B
De "Zwarte Kwestie,, op sociaal gebied.
Tweede Jaar Nr 21
Prijs per nummer 25 centiemen.
Ninove 20 Mei 1928.
Katholiek Vlaamsc/i en Volksgezind Weekblad
R. LUYSTiRMAN-ILiMAtil
LANDEN EN VOLKEREN
In de Vereenitjde Staten
De Voortplanting des Geloofs
in Belgie in 1927.
Dd Begroeting van
28 Augustus te Antwerpen.
In Mexico.
L a ti d bo u wbela n gen
VOOR HET
Postcheckrekening (R. Luysterman n- 1862,54;
KANTON NINOVE
Abonnementsprijs
3 maanden fr. 3,50
6 maanden 0,50
1 jaar 12,50
Drukker- U itgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
Op Ons Heer Hemelvaart van
dit jaar, was het "»7 jaar geleden
dat Zijne Heiligheid Leo XIII aan
de katholieken van den ganschen
wefeld zijn wereldbrief Rerum
Novarum stuurde, om aan de
machtbezitters en patroons hun
plichten tegenover hunne werklie
den aan te toonen, om den ellen-
aigen toestand der werkersklas
aan te klagen. Zijne Heiligheid,
in naam van de Heilige Kerk, en
als plaatsvervanger van Christus,
herinnerde de groote plicht van
naastenliefde en rechtvaardigheid
tusschen de standen, waaruit vrede
en geluk moet voortspruiten.
Ellendig was de toestand der
werkende klas. Werkdagen van lö
en 14 uren waren niet zeldzaam en
daarvoor werd dan nog een hon
gerloon betaald, zoodat de werk
man bij zoo'n ellendig leven, geen
brood genoeg had voor vrouw en
kinderen. Vrouven werden aan
werken gezet dat hunne krachten
te boven ging en absoluut met hun
gezondheid en hun vrouwelijke
waardigheid niet overeen te bren
gen waren. De patroons immers,
volgens de liberale theorie, moes
ten de werklieden maar zoo wei
nig mogelijk betalen en zich geen
zin» om het lot hunner onderhoo-
rigen bekreunen. Daartegen stond
het socialisme op, dat alle kapitaal
diefstal noemde en de werklieden
aanmaande tot opstand en revolu
tie tegen patroons en kapitaalbe
zitters. Reeds in verscheidene lan
den ook hier in Belgie waren
bloedige opstanden uitgebroken die
op meerdaneene plaats menschen-
levens eischten.
Toen stuurde de Paus der
Werklieden» zijn wereldbriei aan
de katholieke wereld. Hij kwam
als een ontlasting, een verpoozing,
een troost cp dit bange oogenbiik
en voorzeker zal de dag van het
verschijnen ervan, Ons Heer He
melvaart 1S!H met gulden letteren
in de geschiedenis van de sociale
beweging en ook in de geschiede
nis der Katholieke Kerk, geboek
staafd staan. Want al zijn reeds
zeven - en - dertig jaar verloopen
sinds het verschijnen van ditdiep-
christtlijk, diep-social en opbou
wend document, doch blijft het
programma erin vervat, steeds
nieuw en actueel.
De middelen door de encycliek-
aangewezen om 't lot der werklie
den te verbeteren, nl. mutualiteit,
syndikaat, het algemeene vere
nigingsleven met één woord, blij
ven steeds even noodzakelijk als
in IS9I, want het soiaal program
ma der beroemde encycliek isverre
van uitgewerkt. Rirum Novarum,
God zij dank, heeft reeds veel
verbeterering aangebracht, maar
de sociale vrede is nog altijd geen
voldongen feit. Er dient nog voor
geijverd er gestreden.
De feiten hebben bewezen dat
het socialisme onmachtig is om
den waren socialen vrede te bren
gen. Rusland alleen volstaat om
daarvan een overtuigend en wel
sprekend bewijs op te leveren en
iederen dag komen er nieuwe ge
beurtenissen net faljiet der socia
listische beweging aantoonen.
En dat zij die de broedermoor
den en de bloedige twisten in
Rusland op den hals van het com
munisme willen schuiven, maar
stil zwijgen, het socialisme leidt
immers tot denzelfden uitslag als
het communisme.
Alleen de volledige uitwerking
van het sociaal programma van
Rerum Novarum zal welstand voor
den werklitdenstand, verstandhou
ding tusschen de sociale klassen
en vrede op aarde onder alie men-
schen van goeden wille brengen.
Daarom moet de Maatschappij
teruggebracht worden tot Christus,
Die de Koning moet zijn van 't
Heelal, van rijken en armen. De
soci ile leering vervat in Rerum
Novarum is trouwens niets anders
dan de toepassing van Christus
leer over de liefde en de rechtvaar
digheid.
Zoolang die christelijke deugden
niet ten grondslag zullen liggen
van ons maatschappelijk gebouw,
zal het niet gaan. De Rerum No
varum viering is telkens een be
lijdenis van ons diep geloof in i
Christus, een openbare erkenning
van Zijn Koningschap en liefde en
een publiek tee ken van gezagser-
kenning aan den Pau.s van Rome,
Christus'Stadhouder op de wereld.
Alle klassen hebben er belang bij
en alle klassen moeten dus Rerum
Novarum meevieren.
M \RC.
voorloopig ideaa! dat ieder bisdom één
frank per hoofd zou opbrengen, en toch
is dat voorloopig ideaal niet onbereikbaar
en is het maar het minimum wat we aan
de Voortplanting zijn verschuldigd.
De flinke aanwinst van 5ö 0[Q op het
jaar '20 mag or.s ook niet blind maken
voor een beschouwing die minder stree-
iend is voor onze zelfgenoegzaamheid in
goud-frank berekend is de opbrengst van
Beigie in 1927 een weinig meer dan
300.000 fr. welnu de gemiddelde op
brengst van het werk ten onzent in de
laatste veertig jarar voor den oorlog was
300.0UO fr. We hebben dus nietteggn-
staande den mooien vooruitgang en de
aanhoudende missie-actie voor de Voort
planting de reeeie waarde van onze bij
dragen van vóór den oorlog nog niet be
reikt. Dat zal echter wel Komen, nu dat
alle leden in het vervolg ten minste vijf
frank als bijdrage zullen schenken en de
organisatie van het werk zich in alle pa
rochies uitbreidt.
Het is algemeen bekend dat onder al
de missiewerken het Genootschap te:
Voortplanting des Gelooi het voornaam
ste en het belangrijkste is. Nog onlangs
schreef Kardinaal Gaspari een brief aan
den Hoofdraad van voornoemde werk,
waarin hij het geweien van Z. H. den
Paus mededeelde: Zijn Heiligheid
drukt nogmaals den vurigen wensen uit,
zoo schreef hij, dat alle geloovigen z ch
in dat genooischap mogen laten inschrij
ven van dat hoofdwerk toch hargen
alle missiën af en ontvangen ;n gelijKe
mate volgens hun be boei": en al het noodi-
ge voor het onderhouden van missiona
rissen en catechister, voor de weeshuizen
en hospitalen, voor den ondeihoud van
den ecredienst en voor de vele andeie
noodwendigheden van den missiearbcid.
Goddank is dat werk in Belgie in het
jaar 11*27 merkelijk vooruitgegaan was
de opbrengst in 1926 een millioen 4b(J,<HX)
frank geweest, verlenen jaar klom zij tot
twee millioen 102,590 fr., da: is een
sprong van meer dan 760,000 fr. of een
vermeerdering van 50 Oj<j op de inkom
sten van het vorige jaar.
Tot die som hebben alle bisdommen
bijgedragen en wel met de volgende
opbrengsten
Jeugdverbond voor Katholieke Aktie.
De grootste betooging voor
Katholieke Aktie, die op 2(i Augu
stus te Antwerpen zal plaats heb
ben en waartoe de Vlaa.nsche
jeugd uit alle standen opgeroeper
wordt, gaat een «varen triomf te
gemoet. Ziehier in groote lijnen
het piogramma dat door het In-
richtingscomiteit wordt voorbe-
reid
's Morgens van 9 tot 11 uur, sec
tie vergadering om uur, Pon
tificale Hoogmis in het Stadspark
Om I uur, grootsche optocht. Om
I uur, openluchtvergadering op
het Arsenaalplein. Rond half vijf
zal de betooging geëindigd zijn,
zoodanig dat de vele speciale trei
nen die worden aangevraagd de
duizenden en duizenden jongelin
gen uit heel het Vlaamsche land
noz denzelfden dasr zullen kunnen
naar huis voeren.
Luik
Mechelen
Brugge
Namen
Doorn ijk
Gent
562.021 fr.
507,226
333 000
252.000
235 350
212.993.
Indien wij de opbrengst rekenen vol
gens 1 et getal inwoners van ieder bis
dom vinden wij dat Luik en Namen 0.-!3
fr. per hoofd f,even, Brugge 0,30 fr..
Doornijk O.löfr., Mechelener Gent 0,1M;
waaruit blijkt dat alhoewel wij een
schocne aanwinst beeken en fel vooruitge
komen zijn, we nog verre zijn van het
De ager.cie voar katholieke aktie t-
Quebec. Cai-idi, heeft me-deeling ont
vangen van een roeren l cokument u.t
Me.\ cu. zijnde een brief van eene Mexi-
caansche dame aan een harer CanaJeesche
vriendinnen. Dit ëokument laat vermoe
den hoe gruwelijk de vervolging in Mexi-
ko woedt en hoe heldhaftig de katho'ie-
ken er zich gedragen.
Deze briel iuidt Ik deel u mede dat
wij sedert den feestdag van O.L. Vrouw
van Zeven Weeën met onze eigen hand
mogen cornmuniceeren. Dit is eene toe-
gre\<ng cn gunst van uen H. ader aan de
ar-che katholieken, uit oorzake
va. „et klein getal priesters dat in ons
land nog overblijft Hoe groot is dus de
bewonderer.swaaidige liefde van den goe
den God voor de Mexicanen Wij kunnen
commurrceeren op eik uur van den dag,
want de agenten van de regeering zijn
dag en nacht te been. De katholieken be
geven zich 's namiddags bij de personen
die het II. Sakrament verbergen en com-
municeeren onder elkander, waarna zij
weer heengaan. Aldus kunnen de katholie
ken heel het land door. te Mexico zoowel
als in het kleinste dorp, de H. Communie
ontvangen.
De uitnioordingen van priesters hebben
nog geen einde genomen. Ondanks alles
hopen wij met vertrouwen in de barmhar
tigheid van orzen z oeten Zaligmaker. ij
verbergen een priester en dr.e Zusters
van het H. Kruis. Wij zijn gelukkig aldus
de H. Mis te kunnen hooren in ons huis,
wanneer de priester met moet uitgaan om
de zieken en de gebrekkelijken te biech
ten
Veel vooruitgang is er onder de
negers gemaakt,nochtans evenveel
blijft er te doen. De groote prikkels
spruiten voort uit de eenzaamheid
waarin men ze tracht te houden,en
j ook uit de verachting voor de
neger.
in I860 waren er 90 ojo, in 1870
80 ojo, in 1900 44 ojo, in 1910
50 ojo, in 1920 2-j ojo ongeleerden
boven de 10 jaar oud Feitelijk, al
de negers van 25 jaar ten minste,
kunnen allen lezen en schrijven.
t Is op het gebied van de ge
leerdheid, dat de zwarten het meest
vo ruitstreefden sinds 1881. De
Bianken hebben hun daarin gehbl-
pén, niet «leze uit 't Zuiden, (die
achtten dat de geleerdheid, den
neger verderft), mac r wel de Phi-
laniropen van 't Noorden zooals
Carnegie, Rockfeller, Slater en
Rosenwald, die den neger biblio
theken, scholen hebben opgericht,
studiebeurzen schonken, de zwarte
leeraars hielpen tot het voltooien
hunner studies
Nochtans de zwarten hebben
ook veei gedaan, stilaan namenze
de plaatsen der blanke leeraars en
stichtten belangrijke instituten n.l.
Tu°kegee Institute, door Boo
ker Washington met de finantieele
medehulp der andere zwarten ge
sticht.
In 1921 telde men ioO tijdschiif-
tev, waaronder vele kleine blaad-
jes.slecht opgesteld maar die noch
tans strekten tot de groepeering
der zwarten. Duizenden negers
vonden eene plaats in de Civil
Service
Ze beschikken tot heden over
55UOO kerken, wier onkosten uit
sluitend door de negers gedragen
worden.
Zij hebben reeds menige scho
len. kollegies, weldadigheidskrin
gen, weezenhuizen, en hospitalen,
voor het volgen der Hoogeschool-
studies teilen ze tot hiertoe ver-
schilüge, advokaten, dokters,
apothekers, enz. Meer dan IO0U
negers bekomen jaarlijks verschil-
lige graden in kunsten en letter
kunde, geleerden zelfs ontbreken
er niet.
De neger Grawille Wood kwam
tot nuttige uitvindingen op het
gebied van telephonie, Xatzeliger
vindt eene machine uit, tot het
vervaardigen van een schoen, C.
Wiiiiams doet deeerste chirurgische
werking op het menschenhart,
Carver ontdekt het onderpr dukt
der Arachieden, anderen zijn lid
der «Brittisch Royal Society of arts
Beeldhouwkunst, Schilderkunst,
Letterkunde, Poezië, Geschiedenis
De moeilijkheid hierin, spruit
uit den hoogmo d en de brutaliteit
van den blanke.
Men veracht den neger en doodt
hem. Duizenden negers hebben
slechts hun ghetto (I).
Een deugniet,komende uit Euro
pa, maakt zich rijk. de neger ter
oorzake zijner kleur wordt verwij
derd, ontmoedigd en men vlucht
zijn gezelschap.
Indien hij geen vooruitgang
n aakt, dan veracht men hem, in
dien hij vooruitstreeft dan haat
men hem, en wil men hem aan
houden. De Amerikaan aanziet den
neger als onderdaan op politiek
gebied.
Het «5th Amendment» van 1870
luidt als volgt.
Het stemrecht zal nog afgeschaft
noch begrena worden door de V.
S. of door een staat voor gelijk
welke rede van ras, kleur of voor
malige slavernij.
Edoch de toe epaste listen ver
wijderen den neger. Men eischt van
de kandidaten dat ze kunnen lezen
schrijven, dat ze eigenaar zijn en
de stemmingstaxe betalen, dat ze
een goede reputatie hebben, en dat
hun grootvader geen slaaf meer
was.
Edoch, de zwarten vereenigen
zich, hebben hunne hoofdmannen,
programma's endagbladen.die den
Blanke aanvallen. De hoofden de
zer dagbladen zijn ook van zwarte
mentaliteit. De meest gezochte zijn
de left wing Dubois, een oud
univetsitair van Harvard Hcoge-
school staat aan het hoofd,
Ze komen op tegen het f»it der
afzondering in de wagens der
spoorwegen van blanken en a co
loured people (gekleurden). Ze
zijn in verband met wel ingerichte
partijen van Liberia, Zuid-Afrika,
enz
De zwarte internationale bewe
ging heeft zich op die manier stil
aan ingericht
Mareus Gravey, voorzitter
Universal negro improvement
association zei in Augustus 1920
te New-York.
De tijd is gekomen voor de 40
millioen negers, Afrika weder te
eischen, niet om aaa Engeland,
Frankrijk en Italië te vragen wat
ze daar verrichten, maar om hun
order te geven, aanstonds Afrika
te verlatende bloedigste oor
log is nog in 't verschiet, deze
wanneer Europa hare macht zal
meten met deze van Azië, dan zal
het de gelegenheid zijn voor de
negers het zwaard uit de schede te
trekken, voorde vrijheid van hun
teergeliefd Afrika.
Pedrowitch.
)'t Vervolgt)
(1Ghetto. \V:jk dea negers voorbehouden.
Een moestuin in den Zom**r.
De moestcelt ia eene intensieve teelt bij
uitmuntendheid; hrt eene «eg, het
an..ere ia de j laats, en alnju wecitrom
zoo vroe tijd g mogelijk \v<-g, steeds de
hoogste opbrengsten, de beste Hoedanig
heid ten doel.
In den Herfst en in den Winter alsmede
in d^ Lente, wordt eene ducMige stal-
mesibemesting toegepast, verder gedu-
Jyê°
>i
BENBERHLOK
Rerum Novarum
O <->
