EEN HEER
Eene nieuwe Gazet.
Onderstandspenning.
Oude Garde.
Leugen en Waarheid.
Hoest niet meer.
DE PAUS.
Liberale Eenheid.
Van Slimbroek.
Voor Taal en Vrijheid.
Willemsfonds.
de verdwenen eeuw in onze stad be
dreven.
Ja, 't was een ardmoedje. Waarom de
kiosk niet verlicht waarom geen groot
concert ingericht waarvan het program
ma kosteloos zou uitgedeeld ziju ge
weest Waarom geen algemeen mu
ziekfeest gegeven voor al de maatschap
pijen der stad, die beurtelings elk een
of twee hunner beste stukken zouden
uitgevoerd hebben Dat hadde het hart
verheugd van al de Aalstenaars.
Kon het krotbestuur zelfs den laats-
ten dag der negentiende eeuw niet op
houden een uitsluitelijk dompersbe-
ötuur te zijn, kon het zelfs voor een
paar uren zijne partijdigheid niet ver
geten om bij 't intreden der twintigste
eeuw een volksfeest een echt volksfeest
te gaven voor alle Aalstenaars, waarbij
veete en oneenigheid zou verdwenen
zijn, en er vreugde, algemeene vreugde
zou geheerscht hebben onder al de in
woners.
Maar neen, wrokkig en mokkig zijn
die lieden de 20* eeuw ingegaan 't was
hun meer dan genoeg, dat vier trom
petters van 't laatst oordeel zoo valsch
blaasden als katers. En al hadden ze
niet valsch geblazen, de uitvoeriug
heeft in zulke slechte voorwaarden
plaats gehad, bij den schijn van een
dievenlantaarntje, dat zij in 't geheel
geen effekt heeft gemaakt.
Dat valsch mislukt concert geeft ons
den voorsmaak van 't gene de 20°
eeuw ons van wege de dompers mee
brengen zal.
De negentiende eeuw is voorbij met al haar
wee en rampen, voorbij met al haar onheil en
ellende.
Toch uioeten wij die eeuw zegenen om het
eenige goede dat ze ons in heur strevensuur
heeft geschonken namelijk eene nieuwe gazet,
maar eene gazet die in eene ommezien opus,
pokus,pass de samenleving gaat herbakken
in den bakkersoven van 't roode boeltje van
Aalst.
Recht en Vrijheid heet die nieuwe gazet, is
eene samenplakking van knipsels uit allerlei
en een paar artikels van Aalstersche grootlich-
ten die in Vooruit hun gesnater niet meer ge
drukt krijgen.
De redaktie van dat groot Aalstersch blad,
dat ons Dendergalmken noemt, nestelt in de
Pannestraat te Geut en de administrateur (ko
lossaal hein is Richeken van Geertsbergen.
Nu kan 't niet min of het rood bladje zal groei
en en bloeien, en gelukkiger zijn dan zijn voor-
looper, het eerste socialistisch orgaan van
Aalst, dat dood geboren werd.
Recht en Vrijheid is dus eene groote gazet
en reeds heur eerste nummer bevat eene gru
welijke voorspelling de splitsing der liberale
partij I En hij die dit schrijft is zoo nederig te
beweren dat hij geen profeet is. Ge zijt, abuis,
man, ge zijt meer dan een profeet, gij ge zijt
voor 't miest genomen een sterrenwichelaar,
die de toekomst leest in de sterrenbeelden en
zijne droomen voor orakels neemt, vergetend
wat de spreuk in Vlaanderen zegt
Droomen is bedrog
in uw broek, ge vindt het nog.
De groote vernuften hebben iets vergeten
nochtans, ze verklaren wel dat de socialisten
het allen eens zijn en dat hunne princiepen
onveranderlijk zijn, maar welke, die princie
pen zijn zegt het groot blad niet en 't is noch
tans hetgeen in het eerste nummer van elk
nieuw blad zou moeten staan.
Nu, elk kan iets vergeten. Wij zijn daarom
overtuigd, dat zij hunne misgreep in hun twee
de of derde nummer zullen herstellen.
Een aardig liedeken te Doekes fr 1,08.
Ter eere van de 20* eeuw 0,50 Omdat Mie
ken genezen isO 20. Van iemand die zijn pijp
weergevonden heeft 0,10 M. Z. X. kwisper-
doorke kom langs hier 2,00. Omdat het zoo
koud wordt 1,64.Vele kleintjes maken een
groot 0,05. Zullen wij 't jaar 2000 zien 0.02
Binnen 100 jaar, noch koppen noch haar
0,36 Opbrengst van 5 bussan omhaling
daan op de feesten van den Lib. WerbmiMis-
kring op 28 October eu 9 December fr. 42,88.
Op de vertooning van Voor Taal en Vrijheid
op Zondag 23 December 19,08. fr.
Heden, 6 Januari Ceciliafeest, ten 11 ure
•tipt uitstap mot muziek, daarna Algemeens
Vergadering, ten 5 uren namiddag banket,
's Maandags 7 Januari avondmaal ten 6 uren
stipt daarna uitstap met muziek. Zondag 13
Januari 's avonds Concerten Bal.
Nog eens de Kermisfeesten [ln onze
Vlaamsche Gewesten.
Een vorigen keer kwamen onze lezers ts we
ten hoe onzedelijk door de geestelijkheid een
prijskamp op het bolplein voor de platteland-
sche vrouwen wordt geacht.
Even eigenaardig is bet te vernemen hoe
ook een schommel (te Aalst !noemt jmen dat
eene beis) in den ban werd geslagen.
't Was weer Het Recht vau Hector Plane-
quart, dat dit sappig nieuwsie aan 't klokzeel
hing
De pastoor van Ronsele wilde niet, dat er
ter gelegenheid der kermis eene beize of riet-
setoestel naar zijne gemeente kwam. Welk af
faire. De zedelijkheid, de deugd der doch
ters 1 In een schuitje zitten en zoo over en
weer wiegen, welke ontheiliging van het maag
delijk lichaam onzer jonge boeriunetjes Moe
ders, moeders I Vaders, vaders I.. en daarna
kwam de hemel, de hel, de Passie vau Ons
Heere en ai de heiligen uit deu hemel, enz.
't Nieuws loopt, dat de beize algelijk komt.
Naar de gemeenteoverheid,'t moet verboden
worden. Ja, Mijnheer de pastoor, doch wij
hebben het toegestaan, en verbieden wij het
nu, we moeten 100 frank schadeloosstel ling
betalen. Nu, als gij deukt, dat de deugd van
de dochters van onze parochie eu van Stok te
Vyver en Meirlaere, die met ons medekermis-
sen, door die beize groot gevaar loopt, zal ik
het verbieden, doch gij moet de honderd fr.
betalen.
Daarop keerde de gemeenteoverste zich om
om eens te niezen en, als hij zich weder tot
den pastoor wendde was hij uiterst verbaasd
hem niet meer te zien hij liep naar het vens
ter en zag hem ginder loopeu hij was reeds
aan de dreef van het kasteel 900 meters van
daar, altijd met de hand op den zak, waar
zijn portemonnaie instak, uit vrees dat men
die zou kunuon pakken hebben om de deugd
en de maagdelijkheid van de jonge dochters
van Ronsele, Meirlaere en Stok te Vyver aan
den beizeman af te koopen
Kolossaal, de deugd en de zuiverheid van
tweehonderd jonge dochters, die niet voor een
wulpsche jongheid, maar voor een pastoorken,
dat gau8che dagen in zijn kerkeboek leest,
geen honderd frank waard is I Waar gaat de
wereld uaartoe n
Wij verfoeien de leugen en betrachten de
waarheid, maar wij zijn niet gelijk de dom
pers, die zeggen, al wat wij u voorhouden is
waarheid, daarbuiten is alles leugen.
Wij verfoeien het kwade en betrachten het
goede in de maat van ons vermogen, maar we
zijn niet gelijk de dompers die zeggen, al wat
wij doen is goed wat de anderen doen iskwaad^
't Wave te dom te beweren, dat er geen ver
schil is tusschen leugen en waarheid, maar nog
dommer is het te beweren dat men het mono-
polium bezit van de waarheid.
Als de bijbel zegt dat Josua de zon deed
stilstaan, moeteu al de dompers die leu
gen voor waarheid houden, eu als Galileï ver
kondigde dat de aarde draait werd die waar
heid door de Kerk als ketterij, dus als leugen
veroordeeld en Galile'i iD 't gevang geworpen.
De onfeilbaarheid van deu p ius (die toch
een mensch is) is weerom eene leugen, welke de
dompers verplicht zijn als waarheid aan te ne
men, ondanks 't gezond verstan i en de geschie
denis der Kerk de dwaasheid daarvan doen
begrijpen.
Als iemand mij zegt, dat 4 en 5 tien is,
noem ik het eene onwaarheid, maar als iemand
beweert het kwadratuur van den cirkel te heb
ben gevonden, zal ik hem niet voor leugenaar
uitschelden, hoewel de oplossing van dit vraag
stuk tot nu toe eene onmogelijkheid bleek te
zijn.
Toen Jacob door bedrog het erfdeel zijns
broeders Esaü inpalmt, noem ik dat vlakaf
eene slechte daad, zoowel als ik de vervolgin
gen van Alva tegen de ketters misdaden noem
de bijbel spreekt nochtans met lof over de af-
troggelarij van Jacob en een onfeilbare paus,
zegende Alva en zond hem een eeredegen als
belooning voor al de moorden door hem voor
God eu godsdienst bedreven.
Indien er menschen zijn, die geen verschil
mogen maken tusschen leugen en waarheid
zijn het wol de dompers op straf van dood
zonde moeten zij gelooven aan tooverij, aan
nooit gebeurde wonderen, aan de de onfeilbaar
heid van den paus, in een woord ze moeten
handtastelijke leugens voor waarheid houden.
kwestien welke rechtstreeks of zelfs
onrechtstreeks in betrekking staan met
de verklaringen van het manifest-pro
gramma.
We keurden den misslag af begaan
door 7 liberalen, die door hunne stem
ming (de stemming der soldatenlichting
of contingent) het slechtste klerikaal
ministerie redde, dat ooit Belgie on-
teerd heeft, en zulks niet gebeurd zou
ziju hadde de liberale linkerzijde in eene
Algemeene Vergadering do kwestie on
derzocht.
Sedert bewezen de feiten dat we ge
lijk hadden. In het Senaat heeft de libe
rale linkerzijde als een man tegen het
contingent gestemd. De lapzalfministers
werden toch gered omdat een vijftal se-
nateurs af wezig waren. Daaraan is 'tnog
eens te zien dat eens ons geluk voor
zulke ministers meer waard is dan een
pond verstand.
Goed zoo De gevolgen der liberale
eenheid zullen verder nog wel klaarder
blijken.
Ik waarborg de genezing in twee dagen van
verkoudheid en den hardnekkigsten hoest door
het gebruik van Siroop De Pratere opgemaakt
met teer en Tolubalsem. Het is het krachtigste
het snelste, het zekerste en aangenaamste
Borstgeueesmiddel. Het is een wonderbaar en
onvergelijkelijk geneesmiddel. Neemt wel acht,
vraagt eu eisebt altijd de echte Siroop De Pra
tere. Prijs 2 fr. de flesch. De behandeling
kost 10 centiemen daags. In alle apotheken en
in het Algemeen depót A. Depratere, Oostende.
Indien gij eksteroogen aan de voeten
fcebt die uveel doen lijden, gebruikt de Balsem
van D' Noël welke ze in twee dagen zal doen
Verdwijnen 1 fr. de doos.
De roode schrij velaars (socios en dom
pers) hebben stokken in de maag, ze
kunnen, och arme, niet meer slapen
sinds de eenheid der liberale linkerzijde
van Kamers en Senaat eene werkelijk
heid is geworden, en natuurlijk beves
tigen zij in koor, dat die eenheid geene
gevolgen zal hebben.
We toonden reeds aan, dat het minis
terie van den kouseband reeds in duigen
hadde gelegen, ware de liberale groep
veertien dagen vroeger gevormd ge
weest.
In de algemeene vergaderingen der
liberale linkerzijde zullen de verschil
lende punten worden besproken en de
invloed dier vergaderingen zal zich wel
doen voelen bij het te berde komen van
De paus wil koning zijn. Hij, de stathouder
van Christus, die geen steen had om het hoofd
te laten op rusten, wil op zijn hoofd niet al
leen de tiare zetten maar ook de koningskroon.
Die zucht naar 't koningschap, is geen drift
voor 't welzijn v;in 't volk, maar eene opwel
ling van hoogmoed. Koning worden is het
eenige doel, een doel dat nooit meer zal be
reikt worden. Moest het volk der gewezen
pauselijke Staten de herstelling vragen van
het Paus-koningdom we zouden wenschen, dat
hun verlangen verwezenlijkt worde. Maar dat
is niet zoo.
Iu alle landeo waar twee of meer regeerings-
vormeuop elkander volgden, heeft de verlaten
vorm nog altijd aanhangers; zie in Spanje er
zetelen in de Kamers Carlisten en ltepublie-
keiuen, zie in Frankrijk er zijn KoningsgeziD-
den en Bonapartisten, in Italië zijn er wel
eenige republiekeinen iu de Kamers, maar
pausgezinden of aanhangers van het stamhuis
van Napels, geene.
Italië is één en wil éSn blijven. Zeker heerscht
daar de krisis erger dan in Belgie (min erg
nochtans dan te Aalst) doch in de Pauselijke
Staten was het vóór 1869 ouder 't kouingdom
van den paus allerellendigst gesteld. Dat deel
van Italië was de klassieke grond van 't pau
perism en de baudieterij
Hier voor mij ligt De Katholiek, een
maandschrift uitgegeven te Amsterdam, jaar
gangen 1865 en 66. Daarin staan talrijke brie
ven door Zwaven naar hun te huis, geschreven
en waarin de ellende en de bandistorij in
's pauzen Staten treffend worden afgeschil
derd.
En toen de pauselijke Staten werden inge
lijfd bij Italië, hoevele zijner onderdanen na
men de wapens op om ter hulp te snellen van
dien geliefden vorst Telt eens op uwe viage-
reu Denderbode.
De paus klaagt. Dat is te begrijpen,
't historieken van zijn gevangenschap, van het
rot strooi waarop hij slapen moet enz. brengt
hem jaarlijks eenige miljoenen op waarmee
hij ordentelijk leven kan en nog overschot
heeft om met het geld der snullen op de beurs
te spekuleeren.
Geen vorst ter wereld bewoont een paleis als
de paus. Het Vatikaan met het park is grooter
in oppervlakte dan geheel het grondgebied
van Aalst, het paleis telt meer dau duizend
prachtige zalen en kamers, waarin voor mil
joenen schatten in juweelen, beelden en schil-
derijen zijn opgestapeld, overal is het marmer
goud, zijde, fluweel en edelgesteenten. Het
Vatikaan is een "'rije grond, de paus heeft ziju
eigen lijfwacht, zijn eigen bestuur, en hij is
zoo vrij als gij of ik te blijven of te vertrekken
als 't htm lust.
Dat hij daarvan gebruik make en van zijn
prestige als hoof l der Kerk en plaatsvervanger
van God, om de uitmoording der Chistene
Armenianen te beletten, om de oorlogen tus
schen beschaafde volkeren te verhinderen, wat
hij tot nu toe niet heeft gedaan noch heeft po
gen te doen, daar zal niemand op vitten.
Maar koning worden Neen, man, die tijd
is lang voorbij. Het volk wil niet, want indien
het wilde hij zou het zijn. Vox populi, vox
Deï, het volk wil niet, God ook niet.
LET OP. Er is maar een middel om u te
genezen van jicht of rhumatism. Het is gebruik
te maken van den Elixir Vincent. Het publiek
kan hem verkrijgen in alle apotheken van het
land en den vreemde aan den prijs van 3 fr. de
flesch. Elke flesch weigeren welke den naam
I niet draagt van M. Vincent, apotheker Grens-
I straat, 33, te Brussel.
Dépót te Aalst, Apotheek Callebaut...
Van Slimbroek is redakteur geworden vaa
het sociaal voddeken Rechten Vrijheid, Vaa
Slimbroek zal niet lang leven, hij is te slirti,,
veel te slim.
De machienen hebben de vrouwen in de mij
nen en fabrieken gehaald, zegt de leepjrik, én
Hzal voorzeker de liberale partij met zijn die
ze er zal uithalen.
Er moest dus voor Van Slimbroek maar eeu
middel zijn om de vrouwen uit de mijnen te
halen en fabrieken, waaruit zij de mauneu ver
dringen en dat middel is de machienen te ver
nietigen.
Als de liberalen het verplichtend onderwna
willen om de uitbuiting der kindoren te belet
ten en de regeling van den vrouwenarbei 1 aan
prijzen en betrachten, die met de kinderen
de mannen de verderfelijkste medediuging
doen, ia dat natuurlijk voor de roodhaa ïtjes
en inzonderheid voor van Slimbroeksken nie
voldoende.
Hij en zijne meeloopers zullen de vrouwen
halen uit mijnen en fabriekeu en ze het stem
recht geven.
Als de vrouw het stemrecht zal hebben, en
voor rechten en plichten de evenknie ge
worden zijn van de mannen, als de vrouw ie
kiuderen zal laten schreien, den pot zat la
ten aanbranden, om naar manifestaties te gaan
meetingeu bij te wonen en politiek te maken,
zal de wereld en de werkmau voorgoed geluk
kig zijn.
Of het stemrecht der vronwen de liberalen of
socialisten voordeel zou aanbrengen hebben wi l
niet onderzocht, wij regelen ouze houding niet
naar het voordeel dat onze partij uit deze of
gene hervorming trekken zal, gelijk de socia
listen bet doen.
We zeggen nog de plaats der vrouwen ie
noch inde mijnen, noch in de fabrieken, noch
in de politiek, daar zullen ze weinig leereu,
dat met hunne vrouwelijke zending strookt.
We willen dat door opvoeding, onderwijs ec
familieleven de vrouw opgroeien kunne om
eene degelijke huismoeder te worden, die taak
is zoo moeilijk en gewichtig dat de vrouw er
door de politiek niet moet van afgewend
worden.
Dat van Slimbroek het anders meene ver
wondert ons niet, 'k heb in 't rood lokaal eens
eenen poll en aan de stemming namen deel,
niet alleen eenige vrouweu, maar ook kinderen
van li en 12 jaar.
Van Slimbroek moet dus zijne leus veran
deren en zeggen. De vrouw eu het kiud de ge
lijken vau den man.
biedt kosteloos aan,
aan allen die aangc
daan zijn van eene huidziekte haarwormen,
cezémans, puistjes, huiduitslag, chroni^he
bronchiten, borst- en maagziekten rhuma
tism en breuken, een onfaalbaar middel te
doen kennen om zich spoedig te genezen, zoo
als hij zelf volkomen genezen is geweest m
alle mogelijke geneesmiddels vruchteloos te
hebben doorstaan en beproefd. Dit aanh
waarvan men het menschlievend doel zal aan
zien is het gevolg eener belofte.
Per brief of postkaart schrijven aan >X»
Vincent, place Victor Hugo, te Grenobi-
die kosteloos en vrachtvrij per post zal ant
woorden en de gevraagde inlichtingen zal
zenden.
'k Ban zoo kwaad op den uitgever van Den-
dergalm, dat ik hem, verduiveld, ik weet niet
wat zou doen. Voor acht dagen kon mijn ver
slag niet worden ingelascht bij gebrek aa;
plaats, nu zend hij mij het opstel terug t it
verzoek het te kortvleugelen. Als dat nog
eens gebeurt vraag ik mijn geld, en 'k zeg mijt»
veertien dagen op.
Verkorten, wat kan ik verkorten aan eet
verslag over de opvoering van het drama lf-
Orgeldraaier en het blijspel Den trein te ia
Ik had beloofd het stuk de Orgeldraaier te bi.
spreken in het dubbel opzicht van inhoud jö
opvoering. Is dat mogelijk in een kort verslag
en wat zal ik dan nog over het blijspel zeggen r
Och dat verveelt me I Kort zijn dus
Feest 23 december 1900 prachtig. Veel voik,
groot succes. Orgeldraaier puik. Actricen ea
acteurs goed, allen deden bun best, Trein
laat, kolossale bijval, een schaterlach vaa be
gin tot einde.
Is't nu kort genoeg, heer Uitgever? Ver»
schooning damen en heereu vau het tooneei
verschooning heer schrijver van de Orgeldraai
er, ik moest kort zijn. Tist Vapbu*.
Zondag laatst was 't feest voor 't Willem
fonds. De afdeeling Aalst vierde haar 25 ja* r
jubelfeest. Het concert-voordracht had plain*
op de ruime bovenzaal van De Gras
Egmont en werd bijgewoond door een udg;
zen publiek.
Mejuffer De Caesemaeker en de heer
ger van de Toonesl-en Letterkundige Mar
schappij Must-Roest van Gfcnt eu de hee? Pi
Michiels onzer «tad verleenden buDnem? -
werkiug aan dit feest alsook de SyinpL.'
Door Eendracht groot.
De heer Paul Michiels zong het volk'/brij s
Het Klooster. Mejuffer De Caesemaeke>- hei
een lief frisch stemmetje en elke silbe is dus do
delijk verstaanbaar, ze werd uilbundig toege
juicht en gebisseerd, de lieve zangster >ai i
zeker het grootste succes behaald va
avondstond.
