Weekblad tot verdediging der belangen van Boer, Werkman Staatsbediende Ditjes en Datjes 1 w ONDERWIJSKWESTIE De Passiespelen Toestand van den Landbouw Derde Jaar, Nummer 62 27 Februari 1910 BERICHT Vergadering der Ghr. Onderwijzers Bij Vastentijd 5 centiemen het nummer DE DAGERAAD Abonnementsprijs voorop betaalbaar: 1 jaar, 2,00 fr.; of alle 3 maand 0,50. Men schrijft in bij den uitgever en in alle postkantooren des lands. Voor 't buitenland is de prijs 4,50 fr. per jaar. OPVOEDING WELZIJN VAN HET VOLK VERSCHIJNENDE DEN ZATERDAG UITGEVER Ronj. Vao Naüwe, Botermarkt, Ralst GODSDIENS 1 MOEDERTAAL ONDERWIJS Annoncenprijs per drukregel Gewone, 0,15; dikwijls herhaalde, bij overeenkomst vonnissen 0,50; reklamcn 0,75. -■ Alle briefwisseling, behoorlijk geteekend vrachtvrij te sturen vóór dinsdag, aan den uitgever. Wij verzoeken til onze abonnés die niet regelmatig hun blad zouden ont vangen, zich te wenden tot het post kantoor hunner gemeente of tot den bode, die hunne wijk bestelt. Sedert een veertiental dagen is de dienst der verzending an ons blad in zijn geheel aan het postbureel van Aalst toevertrouwd. Na de bespreking der Fransche kamer leden over het vrij onderwijs, is ook dat vraagstuk behandeld geworden in de ka mer van onze belgische volksvertegen woordigers. En ik geloof dat iemand die tusschcnde regels lezen kan, gemakkelijk inzien zal dat de formuul van den franschen minister ook aangenaam schijnt aan onze politieke vijandenDe Staat moet het algemeen onderwijs geven en dus het geweten van het kind regelen. Als wij eens goed nadenken op dat ge zegde, eifdie stelling eens van wat nader bij bekijken, dan moet men eruit besluiten dat een man als vader onbekwaam is een goed onderwijs en eene deugdende opvoe ding aan zijn kind te bezorgen, maar dat hij als kiezer mag en kan beslissen over het onderwijs dienstig en nuttig aan alle kinderen van het land. Destaatimmers,toch het hooger bestuur dat onderwijs en gewetensvorming rege len zou, gaat uit van de meerderheid in de wetgevende kamers. En de kamerleden worden gekozen door de kiezers, waaron der meest huisvaders. Dus WIJ beweren en bewijzen dal de huisvader een onaan tastbaar recht heeft over opvoedingen on derwijs van zijn kind in het goede. Eu misschien mogen wij hier wel iets dieper inkijken. De twee geslachten van man en vrouw werden door God geschapen tot voortzet- ti g van het menschdom. Onbetwistbaar, het eerste en het grootste doel van het hu welijk is het verwekken en groot brengen van kinderen. Het kind wordt echter in ellendigen en erbarmelijken staat geboren, en toch van de geboorte af heeft het kind het volle recht van te leven, van zich te ontwikke len, van een volledig mensch te worden met kloeke leden, verstandigen geest en vrijen wil. Indien volgens de natuur het kind het recht heeft van te leven en te groeien, dan hebben de ouders ook volgens de natuur wet de plicht, de strenge plicht van aan het kind het noodige te geven om te leven en zich te ontwikkelen volgens lichaam en ziel. Die ontwikkeling van lichaam en ziel, die vorming van leden en karakter noemen wij opvoeding. Het is dan wel vader en moeder, die het recht heeft, voortspruiten de uit eene sirengc natuurplicht, van de opvoeding hunner kinderen te regelen. En in de prilste jeugd van 't kind zal niemand ernstig dat recht der ouders be twisten. Voor vele familien is het echter onmo gelijk, uit reden van tijdgebrek of van ge brek aan de noodige kennis van het onder wijs en de opvoeding der kinderen te vol trekken. Dan biedt zich de onderwijzer aan. Hij neemt den last der ouders over. Doch wij moeten er op steunen de na tuurplicht blijft der ouders bij. Hadden zij enkel rechten die konden zij aan anderen gansch afstaan; doch hun ne plichten kunnen ze niet schuldeloos van hunne schouders afschudden. Zeker, ze mogen zich helpers kiezen en die keus blijft hun recht. De staat kan onmogelijk, zonder buiten de palen van zijne bestem ming te gaan, aan de ouders onderwijzers opdringen die niet in hunnen smaak vallen of een onderwijs dat niet strookt met hun ne gewetensovertuiging. Destaat mag zeker eenige algemeene voorschriften op de deugdelijkheid van het onderwijs uitvaardigen doch zijne eigen lijke rol is enkel de pogingen der ouders te ondersteunen om de scjiool van hunnen keus te ontwikkelen en te verbeteren. Hoe valsch is het dan niet dat de staat, tegenover de ouders de vorming van hun ne kinderen zou ondernemen en de goede overtuiging en overleveringen der familie in de school vernietigen. De school is de voortzetting van het huisgezin. Daarom kunnen wij niet genoeg werken opdat de ouders wel hunne plichten inzien en ze gevoelen, opdat de huisvaders aan de ytr.>1 7oud<>n vastgeh-ebt worden, opdat esc he veilige belangstel i» g waardig worde. Het moet hunne sc iool worden, door de vereeniging der huisva ders rond deschool. Dus schoolvereeniging even als vakvereeniging. Jef. Wij herinneren aan onze lezers dat de beroemde Passiespelen in de stad Aalst zullen opgevoerd worden ge durende den Vasten van dit jaar, door de Turnmaatschappij Steun geeft Moed* Men spreekt veel van de passiespelen van üoerammergau in üuitscnland, waar alle tien jaren het lijden en den kruisweg van onzen Zaligmaker verbeeld worden in opene lucht, onder toeloop van duizende godvruchtige bedevaarders. Zonder vermetelheid mag er gezegd worden, dat de paisiespelen van Aalst even grootsch en merkwaardig zijn als die van Uberammergau. 400 uitvoerders werken er aan mee, waaronder verschei dene tooneelkunstenaars, welke zich se dert maanden oefenen. De herhalingen gelukken- boven alle verwachting en de talrijke nieuwsgieri gen en looncelliefhebbers die ze kwamen bijwonen, spreken er hunne groote ver wondering over uit. In alle steden en dorpen van het land van Aalst en van het naburige Brabant spreekt het volk van die grootsche uit voering en duizende godvruchtige nieuws gierigen hebben reeds kaarten besproken. Het zal dezer dagen een machtige toe loop zijn van christen volk naar Aalst, dat de voorstelling van den lijdensweg van onzen Heer Jezus Christus zal ko men beschouwen. De opvoeringen zullen plaats hebben op de Zondagen 6, 13, 20 en 27 Maart om 5 ure namiddag, in het groot lokaal van den Katholieken Werkmanskring, Zonnestraal, Aalst. Wij laten het geëerd publiek weten dat, indien er duizende toeschouwers hunne aankomst reeds hebben aangekon digd, deze verschillige dagen hebben ge nomen, zoodat er zoowel op de eerste als op de laatste dagen nog genoegzaam plaat sen besdiikbaar zijn. Bijzondere treinen zullen ingericht wor den in alle richtingen op tramlijnen en spoorbanen. Van Geeraerdsbergen, N'inove, Aalst, van Sottegcm, Burst, llaeltert, Aalst, van Londerzeel, Opwijck, Aalst, van Assche, Aalst, van Uordegem, Aalst. Kaarten zijn te bekomen in het lokaal Klein Gent Xieuwstraat, Aalst. op het einde der maand J inuari 1910 (naar de verslagen van deStaatslandbouwkundigen) WINTERGRANEN, Rogge. In de Kempen staat de rogge zeer goed men vreest nochtans dat de overstroo - ming der lage gronden, nabij de oevers der beken, schade zal berokkenen. In de zavelgronden der omschrijvin gen Brugge en Gent, staat dc rogge, op de tamelijk droge gronden goed, maar op de lage landen heeft ze veel geleden van de overvloedige natte. In dc Duinstreek, alsook in de om schrijvingen Audenaarde en I )endermon- de, groeit het koren weelderig.. In de omschrijving Kortrijk. is de toe stand der rogge, alhoewel verslecht, over hel algemeen nog behoorlijk alleen som mige late partijen staan te dun en kwij nen, vooral op zware gronden. In de omschrijvingen Bergen, Leuze, Namen en Ciney, heeft de rogge goed uitzichthet zacht en vochtig weder be gunstigde den groei. In de omschrijving Luik, staat zij schoon, de laatgezaaidc uitgezonderd. T a r w c. In de omschrijving Thic- nen, staat de tarwe, zells de lautgezaaide allerbest. In de Polders der omschrijving Brug ge, ziet de tarwe, voor den Winter ge zaaid, er goed uit, behalve op de vel den welke onder water gestaan hebben. In de zand- leemstreek der omschrij ving leper, is de grond zoo vochtig of wel door den regen zoo erg ineengelon- pen en gesloten, dat het pas geschoten graan en zelfs dc jonge planten verrot ten daaruit volgt dat veel tarwe te dun staat en zal moeten herzaaid worden. Sommige partijen zijn nochtans in eenen bevredigenden staat, namelijk op lichte en hooggelegen gronden. Tengevolge van het slecht weder, werd er minder tarwe gezaaid dan naar ge woonte er zal in dc plaats meer zo- mertarwe gezaaid worden. In de Polderstreek verkeert de tarwe in slechten toestand. Het ongunstig we der van einde November heeft belet het zaaien voort tc zetten slechts een derde is gedaan geraakt. In de omschrijving Kortrijk, is de tarwe, bijzonderlijk de laatgezaaidc, dun en kwijnend uitgekomen zij verslecht nog ten gevolge van de overtollige nat te. Vele partijen zullen moeten herzaaid worden. Alleen enkele vroegbezaaide staan tamelijk wel. In de omschrijving Audenaarde. heeft !e tarwe, alhoewel laattijdig gezaaid, goed uitzicht, daar zij begunstigd werd door het zacht weder. In de omschrijving l >cndermonde mag men tot nog toe den toestand der tar we als zeer bevredigend aanzienin de omschrijving Luik. zoo men de laat gezaaidc niet mede rekent. In de omschrijving Thuin, is de tar we, rond Oktober gezaaid; lel gegroeid; die van December i- goed bovengeko men in de eerste helft van Januari werd de soori ble de Bordeaux nog gezaaid. In de omschrijving Leuze, verkeeren de Oktoberzaaiingen, in bevredigenden toestand die van einde November laten te wenschen. Er werden nog tamelijk veel landen bezaaid, gedurende tl.vx maand. In de Limburgsche Maasvallei, staat de eerstgezaaide tarwe uitnemend schoon, de laatgezaaidc is sterk gegroeid en goed ngeworteld. In de omschrijving Namen, heeft de vroeggezaaide tarwe {over t algemeen goed uitzicht de late is minder weel derig, alhoewel ze toch verbeterd is hier cn daar staat ze wat te dun. lierM en s u c r i o e n. ln dc Polders der omschrijving Leper, is het sucrioen in slechten suiat alhoewel ver slecht, stout liet nogal' behoorlijk in de omschrijving Kortrijk, jhet is zeer vul - doende in dc omschrijvingen Dender- monde, Thicnen en Hasseltredelijk goed in die van Bergen en Hoey-Borgworm goed in de omschrijvingen Leuze en Namen. Ilerfstzaai. In de poldergron- den der omschrijving /Gent hebben de graangewassen op lage landerijen te lij den van de overvloedige natte. ln de omschrijving Aalst zijn de laut gezaaide vruchten in l voldoenden toe - stand. In de omschrijving Brussel hebben de wintergranen over t algemeen goed uit zicht zij zijn zeer .weelderig in dc om schrijvingen l<>ngeren 'en Marche. in het condruzlaansca gedeelte der om schrijving Thuin zijn dc rogge en dc spelt goed bovengek omen de zaaim - gen geschiedden vroegtijdig in Septcm - oer en sedert dien *v. ;-'t de vorst niet hevig 'genoeg geweest om nadeelig "ié zijn. ln dc omschrijving Koeulx zijn dc laat gezaaidc graangewassen onder den in - vloed van het gunstig weer van Janua ri zoo gegroeid dat hunne staat thans als gansch normaal mag aanzien worden. De herfstvruchten staan over t alge meen weelderig in de omschrijvingen Libramont, Marche en Dinanu Op ver scheidene plaatsen staan zij nochtans te dun uit oorzaak der schade door de kraaien aangericht en ook ten gevolge van de te groote vochtigheid op de taaie gronden. ln de omschrijving Ciney worden de tarwevelden door de kraaien aangevallen. WEILANDEN. - Vele weiden en vel den der Antwerpsche Kempen staan nu ónder water, omdat men in den zomer er niet eens aan denkt de werken uit tq voeren, die, zooals het kuischcn der* grachten, noodzakelijk zijn om het aflei den van het overtollig water te verze keren. ln dc omschrijvingen Gent, Brugge 1 .euze en Kortrijk staan de weiden schoon groendc meerschen langs de grachten en beken omvingen vruchtbaar water in overvloed. Gedurende de schoone dagen der eerste helft dezer maand zag men veu lens en vee loopen in de weiden van de omschrijvingen Thicnen en Koeulx. In de omschrijving Luik staan de weiden groen, ook liepen er gestadig veulens in, in het land - van liorve is er bij dage bijna zooveel vee in de weiden als in den zonder. De weide- gang doet de dieren deugd. In de omschrijving Tongeren zullen de landdouwers hunne boomgaarden met teelaarde en kompost overvoeren zoo- dra de vorst den grond zal verharden. ln de omschrijving Dinant worden groote hoeveelheden staalschuim op de- weiden gestrooid. ln de omschrijving Ciney staat het gras schier zoo schoon als in vollen zomer; sommige landbouwers lieten veu lens en vee in dc weiden tot dat het sneeuwde. KLAVER. ln de omschrijvingen Kortrijk, Gent, leper, Oudenaarde, Den- dennonde, Libramont, Bertrix, Luik en Ciney zien de klavcrlanden er goed uit. In de omschrijvingen Thicnen. RoeLx Leuze en Hasselt zijn zij zeer schoon. HOP. De hop der Poperinghe- stad wordt verkocht tegen fr. 162.5 tot fr. 167.5 de 50 kilogram. Dc tusschen- plantingen van vroege aardappels in de hopvelden gaven zeer bevredigende uitslagenze leverdc-n eene gemiddel de opbrengst van 1,00«) franken per hectaar. TABAK. ln de omschrijving le per is de tabak merkelijk in prij- ge- d;udd en wordt verkocht tegen 40 fr. de 50 kilogr. ln de omschrijving Aalst gebeurde het droogen onder ongunstige omstan digheden. In de omschrijving Bertrix is de ta- bakoogst (Semois) merkelijk minder per hectaar over de hoedanigheid kan men zieli nog geen vast gedacht maken. I >e verkoopprijs van het ruwprodukt be draagt fr. 2.5 per kilogram. MÓESHOYT:\IKR DEK IJ. De groen- selkweekers der kuststreek klagen bit ter over de mededinging die /ij onder gaan vanwege Frankrijk. Dc Bloemkoolplantersbond van Aalst heeft in een half milliocn bloem kooien verkocht aan .gemiddeld kil. 1.5 het stuk .tan 12 fr. de 1kilogram. Zij werden meest geleverd van Augu-tus tot December, van het Arrondissement Zaterdag 19 Februari, hielden de on derwijzers van het arrondissement Aalst eene svhooite vergadering in de boven zaal van het Paviljoen. De achtbare hoeren baron de Ker- chove, senator; Moyersoen en baron de Bethuncplaatsvervangende volksverte genwoordigers; Hoogled aar A. Van 11c- cke; Fel. De llert, schepen van open baar onderwijs; Theoph. Van Hcuver- swyn, voorzitter van het Provinciaal Verbond, woonden de zitting bij. I )e hoeren Woeste, De Saedelccr en Van Vreckem deden zich verontschul digen. Meer dan 120 onderwijzers, uit de verschillende kantons van het arrondis- sement, vervulden de zaal. Dm ure werd de zitting met het gebed geopend. Als M. Ycrhegge. de wakkere voorzitter al zijne ambtsbroeders den welkorngroet had toegestuurd, nam M. Th. Van 1 leu- vcrswyn het woord om te handelen over den huidigen toestand der onderwijzers (essen) in België. Men spreekt veel over de edele zen ding van den opvoeder en haar belang; maar weinig doet men om den onder wijzer toe te laten zich uitsluitend met de ze schoone maar moeilijke zending be zig te houden. (Toej.) liet Fransche volk heeft evenzoo zijne volksonderwijzers in eenen benepen toe stand gehouden en in eene vernederen de afzondering Mgr. Dupanloup in zijne geschriften, wijst er herbaalde ma len op xm-ftffliis ziet men er" nóg da gelijks de slechte gevolgen van. Doch wenden wij den blik af van het Zuiden, en zoeken wij rond naar voor beelden welke navolging verdienen. In 'i Noorden treffen wij het kleine Holland aan, dat ons in opzicht van schoolwe zen verre vooruit is. cn dat op onze congressen als voorbeeld wordt aange wezen .een volk echter heeft de volks school ingericht gelijk het machtige Duitschlund. Ook zien wij èn de Duit- scbers èn de Duitsche producten de we reld overstroomen. (Langd. toej.) M. Schuurman die over den toestand der hulponderwijzers moest handelen ziet van hel woord af, aangezien de kwestie genoegzaam besproken werd door M. Van Ik-uverswyn. M. R. De Clercq legt de pensioenwet uit, en toont waarin zij zou moeten ver beterd worden. Verders voeren nog het woord baron de Kcrchove, hoogk-eraar Van Hccke, Kom. Moyersoen. Allen zijn overtuigd dat onze huidige schoolwet menige ver betering noodig heeft. M. baron de Bethune stelt de verga dering voor, eenen brief naar Mini-ter Schollaci't te sturen, de verkleefdheid tier christene Onderwijzers aan het gou vernement uitdrukkende, alsook dc hoop op verbetering. (Toej.). Na een laatste woord aan M. De Wae- genacre over tie school inrichting, werd dc zitting om 6 uur gesloten. Waarlijk eene welgelukte vergadering die, hopen wij, niet zonder gevolg zal blijven. 't Is ons onmogelijk te -luiten voor aleer uogmaals onzen besten dank te hebben ffbttflgd aan onzen onvermoeiba re» provincialen voorzitter M. Th. Van Hcuver-wyn. die dortr zijn welsprekend wóórd allen heeft vervoerd en terecht den held van den dag mag geheeten worden. Ecu artikel Onderwijzersbelan- gen, verschoven uit plaatsgebrek Wat was dc mensch der Onschuld schoon Hoe hoog in eer en heil zijn lot Hij hcerscht met koningsstaf en kroon Opal 't geschapene van God... Dat hij zijn koningslot behoud' Is aan Versterving toevertrouwd Door haar gehoed, door haar geleid, Bewaart hij zijne onsterflijkheid. Hij wringt zich, ach los uit heur hand. Verbeurt zijne erve en vaderland Gods kind. van dood en rampen vrij. Wordt Satans knecht in slavernij... En zie door goddelijke boet Wordt 's menschen zondeval vergoed. Wordt 's menschen zondeschuld betaald, Wordt op de hel gezegepraald. Het kruis rees op de Satan vlood 't Kruis zegeviert op hel en dood Doch wie boetvaardigheid verstoot Wordt nooit der zege deelgenoot. Versterving, leid ons langs uw baan Om naar ons heil-terug te gaan Wie volgt met u den weg van 't Kruis Vindt weer 't verloren vaderhuis Viert, Christnen, viert den Vastentijd Die'i wederspannig vlecsch Kastijdt Weest onderdanig aan de wet Die door de boet u 'l leven redt. Kan. Dr. Claevs. Van decs week beginnen wij met het schoonste spreekwoord van de wereld. '1 Slaat hier in Sint Marlenskerk boven het aitaar van de martelares de H. Barbara Vicitvim Veritas. De waarheid overwint de macht, 't Wordt hedendaags maar al te dikwijls anders gedacht, en vele raisonee- ren al zonder nog zelf geen latijn te kennen i'iiït vis veritatem 't Is met de macht dat men de waarheid moet plat leggen, en... ze zijn zoo leelijk verabuseert. Het deed Ons leed Dat men de witten I leeft weten zitten Ann de vijf huizen Om hem te pluizen. Als men dat nu toch bepeist, men spaart tegenwoordig niemand meer, zelfs menschen met een huishouden van zes kinderen. Hebben ze ginder op Erpe nu onzen braven piochcur Frans Herremans, hier uit de statie Aalst-Noord, hij doet soms eens den dienst van Pilatc, niet be stolen. Tusschen 22 cn 23 Februari hebben ze bij hem twee sloten opengebroken, en konijnen en eene hoen der gerobberd. Daar hebben wij lerzelfvertijd nog nen koerier van die kanten, met de goede tij ding dat het Zondag na de Hoogmis alge meene vergadering is van den Onderlingen Bijstand - Troost in Lijden gevestigd bij Karei Noël, Dorpplaats. Wij verhopen dat al de leden zullen aanwezig zijn. En van Ninove laat men ons weten, dat Let met E. H. Cobbaui ten vollef ajn dc beterzij is. Chaleke kwam ons decs weck dc complimenten doen. Maar wij en kosten niet weg, met al die changeering van di- stribuecring van ons blad. 't Is een heel werk dat gcenen naam cn heeft. Anders geen nieuws in die kontreën Chaleken Bah ze vertelden daar ondcrwcge, als dat er op den Burgtdam, op 't dak van de garenfabrick twee schaliedekkers werkten. Opecnsbrakener twee ribben en den eenen viel loos door het dak op den rand van nen ketel met ziedend water. Een geluk dat hij er niet in gevallen is. En met de konijnen is 't goed Extra. Bono. Ex celsior. Drij woorden die ik er express heb voor aangeleerd. Ach, menschen lief, alzoo een hon- deweer, en onze stad ligt in nen misera belen toestand Zwarten hoek, Esplanade straat... en Paperodcdries waar het toch zoolang al beloofd is geweest om de ba nen wat beter te leggen. Moesten wij nu tegen Rusland vechten men kan er een heel leger kozakken versmooren. Ónzen nieuwen arrondissementscom missaris blijft in de moelje liggen, 't En is er geen weer voor ook. 't Is l'hopen dat men er toch gcenen notaris zal van maken. En te Lede wat hooren wij van droe ve geruchten die menig hart hebben doen zuchten. Wij willende wonde zoo schielijk aan den braven veldwachter toegebracht, niet verder openen. Wij maken er enkel al lusie aan, om ons zeiven in de gelegenheid te stellen hem ons diepste medelijden te betoonen, even als met hem te doelen in den vreeselijken rouw die hem treft 't Was ook op Lede dat men landbouwer Bcelaert al zijnen porei heeft afgesneden, en den zelfden nacht brak men er in een ledig huis in d'Achterstraat, verbrijzelde er de ruiten, stampte de deur af en beschadigde men er de waterput. Echte vandalenstreek 1 - Daar zijn ze met eene depeche uit Burst. Wij drukken ze af in haar vierkant. Nieuws uit Burst. Dinsdag rond middernacht brand ontstaan in het mo lenhuis, alles is de prooi der vlammen gebleven, de bewoners door het gekletter gewekt, zijn haastig moeten i vluchten voor hun leven te behouden, er is verzekering. Merci voor d'attentie Ze komen goed af, nog al eenen uit... Heldcr- gem. Onze correspondenten en zien er niet meer op. Uit Heldergem met zijn pronk juweel van een kerk en met zijne zoetluidende klokken. Heldergem met zijn verstandig volk Waar onzen correspondent zoo wel wierd ont vangen, waar hij zulke gulle gastviijhcid genoot bij eenen waren volksvriend, die van geheel de gemeente wordt geëerbie digd en bemind. Heldergem dat reeds UV-J'VVItL UIL haar vierkant. m

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Dageraad | 1910 | | pagina 1