19'if Jaar. Nummer 44 Zondag 50 October 1904.
Willemsfonds.
Voor Taal en Vrijheid.
De spreekuren van
M, Jules RENS.
Afschrabbingen.
BRUSSEL.
Gaat en ouderwijst
alle volkeren.
Tegenstrijdigheden.
Een half holleken.
IJ ij trekt de ladder op.
rr»n^liiHiagftiMMH^^^attü»^— -. - -
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR HET ARRONDISSEMENT AALST
Abonnementsprijs J J voorop betaalbaar ^T^jj Prifs der A"r'oncen BelZL 76 cTtfemen "r
%B? j Vonnissen op de derde bladzijdefrank
Men abonneert zich op alle postkantoren voor den buiten voor do stad, ten kantore j Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden tfOfclt
van het blad, Vrijheidstraat, 58 AALST. jf "r Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 29 OCTOBER.
Do boekerij vaa het Willemsfonds,
Graaf vaa Egmoat Groote Markt,
ingang laDgs de Leopoldstraat, waar
iedereen kosteloos schoone boeken kan
ter lezing bekomen is alle Zondagen
open van 10 tot 11 uren voormiddag.
Onze Tooneelmaatschappij Voor
Taal en Vrijheid neemt deel aan den
grooten Tooneelprijskamp te Brussel.
Morgen Zondag is het hunne beurt
ze zullen opvoeren Hot drama De Twee
Weezen en het blijspel In de Val.
We wenschen onze knappe liefheb
bers een goeden uitslag, een triomf
De liberale volksvertegenwoordiger
Van ons arrondissement, M. Jules RENS
zal zitting houden
TE AALST den eersten Zaterdag van
elke maand ten 9 uren 's morgends., in
den Draaf van Egmont, lokaal der
Liberale Associatie, Groote Markt.
TE SOTTEGEM den tweeden Dinsdag
Van elke maand ten 9 uren 's morgends,
bij M. Achiel De Mulder-Francoisaan
•de Statie.
TE NINOVE den derden Dinsdag
van elke maand ten 9 uren 's morgends,
in het lokaal van den Liberalen Burgers-
en Werkmansbond bij M. Firmin Le-
vlairop de Markt.
TE HERZELE den vierden Donderdag
van elke maand, ten 9 uren 's morgends,
bij Me W° Droeshoudt, aan de Statie.
TE GEERAARDSBERGEN te zijnen
huize, al de dagen des jaars, uitgezou-
derd de hierboven vastgestelde zitdagen
en de dagen, op welke zijnen plicht
als volksvertegenwoordiger hem elders
zouden roepen.
Iedereen, arm en rijk, workman,
burger, landbouwer, neringdoeuer, uij-
veraar of handelaar mag zich in volle
vertrouwen tot M. Jules RENS wenden.
De tijd voor de vragen tot inschrij
ving op de kiezerslijsten of tot vermeer
dering van stemmen is verstreken.
Maar de herziening der lijsten wordt
Voortgezet voor de vragen tot afschrab-
bing.
Iedereen weet dat de klerikale be
sturen niet aarzelen hunne vriendjes
zonder recht als kiezers in te schrijven
of ze met meer stemmen in te schrijven
dan waarop ze recht hebben.
De kiezeislijsten van heel het arron
dissement Aalst liggen ter inzage van
het publiek in den Graaf van Egm ont
Groote Markt te Aalst, lokaal der Libe
rale Associatie waar iedereen verzocht
is ze te komen raadplegen.
Het Bureel is open alle dagen der
week van 9 uren 's morgends tot 's mid
dags en des avonds van 7 tot 9 uren.
Den zondag morgend van 9 tot 12 uren
's middags.
Al wie ons inlichtingen kan geven
over ten onrecht ingeschreven kiezers
wordt dringend verzocht, zulks ten
ppoedigste te doen.
ZONDAG 6 NOVEMBER 1904, groote
Betooging te Brussel, duizenden liberalen
van het gansche land zullen aan die
manifestatie deel nemen.
De Heer sprak tot zijne discipelen gaat en
onderwijst alle volkeren.
Zekeren dag kwam Gustaaf-Adolf toen hij
in Duitschlaud oorloogde in eene stad, bekend
voor het merkwaardig uurwerk dat de kerk
versierde twaalf zware beelden van zuiver
geul sloegen op beurt de ureu op eeue heldor-
klinkende klok.
Gustaaf-Adolf bewouderde bet werk. En ge
lijk bet ook aan vorsten gebeurt, de man bad
gebrek aan geld en de goudeu beelden bekij
kende sprak hij Hoe staan de apostelen daar
toch als pliebtvergeten niets-doeuers, heeft de
Meester u niet gezegd gaat en ouderwijst alle
volkereu. Hij beval de beelden weg te nemen
en liet er geld van slaan, op de keerzijde
pronkte een kruisj zie zoo zegde hij, die
goudstukken zullen meer van Jesus verkon
digen, dan de twaalf gouden apostelen bet
deden.
De priesters van beden maken politiek, kwee
keu geiten, keuren stieren en hengsten, het
minste dat ze doen is den godsdienst ouder
wijzen. De politieke priesters, die allen in de
eerste raDgen staan van 't klerikaal leger
schitteren bij elke gelegenheid met goud en
gesteenten behangen, slaan op de klok om de
kiezers op ie roepen, om geld in te zamelen....
de godsdienst onderwijzen, neen, dat niet.
Het is hunne zending, bet is bunnen plicht,
het is hun ambt, ze zijn er voor aangesteld en
ze worden er voor betaald. Ja, ze worden be
taald om den godsdienst te verkondigen maar
dat willen ze niet dotnof ze moeten er nog
maals voor betaald worden.
Ouder de wet van 1879, wsigerdeu de pries
ters de godsdienstles te geven in de officieele
scholen, het «oevernement bood ben daarvoor
100 franken 's jaars maar ze wilden niet 't was
te weinig in de officieele mi ldelbare scholen
wilden ze wel godsdienstles geven, want in
plaats van 100 fr. is daar 1200 fr. 's jaars aaD
vast en ziet ge., bet geld dat doof en stom is,
maakt ook tij de priesters recht wat krum is.
Neen, 100 franken is de moeitfe niet. We
zijn zeker moest bet goevernemeut zeggeu
De priesters zijn beter bevoegd om den gods
dienst te onderwijzen, dan alle andere perso
nen bet is bun vak, ze zijn er door God
(beweren ze zeiven) voor uitverkoren, dus in
alle officieele en aangenomen scholen, zullen
de onderwijzers geene catechisniusles meer
geven, dit zal gedaan worden door de priesters
die er elk 1200 franken 'sjaars zullen voor
ontvangen. Oh, dan zouden #r priesters genoeg
gevonden worden die zeggen zouden Laat de
kinderen tot mij komen. Ja, ze zouden er bij
voegen we zullen voor 1200 franken zelveu
tot de kindereu gaan.
Ze worden reeds betaald voor missen, uit
vaarten, doopeu, trouweu, begraven. geen
kwispel wijwater werpen ze of er moeten
oorden bij zijn, geen oremus, geen doodsbede
over een lijk of 't moet geld kosten... Waarom
zouden ze dan catechismus onderwijzen zonder
klinkende munt. De Vlaamsche boeren weten
bet wel en bet is sedert eeuwen een algemeen,
veelgebruikt spreekwoord de pastour doet
geen twee missen voor een geld.
De uitzonderingen op <Ji»n regel zijn uiterst
zeldzaam, en worden van dag tot dag nog zeld
zamer.
Wel zeggen de menschen, de priesters ge
nieten nochtans een jaarlijksch loon om bun
ambt te vervullen.
Pardon dat is zoo geweest maar nu, we
hebben 't al gezegd, wordt dat loon hen be
taald om in de eerste rangen te staan van bet
klerikale leger, om bestuurder te zijn van kle
rikale kringen, om geiten- en bokkeubouden
op te richten enz. enz.
Nu zijn bet de onderwijzers die de cateohis-
musles geven, die het werk doen van dan
priester in al de volksscholen, depriester laat
zich van tijd tot tijd eensziea om te toonen,
dat bij de baas is, dat bij de meester is over
alles, bij stelt Boms een paar vragen en daar
mee is bij de deur uit.
Laat de goudstukken klinken, dan zullen de
priesters bet werk wel zalven doen en des
noods de wereldlijke onderwijzers in den ban
doen die ben zouden willen onderkruipen.
Ziedaar de toestand 1
A In zeker schoolboek leeren de kinderen,
dat God Adam en Eva, uit bet Paradijs ver
joeg en bun zegde In 't zweet uws aanschijns
zult gij uw brood eten. De ai Deid werd de men
schen opgelegd als eene straf voor buune zon
den.
B. Een uur nadien lezen diezelfde kinderen
dat de arbeid een zegen is en ieder weldenkend
mensch het werk als een geluk moet aanzien,
A. In zeker boek vertelt men aan de kinde
ren dat God aan Abraham beval zijn zoon
Isaac te dooden.
B. Een uur later lezen zij in een ander boek
dat opstoking tot moord eeu gruwelijk schelm
stuk is dat door de wet wordt gestraft.
A. Iu zeker boek lezen de kinderen, dat
Jacob het erfrecht van zijn broeder Esaü af
kocht voor een schotel linzenpap, toen Esaü
bij dood van honger te buis kwam. God zegen
de Jacob.
B. Een uur later lezen die zelfde kinderen
dat afpersing eeue groote misdaad is, en de af-
perseis elks misprijzen verdienen.
A. De kindereu lezen in een schoolboek, dat
Noacb 150 dagen en nachten in eeu schip ver
bleef met heel zijn gezin en ten minste een
paar van al de dieren der wereld, tijdens den
zondvloed. Het schip was 300 voet lang en 100
boog.
B. Een uur nadien lezende kinderen in eeu
ander schoolboek, dat de diersoorten op de
wtreld zoo talrijk zijn, dat eene verzameling
vau eeu paar van elke soort geene plaats zou
vinden in eene ruimte van 3000 voet lang en
breed. (Waar is dan het voedsel voor al die
beesten gedurende 150 dagen)
A. De kinderen lezeu in zeker schoolboek
Achab, koning van Israel, overwon den ko
ning van Syrië die om genade bad.
Achab, zegde, leeft bij nog bij is mijn broe
der.
üm lat hij Ben-Hadad spaarde, werd Achab
van God gestraft.
B. De Leerlingen lezen daarna in een an
der boek dat alle mensclieu broeders zijn en
dat het edel is een vijand vergiffenis te schen
ken
9 9 9
Waarom stopt men in de handen der kinde
ren boeken, waarin over eene zelfde zaak in
bet eene wit en in bet andere zwart wordt
gezegd. L)at kan toch geeu middel zijn om de
begrippen duidelijk te maken.
Een groepje christelijke dametjes houdt
zich bozig met bet verrichten van goede wer
ken. Ze zamelen golden iu overal waar ze deu
ken iets te kunnen bekomen, ook bij liberalen
en de verzamelde gelden dienen om onder
stand te verleeueu, aan arme menschen
't is te zeggen aan arme menschen, die
zekere voorwaarden vervullen ze mogen van
geene liberale kringen lid zijn, noch de vader,
noch de zoon, ze moeten den tap bezoeken, en
ze moeten veel naar de kerk gaan.
De dametjes geven dus met bet overal rond-
gegaarde geld slechts aau godvruchtige gebrek
lijders, of wat nog meer bet geval is aan
schijnheiligen eu huichelaars.
Nu en dan komen die zeer christelijke da-
motjes bijeen, om over het werk te spreken,
de.... consiencie van de noodlijdenden voor
wie hulp is gevraagd te onderzoekeu enz. Het
is clan ook de gewoonte nu en dan een half
mannetje te geven, om ook aldus iets bij te
dragen.
Zoo was 't weer onlangs. Na volgens christe
lijke mode, aide niet aanwezige gekeude da-
men der stad eens dapper over de tong hebben
geschuurd, en over hoed en jurk, keur» en
sleep, hoed eu schoen te hebben gelanleefdj
werd er besloten elk een half frankskon td
storten,
De Voorzitster nam eene beurs om de rondë
te doeö, elk nam zijn balffranksken uit deil
beugel om de omhaalster niet te doen wachten.-
Elk liet een zilverstukje iu de beurs glijden.-
Madameenfin, we zullen maar zeggen
Madame X, bad na lang zoeken ook haar half
voetje gevonden en nauwkeurig bezien.
Toen de Voorzitster bij Madame X, kwam!,
reikte zij de beurs om tiet zilverstukje te ont
vangen, maar door eene onbedachte beweging
viel bet geldstuk ten grondeal de darned
tjes bukten zich om te zoeken en ze voudon een
half bolleken, een stukje van vijf centiemen.-
Er waren muilen I
De groote godgeleerde vau Denderbodé
raaskalt weeral over scholen.
Gaan de geuzen nu toch het toepet heb- a
beu, vraagt de heilige man, te willen
voorschrijven welke boeken iu de gods-
dieustles mogen gebruikt wordeu.
Wel neen, vriendje, dat zou ook onnoodig
zijn uiet waar iu do godsdienstles, dat spreekt
van zelfs gebruikt men boeken over godsdienst,
gelijk men iu de rekenles, rekenboeken, in de
geschiedenisles geschiedboekeu gebruikt enz.
Maar dat wil niet zeggen, dat men in de'
godsdienstles, politieke handboeken moet ge-
biuiken, gelijk bet bosk van Bataille zoomin
als men in de geschiedenisles, socialistisch*
propagandawerkjes zuu bezigen.
Wilt ge misscbieu zeggen, dat de Kerk bef
recht beeft ouder voorweudsel vau godsdienst
les in de Staatsscholen te onderwijzen wat ze
wilverachting voor de grondslagen van den
Staat, verachting voor de grondwettelijke
vrijheden, verachting ook voor andersdenken
den
Welnu dat doet Bataille in zijn book, dat
als schoolboek wordt gebezigd in de athenea,
vau Luik, Hofci, Namen en andere steden.
Ziehier letterlijk wat er gedrukt staat iu dat
fameuze boek van Bataille.
(Bladz. 111) "De vrijheid van denken, w
weike noodlottig lijk leidt tot de vrijheid v
van alles te doen zooals de logiek het
eischt en de geschiedenis het bestatigt, »-
mag natuurlijk iu groudbegin uiet geduld
wordeu in eene Maatschappij die prijs-
hecht aan baar voortbestaan.
Is da.t gods.tieest, godgeleerde, of is dat
eeue politieke, anti-grondwettelijke, anti na
tionale leering En is het zulke leering welae-
ia de officieele scholen moet onderwezen wor
den opdat de kle.ikale ouders vrede hebbem
met die scholen
Moeten de priesters ook in de scholen m dfa
eerste rangeu staau der politieke strijders ecu
hunne leerlingen ouder voordwendsM vaar
godsdienst opleiden tot fanatieke geesfcdrij,-
ver3
Ja, niet waar, op bladz. 163 tot 165 van d'afc
boek worden de Bberaleu door Bataille afge
schilderd als lieden, die eene c Ma, ttschappij,
willen zonder zedelijkheid, zonder begrip
vau recht, rechtvaardigueid of plicht over-
geleverd aan de opbruising der driften, en.
aan voortdurendj omweuteliugeu.
ds dat godsdienst, heilige kribbelaar, is dat
de leering der Kerk of bekent, ge dat da
bedendaagsche leering der Kerk en de politiek
een eu dezelfde zaak zijn.
We stippm bier eene bekentenis aan van
den godgeleerde. Hij schrijft
Al de leergangen in de Athenea en
de Middelbare scholen zijn streng on
zijdig.
We weten wel, dat sommige leeraars, in hun
ne leergangen, den priester bijstaan iu zijne
politieke propaganda, maar over Tt algemeen
eerbieJigen aide leeraars de overtuiging der
ouders hunner leerlingen eu de instellingen
van het Vaderland
De priester is de eeiitge leeraar die ia de
Staatsscholen, de oorlog preekt tegen de mo
derne inrichting van onzen Staat,en die in de
harten der kinderen, onder voorwendsel vaa
godsdienst, de kiemen ontwikkelt van haat ea
afschuw togen al degenen, die anders uenkea
als zij die iu de eerste rangen staan van bei
politiek klerikaal leger.
