mm
16'le Jaar.
Nummer 18
Zondag 5 Mei 1901.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Ten Bureele
van het Blad.
De verkeerde wereld.
De Zondagrust.
De Vrije Wil.
Werkstaking.
esöaé®*
Abonnementsprijs 4 fr" voor de stadvoorop betaalbaar
ADonnemenispnjb 4 fr 50 voor den buiten
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, Vrijheidstraat, 08AALSI.
Nee epe nee metu
HET ARRONDISSEMENT AALST
Gewone, 15 centiemen
Prijs der Annoncen Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijde, 1 frank.
per drukregel.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
2) Handschriften worden niet terug gezonden.
AALST 4 MEI.
Gelast men zich met het spoedig en
verzorgd uitvoeren van allerlei Drukwerk
zoo als Plakbrieven, Strooibriefjes,
Annoncen, Bijeenroepingsbneven, Trouw
en Doodbrieven, Doodbeeldekens, Pro
gramma's, Prijskoeranten, Facturen enz.
enz. alles aan zeer gematigde prijzen.
De uitgever neemt de vrijheid zich
voor zijn keurig en spoedig werk bij
allen aan te bevelen.
R. VAN BRANTEGHEM,
Vrijheidstraat, 58.
In de politieke wereld ziet men soms
zonderlinge dingen. Het was een lang
erkend feit dat het Verplichtend Onder
wijs de zelfontwikkeling des volks, het
Algemeen Stemrecht zou voorafgaan.
De liberale partij had in 1879 de
macht om dit ralikale middel door te
drijven. Zij deed het niet en liet de ge
schikte gelegenheid ontsnappen.
Van de klerikalen is er voor volksont
voogding, hetzij op verstandelijk of po
litiek gebied niets te verwachten hun
doel blijft de opperheerschappij te be
zitten en de massa als eene kudde ge
dwee schapen te leiden.
Blijft dan alleen het volk, het vrij
zinnig element.
Als men de zaken van nabij be
schouwt dan blijkt het duidelijk dat
het verplichtend onderwijs er niet ko
men zal, zoolang de vertegenwoordi
gers van bet volk over geene vol
doende macht beschikken. Die macht,
uit het volk ontsproten, zal invoeren
wat andere niet aandierven, of wat ze
tegenwerkten.
En daartoe bestaat maar een afdoend
middel niet het schandelijk stelsel van
thans, even als de cijns, maar het Zui
ver Algemeen Stemrecht met de Evenre
dige Vertegenwoordiging
Is het niet verkeerd Is het niet de
paarden voor den wagen spannen, aan
gezien de verlichting van den minde
ren door het onderwijs achterna komt
Wij antwoorden
Hedendaags rijdt men met de stoom,
en men hecht de locomotief voor, zoo
wel als achteraan.
Het verplichtend onderwijs moest de
trekkracht zijn om het volk op te leiden
tot meer weten, tot meer doorzicht. Dat
is nu eenmaal niet, en men kan betreu
ren dat het niet is.
We zullen in 't kort eene wet hebben betref
fende de Zondagrust.
De verplichte Zondagrust.
't Orgaan van den Eerlijken handel en
Comp1' zegt Wij vagen eene wet die de
Zondagrust verplichtend maakt. (Denderbode
28 April 1901, eerste blad. tweede kolom).
Maar....
Zijn er maren bij
Ja, wel, meer dan een.
Primo, in zijn voorgaand artikel over de
Zondagrust schreef' Denderbode de geuzen
mogen gerust zijn, we zouden hen niet verhin
deren 's zondags te arbeidenwij zouden
ben maar beletten hunne werklieden te dwin
gen 's zondags te werken. Dus de geuzen zei
ven, zouden mogen arbeiden 's zondags.
Secundo, de volledige zondagrust is onmo-
lijk wij vragen het onmogelijke niet. Kun
nen zekere diensten 's zondags niet geschorst
worden, wel dan zal men ze verrichten.
Daar ligt de knoop Welke diensten kunnen
's zondags niet geschorst worden i Waarom
somt Denderbode die niet op
Maar, zegt hij verder nog eens, de open-
bare diensten kunnen niet alle gestaakt
worden. Vraagt aau het publiek niet te
reizen en men zal de treins afschaffen enz.
Maar het Algemeen Stemrecht zal de
stuwkracht wezeu om het volk te bren
gen tot het aanvangspunt van ontvoog
ding, namelijk de leerplicht, en dan
eerst kan voor goed aan maatschappe
lijke inrichting gedacht worden.
Het Algemeen Stemrecht is geroepen
om de verkeerdheden te keer te gaan
of doodeenvoudig uitte roeien.
De strijd voor die billijke hervor
ming, ig 't geen verkeerde wereld
waar er moet gestreden worden om iets
rechtvaardigs door te voeren gaat
aan den gang, weldra zal hij ongetwij
feld in alle hevigheid uitbergen
Dat elkeen zijn plicht doe, 't is voor
het goede recht,
Die enz. is onbetaalbaar.
We gaan die enz. een weinig ontwikkelen
Vraagt aan het publiek niet meer te schrijven
en men zal de post sluiten, vraagt aau het
publiek nut meer te koopen en alle winkels
zullen gesloten blijven, vraagt aan het publiek
niet meer te drinken en aide herbergiers zul
len heel den zondag mogen slapen.
Is dat niet glad verkeerd geredeneeid voor
iemand die voorstaauder is van de verplichte
zondagrust.
Zou hij niet moeten zeggen Schaft de treins
af en het publiek zal niet meer reizen, sluit de
koopwaranstatien en er zal 's zondags 's mor-
gends niet meer gelost worden doet winkels,
magazijnen en herbergen sluiten en elk zal
't huis olijven en rusten.
Is dat onmogelijk, Denderbode gaat eens
zien in Engeland.
Het is niet onmogelijk, maar het komt niet
overeen met onze zeden en gebruiken. Men
kan 's zon.lags de treins zeker afschaffen,
maar ge begrijpt welke protestation er zoudeu
opstijgen niet alleen bij de geuzen, maar
zelfs bij de fanatiekste dompers.
De staat, zegt het Woesteorgaan nog geeft
het voorbeeld zooveel hij kan. Denkt op de
postzegels.
De postzegelswel die zwans is dus een
voorbeeld door den staat gegeven Dat weten
de briefdragers beter dan de kribbelaars van
Denderbode, hij zou aan die bedienden eens
inlichtingen moeten vragen.
'k Herinner me nog hoe eenige maanden
geleden een werkman va.i den ijzeren weg bij
de bezonderste handelaars en nijveraars der
stad eene lijst te teekenen aanbood, waarbij
gevraagd werd 's zondags koopwaren te los
sen, die vraag was onderteekend door meer kle
rikalen dan liberalen, en het initiatief ging
uit van het klerikaal goevernemeut.
De staat beoogt een doel, namelijk zijn
klanten zooveel mogelijk tevreden te stelhn
en geld te winnen zoowel 's zondags als op
de andere dagen.
Zal de wet op de verplichte zondagrust daar
rekening van tiouden. Hebben de bezoudere
nijveraars, geene werken te verrichten, welke
het volgens de eischen der omstandigheden en
van het publiek uitvoeren moet.
Moeten de machienen niet gekuischt, de
paarden niet gevoederd, sommige bestellingen,
niet afgewerkt worden. Zijn er geene reeks
nijverheden in welke een dag staking, al zij
't zondags niet mogelijk is
De dompers verwijten ons dat wij
den vrijen wil van den mensch looche-
nen.
Waar ze dat ergens in ons blad neb
ben gelezen maken zij echter aan hunne
lezers niet wijs, om de goede reden, dat
het er nooit in te lezen was.
We weten wel dat sommige toestan
den invloed hebben op de ontwikkeling
der verstandelijke vermogens, dat kin
deren nu en dan de geestelijke zoo
wel al lichamelijke kwalen der ouders
overerven dat door zenuwschokken,
zedelijk lijden, hersenaandoeningen,
iiekten, kwetsuren enz. de zinsvermo-
geus zoo geschokt kunnen worden, dat
de uitoefening van den vrijen wil zeer
beperkt wordt of soms geheel ophoudt
zoodat de mensch nog slechts als le
vend wezen aan eene plant gelijkt, die
men moet voeden, oppassen, verzorgen,
verplaatsen, die niet meer denkt, over
weegt of wil maar de normale mensch
is meester van zijn doen en laten als hij
wil en waar die meesterschap gering is,
kan ze veelal door opvoeding ea goede
verzorging ontwikkeld worden.
l)at mannen welke gelooven aan al
de sprookjes van den bijbei, ons durven
beschuldigen den vrijen wil te looche
nen gaat over zijn hout.
Al wat Jesus-Christus overkomen
zou, stond reeds eeuwen en eeuwen ge
schreven, zoo gelooven de dompers,
en wat geschreven was zou geschieden,
het moest geschieden, het kou niet an
ders, want de bijbel bevat niets dan
waarheden door Oud zelve ingegeven.
Er stond geschreven dat Judas cieu
Goddeiijken Jesus verradeu zou. Dat
moest geschieden om Gods woord niet
logenstraffen en om de voltrekking van
het Zoenoffer mogelijk te maken.
Was Judas vrij Jesus te verraden of
niet Neen, hij moest, hij kou niet an
ders het stond geschreven. Konden de
Joden anders uan Jesus te kruisigen
Waren ze vrij Neen, wat ze gedaan
hebben moesten ze doen, het stond ge
schreven.
Iudieu er dus lieden zijn, die den
vrijen wil niet erkennen zijn het wel
de dompers die aan sprookjes, aan Jo
nassen, aan Samsoms, aan Jozuas, aan
:ooverkollen, kleddens, weerwolven,
spoken, verschijningen, heksen enz.
gelooven.
Maar als de nieuwe wet op de zondagrust
van dat alles rekening houdt, zal het uitwerk
sel zeer gering zijn, want het getal dergenon
is klein die hunne werklieden zonder noodza
kelijkheid 's zondags doen arbeiden.
En voor die arbeiders vragen we een ande
ren rustdag, ze zullen immers 's woendags of
's vrijdags zoowel kunnen rusten als 's Zon
dags. We wachten naar a? verplichte Zondag
rust.
Wij hebben het volgende omzendbriefje out
vangen, dat deze week te Aalst werd uitge
deeld.
De Vereenigde Schildersgasten van Aalst
en Omstreken.
Aalst, postdatum.
Aau de Burgerij van Aalst.
MM.
De Schildersgasten in Algemeenc Vergade
ring van Zondag 11. hebben eenpanghjk be-
slotea aan hunne Heeren-Meesters een opslag
van 5 centiemen por uur te vragen ten einde
daardoor hun lot zooveel mogelijk trachten te
verbeteren.
Dit besluit wierd Maandag aan de Heeren-
Meesters bekend gemaakt en onze zoo billijke
als rechtvaardige vraag, is onmeedogend ge
weigerd. Hierop hebben wij Gasten het werx
GESTAAKT.
Nu Heeren en Damen van Aalst, doen wij
een beroep op uwe rechtzinnige handelwijze
en vragen zeer beleefd om een woord tot ons
voordeel, bij onze Meesters te willen ten beste
te spreken, om aldus de Werkstaking spoedig
te zien eindigen.
Wij hopen dan onze zoo reontvaardige vraag
paar meerder loon op de^e manier te zien
gelukken, en juichen reeds bij onzen volledi-
gen ZEGEPRAAL.
Werk en Loon brengt de welvaart
in 't Huisgezin
Namens het Bestuur der Vereenigde
Schildersgasten.
We zullen de schildersgasten doen opmer
ken, dat een omzendbrief zonder naam van
drukker, met de eenvoudige melding namens
het bestuur, te Aalst op geen goed onthaal
mag rekenen. Wie neemt de verantwoordelijk
heid van den omzendbrief op zich Is het ten
bewijze van de uitsluiting aller politieke boe
tiekinmenging, dat het strooibriefje in't rood
is gedrukt.
Dö schildersgasten zullen ons toelaten te
zeggen, dat zoo die omzendbrief waarlij k door
hen werd opgesteld en uitgedeeld, hij niet van
aard is de sympathie der burgerij voor hunne
zaak te winnen, integendeel.
Wie is dat V het bestuur der Vereenigde
schildersgasten V Ofwel dat bestuur is gekend
en dan mochten de namen der leden onder den
omzendbrief staan, ofwel dat bestuur is Met
gekend en zijne handelingen evenmin en dan
kan het geen vertrouwen inboezemen, noch m
naam van al de gasten optreden.
Vijf centiemen por uur opslag.
Waarom geeft de strooibrief niet meer uit
legging over de onderhandelingen. In welke
voorwaarden werd do opslag geweigerd
Welke pogingen tot overeenkomst werden er
gedaan? Welk is het-loon der schildersgas
ten Werden er geene overgangsmaatregelen
tot verzoening voorgesteld Hoe werden die
door de bazen onthaald Werden er pogingen
g idaan om eene vergadering te beleggen van
afgevaardigden van de bazen met de afgevaar
digden van de gasten
Eene vraag tot opslag is geene oorlogsver
klaring, een gast is niet slecht of moet geen
vijand zijn van den baas omdat hij verhooging
vraagt vau loon. Dat is zijn recht. Maar da
omzendbrief eindigt met een oproep, die zon
does gelooven dat de gasten wel den oorlog
willen en niet de overeenkomst, hij zou anders
niet spreken van zegepraal, zegepraal is het
einde van den oorlog, voldoening is de be
kroning van rechtmatige eischen.
Oorlog is dikwijls onrechtvaardig, billijks
eischen \erdienen ieders ondersteuning. Dis
zegepraal, ziet er maar loensch uit, en noopt
ons de werklieden te waarschuwen tegen da
bemoeiingen van sommige lieden, die den oor
log voor anderen wenschen, omdat zij er pro
fijt uit trekken terwijl de nederlaag of ds
zegepraal hen weinig kan schelen
V\ ij aanzien de vraag der gasten tot loons-
verhooging als billijk en rechtvaardig. Wij
hopen dat wel eene basis tot overeenkomst
kan getroffen worden en er van weerskanten,
niet met stijfhoofdigheid of opgezetten wil zal
te werk gegaan worden.
Is het waar dat de bazen de vraag der gas
ten onmeedoogend hebben afgewezen, dan
hebben de bazen ongelijk, groot ongelijk.
Maar is het waar, dat de bazen of ten minsts
eeuigeu hunuer, beloofden den gevraagder»
opslag te verleenen onmiddelijk na de in uit
voering zijnde onderneming, waarvan de prijs
was vastgesteld op grond de bestaaude loonen,
en hebben de gasten die voorstellen verwor
pen, zonder te trachten langs dien kant tot
eene overeenkomst te geraken dan hebben dg
gasten ongelijk te spreken van onmeedoogende
weigering en ongelijk ook zoo spoedig do
werkstaking te beslissen, zonder aan de bazen
voorstellen te doen, waarop deze ten minste
een viertal dagen tijd tot onderzoek zou gege
ven zijn. Werkstaking is het laatste dat werk
lieden beproeven moeten om verbeteringen te
bekomen, het is een uiterste middel waartoe
men niet lichtzinnig zijnen toevlucht mag
ne{s het waar, dat werklieden de voorstellen
der patroons-schilders aanvairdden, doch na
zekere avondvergadering hun woord verbra
ken n i
Spreekt met 100 menschen, elk zal zeggen,
ziedaar eene zaak die met een beetje goeden
wil kan in orde komen en de overhaaste werk
staking doen eindigen.
We zullen trachten juiste inlichtingen ta
bekomen, het rood omzendtriefje geeft, er
eeene. De vraag tot loQUSverhooging der gas-
teu is gegrond, of de zoo haastig besliste sta«
kin» gegrond is en iu hoe verre zullen we wel
vernemen. We zullen hierop terug komen.
We zeggen tot de bazen vveest toegevend,
we zeggen tot de werklieden luistert niet naar
slechten raad.
