16de Jaar. Nummer 49 Zondag 8 December 1901.
Turuclub Help U Zelve
Tweeden Kerstdag.
Goede Gazetten.
Leest en verspreidt
De Dendergalm.
PENSIOENEN.
Aan de oude werklieden,
Overal dezelfde.
Oklrooi.
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
AbonnementsprijsJ bulten voorop betaalbaar
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIEMEN.
HET ARRONDISSEMENT AALST
n j a Gewone, 15 centiemen
Prijs der Annoncen per drukregel.
Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijde1 frank
kantore
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt
^miiii J 1 Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
•u abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor de stad, ten
van het blad, Vrijheidstraat, 58 AALST.
AALST 7 DECEMBER.
Liberale Werkmanskring
ZONDAG 8 DECEMBER 1901, ten 6 uren
'a avonds, ten lokale Coucordia groot
Turn- en Muziekfeest.
Ten slotte Dansfeest.
Maatschappij der Gewezen en huidige
Officieren, Onderofficieren en Korporalen
der Burgerwacht.
Zondag, den 15 December, ten 6 uren
's avonds, in het lokaal De Graaf van
Egmont Banket.
De leden welke nog niet hebben ingeteekend
en toch deel verlangen te nemen aan het
Feestmaal kunnen zich laten inschrijven tot
's Vrijdags 13 December.
Op Donderdag 28 December eerstko
mende zal ia di Schouwburgzaal de Voor
dracht plaats hebben ten voordeele der slacht
offers van den Zuid-Afrikaanschen Oorlog,
opgesloten in de Engelsche folterkampen,
wa»r de Britsche beulen moeders en kinderen
wreedaardig en met opzet deu hongerdood
laten sterven.
Twee gewezen strijders vau het Boerenleger
Louw en Plockhooy (of in vervanging van
Plockbooy generaal Steenkamp) zullen het
woord roeren en het strijden en lijden hunner
laudgenooteu in hunne taal, dieookdeonze
ia, schetsen.
De Voordracht zal gepaard gaan met een
Concert opgeluisterd door de Symphonie en
met de medewerking vau kunstenaars als
onzen vriend M. Ern. Ladeuze, M. Gust.
De Pape eu anderen
Prijzen der Plaatsen
Beneden 1 fr. Boven 50 centiemen.
Er zijn goede en slechte gazetten.
De slechte gazet Jen ^zijn degene, die
hunne lezers met hel en duivel bedrei
gen als zij iets anders willen lezen dan
kerkboeken, levens van heiligen, kwak
zalversuitgaven en slechte gazetten.
Slechte gazetten zijn degene die de
snullen wijs maken, dat het gevaarlijk
is andere bladen te lezen, immers daar
door alleen toonen zij, dat hunne lezers
alras bemerken zouden wat waar is en
wat leugens zijn.
Goede gazetten zijn de bladen, die
grondbeginsels verdedigen met over
tuiging en standvastigheid, die tot hun
ne lezers zoggen leest ook andere ga
zetten vergelijkt en oordeelt.
Slechte gazetten zijn de bladen, die
het oordeel der menigte schuwen als
de pest, de vergelijking vreezen als den
ondergang, omdat ze tegen de verge
lijking niet bestand zijn.
Goede gazetten zijn degene, die kam
pen voor waarheid en rechtvaardigheid,
die in 't krijt springen voor vrijheid en
volkenrecht gelijk DENDERGALM het
doet
Verplicht Onderwijs,
Betamelijk pensioen voor de oude
werklieden,
Persoonlijken Dienstplicht,
Zuiver Algemeen Stemrecht,
Evenredige Vertegenwoordiging,
Onafhankelijkheid der burgerlijke
macht,
Ziedaar de bijzonderste punten van
het liberaal programma dat wij zonder
ophouden zullen verdedigen.
Liberale Vrienden,
Het peusioen vau 65 iraukeu 'sjaars ver
leend aan de oude werklieden welke voor 31
December 1902, 65 jaar oud zijn geworden kan
verkregen worden in de volgende voorwaar
den.
De personen van het mannelijk of vrouwe
lijk geslacht oud-werklieden moeten om het
pensioen te kunnen genieten zich begeven
naar het Stadhuis bij den bediende M. H. Van
de Velde, welke gelast is de uocdige vragen
voor de oud-werklieden cp te stellen.
Zijn bureel is gevesiigd onder den trap in
het gebouw waar men zich moet aangeven om
te trouwen.
De belanghebbende personen zijn verplicht
voor alle gemak hun trouwboekje mede te
dragen als ook zich te herinneren bij welken
meester zij vroeger hunnen stiol ot ambacht
hebbeD uitgeoefend.
Het Bureel is open alle werkdagen der week
behalve den Zaterdag van 9 tot 12 ureu's
moreens.
Wij iaden al de personen aan die meenen
recht te hebben op dit peusioeu hunne aan
vraag zoo gauw mogelijk te doen want om
het te kunnen genieten moet door de be
langhebbenden de vraag voor 31 December
1901 gedaan worden.
Alle latere aangiften zullen onontvankelijk
verklaard worden.
Dus Ouderlingen opgepast.
Ouderdomspensioenen
Jaarlijk8ch pensioen van 65 franken.
Wij roepen de aandacht der werklieden op
de volgende schikkingen der wet van 10 Mei
1900 en van het koninklijk besluit vau 20 Oc
tober navolgende, betreffende de ouderdoms
pensioenen.
1. De Belgische werklieden of gewezen
werklieden hun verblijf in Belpie hebbende en
in nood verkeerende 65 jaar oud zijnde op 1
Januari 1902, geboren in 1836 of vroeger
hebben recht op eene jaarlijksche vergunning
van 65 frank.
Do werkvrouwen, gewezen werkvrouwen,
vrouwen of weduwen van gewezen werklieden
kunnen dit pensioen in dezelfde voorwaarden
bekomen, het kan terzelfder tijd toegestaan
worden aan den man en aan de vrouw. Deze
personen moeten om de vergunning van
65 fr. in 1902 te bekomen voor 1 Januari aan
staande hunne vraag sturen aau 't Bescher-
miugscoiuiteit door tusschenkomst van het
Gemeentebestuur huuuer verblijfplaats.
De ouderliugeu die zich in eene andere ge
meente gevestigd hebben sedert hunno laatste
vraag en die het pensioen vaD 65 fr voor het
jaar 1901 bekomen hebben zullen eene nieuwo
vraag doen voor 1 Januari aanslaande aau het
Gemeentebestuur der gemeente waar zij ge
vestigd zijn om het pensioen in 1902 te beko
men.
De ouderlingen die in dezelfde gemeen te
gebleven zijn eu die het pensioen van 65 fr.
voor het jaar 1901 bakimeu hebben moeten
geene nieuwe vraag meer doen.
2. De werklieden en de werkvrouwen van
ien minste 58 jaar op 1 Januari 1901 dus die
geboren zijn voor 1 Januari 1843 zulleu het
ensioen van 65 frank bekomen van af den 1
anuari volgende op den datum waarop zij
den ouderdom vau 65 jaar bereikt hebben zon
der dat ze iets in de lijtrentkas te storten heb
ben.
3. De werklieden en werkvrouwen van ten
minste 55 jaar op 1 Januari 1901 en nog niet
ten volle 58 jaar oud zijnde op denzelfden da
tum geboren in 1843 1844 eu 1845 zullen
ook de vergoeding van 65 frank bekomen van
af den 1 Januari volgende op den datum waar
op zij deu ouderdom van 65 jaar bereikt heb
ben. Nochtans zullen zij iu de lijfrentkas voor
bun 65 jaar gedurende een tijdperk van drie
jaren ten minste stortingen moeten doen be-
loopende op ten minste 3 franken per jaar en
een totaal uitmakende van 18 fr.
De renten, verworven bij middel dier stor
tingen en bij middel der toelagen verleend,
worden op den ouderdom van 65 jaar gevoegd
bij bet pensioen van 65 fr.
4# De personen van min dan 55 jaar op 1
Januari 1901 geboren in 1846 en volgeudo
jaren hebben geeu recht op den ouderdom
van 65 jaar op het peusioen vao 65 franken. Zij
moeten zich aansluiten bij de lijfrentkas zoo
zij zich een pensioen willen verschaffen.
Belangrijke premieu zullen jaarlijks door
Staat en Proviucie bij huune persoonlijke stor
ting gevoegd worden
Als men den gang der zaken op ons onder-
maausche rijk met aandacht naslaat komt men
alras tot de overtuiging, dat het mauschdoui
sedert eeuwen weinig vooruitgang heelt ge
maakt op het gebi d van onderlinge betrekkin
gen tusschen de verschillende volkeren, die
de narde bewonen.
La force prime le droit, de macht staat bo
ven het recht, gel 11 nog immer als onomstoot
bare waarheid in 't leven der uation, de onder-
jukking van Cuba eu de Filippijnen door Ame-
ka, he oorlog der Engelscheu tege i de Boeren
republieken, de moorderijen der Turken in
Armenie, de aanhechting van El/.as-Lotliarin-
ge» aan Duicscüland, de verdeeling van Polen
door Pruisen, Oostenrijk eu Rusland zijn
daarvan de bewijzen.
Er bestaat geen wereldrecht, omdat de stel
ling geschreven in de Belgische Grondwet
sedert 1830 a.le macht komt uit het volk
uiet alleen in de wederlandsche betrekkingen,
maar zelfs in de landen waar ze theoretisch
werd aaugeuouiou eeue fictie is geblereu.
De overleveringen der barbaarsche tijden
zijn nog immer iu zwang, van deu wil der vol
keren wordt nog weinig f geene rekening ge
houden. Een Wereldgericht zou de oorlogen
afschaffen, in meest al de gevallen zou de
moorderij worden vermedeu eu de geschillen
vredelievend wor ten gesleebt.
Hveft men aan de Cubanen gevraagd of
het bun lustte Yaukees te worden heeft mea
dezelfde vraag gesteld aan de Fhilippijnen
Neen, niet meer dan aan de bewoners
van lloilandsch Limburg werd gevraagd of het
ben beliefde van nationaliteit te veranderen,
aan de Elzassers of ze voortaan Die Wacht
am Bhein wilden zingen in plants van de
Marseillaise, aan de Polakken of ze hun ei
gen bestaan moede waren.
De vorsten of hunne Staatsbesturen versja-
chelen nog de volkeren gelijk men een kudde
vee zou verkoopen met dea meersch waarop
het graast.
Zoolaug zulke toestand duurt mogen wij niet
beweren verder gevorderd te zijn up staatkun
dig geb ed dan ten tijde toen Eiisabetu tie Gor-
litz haar laud en voik verkocht aau Filips de
Goede die een slechte vorst was, niet verder
dan toen Esaü zijn eerste geboorterecht aan
zijn broeder verkocht vooreen schotel linzeu-
soep niet verder dan toen Judas zijn meester
verkocht voor 30 zilverlingen.
Is het niet dwaas de bewoners van een land
die aan hun volksbestaan, aan huune taal eu
hunne zeden verkleefd zijn van vandaag tot
morgen daarvan af te trekken heden Belgen
morgen Hollanders, heden Elzassers morgen
Duitscher8 heden Polakken morgen Pruisen.
Is dat mogelijk
Een volk blijft ais dusdanig door de andere
volkeren herkend zoolang het getrouw blijft
aau zijue taal eu aau zijne zeden. Polen zal
Polen blijven oudauks al de verdrukking door
de Russen, Oostenrijkers en Pruiseu tegen hen
uitgeoefend zoolang het zijn onderscheidend
karakter eu zijne taal vooral zijue taal be
houdt, bemint en beoefent.
Dat weten de staatsbesturen zeer goed daar
om verbieden de Frauscuen het ouder vijs van
het Vlaamsch aan de Vlamingen van Fracsch-
Vlaandereu, daarom willen de Duitschers de
door beu aangehechte Polakken dwingen
aan hunne kinderen slechts Duitsch te laten
leereu.
Wat nu laatst gebeurd is te Wreschen een
stadje van Pruisisch Poleu bewijst hoever de
verdrukkers hunne woede drijven. De kinde
ren eeuer schoot weigerden iu het Duitsch te
ziugen of den c itecuismus op te zeggen. Zeke
ren dag kwam de schoolopziener, de school
werd gesloten en al die Pruisisch gezinde beu
len begonnen de kindereu een voor een met een
stok te slaau, 't was een jammerlijk gekerm eu
gehuil, do ouders awameu toegesneld en pro
testeerden, maar ze werdeu door de geudarmeu
verjaagd.
De kinderen waren zoo erg geslagen dat een
verminkt zal blijven heel zijn leven en een an
der verzorgd moest worden bij een ap .ttieker.
Welnu de rechtbauk van Gneseu heeft eene
vei oordeeling uitgesproken .tegen d - misuan -
delde kin ïers en hunue moeders in plaats van
tegen de beuleu.
En dat gebeurt in de twintigste eeuw 1111
Alles in deze zaak is karakteischetsend. De
standvastigheid der kindereu, de handelwijze
der oud rwijzers en van den opziener, het von
nis der rechters. Men deuke niet, dat men hier
te doen heeft raat een enkel feit, neen mou
staat tegenover e n stelsel ingevoerd op bevel
der tioo ere Duitsche overheid.
Maar het zal nog lang duren eer het Pool-
sche volk zij u nationaal karakter en het be
wustzijn van zijne eigeudommelijkheid zal
hebben afgelegd eer het Pruisen, Oostenrijk of
Rusland als zijn vaderland zal beschouwen.
Er zal een tijd komen, dat de stelling Al
le macht komt uit het volk wezenlijk zal wor
den, de staatkundige evolutie is begonnen
men kan voorzien dat ze mspoed zal door
gaan en dan z il voor de individuen eirvoorde
beschaafde volkeren ook waarheid worden üet-
gei u duur onze Grondwet wordt verkondigd
allen zijn gelijk voor de wet.
J. Vandoseh
Bejaarde lieden zullen nog goed we
ten wat het oktrooirecht was, de jonge
ren kunnen er echter niet over mee
klappen en kunnen nog min begrijpen
welke plagerij het was.
De oktrooirechten maakten een aan
zie.dijk deel uit vau de inkomsten der
voornaamste steden van Belgie ze be-
stoudeu ook te Aalst. Voor al de waren
welke van buiten in de stad werden ge
bracht moest men inkoinrechten beta
len volgens vastgestelde tarieven voor
eieren, boter, granen, aardappelen enz.
in eeuwoord voor alles wat binnen kwam
en tot voedsel dienen moet van de stads-
bewoneis.
Op wie woog nu dat recht. Natuur
lijk op den verbruiker. Als een boerken
van Hofstade een korf eieren naar de
markt bracht en aan de Kattestraatport
daarvoor een frank aan oktrooi moest
betalen zal hij natuurlijk aan den Aal-
8teuaar een frauk meer hebben ge
vraagd dan de markt was daar waar de
oktrooirechten niet bestouden. Hetzelf
de voor al de waren van verbruik.
Iedereen bemerkt dadelijk dat die
lasten bezonderlijk zwaar moeten zijn
voor de werklieden die alles moeten
koop n wat ze gebruiken eu noch hof,
noch land in gebruik hebben.
De oktrooirechten werden afgeschaft
door het liberaal miuisterie en tiaar di©
afschaffing audeis verwarring zou ge
bracht hebben in de financiën der ste
den die daardoor eene bron van inkom
sten zagen verdwijnen werd het ge
meentefonds thans ingericht dat thans
nog bestaat.
De marktrechten zijn geheel wat an
ders dan oktrooirechten. De stad le
vert banken en tafels, onderhoudt en
bewaakt de markten euz. en als vergoe
ding eischt zij een gering recht vau de
genen die op de bepaalde dagen hunne
waren te koop stellen op de markten.
Het marktrecht mag dus door de
pachters niet geeischt worden aan de
poorten der stad noch in de straten, die
niet tot openbare marktplaats zijn aan
gewezen en waar niemand zijne waren
te koop mag stellen, ten zij aan zijne
deur of vensters volgens de bepalingen
der stedelijke verordeningen.
Wie markrechten eischt buiten de
marktplaatsen gaat ziju recht te buiten,
bij bedrijft afpersing, we roepen nog
maals de aandacht der policie daarop,
met verzoek desnoods tusschen te ko
men, zoo niet zulleu wa verplicht zijn
eene klacht in td dienen tegen de ple
gers der misbruikeu al waren ze van
kop tot teen socialist-koilektmst.
