il
SMIPJE SmEE
Legerhervorming,
99
Tweode Jaar i\> 6
Prijs per nummer 25 centiemen.
Ninove 5 Februari 1928.
Katholiek Vlaamsch en Volksgezind Weekblad
a. LyïSTIRüAM-LIMAtBE
Chineesche Toestanden.
Het Feest van den Paus.
door P;ml De Mout.
II
VOOR HET KANTON NINOVE
Postcheckrekening (R Luysterman n- 1862,54)
Abonnementsprijs
:j maanden fr. 3.50
0 maanden 0,50
1 jaar 12,50
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
T OO N EEL
Naar aanleiding van de opvoe
ring van Smidje Smee van De
Mont, te Aalst, op Donderdag 2
Feb.uari 1028 jl., zal het niet zon
der belang zijn hier een en ander
over dit stuk te zeggen.
Wie van ons kent het folkloris
tisch thema niet van het zwarte
Smidje, dat, op twee stappen van
de faljiet, zijn ziel aan den duuvel
verkoopt in iuil van werk en rijk
dom Het is van dit thema dat
Paul De Mont een dramatische
bewerking heeft bezorgd die overal
bij opvoering een waar succes mag
boeken.
We kennen nog andere versies
van dit legendarischgebeuren.maar
letterkundig en tooneelmatig staan
ze allen ver beneden dit nieuwe
stuk van onzen stadsgenoot.
Wat De Mont, in al zijn stukken
trouwens, bizonder kenmerkt als
tooneelman is zijn knap dialoog
dat als een knetterend vuurwerk
over en weer gaar, en doorsponnen
is van leuke, pittige, scherpzinnige
opmerkingen, die vooral in dit
jongste werk een waardevolle aan
deel hebben.
Een voorbeeld uit dit flinke aan
tal rake zetten
In tafereel I als Marie, de vrouw
van Smidje, aan 't jammeren gaat
over hjt finantieel verval van
't huishouden, merkt Smidje actu
eel op Troost u mensch met de sta
bilisatie waren we 7 toch kwijt. Nu hebben
we t ten minste nog zeif doorgebommeld.
En zoo gaat het drie tafereelen
door de eene zet volgt de andere
op, duwt de vorige weg,zoodat het
heele dialoog ten slotte, zooals ik
daareven zei, een knetterend vuur
werk wordt.
Wat ons in dit stuk vooral treft,
is de fijne vondst van De Mont,
waarbij hij Smidje zelf, zijn eigen
begrafenis laat bijwonen.
Dat zit zoo ineen. Als Smidje
gekomen is ophet kritiekgte oogen-
blik van zijn leven (.geen werk op
den winkel.geen zaad in 't baksken
meer, noodzakelijkheid om zijn
laatsten knecht af te danken, geen
ander vooruitzicht meer dan den
deurwaarder), wil hij nog eenmaal
kermis vieren met de Overschotjes
die hij, buiten wete van zijn Marie,
heeft weggeborgen. Dat kermisken
bestaat uit r een klutsken cognaceen
kruikje ouwe klare, [Uit 't fijn pak nog,
zooals ie opgehelderd zelf zegt een bottel
rhyntche en een ftesch pinard. Een Edam-
merken, een klomp Hollandsche en.ftver-
telseiken is uit, zegt ie plozofisch.
Aan die povere restjes van een
vroeger welvarend bestaan doet hij
zich, met zijn laatsten gast,Sander
een zielemis, zoodanig dat hij op
't laatste van 't festijn, smooidron
ken onder de tafel rolt.
Van te voren is Smidje reeds
u aan 't broeien geslagenzijn gekwelde
geest aan 't woelen. Met de bekrompen
stijfhoofdigheid weinig-geieerde menschen
eigenheeft ie zijn wrevel (tegen het
onverbiddelijk noodlot) gelucht en
zijn wrok vastgeklonken in sonore slag-
woorden, die hij mettertijd is gaan
slikken voor waarheidcomprimes en
al heeft hij, de sterk-gespierde, fel-
bespraakte stielman, orakel van de ge-
lagkamers cn licht van de buurt, zich
zonder strijd niet gewonnen gegeven of
zonder verbittering toch is hij na
al zijn prakkizeeren zoo verre ge
raakt dat hij maar een uitweg meer
ziet, nl. zich te verhangen.
Wanneer Smidje dan zoo zat als
een mossel onder de tafel rolt,heeft
hij dan ook geen ander gedacht
dan dat hij zich feitelijk aan een
balk in zijn smisse heelt opge
knoopt.
En DeMont ontdubbeltnu Smid
je Smee. Van den eenen kant krij
gen we het lijk van den Smid en
van den anderen kant zijn Ziel.
Deze sossie wordt waargenomen
door den duuvel die zich opvol-
gentlijk vermomend als Smidjes
Ziel een Lijkbidder«Sltm-
broeck (de concurrent en aarts
vijand van Smidje en* Sint-Jozef»
Zoo woont Smidje dan,of beter zijn
lijk,de begrafenis bij van zijn eigtn
zeiven, ziet er de valsche{doening
van zijn eigen vrouw, van zijn
laasten gast en van zijl familiele
den. Het «preekt natuurlijk van
zelf dat alles wat Smidje Smee
daar tusschen in zeif uitbrabhelt
door de anderen niet kan worden
gehoord noch verstaan, om de sim
pele reden dat,.. Smidje dood is en
alle verbinding tusschen hem en
hei or.dermaansche dal opgehouden
heeft.
De begrafenis in het stuk is eenig
mooi. Het spijt me wel dat de
plaatsruimte me niet toelaat dit
deel uit het drama over te drukken
Het zou anders wel de moeite loo-
nen, want dit tooneel is eenig in
onze theaterlitteratuur.
Nadat hij alzoo zijn eigen heeft
weten begraven, voelt Smidje toch
dat er moet iets gaan gebeuren dat
een ommekeer in zijn eeuwige be
stemming zou teweegbrengen.
Want,volgens de aloude opvatting
dat iemand die zijn ziel aan den
duuvel verkoopt, zeven jaar uitstel
krijgt, weet hij dat zijn zeven jaar
niet lang zullen duren en beseft hij
van den anderen kant hoe schade
lijk het voor zijn ziel zal zijn om
eeuwig verdoemd te worden. Hij
zal er dus iets moeten op vinden en
daarom za! hij Sint-Jozef die in
een nis in zijn smids is uitgesteld
te voet vallen. De duuvel is er
evenwel bij en stelt zich in de
plaats van Sint-Jozef en 'tis hij
die Smidje van antwoord zal die
nen.
Smidje, met een krop in de keel). Wat
moet er van ons geworden als onze patroon
ons in den steek laat
De Duivel (voor St. Jozef). Patroon
Heb ik dat gevraagd, of hebt gij mij dat
gemaakt 't Is niet genoeg man,met mijn
ooren s'.uk te bombardeeren met schietge
beden, als g'in de penarie zit...
Smidje Heb ik niet altijd mijn plich
ten gekweten
De Duuvel Stipt, als een verzeke-
ringspremie op 't eeuwig leven.
Ge zaat in de mis maar waarom achter
die dikke pilaar
Of denkt ge dat een voornoenslaapke
gediend was
Smidje Ik bewees hem toch eer. Kijk
eens, als 't processie was...
De Duuvel Natuurlijk, ge liept er in
met een flambeeuw, die ge zelf geleverd
hadt klandizie voor klandizie. En na alle
zegeningen een pintzoo kon ik het ook
volhouden,
Smidje terneer gedrukt). Ge moest
cok wachten tot ik verdoemd ben, om me
mijn zaligheid te geven... Weer opflakke
rend). En wie repareerde er uw autaar,
gratis
De Duuvel Nog spijtig dat ge met
Nieuwjaar de rekening naar den Hemel
niet zondt...
Smidje (7 hart in). Doe dan iets...
En zoo gaat het verder: de eene
hallucinatie na de andere, en ver-
strektdetijd.Totdat... Smidje Smee
bijkomt en rondom zich degeburen
zijn vrouw, zijn familie, zijn laat
sten gast, tot zelf zijn concurrent
Slimbroek ziet, die meenden dat ie
een beroerte had gekregen en Tant-
je Rika simpel uitmaakt dat ie al
leen een ferm stuk in zijn kraag
had
Maar dat roes heelt toch voor
iets gediend.De droom van Smidje'
die zijn zeven jaar uitstel op vijf
minuten leefde,heeft er hem boven
op geholpen. Zijn waanwijsheid is
weg. Hij is bekeerd, op en top be
keerd en zal zich in st onvermijde
lijke uit werken gaan. al ware het
zelfbij zijn concurrent, nu kunnen
schikken. Van de grootsprakerige
smid blijft er niks meer over
Se AAI WEL Dan z«gt hij tot
de omstanders en wijzend naar het
Sint-Jozefsbeeld dat even stille in
zijn nis stamt, besluit hij Die daar
Met «Smidje Smee» is De Mont
weeral een sprong vooruit op den
weg der roem en bevestigt hij eens
te meer het succes dat bij onlangs
in Parijs bij de opvoering van zijn
Télescopage heeft behaald.
TO. NEEL.
Onlangs weiden dank de bemiddeling
der Engelsche Marine eenige pries'ers uit
hun gevangenisschap verlost. Hieconder
een en ander uit hun ervaringen.
Van uit de vensters van hun gevange
nis konden zij de terechtstellingen gade
slaan. welke dagelijksch plaats vonden,
behalve gedurende vier dagen dat de
sloepen van de douanedienst ter reede
vooi anker lagen. Hun tegenwoordigheid
hield de communisten op afdoende wijze
van de tertchtsteliingen terug. De terecht
stellingen werden op verschillende tijden
gehouden en begonnen in alle dertien
administratieve centra van de Hoilukfung-
distrikten, Zij strekken zicb thans uit over
alle Sovjetdorpen, waar een organisatie
is gevestigd der Bolsjewisten.
De communisten dooden op eigen ge
zag, passen de terroristischemethoden van
de beruchte Tsjeka toe.... Men ziel de
slachtoffers soms bij troepen in optocht
door de straten voeren, met touwen door
ringen, door neus en ooren samengebon
den. Op Kerstmorgen werden dertien per
sonen terechtgesteld, negen mannen en
vier vrouwen Hen van de slachtoffers werd
beschuldigd vriendelijk voor de priesters
te zijn geweest Hen vrouw werd doodge
schoten omdat aij de Zusters van het Chi-
neesche Vcndelingenhuis had geholpen.
Deze vrouw knielde voor hare beulen neer
en smeekte om doodgeschoten te worden,
in plaats van onthoofd of op andere gru
welijke wijze ter dood gebracht te worden.
De vluchtelingen beweren dat in de
laatate twee maanden over alle districten
meer dan 150 personen dagelijksch wer
den terechtgesteld. De hoofden van de
slachtoffers sieren de muren van de hoofd
kwartieren der communisten, welke let
terlijk rood geverfd zijn. Bij elke terecht,
stelling wordt het volk gedwongen te
juichen, zelfs wanneer de slachtoffers
weerzinwekkende kwellingen ondergaan.
Toen echter de droeve optocht van pries
ters en zusters raar de gevangenis aan
ving, stonden de voorbijgangers vol eer
bied stil, vol vrees voor het lot dat hun
weldoeners wachtte.
De Hoilufungdistricten vormen het erg
ste centrum van de communistische
organisatie. Leden daarvan zijn meisjes
van 15 en jongens van 15 tot 18 jaar. Een
jongen van 1»', jaar stompte den Italiaan-
schen priester tagen de borst en zeide
Volg mij naar de gevangenis Om een
voorbeeld te noemen van de terreur in
Hoifung kan gemeld worden dat aan een
jongen van 18 jaar negentig terechtstellin
gen worden toegeschreven, aan een ander
dertig, terwijl een meisje er op pochte dat
zij minstens tien slachtoffers gedood had.
Den Zondag f2 Februari aan
staande, wordt de verjaring der
Kroning van Z. H. Pius XI her
dacht. De katholieken van gansch
de wereld zullen dezen verjaardag
vieren. De Belgen zullen weten
deze gelegenheid te baat te nemen
om den H. Vader hunne verkleefd
heid te betoonen.
ZITTING VAN DINSDAG
M. de voorzitter heeft lezing gegeven
%"an den brief van M. den eersten minister,
antwoordend op het schrijven der kom
missie betreffend haren wensch inzake
meedeeling van het Fransch-Belgisch ver
dedigingsakkoord. M. de eerste minister
herinnert er in zijn antwoord aan, dat ge
zegd akkoord zooa's reeds in de Kamer
werd verklaard, voortspruit uit een brie
venwisseling tusschen de twee betrokken
regeeringen die brieven, waarvan kennis
werd gegeven aan het Parlement,herhalen
dat het akkoord in niets schaadt aan de
volle opperheerschappij van beide regee
ringen. Dezen blijven volkomen vrij om te
oordeelen in welk'- omstandigheden de
konventie dient toegepast te worden, en
om hun militairen toestand te bepalen.
Belgie is bijgevolg alleen meester om
zijn legerinrichting en den diensttijd te
regelen volgens zijn eigen gedacht. Dit
verdedigingsakkoord is overigens niet het
eenige waarin Belgie betrokken partij is.
üns land heelt zich aangesloten bij htt
vergelijk van den Vokenbnnd, bij de Lo-
carnoverdrageniin welks raam het Fransch-
Belgisch akkoord bevat is), en die aan
Belgie zekere juist vastgestelde weaerland-
sche militaire verplichtingen opleggen.
M. Marcq heeft verklaard daarover voor
htt oogenblik geen opmerkingen te moe
ten maken maar een grondiger studie van
de kwestie zal wellicht naderhand de ge
legenheid bieden.
Uitleg van Generaal Galet.
Generaal Galet, antwoordend op de
opmerkingen in de vorige zittingen gedaan
drukte de meening uit voor wat betreft de
krisis der kaders, vooral voorspruitend uit
de ekonomische omstandigheden der tien
laatste jaren, dat men er voor moet zorgen
de voorwaarden der werving te verbeteren
en de goede officiers in dierst te houden.
Mits verwezenlijking van zekere voor
waarden, kunnen de ondeirichtirgsmid-
delen verbeterd worden.Maar ongerekend
dit punt, blijft het hoofdzakelijk dat de
noodige samenhang in het leger moet
verzekerd zijn
Die samenhang eischt een zekeren tijd
van gemeenschappelijk leven de tien-
maandendienst is te dien opzichte nauwe
lijks voldoende. Volgens het huidige s'el-
sel is de dekking niet ten allen tijde ver
zekerd de vermindering van den
dienstduur zou onvermijdelijk nog dien
toestand erger maken.
Als men slechts de behoeften beschouwt
van het onderricht, zou het misschien
mogelijk zijn voor een min of meer ver
wijderde toekomst een lichte vermindering
van den diensttijd vooruit te zetten maar
integendeel, zullen de andere elementen
van het vraagstuk niet toelaten dien weg
in te slaan.
De overste van den algemeenen leger
staf verklaarde stellig dat zijne houding,
zooals hij ze deed gelden, hem uitdrukke
lijk is voorgeschreven door het gevoelen
van de verantwoordelijkheid.
Inzake opmerkingen van meer bijzonde
re orde, heeft generaal Galet gewezen op
de noodzakelijkheid om in elk leger met
korten diensttijd streng iederen soldaat te
behouden in zijn gevechtseenheid. Dit
princiep beeft overigens aanleiding gege
ven tot de afschaffing der scholen van
onderluitenants. Die scholen brachten
praktischer wijze een verkeerde benutti
ging mee van de verstandelijke vermogens
welke ten dienste van het leger zijn ge
steld zij schaadden aan den samenhang
der eenheden en verergerden nog de on
voldoendheid der dekking.
KADER VAN ONDEROFFICIERS
Generaal Galet, handelend over de
vorming van het kader van onderofficiers,
is van meening dat aan de kandidaten de
zekerheid moet gegeven bij het vervallen
hunner dienstverbintenis eene burgerlijke
administratiebetrekking te bekomen, over
eenstemmend met hun intellektueel peil.
Hun diensttijd moet in aanmerking komen
bij het berekenen hunner burgerlijke
wedde. Hij wijst er verder op, als ant
woord op eenige hem gestelde vragen,
hoe het vliegwezen, niettegenstaande zijn
belang, niet kan uitgebreid worden dan
in verhouding tot de gansche legerinrich-
ting.
GEWESTELIJKE INDEELING
In antwoord aan M. Marck meent ge
neraal Galet dat de gewestelijke indeelfbg
de taak der kaders zou vereenvoudigen en
tevens de samenhoorigheid begunstigen.
Zij zal geen praktischen invloed uitoefe
nen op de snelheid waarmede de mobili
satie der dekkingstroepen zou plaats heb
ben.
De spreker namens den Staf. deelt de
grondslagen mede van een voorontwerp
houdende inrichting van gewestelijke in-
deehng,
M. Marck wenscht generaal Galet,
hoofd van den algemeenen staf, geluk om
zijne uiteenzetting over het vraagstuk van
de gewestelijke indeeiing, en verklaart
dat het voorontwerp met alle aandacht
moet onderzocht worden.
M. Housiaux vraagt naar de bezwaren
eigen aan de gewestelijke indeeling en
verzoekt voorlichting op dit gebied..
M. Marck verklaart, dat hij in ieder
geval, op den algemeenen regel der ge
westelijke indeeling de onontbeerlijke
prakBsche uitzonderingen zou aannemen.
Generaal Thirifay wijst erop dat de ge
westelijke indeeling groote moeilijkheden
zou ople\eren voor de genietroepen,
waarvan de samenstelling uit vakmannen
moet bestaan.
M. de Burlet wijst op het feit dat,
ingeval van konflikt, bepaalde gewesten
het ergst door den oorlog zuilen getroffen
worden.
Generaal de Longueville vraagt het
behoud van de huidige werfwijze voor de
ruiterij.
Generaal Jacques vreest dat uit de ge
westelijke indeeling moeilijkheden van
zeaelijken aard zullen voortspruiten, en
geeft de voorkeur aan het gemengd
dienststelsel.
Terugbrengen tegen goede belooning.
Zondag 2b januari werd in een herberg
onzer stad een boek vermist Uit het
simpel leven van Jef Soheirs.
De meênemer wordt verzocht het op de
redaktie teiug te brengen.tegen een goede
belooning.
DENDERKLOK
DAT 's MIJN YKIENI)
SMIDJE SMEE verkrijgbaar bij J. Vermaut
Lange Steenstraat te Kortrijk, Prijt frank.
SCHOLA CANTORUM
