19de Jaar.
Nummer 49
Zondag 4 December 1904.
Willemsfonds.
De spreekuren van
M. Jules REN'S.
De Winter.
Noodzakelijke Hervormingen.
De Messen.
LSUZÜ
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Abonnementsprijs J buiten "»™p betaalbaar
Men abonneert zich op alle posikantoren voor den buiten voor de stad, ten kantore
van het blad, Vrijheidstraat, 58 AALST.
HET ARRONDISSEMENT AALST
n_::„ -i_ Gewone, 15 centiemen
Prijs der Annoncen per
Reklamen 75 centiemen
Vonnissen op de derde bladzijde frank.
maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan bet blad gezonden wond*
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spe nee metu.
AALST 3 DECEMBER.
De boekerij van het Willemsfonds,
Graaf van Egmoot Groote Markt,
ingang langs de Leopoldstraat, waar
iedereen kosteloos schoone boeken kan
ter lezing bekomen is alle Zondagen
open van 10 tot 11 uren voormiddag.
De liberale volksvertegenwoordiger
Van ons arrondissement, M. Jules RENS
Eal zitting houden
TE AALST den eersten Zaterdag van
elke maand ten 9 uren 's morgends, in
«den Graaf van Egmont, lokaal der
Liberale Associatie, Grcote Markt.
TE SOTTEGEM den tweeden Dinsdag
■van elke maand ten 9 uren 's morgends
bij M. Achiel De Mulder-Francois, aan
tie Statie.
TE NINOVE den derden Dins lag
van elke maaud ten 9 uren 's morgends,
in liet lokaal van den Liberalen Burgers-
en Werkmansbond bij M. Firmin Le-
clairop de Markt.
TE HERZELE den vierden Donderdag
van elke maand, ten 9 uren 's morgends^
bij Me W° Droeshoudt, aan do Statie.
IE GEERAARDSBERGEN te zijnen
huize, al de dagen des jaars, uitgezou-
derd de hierboven vastgestelde zitdageu
en de dagen, op welke zijnen plicht
als volksvertegenwoordiger hem elders
zouden roepen.
Iedereen, arm en rijk, werkman,
burger, landbouwer, neringdoener, uij-
veraar of handelaar mag zich iu volle
vertrouwen tot M. Jules RENS wenden
Elk seizoen moet op zijn tijd komen,
zoo is t best voor iedereen, voor nering
doener, winkelier, koopman en fabrie-
kant.
Zoo is't ook best, dat de winter op
zijn tijd kome... maar helaas niet voor
iedereen.
Het weder is somber en grimmig, de
dagen zijn kort, de boomen zijn naakt,
de velden zijn kaal.
Weldra valt de sneeuw in dichte vlok
ken en spreidt een blanke deken over
de geheele natuur, een gladde ijskorst
bedekt sloot en vijver, beek en rivier.
Vroolijk glijden de ijsstoelen over
het glibberige sneeuwtapijt, vroolijk
zwaaien de schaatsen over da effen
vlakte, vroolijk rollen en bollen de
kinderen in het dons en stoeien eu spe
len, dat ze geen koude gevoelen.
Maar niet voor allen is er vreugde.
De dagen zijn kort, vele werkeu lig
gen stil, en met het gebrek aan werk
sluipt de armoede in vele huisgezinnen
de treurige, afzichtelijke meedoogen-
lpoze armoede.
Begrijpt ge, beminde lezers, wat het
fs de armoede in een huis, als daarbpi-
ten de noorderwind giert en loeit, en
alles verstijft en verdort als hadde de
pood er zijn stempel op gedrukt.
Misschien hebt ge wel eens, als ik
honger gehad en koude, misschien hebt
ge wel eens gebrek geleden, eu niet al
leen in uw maag, maar ook in het hart
te ledig gevoeld, welke degenen
prangt die hulpeloos, verlaten en ellen
dig moedeloos den strijd tegen het
noodlot opgeven.
Oh 't zou nog niets zijn om ons zei
ven een man, een vrouw zouden hun
lijden tot het einde verkroppen en om
zich zeiven niet geven maar de kinde
ren, de schuldelooze wezens, die smeo-
ken om een stuk brood en vau koude
ineenkrimpen aan den uitgedoofden
haard... neen, die kunnen dat niet
ze schreien van honger, ze jammeren
vau koudearme, rampzalige schaap
kens
Ja, we weten wel, dat sommigen den
zomer hebben doorgebracht, zonder
eenige bekommernis over de slechte
dagen die volgen moeten dat sommi
gen zonder vooruitzicht de goede maan
den hebben laten voorbijgaan, dat som
migen even onbedacht als de vogelen
des hemels, nuts hebben gespaard van
t weinige dat ze toch hadden kunnen
garen...
Ja, we weten wel, dat men al eens in
kwaden luim zeggen kan 't is zijne
schuld, hij mag wel wat afzienof hij
heeft maar, wat hij verdiend heeft.
Wij mogen nochtans, die dingen niet
zeggen uit wrok, we moeten bedenken,
dat het onzen plicht is het lijden van
alle uienschen te verzachten als we
dat kunnen ze waren misschien schul
dig door onwetendheid, door gebrek
aan opvoeding en onderwijs.
Daarom zeggen wij u, beminde lezers,
laat geen mensch honger lijdenhet
ware eene misdaad, immers alle men-
schen moeten broeders zijn, dat is het
hoogste gebod wie dat vergeet tegeno
ver een ongelukkige is de naam mensch
niet langer waardig.
De lange, bange winter is daar.
Vergeet vooral de arme weesjes niet
en de weduwen, zij loch hebben geene
schuld aan de misgrepen van anderen
vergeet de ongelukkige kinderen niet,
zij kunnen niet verantwoorden voor de
onbedachtzaamheid van den vader.
Kijkt eei.s rond u, beminde lezers,
weigert de bete broods niet- aan hem
die ze n vraagt, geeft als ge geven kunt,
eene weldaad is nooit verloren. Eu
wordt er al eens misbruik gemaakt van
eene mt het hart gejonde aalmoes, de
daad is steeds vereerend.
Let bezonderlijk op hen die niet be
delen durven eu juist daarom het mees
te lijden tracht zulke meuschen ter
hulp te komen zond r hen te vernede
ren, dan zal uwe woldaad dubbol waard
zijn eu u dubbel vereereu, al wordt ze
niet aan 't klokzeel gehangen.
De barre, grimmige wint6r staat voor
de deur.
ergeet de armen niet.
Vergeet de kinderen niet,
Vergeet bezondeilijk de weduwen en
weezen niet.
Verricht het go.ede zooveel het in uwe
maclu is, strooit weldaden rond u, helpt
de schamele armen.
M eest liefdadig en moge dan al ttwep
arbeid gezegend wezen.
la den laatsten Zomer biedt mejuffer X,
te N.... zioh aan in een Normaalschool van
den Staat Zij mislukt I
Weinig tijds nadien, op een Zaterdag, zon
der een aanvraag te hebben gedaan, vertrekt
zij naar een normaalschool door zu3terkens
gehouden, 's Dijusdags keert zij in 't vaderlijk
buis terug haar ingaugsexaam is afgelegd eu
zij is aanvaard 1
Ik misgun mej. X die goede kans niet ik
wil er enkel op wijzen, dat zoo iets mat heel
ernstig meer is en bet meer dan tijd is dat
alles te hervormen.
Binnen een twintigtal jaren, als de aange
nomen normaalscholen al hun creaturen in
't onderwijs hebben geworpen, en de goedzak
kige middenjurij hare onbekwame paternos-
tersprevelaars bij boopen in onze rangen zal
hebben gestuurd, zal 't niveau van 't officieel
onderwijs zóó gezakt zijn, dat de katholieke
dagbladen, zonder vrees voor ernstige tegen
spraak zullen mogen uitbazuimen dat het vrijo
ouderwijs boven het staatsonderwijs klom
Men moest dat radikaal hervormen 1 Men
moet
1° Een middenjurij benoemen voor al de
normaalscholen, zoo voor de ingangs-als de
uitgangsproeven.
I6 Slechts degenen aannemen die bewijzen
gaven dat zij voldoend middelbaar onderwijs
genoten.
3° De aangenomen leerlingen verdeelen in al
de normaalscholen van het land, rekening hou
dende met hunne keuze, te doen na ingangs
proef.
4° Die middenjurij samenstellen als volgt
1 HoofJinspebteur2 rustende bestuurders
vau middelbare scholen, 2 inspecteurs. 2 on
derwijzers en 2 onderwijzeressen.
Dan zou't niet gebeuren dat de professors,
eenige dagen voor de uitgangexameus, de vra-
geD, die zullen gesteld worden, dicteeren en de
antwoorden voorbereiden.
De Staat neemt den schijn aan toezicht te
houden over de uitgangsexamens, die plaats
hebben in de aangenomen normaalscholen.'
De minister noemt een inspecteur, die als af
gevaardigde de proeven bijwoont, maar er
niets te zeggen heeftIs dat ernstig Zeker,
bij mag de bemerkingen diejer te maken zijn
aan de hoogere overheid overzenden mair de
gevolgen zijn niet altijd bemoedigend.
Een... beer die nu in't onderwijs een boog
ambt bekleedt, was afgevaardigde in de nor
maalschool der Zusters te W... ergens in het
vlaamschsprekend deel van België... Hij was
nog al... we zullen schrijven erg.
De Zuster-Overste zegt hem Mijnbeer K
gij zijt te streng Ik verwittig u dat ik over
u aan monseigneur zal scbriiven en dat gij
geen afgevaaroigde meer zult zijn, als gij u
niet betert
Die heer had echter het hart de onbeleefde
zuster op bare p aats te zetten mot het deftige
antwoord
Zuster, ik kom hier om uwe leerlingen te
hooren ouderzoekon en niet om diploma's te
zien weggeven
Ik kan niet zeggen of hij nog afgevaardigJe
geweest is nadien
De heer A. D, R. thans koster in een parochie
nief ver van Aalst, studeerde te St. Niklaas
een jaar voor koster hij legde het examen
voor koster at en men geeft hem een diploma
van onderwijzer. Ik weet niet of dat diploma
later is gewijzigd, maar ik geloof het niet.
Ik vraag nog eens of dat ernstig is, en of
bet niet meer dan tijd is dat te hervormen
't Was Sint Katharina dag, de feestdag der
tabakbewerkers en kuipers.
Natuurlijk moet er dan een fikschen pot
gepakt worden en heeft moeder 's morgeiis
wat dieper in 't potteken te tasten om de geld
beugel vau Yader of zoon eens goed in te vetten
zoo min of meer op zijn kermis.
Goed 1 welgezind trekken de mannen de
beste kleeren aan, en in 't geniep wordt het
ponksken gelicht dat voor de gelegenheid op
zij is gelegd en daarmee op weg....
De voormiddag gaat rustig voorbij, ia vroo-
lijkheid en pleizier, 's middags heeft moeder
voor een goed broksken gezorgd, in een woord!
t is een echte blijde feestdag, zoo mogen z©
gevierd worden, vreugd in de familie, vrede ia
het hart.
Na het noemaal wordt een uilken gevangea
en dan weer op gang. Er is met de kameradea
afgesproken en men mag op de bijeenkomst
niet ontbreken j lustig wordt er nu gedanst ea
gezongen en arm aan arm trekt de vrootijke
troep van herberg tot herberg..
Alles gaat nog in vrede, wel zijn de hoofden
van sommigen min of meer verhit, wel zija er
onder de kameraden reeds eenigen, die- alles
verkeerd opnemen en verkeerd verstaan, maar
de meesten zijn te verstandig om daarop, te let
ten en alles gaat nog in stilte over..
Maar het wordt later, de verstandigste® zijn
reeds naar huis, de anderen hebben een glas te
veel gedronken en zijn zoo verduldig niet meer
de slechtsten zoeken twist met iedereen,er kan
geen woord gepast gezeid worden, er kan geea
stoel naar hunne goesting werden verzet, niets
staat hun aan.
Ze zagen en vloeken als beesten, ze tierea
dat het schande is, ze trekken hunne mes
sen, het schuim slaat hun op den mond, et
gaat eene moord gebeuren..
Neen, gelukkiglijk, zoover is het verleden
zondag niet gekomen te Aalst. Wel werd er in
eene bevolkte wijk onzer stad, door dronken
kerels ijselijk gevloekt met de messen gedreigd
en een leven gemaakt als van helsehe duivels,
maar de jongens op wie zij hunae vechters-woe
de wilden uitwerken, hadden voorziohtig do
plaat gepetst en ze deden wei..
Helaas die messen, die messen f
Deze week, lees ik slken dag van moorden
met messen gepleegd, bijna alle op den bui
ten.
Verleden zondag gingen eenige jongens van
Moll in de Kempen naar de kermis te Ëaelen
een nabij liggende gemeente *s avonds ontstond
er twist de messen werden getrokken, de ge
naamde Jan Lemuiens kreeg een steek en
stierf na eenige uren af „rijselijk lijden.
Waarom hebben dë messengevechten zoo dik
wijls plaats op den huiten
De landbouwers hebben bij hun werk, voor
allerlei dingen een mes noodig, das elke land
man die zestien, zeventien jaren oud is heeft;
een mes gewoonlijk een lierenaar of iets in dieu
aard, soms met eene rugveer waardoor h.et ge
opend mes een korte dagge gelijkt.
Zelden of nooit hoort men of leest men,daA
gedurende de week op den buiten gebruik go-
maakt wordt van de messen anders dau voor-
het werk alle messendrama's hebben plaatt
des zondags of op kermissen.
De boeren gebruiken hun mes ook om tabak
te kerven, een stokje af te snijden, een appel
te schillen, een pruim tabak te nemen enz,
daarom doen zij ook des zondags en op kermia--
markt en loteliugadageu hun lieren i ar mede,
zei Is de braafste en vreed.zaam.ste inen,8,Qheft
doen dat uit gewoonte.
Op den buiten, zoowel als in de stad treft1
men ruziemakers aaD, die zich zat driuken of
zeifs zich zat gebaren om twist te zoeken en te
kunnen vechten, er zijn kerels die op niets arn-
uersi uit zijn, die geen auder pleizier kennen ea
die bij de minste gelegenheid de messen trek
ken,..
Dan gebeurt het ook, dat brave, vreed'zatue
lieden het hoofd verliezen eu hun leven in ge
vaar ziende zich ook met hun mes wapenen tot
verdediging... r
Waarom groeit het getal messengevechten
weer aan
Omdat de Justicie te toegevend is voor de ke
rels die de messen tr ekken. Wie zijn mes trekt
doet het met het doe 1 eene m isdaad te bedrijf
ven, wie zijn mes trekt is een moordenaar... en
men kan niette streng zijn voor dip Qmnent.
secben.
Gaat naar *t is gelijk welke gemeente en zo<&
ge wilt zal men u dadelijk de vechtersbazen
noemen hunne reputatfe is overal gemaakt en
ze zijn tot alles in staat, men schuwt ze zoo
veel mogelijk daarom kunueu ze gewoonlijk
hunne heldendaden slechts verrichten op, ker
missen en bij andere gelegenheden waar veel
volk te zamen komt.
Die schelmen worden weinig of niet gestraft
als zij een slachtoffer hebben gemaakt, eep
jongeling gewone of een mensch verminkt.....
wordt ten hunnen voordeel invloed en voor
spraak gebruikt, er zijn kiezers inde familio
en de stemmen zijn kostbaar. Soms is de duur
der gevangzitting mindor voor het vermoorden
van een mensch dan voor 't stroppen vau een
haas. Weg de messen 11
I i I f
