel door K. J. De Quec-
ker.
Plaatsen Beneden 2 fr. Balcon 1 fr.
Gaanderij 0,50 fr.
De liberale betooging van zondag laatst was
waardig en grootsch.
Ten 4 uren 's namiddags opende de Voor
zitter van den Liberalen Werkmanskring de
meeting ia Concordia. De groote zaal en de
herbergzaal van het liberaal lokaal waren
proppensvol, en talrijk waren de vrienden, die
bij gebrek aan plaais buiten moesten blijven.
De Voorzitter, M. Gustaaf Leveau bracht
hulde aan de nagedachtenis van deujbetreurden
vriend Emiel Meert, een der ijverigste kam
pioenen der hervormingen ten voordeele waar
van de meeting en betooging met liebtstoet
worden ingericht. Hij spreekt over al wat de
liberalen te Aalst reeds voor het stemrecht van
het volk hebben gedaan. Algemeen Stemrecht
en Evenredige Vertegenwoordiging staan op het
programma van al de ÜDerale kringen vaD het
arrondissement Aalst en nooit hebben wij eene
gelegenheid laten voorbijgaan om te streven
tot de verwezenlijking dier twee hervormingen
die rechtvaardig zijn en billijk, een Belgis een
Belg en zoolang bij door misdadigheid zijne
waardigheid niet verliest, is de wet welke hem
als burger, beneden zijne medeburgers stelt
ongrondwettelijk, er staat immers in de Con
stitutie Alle Belgen zijn gelijk voorde wet.
(toej.)
Zonder Evenredige Vertegenwoordiging noch
tans zou bet Algemeen Stemrecht bet doel niet
bereiken, dat al wie rechtvaardigheid wil, be
tracht en nastreeft. Elke man een stem geven
is niet voldoende, de gelijkheid zou immers niet
bestaan, als die stem verloren moet gaan door
de toepassing van het meerderheidsstelsei of
van een verminkt evenredig stelsel. In de
laatste kiezing b. v. hebben de 7000 liberale
stemmen van ons arroudisseuien voor de Ka
mers nutteloos geweest, aangezien zij niet ge
diend hebben tot het benoemen van een volks
vertegenwoordiger
Om dus rechtvaardig te zijn, om gelijkheid
te hebben voor alle Belgen en alle partijen
moet het Z. A. Stemrecht en de volledige
Evenredige vertegenwoordiging worden inge
voerd. We zullen onverpoosd strijden tot wij
deze twee hervorvormingen zullen veroverd
hebben. (Daverende toej.)
Naden Voorzitter neemt M. Van Styvendael
het woord. Hij toont met cijfers aan hoe on
rechtvaardig het meervoudig stemrecht is. Te
Aalst beschikken 100 kiezers over 130 stom
men, Niuove, Geertsbergen en Zottegem zijn
nagenoeg in hetzelfde, geval maar op de bui
tengemeenten van ons arrondissement beschik
ken 100 kiezers over 160 tot 185 stemmen.
Waarom 1* Omdat op den buiten vele boe
ren (bij name toch) eigenaar zijn van huis of
van land en daardoor 2 eD 3 stemmen hebben
2° omdat op die buitengemeenten de kiezers
lijsten nog erger vervalscht worden dat wij het
hier zien doen hebben te Aalst en er dozijnen
stemmen onrechtvaardig toegekend worden aan
de katholieken, (toejj
Waarom moet voor de kiezing de werkman
maar ééne en de rijke twee en drie of vier
stemmen hebben? Waarom zulk stelsel toepas
sen op politieke stemmingen als het op geen
ander gebied bestaat
Ziet voor het assisenhof De jury is samenge
steld uit rij ke burgers en uit minder begoeden,
als er te stemmen valt telt de stem van den
eenvoudigsten burger zooveel als die van den
millioenen bezitter. Ziet de werk- en nijver-
heidsraad samengesteld uit nijverheidsbazen en
arbeiders, als er eene beslissing moet genomen I
worden telt de stem van den werkman zooveel
als die van den baas. Ziet de krijgsrechtbank
samengesteld uit hoogere overlieden en minde
ren, als er gestemd wordt heiben allen maar
eene stem.
Waarom? Omdat elk ander stelsel dom en
onrechtvaardig zou ziju en daarom ook moet
het eerloos meervoudig stelsel uit onze wetge
ving verdwijnen. We moeten zuiver algemeen
stemrecht hebben 1 (toej.)
Daarna doet spreker uitschijuen hoe de E. V
eendracht en vrede zou brengen in het land en
in de stad, de politieke strijd zou nog gevoerd
worden, ja, maar hij zou niet meer zoo hevig
zijn, niet meer zoo woedend, de vertegenwoor
diging van al de partijen zou meer rechtvaar
digheid in alle besturen^brengen. Daarom dus
Leve Algemeen Stemrecht en Evenredige Ver
tegenwoordiging. (toej.)
Ten slotte neemt M. Van Opdenbosch het
woord.Om twee reden zegt de spreker zijn som
mige personen nog tegen het Z. A. S. Omdat de
werklieden zich gemakkelijk laten omkoopen
en omdat ze nog niet genoeg ontwikkeld zijn.
De twee argumenten houden geen steek. Elk
herinnert zich nog wel de kieziugen ouder het
cijnsstelsel. Men zag de boeren te Aalst arrivee-
ren om te kiezen, bun reiskaartje was betaald
en ze wisten in welke katholieke herbergen zo
mochten gaan eten, zoo waren ue kiezers van
42 franken van 32 centiemen en meer. Men
moest ze betalen of ze gingen niet kiezen 1
De stem uitkoopen. Ja er zijn werklieden die
hunne stem zouden verkoopeu, gelijk er bur
gers zij u die de hunne voor eene belofte ver-
sjachelen, met dit verschil nochtans, dat men
bij den werkman maar een stem kan koopen ter
wijl men er voor hetzelfde geld twee 2, 3 en
vier kriigt bij den meer begoeden. Ook hebben
we tijdeus de laatste kiezingen te Aalst gezien,
dat de stemmeukoopers zoowel gewerkt heb ben
op de burgerij als op het werkvolu.
Het werkvolk is ongeleerd. Helaas dit is
maar al te waar. Doch ook onder de 2, 3 of 4
eenstemmers ziin er veel onwetenden. Het
meervoudig stelsel verhelpt daar bijgevolg
niets aan, terwijl de invoering van het Z. A. S.
wellicht een stap zou zijn tot het verplicht on
derwijs, waardoor weldra de werkende klasse
opgebeurd zou worden.
Overigens al de politieke manneu zijn het
erover eens, in 't kort of in 't lang moet het
Z. A. S. er toch komen, het is het stelsel der
toekomst, het stelsel der demokiatie. Waarom
zou men tegen stroom opvaren, als al dien
arbeid ons van de haven verwijdert waarom
het land blootstellen aan woeling en twist.
Dat men er du3 kort spel meda make en nu
geve wat het volk wil, omdat het rechtvaardig
is Het Zuiver Algemeen Stemrecht met de
E. V., elke man eene stem 1 Eene .stem aan
eiken man 11
Het is kwaart na vijf uren als de vorming
van den stoet aanvangt. Al de Leden van den
Liberalen Werkmanskring en vele burgers
nemen deel aan den stoet, waarin schoono op
schriften vorden gedragen. De stoet wordt op
geluisterd door de fanfaren De Oude Garde
eu don Liberalen Trompetterscluu. Er zijn
ten minste 1500 deelnemers aan don stoet die
de bezonderste straten en volkswijken door
trekt. Rond 7 1/2 uren komt de betooging op
de Groote Markt. Het muziek speelt de Bra-
bangonne eu Waar kunnen wij nu beter zijn.
De Voorzitter Gustaaf Le^eau op den trap
staande van den Graaf van Egmont spreekt tot
de mouigte Hij dankt de stedelijke overheid
die de betoogiug heeft toegelaten, hij dankt al
degenen die zoo deftig aan de manifestatie
hebben deel genomen om recht en gelijkheid
te eisohen. Dat iedereen ous programma ver-
dededige en alle moeilijkheden vermijde, de
blauwe vlag zal nog wapperen voor onze ze
gepraal. Leve Algemeen Stemrecht 1 Leve de
Evenredige Vertegenwoordiging 1 Door meer
dan 'luizend monden wor it die kreet herhaald:
Leve het Algemeen Stemrecht 1 Leve de Even
redige Vertegenwoordiging 1
Pater Didon, van het order van den H. Do-
minikus, was destijds de befaamdste predikant
vau Parijs Hij wilde de Kerk met de moderne
vrijheden verzoenen. Zijn succes was ongO'
boord.
Zekeren dag verdween pater Didon. De ge
neraal der Dominikaner8 had hem teruggeroe
pen en verbande hem naar het klooster van
Corbara in Gorsika. Men hoorde van den be
roemden predikant niet meer spreken.
Maar plotseling versehijut van hem een
bundel onuitgegeven brieven, waaruit blijkt
dat Pater Didon nog altijd dezelfde is gebleven
en zijne verbanning geene wijziging heeft
gebracht in zijne meeuiug over de Kerk, de
moderne vrijheden en de klerikalen.
We laten hier een paar aanhalingen uit die
brieven volgen
Ge vraagt mij wat de klerikalen zijn. Ik
hoor dat woord niet gaarne
Het duidt de partij aan die den gods-
dienst gebruikt om hetgeen uien de moderne
instellingen noemt te bevecateu. In dat op-
Uit« Germania overgedrukt.
9.
Een weekblad verlangt een onderzoek om de
namen van deze u getitelde lichtekooien eu
van deze parade officieren aan de open
baarheid prijs te geven.
Tot bekroning van al deze oordeelvellingen
komt ons nu toe van de keurraad der Parijsche
tentoonstelling die in de klasse van N' 1 (On
derwijs en Opvoeding) aan de School-tentoon-
Stellingvan Transvaal dezelfde onderscheiding
toekent als aan de London School Boards
den Grooten Prijs. De wilde Boeren wor
den dus door eeu onpartijdige jury op den zelf
den rang geplaatst als de beschaafde Engel-
schen die echter meenden gene te moeten
gaan beschaven 1
Petit Bleu, 17 Oogst.)
In den zelfden geest luidt een brief door den
Soir medegedeeld van wege een Belgischen
verpleger, die zegt de Soir, zijn post niet
verliet, maar uit het kamp van Botha bericht
zendt n
Die dappere mannen, die vaderlandlievende
vrouwen die nun mannen tot den uitersten
weerstand aanzetten, terwijl ze zich nog altoos
afvragen Waarom doet Engeland ons de
zen oorlog aan Deze gezinnen gastvrij en
goed gebleven in het ongelnk en in de ramp
sterkeuen verwarmen ons hart. O, wij berou
wen de vermoeinissen en de ontberingen niet
die wij ons hebben opgelegd om in de maat
onzer krachten hun lijden tu komen lenigen.
Zoo spreekt een mandie thans nog op zijn
post is en die niet na enkele weken heeft ver
laten. In aansluiting hieraan willen wij Alice
Bron nog eens 't woord laten, ja wij willen toch
ruiterlijk blijveu eu haar 't laatste woord gun
nen.
Ze schreef den 22 Januari aan den Petit Bleu
een langen brief waaraan we 't volgende ont-
leeneu
Wat mij betreft, ik betreur bet niet naar
Transvaal gekomen te zijn om te «mtöekken
dat er nog beschaafde yolkbben zijn
en ik wanhoep met door mijne dagelijksche
aanraking met hen zelve beschaafd te zullen
worden
Dan beschrijft ze een bezoek door haar aan
de Staatsdrukkerij gebracht en komt tot deze
gevolgtrekking
De Eugelschen die de Boeren gaan besc'.ia
ven, zullen hierin wellicht 't bewijs vinden dat
Transvaal minder barbaarsch is dan zij zich
voorstellen.
Dan
Ten andere, iedereen haalt ons m en draagt
ons op handen. Komen we terug naar België
dan zal de vriendschap erg moeten toenemen
zou ze niet wil onderdoen voor de genegen
heid die we hier ondervinden.
Wacht, wend u nog niet af bedwing een
stoud uw afkeer nog. Alice Bron schreef in deu
zelfden brief Je me decouvre un aine vul
gaire, (ik ontdek in mij eene gemeeue ziel.
We bewijzen haar een laatste maal de eer deze
haar categorische verklaring Zie Av. Pro
pos te golooven.
Brussel J- J. Justus Jnr.
einde,.
zicht kunuen wij, die de moderne instellin- n,
gen niet bestrijden, noch omdat ze liberaal
zijn, noch omdat ze republikeinsch zijn gee-»,
nê klerikalen zijn, we trachten integendeel
den godsdienst in harmonie te brengen met
het republikeinsch, eerlijk, liberaal,, demor
kratisch regiem
En verder
Ik ben verontwaardigd als ik die man-
neu het altaar als een voetzuil, het kruis».
als een degen, de godsaienst als eeu kies-
wapen zie gebruiken
Ik begrijp goed dat men koningsgezind,.
keizersgezind, republikein zij, maar ik wil
niet dan men zich van Christus bediene,
om hem te mingeii iu onze par tij twisten
Ziedaar, dompers, een der priesters, die-
heden nog de moderne vrijheden openlijk ver
dedigt, hij wordt op een eiland verbannen.
We zegden het immers een Roomsch ka
tholiek kan geen verdediger zijn onzer vrijhe
den, zonder Rome te verlooch en. En waar't
ziju kan wordt hij als eeu boosdoener daar
voor gestraft. Pater Didon, is daar om het te,
bevestigen.
Hoe staan nu de zaken voor het Z. A..
S. eu de E. V.
Alle katholieken bijna zonder uitzon
dering bestrijden het Zuiver Algemeen»
Stemrecht, doch velen zijn aanhangers;
van de volledige toepassing der Even-
dige Vertegenwoordiging in alle bestu--
ren.
Alle socialisten op eenige uitzonde
ringen na (want er zijn uitzonderingen))
zijn aanhangers van het Z. A. S. maar-
et n groot getal bestrijden de E, V. hoe
wel vele socialisten er ook aanhangers;
van zijn alle socialisten verwerpen de,
inschrijving der E. V. in de grondwet..
Alle liberalen, zelfs de gematigdste-
zijn voor het Z. A. S. de eenen, omdaJt
ze het Z. A. S. als 't eeuigst rechtvaar
dig stelsel aanzien, de andereu omdat:
zij de iu voering als onvermijdelijk be
schouwen om het bedrog en de woelin
gen te keer te gaan. Al do liberalen
zonder uitzondering zijn voorstaandeESj
der E. V.
Als men aldus den toestand inziet,
bemerkt men aldra, dat de E. V. ineen-
kans heeft eer door te gaan dan het,
Z. A. S. ten eerste omdat deze hervor
ming het grootste getal aanhangers;
heeft in alle partijen, ten 2° omdat het
niet noodig is de Grondwet te herzien
om de E. V- in voege te brengen in
alle besturen.
Het schijnt overigens zeker, dat het
klerikaal goeveruemeut de E. V. niet
zal bestrijden.
Dit zal ons echter niet beletten on
verpoosd in de bres te staan tot Z'. A-S»,
ook ingevoerd is, en lang zullen wij;
naar die hervorming niet hoeven te
wachten, de weg is bijna van hinderpa
len vrij, en eerlang zal het doel bereikt
worden.
De leden der liberale linkerzijde zul
len eerstdaags vergaderen en zullen
naar we vernemen zich aansluiten bij
de volgende politieke hoofdpunten van
bet programma Verplicht Oaderwsja,,
Evenredige Vertegenwoordiging en ZA
A. S,
Al wie redeneert, zal bekennen dat
Z. A. S. eu E. V. onafscheidbare her
vormingen ziju, ze moeten noodzakelijk
beide in de grondwet worden geschre
ven de socialisten bestrijden stelsel
matig het opnemen der E. V.. i,n de
grondwet, aude'xen bekampen ze o>pi
eerlooze wijze en door die dubbelzin
nige valsche houding worden zij de
grootste vijanden van het Algemeen
Stemrecht*.
SS
