Nummer 17
Zondag 28 April llTdi.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
R O R I Q U E
De Wipplank,
Nog Twee.
Weidt mijne Schapen.
16de Jaar.
Abonnementsprijs iHotr den buiten vooröp betaa!baar
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, Vrijheidstraat, 58AALS1.
Nee spe nee metu.
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen drukregel.
Prijs der Annoncen jj,eklamen 75 centiemen
Vonnissen op do derde bladzijdefrank
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST 27 APRIL.
Yao de voordracht van Eugeen De
Grave, hebben verscheidene deeleu ons
bezonder getroffen.
De handelwijze der fransche officieren
als rechters optredende toont aan hoe
in sommige kringen beschaving en hu
maniteit van geener beteekeuis zij» hoe
het fauatism en in de eerste plaats
het militair fauatism alle menschelijk-
heid uit de harten rukt en de menschen
tot monsters herscuept die alles opoffe
ren aan den Moloch, aan de tucht en
de prestige van het leger.
Is hij nog mensch, hij, die tot een be
schuldigde zegt arme jongen, ik geloof
dat Gij onschuldig zijt, maar wat is er
aau te doen we moeten u veroordeelen.
We gelooven niet dat het zedelijk
verval onder de Belgische officieren, dat
peil heeft bereikt, Eugeen De Grave,
zegde het ook geen Belg zou iu staat
zijn op zulke dierlijke wijze afstand te
dóen van zijne zelfstandigheid en uit
slaafsche onderwerping een man tot
de dood en de eeuwige schande te ver-
oordeeleu, welken hij onschuldig ge
looft.
de Veroordeelden er als echte verdoem
den hebben te doorstaan.
Dc fransche uitgave van het werk
kost 3,50 fr. de Vlaamsche 2,50 fr.
Te bevragen bij de bestuurleden en
boden van den Cercle Littéraire en van
den Liberalen Werkmanskling.
Toen de gebroeders De Grave ter
dood waren veroordeeld, werden on-
middelijk voetstappen aangewend om
zoo niet hunne volledige vrijstelling,
dan toch, de verandering der doodstraf
in eeue andere straf te bekomen. Ook
bij den kouiug der Belgen werd er aan-
gedrongen, opdat hij zijn invloed ge
bruiken zou om de strafveraudering te
verkrijgen. Die hooge tusschenkomst
werd niet verleend ona de kroon niet
bloot te stellen aan eeue weigering.
Hetgeen de koning der Belgen niet
wilde doen voor twee Belgen, werd
voor hen gedaan door een vreemden
vorst, door den koning van Zweden,
die van den Voorzitter der Fransche
republiek de wijziging bekwam der
doodstraf in levenslangen dwangarbeid
op de galei.
Katholieke bladen, zoo besluit De
Grave zijne voordracht, hebben uit de
lezing van mijn boek opgemaakt, dat
mijn broeder Leonce als een geloovige
Christen is gestorven. Ik geloof dat ze
zich bedriegen Op de galei, in die
fransche hel van levenden, gelooft nie
mand, niemand aau een God, noch de
schuldigen die te diep zijn gevallen om
nog eenig Ideaal te hebben, noch de
galeiwachters die lager en ellendiger en
vooral beestiger zijn dan de grootste
schuldige ouder de galeiboeven, noch
de onschuldig veroordeelden, die in dat
oord van zedeloosheid en vermaledij-
ding hun eigen geest en gemoed voelen
teleur gaan en niet kunnen gelooven
dat er een Opperwezen zou bestaan, dat
zulke gruwelen zou willen gedoogen,
een Vader die zijne onschuldige kinde
ren aldus naar ziel en lichaam gevoel
loos zou laten verdelgen.
We denken niet, dat er ooit een boek
werd geschreven, waarvan de inhoud
het verhaal der folteringen van twee
onschuldigen een krachtiger pleidoo is
tegen de barbaarsche instellingen welke
nog in sommige landen bestaan.
Men moet het boek lezen om eenigzins
te beseffen, wat al schrikkelijke gebeur
tenissen de wereld der galeien ziet ont-
jollen, en welke ondenkbare smarten
't Is lang, heel lang geleden.
In de Wetgevende Kamers zaten mannen
als Fière-Orban, Bara, Goblet d'Alviella,
Rolin-Jacquemyn8, Ferón, Hardy-le Beaüliou,
llouzeau de le Haie, De Keickhove, Vauder
Kiudere, Robert en eene heele schaar nog»
liberalen \an het echte bloed, mannen die de
banken niet omsmeten, met geen papierballen
gooiden, met de vuisten niet op de lessenaars
trommelden mannen die niet scholden als
visebwijven, do vuisten niet balden als bezete
nen en niet vochten als straatkapoenen, maar
die kalm en hardnekkig bet hoofd bodou aan
bet klerikalism en paal en p"tk wisten te stel
len aan bet al-bedervend fanatism.
't Is lang, heel lang geleden.
Ons Parlement gelijkt thans aan een oord-
jesscbooi vol kwajongens waarvan er velen,
als ze geen haagskeu kappoo, slechts ter zit
ting komen om fratsen te vertoouen ol om
gratis hunne briefwisseling te houden. Wie nog
geene zitting van ons parlement beeft bijge
woond, moet eens de reis wagen bij de be
spreking van een punt van eenig belang er
wordt geroepen getierd, gevloekt, getempeest,
de deksels der lessenaars worden kletterend
neergeslagen, opgeheven en weer open
I rukt.
Wie 't nog niet gezien heeft zal verbaasd
opkijken en zich gewis afvragen of het zoo i8
dat wijze mannen voor het volk de wetten ia-
brikeeren, of die uiaunen de natie voor den
aap houden en geheel en al vergeten voor
wie en door wie ze daar gekomen zijn.
Vroeger werden er redevoeringen uitgespro
ken die gretig gelezen werden in het land en
in den vreemde, redevoeriugen welke met
aandacht werden aanhoord zelfs door tegen
voor het volk van geener beteekenis of waarde j
kon zijn.
Alzoo zijn we eevalDn onder het klerikale
juk Het volksonderwijs is verwoest, het fana
tism en de schijnheiligheid zijn overal ingeslo
pen, de belastinnen zijn vermeerderd, de open
bare diensten zijn ontredderd, het leger 18
ontzenuwd, de kieswet der vier eerloosheden is
door de klerikalen ingevoerd, kazakkeerderij
troont in allé besturen, de partijdigheid wordt
beloond, de inkwisitie woedt erger dan ooit.
En wat de vastberaden, kalme liberalen ze
ker zouden verhinderd hebben ia gebeurd,
schier 20jaren zijnde dompers aan 't roer en
al hunne euveldaden hebben ze straüeloos be
dreven.
Langzamerhand is het Belgische volk onver
schillig geworden aan de ontzenuwende
king van het klerikalism, wat geett het dat de
scholen worden gesloten, dat het ouderwijs
te niet gaat, dat de onverdraagzaamheid al er
ger en erger wordt, wat geeft het dat de staat
in zijn eigene scholen, de verachting voor onze
grondwettelijke vrijheden laat aaupredisen
Wat geelt het in een woord dat het Belgische
volk zedelijk en verstandelijk vervalt
Vroeger hadde de politiek der wipplank, de
klerikalen reeds lang van het roer doen tuime
len... maar dat is lang, oh zoo lang geleden.
Het klerikalisme is geen maatschappelijk
vraagstuk. Terwijl in Europa de volksgeest
ontwaakt, terwijl overal elders het volk bewust
wordt, dat juist het klerikalism het eerste
maatschappelijk vraagstuk is onzer dagen, ter
wijl de auli-klerikalen 111 Spanje, Portuaaal,
Oostenrijk, ja, overal den vijand aauvallen,
ziuüen wij immer dieper iu den poel.
En de nieuwe mannen, de volksverlossers
van 't socialisme vinden het goed, 't is hun ge
noeg het collectivism kunnen verkondigen,
ontleend aan het klerikalism, dat voor hen
maar bijzaak meer is.
De wipplank, de openbare opinie, was vroe
ger voldoende om een klerikaal goevernemant
iu 't zand. te doen bijten. Maar dat is lang zeer
lang geleden, de groote schreeuwers hebbeu
dat verauderd.
strevers, en die indruk maakten op eene par
tij, wier werkingen immer het licht hebben
geschuwd.
Maar 't is lang, zeer lang geledou.
't Was iu den tijd toen het klerikalism werd
gekortwiekt telkens het te hoogmoedig werd
en de macht van den domper over het vrije
Belgie wou drukken, 't was in den tijd toen er
nog paal en perk werd gesteld aau de karak-
terdoodeude invloed der dwetperij en doin-
porij
Maar ziet ge, dat voldeed sommige manuen
niet meer, de strijd tegen het klerikalism,
was maar bijzaak, hij heeit lang genoeg ge
i duurd, het moest nu eens en voorgoed gedaan
zijn met de politiek der wipplanken leve de
politiek van den buik. Lang genoeg had de af
wisseling van liberale eu klerikale politiek
geduurd, daar moest een einde aau komen.
De nieuwe mannen, de socialisten waren het
beu, wat gaf, oi wat geelt huu het klerikalism
Liberalen en klerikalen was dat niet hetze.tde,
en zouden de nieuwe mannen, in vele gevallen
zelfs niet liever voor de klerikalen stemmen
dan voor de liberalen. Weg dus met do wip
plank.
Zij is weg de wipplank. De nieuwe politiek
heeft de klerikale partij versterkt eu sedert de
socialisten met al huu geschreeuw en getier
iets zijn gewordsn io cIöq lumltj) is dö klörikalö
partij gausch alleen meester. Wat geeft hot de
socialisten.
Schier twintig jaren lang bezitten de kleri
kalen de oppermacht en aanschouwt huu
werk 1?
De volkswetten door de liberalen gestemd
de hervormingen door hen ingevoerd werden
niet geacht. De afschaffing der octrooirechten,
de inrichting der spaarkas, de verbetering
van het onderwijs, de inrichting der lijfrent-
kas, de afschaffing der verplichte werkboekjes,
van het art. der wet waarbij de baas altijd
geloofd werd, de uitbreiding van het stem
recht, al die demokratische maatregelen wer
den voor niets geteld.
De strijd tegen het klerikalism werd als on
nuttig beschouwd eu de socialisten fiepefl op
alle tonen, dat die strijd voör üdt ldud fldöü
De liberale volksvertegenwoordigers
van Gent MM. Braun en De Vigne ver
klaren, dat zij met twee handen gelijk
ue afschaffing van het meervoudig stem
recht, van de wet der vier eerloosheden
zullen stemmen.
Ze voegen erbij dat tUBschen het
schandalig meervoudig stemrecht en
het Zuiver Algemeen Stemrecht de twij
fel onmogelijk is eu dit laatste zonder
aarzeling moet verkozen worden boven
het knoeiersstelsel der twee, drie en
vier stemmen.
We juichen die verklaringen toe,
maar vragen ons dan weer af waarom
hebben die twee liberale kamerleden
zich dan niet aangesloten bij den groep
der liberale linkerzijden ten voordeele
van Z. A. S. en E. V.
Denken zij iets beters in de plaats te
stellen van het hatelijk meervoudige
stelsel Dit ware zich onnoozel weg
illusies maken, want de zaken zijn zoo
ver gekomen, dat er geen middeuweg
te kiezen valt. Als het stelsel der eer
loosheden verdwijnt, kan het alleen
vervangen worden door het Z. A. S.
Dat is onvermijdelijk.
Waarom dan niet meegekampt om
het onrecht te doen verdwijnen. Her-
plaasteringen van het bestaande zijn
onmogelijkplaasters houden op geen
verrotting, half-demokratische kieswet
ten hebben geen kans het land te bevre
digen het eenige rechtvaardige stelsel
Z.°A. S. met E.V. kan alleen voldoening
schenken aau de openbare opinie, aan
de eischen van het volk.
Het meervoudig stemrecht is ook
Algem. Stemrecht, maar zulk A. S. is
slechter dan het cijusstelsel, slechter
vooral dan het bekwaamheidsstelsel,
want het is valscher, bedriegelijker en
schijuheiliger dan de verdwenen kies
stelsels.
In het land der blinden is de eenoog
koning, zegt bet spreekwoord en dat
mag waar zijn, maar in een land van
grondwettelijke gelijkheid als Belgie,
mogen geeue politieke blinden of eeu-
oogen geduld worden, geene verstoote-
nen nevens bevoorrechten, politieke ge
lijkheid moet er zijn voor alle Belgen,
elke man zijne stem, eene stem voor
eiken Belg.
Waarom willen de heeren, die tot nu
toe voor Z. A. S. met E. V. niet hebbeu
willen ijveren, zulks niet begrijpen,
waarom doen ze niet mee om de hervor
mingen te bekomen welke ze beter ach
ten, dan de bestaande bedriegerswetten,
en die er toch komen moeten, waarom
strijden ze niet mee om tot de oplossing
te geraken welke onvermijdelijk en
waarvan de voortdurende verdaging
voor 't land goeds kan te weeg brengen.
Weidt mijne lammeren, weidt mijne scha
pen... zoo sprak ons J^sus tot deu apostel Pe
trus, hem aldus aanstellende tot het opper
hoofd der geloovigea, tot herder van de kudde.
Weidt mijne schapen, sprak hij ook lot der
apostels opiolgelingeu, de prinsen der Kerk
die thaus bezouderlijk de herders zijn der
kudde, om die kudde te scheren.
Monseigueur Guérin, apostolische protouo-
taris, prelaat van Z. H. den paus van Rome
was die woorden indachtig, eu weidde da
schapen met veel zorg, hij gaf benedicties, af
laten eu dies meer met heele karreviuchten,
maar wist daarbij zooveel aan de kudde afhan
dig te makeu dat bij leefde als een pacha,
paarden, koetsen, meiden en knechten had
met de vleet.
Monseigneur Guérinzette allerlei onderne-
miugeu optouw waarin hij inschrijvingen vroeg
eu gelden ontving welke zouden terug betaald
worden, maar waarvan de inschrijvers geene
duit meer terug zagen. Er waren allerlei on
dernemingen waarvan de ernstigste, zoo soiled
was als de ontginning der botergroeven in de
maan.
Weidt mijne schapen Monseigneur Guérin
weidde de sciiapeu en schoor ze meer nog
hij rukte 't vel mee af eu dan begounen de
domme schapen te blaten.
Op 't gerucat kwaui moeder Justicie kijken
aan deu hoek der straat wat er gaande was,
zag dat Monseigneur zinnens was de schapen
niet allen te scheren eu te villen, maar gelieeL
op te eten ea zond pakkem ins die den prelaat
van den paus te Chateauroux vastgrepen en
hem als aftruggelaar in den bak duwden.
Weidt mijne schapen! Men schat de som
metjes door dien pauselijken prelaat verkis-
kast op 4 miljoen franken.
Och arme de martelaar 1
Toen we de razende artikels van Pollestant
ontkleeden en aanhoudeu, dat de geloovigen
van dat soort God tot gendarm verlangden
schreef lJenderbode niemand kan toch be
twisten, dat de schrik van gendarmen beletsel
is voor vele misdrijven.
Wij betwisten dat niet inderdaad, maar we
zeggen, dat er voor brave lieden geene gen
darmen hoeven te zijn, dat zij die het kwade
slechts laten uit vrees voor de harenmutsen,
of zij die het goede maar doen uit winstbejag,
niet degenen zijn die het meeste achting ver-
'^De'kathalieke, zoomin als't is gelijk welke
godsdienst is een hinderpaal voor de schurken
het geweten staat boven welke belijdenis het
ook weze.
Monseigneur Guérin die thans voor zijne eer
lijkheid op 't droog zit bewijst ouze bewenug.
Tndien eii ekstaroogen aan de voeten
hebt die uveal doen lijden,gebruikt de B*'3e®
van Dr Noël welke ze in twee dagen zal doeü
verdwijnen 1 fr. de doos.
I
llCT.rtMFu«*'»jgc
•i
