16de Jaar.
Nummer 46
Zondag 17 November 1901.
Vooruitgang door 't Werk
Voor Taal en Vrijheid.
Oude Garde.
PENSIOENEN.
Voor de Boeren.
Man, paard, cent,
ONTSLAG.
De Staat moet.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR HET ARR0ND,SSEMENT AALST
Abonnementsprijs j Tn bulten voorop betaalbaar Prijs der Annoncen 75 centiem^ per "rukre»el-
TRIJS TER NUMMER 10 CENTIEMEN. J Vonnissen op de derde bladzijde, frank.
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore a Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
van het blad, Vrijheidstraat, 58 AALST. Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 10 NOVEMBER.
Liberale Werkmanskring
Lokaal CONCORDIA.
Luisterrijk Avondfeest op Zondag 17 No
vember 1901, ten 6 1/2 uren stipt, door de
Tooneelafdeeling Voorwaarts met de me
dewerking van Mej. Romanie Coppitters van
Gent en verscheidene audere liefhebbers.
PROGRAMMA
1. Dê Wees uit liet Gebergtedramatische
tweespraak door J. Stappaert.
2. Ret Rouwkleed, drama in een bedrijf,
door Nestor De Tière.
3. De Bevallige Strijkster, blijspel met
rang in een bedrijf door J. Stappaert.
De Piano zal gehouden worden door M. A.
Minnaert.
Personen vreemd aan den Kring kunnen het
feest bijwonen mils 1 fr. inkomgeld te betalen
ZJNDAG 24 NOVEMBER 1901, op Stads
schouwburg, Buitengewone Vertooning, met
de medewerking van Mevrouw Boels-Faucon-
nier van Gent.
Op te voeren stukken
1. BERTHA of de dochter van den
veroordeelde, drama in 4 bedrijven.
2. De Pick-Pocket, blijspel in een bedrijf
PRIJZEN DER PLAATSEN
Benedeplaatsen 2,00 fr. Balcon 1,00 fr.
Gaanderij 50 centiemen.
Opening des Bureels om 5 1/2 u. Gordyn 6 uro.
Wij vernemen, dat de Oude Garde, beslist
heeft, haar Ceciliafeest te vieren op Zondag
1 December eerstkomende.
Ons dunkons is dat eene uitmuntende be
slissing. Zeker is er op dat tijdstip reeds voor
slecht weder te duchieu, doch hoe langer men
wacht, hoe meer er voor onweer, vorst en
sneeuw te vreesen is.
Het pensioen van 65 franken 'sjaars ver
leend aan de oude werklieden welke voor 31
December 1902, 65 jaar oud zijn geworden kan
verkregen worden in de volgende voorwaar
den.
De personen van het mannelijk of vrouwe
lijk geslacht ond werklieden moeten om het
pensioen te kunnen genieten zich begeven
naar het Stadhuis bij den bediende M. H. Van
de Velde, welke gelast is de nocdige vragen
voor de oud-werklieden op te stellen.
Zijn bureel is gevestigd onder den trap in
het gebouw waar men zich moet aangeven om
te trouwen.
De belanghebbende personen zijn verplicht
voor alle gemak hun trouwboekie mede te
dragen als ook zich te herinneren'-bij welken
meester zij vroeger hunnen stiel of ambacht
hebben uitgeoefend.
Het Bureel is open alle werkdagen der week
behalve den Zaterdag van 9 tot 12 uren 's
morgens.
Wij raden al de personen aan die meenen
recht te hebben op dit pensioen hunne aan
vraag zoo gauw mogelijk te doen want om
het te kunnen genieten moet door de be
langhebbenden de vraag voor 31 December
1901 gedaan worden.
Alle latere aangiften zullen onontvankelijk
verklaard worden
Dus Ouderlingen opgepast.
Naar alle waarschijnlijk zal het Con
cert-Voordracht ten voordeele der
slachtoffers van den Zuid-Afrikaanschen
oorlog plaats hebben den 26 December,
tweeden Kerstdag aanstaande.
De Voordracht zal gehouden worden
door twee Oud-Strijders van het Boe
renleger, de heeren Louw en Plockhooy
die overal in Belgie geestdriftig worden
ODthaald en nu reeds 4 maanden op
reis zijn, overal voordrachten houdend,
om de wreedheid van den oorlog te
doen beseffen, om 't lijden en de marte
ling van duizende moeders en weezeu
te schetsen.
Hoe uiteenloopend de strekkingen
ook wezen, hoe verschillend de poli
tieke denkwijze, hoe verscheiden de
wijsgeerige meeningen, alle menschen
die dien naam op de wereld verdienen
voelen zich verontwaardigd bij het zien
folteren van weerlooze en schuldelooze
ouderlingen, vrouwen en kinderen.
De Engelsche moordenaars niel. On
gevoelig van het edelste dat in den boe
zem aller menschen ligt besloten het
medelijden met onschuld en zwakheid
is in 't gemoed der Ëngelschen ver
smacht door de goudzucht en de
heerschzucht.
't Was de Engelsche Staatsman Glads
tone die den sultan van Turkije den strie-
menden scheldnaam de groote Moor
denaar naar bet grijnzend hoofd slin
gerde, en nu Gladstone dood is zijn het
de Ëngelschen, die Abdul-Hamid over
treffen en grootere en laffere moorde
naars zijn dan de broedermoorder ooit
is geweest.
De Ëngelschen laten laaghartig vrou
wen en kinderen verhongeren, meer
nog,ze stelen wat uit Europa door goed
hartige personen aan de zieken in de
folterkampen werd gezonden. De Ën
gelschen verdienen door al de volkeren
der aarde geschrabt te worden van de
üjat der beschaafde natiën.
Iedereen tot welke partij of gezind
heid hij ook behoore kan zich bij het
werk der hulp aan de slachtoffers van
den oorlog aansluiten en het zijne bij
brengen om een einde te doen stellen
aan den wreedsten en schandelijksten
oorlog die ooit werd gevoerd onze han
delaars, onze neringdoeners en onze
werklieden ondergaan de gevolgen van
den oorlog.
Dus 26 December, Aalstenaars zon
der onderscheid van partij allen naar
het Concert-Voordracht Louw en Plock
hooy.
MEDEBURGERS,
Jont allen uwen penning als protest
tegen den oorlog, als onderstand voor
de rampzalige moeders en kinderen die
in de afschuwelijke Engelsche kampen
van gebrek en ellende vergaan.
Wekelijks lezen wij in Denderbode artikels
over het leger en de legerhervorming, maar
tot nu toe heeft de groote krijgskundige van 't
kliekergaan ons nog niet gezegd welke zijn
stelsel is en of hij het stelsel van den Kousen
band goedkeurt. Hij is voorzichtig.
't Zou hem zelfs moeilijk vsllen te zeggeD
welke thans het programma is der binnenge-
knoeide volksvertegenwoordigers van ons ar
rondissement betreffende de legerkwestie.
Hij betreurt dat het klerikaal goeveraement
de kabinetskwestie heeft gesteld over haar
voorstel van legerhervorming, hetgeen betee-
kent dat hij het ontwerp van het ministerie
afkeurt.
Eene zaak is onbetwistbaar de krijgsuitga -
ven zullen aanzienlijk vermeerderen en 't leger
zal er niet beter otn zijn integendeel de
schandalige plaatsvervanging zal blijven voort
bestaan, ineen woord de klerikale krijgswet
zal een knoei wet zijn gelijk al do wetten die
de dompers tot lie leu hebben doen stemmen.
Denderbode zegde vroeger :We moeten ons de
voorbeelden vau andere landeD ten nutte ma
ken, wat men elders kan, kan men ook in
Belgie.
Heden heeft de groote krijgskundige van't ma-
ioujig orgaan die woorden vergeten en zegt dat
het 2wi!serch stelsel iu Belgie onmogelijk is
omdat er ginder meer borgen zijn en min
nijverheid dan hier.
Slaafsche navolging zoo niemand vragen
maar toepassing zoover zulks met de ligeing
en de noodwendigheden strookt zoo onbetwist
baar mogelijk zijn.
In Belgie kost een klein legertje jaarlijks
57 miljoen, in Zwitserland heeft men met
25 millioen uitgaven 's jaars een leger van
meer daa 500 duizend wel geoefende soldaten,
dat stelsd toegepast in Belgie zou voor 57
miljoen frank jaarhjksche uitgaven na eenige
jaren aan Belgie een leger eeven van meer dan
1 miljoen wel geoefende mnanen vermits Bel
gie het dubbele heeft der bevolking van Zwit
serland.
Wat meer is in Zwitserlaud is het kazerne
leven onbekend en dat is het nochtans wat in
Belgie het volk afkecrig maakt van het Ioger.
Z. Afvgbweer.
M. De Sadeleer heeft zijn ontslag ge
nomen als Voorzitter van de Kamer
der volksvertegenwoordigers. Ondanks
al het aandringen zijner klerikale kol
lega's heeft M. De Sadeleer zijn ont
slag niet ingetrokken, hij is er beu van.
M. De Sadeleer, had eens gepoogd
rechtvaardig te zijn, hij had zich inge
beeld dat het reglement bestond voor
de meerderheid zoowel als voor de
minderheid en o, gruwel hij had de ban
deloosheid zoover gedreven eens de
linkerzijde gelijk te geven en de han
delwijze der klerikalen te laken.
Dat was eene onvergeeflijke misdaad,
wie tot het klerikale leger behoort moet
de oogen kannen dichtnijpen voor de
valschheid, de trouweloosheid en onver
draagzaamheid zijner partijgenooten
hij moet hunne gewilde misgrepen,
dwalingen en rechtsverkrachtingen dul
den en zelfs met hen medeheulen of
heengaan.
Als kandidaat der dompers van het ar
rondissement Aalst heeft M. De Sadeleer
dat nochtans wel begrepen, bij heeft het
klerikaal geknoei en bedrog geduld hij
heeft er zelfs de vruchten van geplukt en
heeft alles goedschiks laten gebeuren
onderduimsche wroeterij, jesuietisch
mollenwerk dat zelfs zekeren dag tegen
hem was gericht.. Alles moest hij ver
dragen of er vanonder trekken gelijk
M. Vincent Dierickx.
Als Voorzitter der Kamer, had M.
De Sadeleer gemeend zich aan dat juk
te kunnen ontrukken, hij had ge
droomd Voorzitter te zijn om de rech
ten van al de Kamerleden te verdedigen
in plaats van alleen Voorzitter te zijn
voor de klerikale representanten. Slecht
is het hem bekomen.
De klerikalen hebben hem spoedig
doen voelen dat hij het mis had en hij
als Voorzitter der Belgische Kamer van
volksvertegenwoordigers juist handelen
moest als kandidaat der Aalstersche
domperskiiek hooren, zien, zwijgen en
meeknoeien of heengaan.
M. De Sadeleer is heengegaan. Nu
zou er nog aan ontbreken dat men Woes
te in zijue plaats benoemde, dau zou
de groene paus eens beproeven kunnen
hoever zijne politieke onfeilbaarheid
strekt.
Volgens de klerikalen is het den plicht niet
van den Staat, de kindaren een degelijk onder
wijs te verschaffen.
Er staat ergens geschreven Alle Belgen
worden aanzien als de wetten te kennen.
Een boerken wordt voor de rechtbank ge
bracht omdat bij een wild konijntje naar den
konijnenhemel heeft geblazen zonder eerst de
formaliteiten te hebben vervuld, die er noodig
zijn om machtiging te bekomen tot het doo-
den vau dat ongedierte.
Het bierken heeft schoou hij hoog en laag
te zweren, dat hij die wet niet kent, dat hij
de wilde konijnen doodt omdat ze schadelijker
zijn dan ratten en muizen... niets kan baten,
alle Belgen kennen de wet.... het boerken
schreeuwt dat hij noch lezen, noch schrijven
kan., alles boter aan de galg, hij wordt ver
oordeeld.
Indien al de Belgen de wetten moeten ken-
neD, moeten zij in staat worden gesteld er
kennis van te nemen, ze moeten geleerdheid
genoeg bezittou om ze te kunuen lezen en niet
onwillens te overtreden.
l)e staat veronderstelt dus dat allen Belgen
een zekeren graad van onderwijs hebben geno
ten. Die veronderstelling is niet voldoende de
slaat moet er voor zorgen, dat alle burgers
waarlijk onderwezen worden.
Ongeleerde menschen zijn altijd blootgesteld
aan alle wederwaardigheden da klerikalen
hebben verklaard, dat een burger om wezen
lijk dien naam te verdienen hoogere geleerd
heid moet bezitten en dan recht heeft op een
bepaald getal stemmen.
Welnu de Staat zegt tot de oudersge
moet de wetten naleven, uwe kinderen zullen
ze later ook moeten naleven, 't is daarom uwen
plicht die kinderen in staat te stellen de wet
ten te keuDen, ge zijt verplicht huD een vol
doende onderwijs te bezorgen, het voedsel van
den geest, gulij* gij verplicht zijt hen het noo-
dige lichaamsvoedsel te verschaffen.
De opvoeding der kinderen, de opvoeding
van het volk moet de voornaamste bezorgon-
heid zijn van een degelijk staatsbestuur, daar
om zal een verstandig geevernement zelve
hei ouderwijs inrichten, scholeu bouwen en de
opleiding der opkomende geslachten slechts
toevertrouwen aan bekwame mannen.
Dat willen de klerikalen niet voor hen be
staat de vrijheid van onwetendheid, uiet de
vrijheid van onderwijs de klerikalen roepa»,
dat men de vrijheid In zooverre niet mag
krenken een burger te verplichten kennis te
kunnen nemen van de wetten en verorderin
gen maar dezelfde klerikalen spreidea
valschheid ten toou, als ze dan die onbevoor-
deeligden, die verstootenen als halve Belgen
bejegenen en hen eene stem toesmijt waar' ze
2 3 en vier stemmen ten beste hebben voor
iedereen.
Geleerdheid voor iedereen moet er komen,
alle scholen onder kontrool van den Staat, allo
onderwijzers voorzien van een ernstig aiploma
vermits men bewijzen van bekwaamheid eisoht
vau vleeschkeurders en veeartsen en daarbij
elke meerderjarige burger eene stem zuiver Al
gemeen stemrecht.
Door Algemeen stemrecht en Evenredige
Vertegenwoordiging zal het verplicht onder
wijs verwezenlijkt worden en nog audere her
vormingen die het volk, de gansche Belgische
natie ten goede zullen komen.
De klerikalen zijn de partij der vrije dom
heid. Om zalig te worden en goed Chris
ten te zijn, moet men gebeden 'kunnen ver-
knabbelen, - moet men weten dat de H. Maria
gebaard heeft zonder pijn én smart en Otfbe-
viok ontvangen is om goede Belg te zijn mag
men vrij dom blijven, zoo dom mogelijk zoo
eischt het belang der dompers, dau kunnen ze
des te beter het volk misleiden en bedriegen.
Indien gij eksteroogen aan de voeten
hebt dia uveel doen lijden, gebruikt de Balsem
van Dr Noël welke ze in twee dagen zal doen
verdwijnen 1 fr. de doos.
