Onze goede Noorderburen.
Uit St-Nikolaas.
In Vlaanderen vrijl
Uit de Pers.
grendel voor de deur wordt geschoven.
Het is maar recht en redelijk dat lui, die
.-.oh schamen Belg te zijn en den Bel
gischen Staat hebben willen vernietigen,
beroofd worden van hunne burgerlijke
en politieke rechten die een eerlijk Bel
gisch burger geniet.
Velen vinden de laatste bepaling van
het wetsvoorstel niet streng genoeg. Zij
v» tv ij ten d<-n h.--. Y «nderveidê van toe-
ndheid ;.ms individu:, die, wetens
en willens en voor geld, hun Vaderland
hebben willen verbrokkelen, verzwakken
en verkoopen aan den vijand van het
menschelijk geslacht.
Daarom hopen de Belgische burgers,
dat het hier geen tweede uitgave zal zijn
van de vrijlating van bekende opkoo-
pers. handelaars met den vijand of door
politickers beschermde aktivisten van
naam, terwijl het klein garnaal' ter dood
veroordeeld wordt. Ook hopen wij dat de
regeering een stap verder zal gaan en
land- en hoogverraders van alle slach
eenvoudig uit de Belgische gemeenschap
zal stooten, door hen vervallen te verkla
ren van hunne hoedanigheid van Belg.
Hoe kraniger de regeering tegen die
slampompers zal optreden, hoe krachtiger
de Belgische natie haar zal steunen. Het
tegenovergestelde zou gebeuren in ge
val de heer Vandervclde, als behoeder
der justitie, al r.:- \<xi God:. water over
Gods akker moest laten vloeien en naar
slechten raad luisteren. Zijn partijgenoot,
staats-minister Colleaux, heeft- het hem
trouwens duidelijk in den Senaat gezegd.
Ik weet echter dat onze minister van
justitie een oog in hot zeil houdt voor
wat de aktivisten betreft. Dezer dagen
werd de overtuiging versterkt dat men
ze in Holland in de gaten heeft. Een
hunner was ter sluiks naar Belgie ge
reisd. Aanstonds was zijn reisje aan de
grens van uit Holland bekend, en be
doeld aktivist werd onmiddellijk bij zijne
aankomst in de stad zijner bestemming
verzocht een bezoek bij den onderzoeks
rechter af te leggen en de stad zonder
dezes toelating niet meer te verlaten. Dit
is een goed punt voor onze veiligheid,
onze politie en ons gerecht. Tot gerust
stelling van de eerlijke burgers kan ver
zekerd worden dat de waakzaamheid
streng is en dat loontje komt om zijn
boontje zal komen op tijd en stond, zoo
als dit zal blijken bij het proces van
Borms en Cie.
Hoe noodzakelijk, liet is dat do waak
zaamheid en de kracht van het gerecht
geen oogenblik verflauwen, blijkt uit het
geen in het Walenland |en voornamelijk te
Luik gebeurt. Net als in Vlaanderen,
hebben de aktivisten er ook het hoofd
opgestoken. Zoowel uit Holland, als uit
Duitschland, zelfs via Parijs, wordt die
beweging geldelijk gesteund. Men ver-
gctc niet dat een aantal Waalsche akti
visten ook naar Holland en Duitschland
zijn gevlucht, waar zij hun lijd niet met
de hengelroede in de hand doorbrengen
of de koeien in de weide zien grazen.
Daarom worden zij niet onderhouden
noch betaald.
Ir. VOpinion Wallon/ip werd dezelfde
opruierstaai gevoerd als in Oz^(Duitsch)
Vaderland, tot de militaire overheden
beide papieren in het bezet Duitschland
verbood. Dit was een harde tegenslag
voor beide papieren, die hunne klienteel
vooral onder de soldaten zoeken, alsof
zij een onmogelijke» pronunciamento
hoopten met soldatenraden en andere
russische flauwe kul.
De maatregel van den minister van
Oorlog heeft voor gevolg gehad dat
I'Opinion Wallonnevan den heer Colleye-
De Weerdt, 9edert een paar weken niet
meer verschijnt.
In de goecie stad Luik schijnt het akti-
visme op kookpunt te zijn, te oordeelen
naar het proza van zekere heethoofden,
die met een al te verdachten ijver, de
annexatie der Waalsche provinciën aan-
preeken, terwijl in Vlaanderen het Hol
la ndsch goud moet dienen om de an
nexatie van Vlaamsch België, Antwer
pen, Gent en de Kempische kolen inbe
grepen, bij Holland voor te bereiden.
Bemerkt men niet dat het fransch
spreekwoord Les extremes se tou-
chent hier wet herinnerd mag worden
Vlaamsche en Waalsche aktivisten mag
men in denzelfderi :\ik steken. Hun
gemeenzaam doel is ononderbroken de
Duitschc politiek van verdeeldheid en
vernietiging van België voort te zetten.
Een corn: pondera ie urt Keulen in het
Algemeen Handelsblad van Amsterdam
verschenen, enkele 'dagen 'vóór het on
derteekenen van den vrede te Versailles,
spreekt" van de belgische soldaten en
officieren als van barbaren, die er genot
in scheppen de duitsche bevolking van
het bezette gebied op de schandelijkste
wijze te verdrukken.
Arme, onschuldige Rhijnlander; f -Men
laat hun de belgische machienen en
grondstoffen, die ze bij ons gestolen heb
ben, niet rustig gebruike n en verbruiken...
Men doet hun cp/i deel van het gestolenc
vee en van de gestolene paarden terug
geven... En men heeft geen medelijden
met die huisvaders en moeders die wee-
nen als men hun beestjes... die ze reeds
zoo teeder beminden, uit den stal komt
halen om ze naar hun oude verblijfplaats
in het barbarenland België terug te voe
ren. Arme, schamele Rhijnlanders 1 Nooit
hebben ze een moeder doen weenen in
België I
De correspondent van het 'Alge-meen
Handelsblad is waarlijk een goeie ziel.
Misschien is zijn medelijden wel niet ge
heel onbaatzuchtig. Immers in een lijk
Rliijnland kunnen de Xlollandsche oor-
logswoekeraars betere zaakjes maken.
Iloe vriendelijk dc Hollanders tegen
over België, namelijk tegenover Antwer
pen gestemd zijn,, blijkt uit het oordeel
door het Algemeen Handelsblad geveld
over het ontwerp van een kanaal dat
Antwerpen met den Rhijn zou verbinden
Men weet dat Antwerpen HELAAS
- door een kortzichtige verkeerspoli-
tiek van de groote Duitsche industrie
groot geworden is. Doch dat men
dergelijke dwaasheden zal herhalen is
buiten gesloten.
Dat woord helaas toont hoe dc
voorspoed van Antwerpen voor de Hol
landers een doorn in hun oog is. Hoe
moeten zij de gulden tijden betreuren dat
de Schelde gesloten was en dat geen
zeeschip tot Antwerpen op kon varen
meer dan twee ecu wen duurde die toe
stand Wat mogen wij van een volk
verwachten dat tegenover België, vooral
tegenover de door en door vlaamsche
stad Antwerpen dergelijke gevoelens koe
stert
EEN REFERENDUM.
Als practische Vlamingen gaat de kliek
De Leenheer, Gorlée en C'®, te St-Niko-
laas een referendum inrichten, waarbij
de ouders, die kinderen in kostscholen
hebben, uitgenoodigd worden hunne
denkwijze te komen uiten, of zij begeeren
of niet dat hunne zonen en dochters het
Fransch aanleeren in de kollegiën en
pensionnaten. A la bonne heurc I Al de
ouders, zullen zonder aarzelen antwoor
den i« maar 't is om Fransch te leeren
dat wij ze naar het pensionnaat zen-
den, Vlaamsch kunnen ze genoeg zoo
min als Gorlée zullen wij van ónze
jongens koeiwachters maken
A propos, als de Eerw. Heer De
Leenheer dan toch zoo Vlaamschgezind'
is, waarom stelt hij dan niet voor al de
opschriften onzer betalende scholen, die
nu uitsluitelijk in 't FranscH zijn, door
Vlaamsche te vervangen? Nu is 't In-
stitut, pensionnat, externat enz. Hij
moet op dit kapittel, toch wel iets te zeg
gen hebben, denken wij. Maar dat zal
hij niethij zou op de kneukels krijgen I
In alle geval, we mogen dien Heer
verzekeren, dat het Gesticht der Broeders
Heronimieten, den wil der ouders zal
eerbiedigen en niet zal dansen op 't
fluitje van dien overdreven flamingant.
Eeji vader van familie
Nota van de 1Redactie.Onze corres
pondent, die in een oogenblik van op
gewondenheid schijnt geschreven te heb
ben, vergeet dat de flaminganten nu juist
beweren dat men met het. Vlaamsch
alleen verder 'zou kunnen komen, indien
het bestuur, het leger, het onderwijs,
totaal vcrvlaamscht waren. En feitelijk,
-in dat geval zou men zonder Fransch
wat meer kunnen worden dan koeiwach-
terpolitieagent namelijk, gemeentese
cretaris, onderwijzer, onderpastoor, ja,
relfs dorpssreneesheer Maar in den han
delIn de nijverheid In het bank
wezen? Niets, niets, driemaal niets Zelfs
moet een Vlaming tamelijk wel Fransch
kennen om de door Hollanders in 't Nc-
dèrlandsch geschreven handelsbrieven te
verstaan.
Advokaat Fuerison, ondervoorzitter van
den NaUonalen Bond te Gent, heeft aan
Het laatste Nieuws een briet gezonden
(28 Juni), waaruit wij de volgende regelen
overdrukken
w Ontelbare leden van onze middelbare
en werkende klassen zijn overtuigd dat
men verder gaat met Vlaamsch en
Fransch dan met hetVlaamsch alleen
Laat mij toe hier te herhalen hetgeen
ik aan M. Janson geschreven heb indien
gij twijfeltkom in onze vlaamsche steden
en dorpen; wij zullen u een menigte vaders
van tamilie aanduiden' die klagen over de
onvoldoende onderrichting hunner kinde
ren in de Fransche taalzij dingen naar
toestandsverbetering, naar uitbreiding der
opene loopbanen. Niemand heeft het recht
dien drang te miskennen, en het ware
bespottelijk zulks te beproeven namens
de... vrijheid.
Nevens de zuivere de ultraflamin
ganten die hunne wenschen om uitsluitend
het Fransch te verbannen niet verbergen,
zijn er die toegeven dat deze taal aange
leerd worde..., maar hoe en wanneer? Als
vreemde, bijhoorige taal, ^oo het kind tija
en de ouders geldmiddelen genoeg bevitten.
Als hun vader het wenscht moet aan
de kinderen, en bijzonderlijk aan die van
de. werkende klasse, dezelfde gelegenheid
en gemak gegeven worden om de Fransche
taal aan te leeren of om ze als voertaal te
gebruiken, als aan de andere belgische
kinderen. Dat is rechtvaardig, dat is demo
cratisch, dat is het middel om langzamer
hand de kloof aan te vullen tusschen de
zoogenaamde hoogere en lagere klassen
van onze bevolking; de plicht van onze
mee6tbemiddelden is het Vlaamsch te ken
nen, maar het is ook plicht in 't Vlaamsche
land de minbemiddelden aan te moedigen
om Fransch te leeren.
Ziedaar, achtbare Heer, de samen
vatting van honderde en duizende uitdruk
kingen der heerschende zienswijze in
Vlaanderen die zich betuigt met uwe leus
In Vlaanderen Vlaamsen door de onze
te vervangen In Vlaanderen vrij.
Het laatste Nieuws geeft op dien brief
een antwoord dat ongeveer hier op uit
loopt zoolang het Bestuur, het gerecht,
het onderwijs en het leger in Vlaanderen
niet totaal vervlaamscht zijn, kan van
vrijheid geene spraak zijn. Met andere
woorden eerst moet de vrijheid uitgeroeid
worden vooraleer ze kan bestaan. Zeld
zame logiek
Dat een Vlaming tot zekere betrekkingen
niet kan komen zonder Fransch te kennen,
vindt Het laatste Nieuws een inbreuk op
zijne vrijheid. Maar dat hij Engelsch moet
kennen om de geringste plaats te bekleeden
in het loodswezen te Antwerpen, te Gent
of te Oostende, dat maakt mets ter zaak!
Als het maar geen Fransch is
Waar is hun Vaderland Het
Vlaamsch-belgisch Verbond destijds in
Holland gesticht door Van Cauwelaert en
Hoste en thans herdoopt in Gentschen
Tak van het Vlaamsche Front d, belooft
H uit stambewust gevoel aan de Noorder
broeders (Hollanders) alle trouw en ge
hechtheid, allen bijstand en steun in het
handhaven hunner onvervreemdbare rech
ten (Ons Vaderland, 5 Juni, rubriek
Uit Gent Dat wil zeggen dat die
zonderlinge vaderlanders Holland zullen
steunen tegen België in alles wat de her
ziening der verdragen van i83tj betreft.
Prachtig werk
Kasteelheer en en kasteelhceren is twee.
Ter gelegenheid van de weigering van
den heer de Broqueville zijne kandidatuur
te Turnhout nog te -laten voordragen,
schrijft Ons Vaderland(23 Juni)Aan de
Turnhoutsche kiezers en aan onze Kem-
pische boeren vragen we om er eindelijk
eens geen kasteelheeren naar de Kamers
te zenden maar Vlamingen. De tijd van
de feodaliteit is lang voorbij.
Is de tijd van de feodaliteit óok voorbij
voor M. R. de Kerchove d'Exaerde, den
kasteelheer van Schooten? Hij is immers
zoo braaf voor de mannen van het Vlaam
sche Front.
Een nieuwerwetsche priester. Op een
stichtingsvergadering van Het Vlaamsche
Front te Brussel, beleefden de stichters
het verheugend leit dat een knap geeste-
lijke waarschuwde voor 't gevaar, dat
leljs uit de katholieke partij dreigt van
wege menschen die t Vlaamsche Front
(i in hun vaarwater zouden trekken (Ons
Vaderland, 2.3 Juni.)
Zonderlinge Frontmannen. Ons
Vaderland van zó Juni meldt de stichting
van een Vlaamschen Verbondtak te Avel-
ghem Dr M. D'Haese sprak als afge
vaardigde van de frontpartij. Weet ge
waar die heer D'Haese zijnen frontdienst
afgelegd heeft? In de vlaamsch-duitsche
Universiteit te Gent, waar Willem De
Vreese en O hem den titel van doctor in
de germaansche philologie verleend heb
ben, en waar hij voor een civiel prijsken
de eieren binnenspeelde die door de Duit-
schers opgeëischt, en aan onze zieken en
kinderen onttrokken werden.
Opruiing tegen Frankrijk. In zijn
internationaal overzicht van 27 Juni
schrijft De Standaard onder meer het
volgende
(i Wanneer dan dat mooie, marokijn
gebonden boek (het Vredesverdrag), met
alle goedkeuringen en ratifikaties gezegend
zal zijn, zullen we officieelen vrede genie
ten. En dan moet ge nog van goeden wil
zijn. Want in Frankrijk leeft men voor
't oogenblik in een roes van victorie. Men
spreekt er dus van 't omverhalen der Ger-
mania. Hunne visie is zoowat die van
le Roi Soleilvan Richelieu, en van Na
poleon.
Zooals men ziet, is het voor die mannen
nog altijd Frankrijk dat de ruststoor.der is.
Wij wedden dat Willem II een vermomde
Franschman was.
Geen Vrede ponder Recht. Onder
dien titel schrijft De Standaard (27 Juni)
een artikel dat eindigt met de volgende
woorden
Rechtvaardigheid alleen, onmiddellijk
en afdoende rechtsherstel voor het Vlaam
sche volk kan de gemoederen nog tot be
daren brengen, maar rust zonder recht is
niets dan een waanbeeld van onbeholpen
veiligheidsdiensten en van blinde regee
ringen.
Inderdaad het Vlaamsche volk eischt
afdoende rechtsherstel. De schoolwet van
1914, zooals zij in vele plaatsen toegepast
wordt, heeft feitelijk de vlaamsche volks-
kinders van het recht beroofd Fransch te
leeren op bekwamen tijd. De overgroote
meerderheid der vlaamsche ouders vragen
rechtsherstel op dat gebied. Zij willen niet
dat de belangen van hunne kinders aan de
belangen van gelijk welke taal opgeofferd
worden.
De vrees voor de waarheid Het Volk
van 3 en 4 Juli behandelt de vraag of
Vlaanderen tweetalig is. Het antwoord is
natuurlijk ontkennend
Op dat antwoord zullen wij in een vol
gend nummer terugkomen. Voor den
oogenblik zij alleen de pennesteek vermeld
op den schrijver van een thans onvindbaar
geworden vlugschrift Vraagt het Vlaam
sche Volk eene Vlaamsche Universiteit.
Het Volk noemt dat vlugschrift onvind
baar. Wel is waar heeft een groep semina
risten bij den eenen en den anderen boek
handelaar stappen aangewend, om bedoeld
vlugschrift onvindbaar te maken. Maar
gelukkiglijk zijn er nog enkele boekhande
laars welke die jonge broodroovers niet
schromen.
Ten andere van de i5.ooo exemplaren
die gedrukt werden, zijn er nog een paar
duizend beschikbaar. Er zal voor gezorgd
worden dat het onvindbare vlugschrift op
tijd en stond in de gepaste middens ge
vonden worde.
In afwachting kunnen de lezers van Het
Volk het bekomen tegen 3o centiemen in
postzegels, te sturen naar ons bureel.
Winkelstraat, nr 1.