I
GEZELLE-AVOND
ALLES OM ZEEP.
<;o.\<,o
Loonboekjes.
Vierde Jaar J\r <2
Prijs per nummer 50 centiemen,
Nfnove 12 Januari 1950.
Katholiek Vlaamsc/i en Volksgezind Weekblad
R, LUYST£RMAN-ILlMAI!Rg
STAD NINOVE
HENDRIK BULTERYS
JEANNE WASSENAER
De wonderbare levenstocht der
Automobielindustrie
Landbouwbelangen
8
Eei\ exemplaar 0,80 fr.
VOOR HET
Pogtcheckrekening (R Luysterman n- 1862,54)
KANTON NINOVE
|Abonnementsprijs
J.'i maander. fr. 4,00
G maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
HandeUreglator Aalst n- 1093
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.j
OAVIDSFONDS
Op Vrijdag 17 Januari 1930, om 7 1/2 uur 's avonds
stipt, lokaal der St. Jorisstraat, zal, op uitnoodiging van
het Davidsfonds, de heer
Laureaat van het Conservatorium van Antwerpen,
een
geven, met de medewerking van Mejuffer
uit Antwerpen,
PROGRAMMA
Inleidend woord Guido Gezelle in zijn werk.
I. Declamatie Keus van stukken uit Dichtoefeningen. Kerk-
hofbloemen, Gedichten, Gezangen en Gebeden,
Liederen, Eeredichten en Reliqca.
II. Declamatie: Keus van stukken uit Tijdkrans, Rijmsnoer,
Laatste Verzen.
Tusschenin Aangepaste muziek
vax Peter Bf.noi i
De declamator BULTERYS staat Nederland en Vlaanderen door
bekend als een allereerste kracht, en de muzikale begeleiding
van Mej, WASSENAER zal zijn voordracht nog veel aantrekke
lijkheid bijzetten. Ingangsprijs 2 frank.
De avond is bedoeld als een VOLKSHLTLDE aan Guido Gezelle,
onze grootste Dichter, wiens eeuwfeest in 1930 valt.. Eenieder, die
Vlaamsch voelt, moet het dan ook als een plicht beschouwen tegen
woordig te zijn.
Bij bemiddeling van De Dinderkl^k nemen wij de gelegenheid
te baat al de tooneelspelers en speelsters, die met zooveel kunst,
Zondag en Maandag o en (i Januari 1930. de gevierde revue Alles
om Zeep wisten op te voeren, te bedanken. Hunne bereidwillige
medewerking heeft er vast en zeker veel toe bijgedragen om het
reuzensucces dat deze twee opvoeringen zijn te beurt gevallen,
te bekomen. Immers twee dage te reke mocht er met gesloten
bureelen gespeelt worden. Een feit dat zich wellicht nog
niet ééns alhier heeft voorgedaan.
Wij durven stellig verhopen dat, in dergelijk geval, we nog op
j.e w®'w^^en^heid zullen mogen rekenen en hedanken nogmaals
die offervaardige krachten heel hartelijk.
Het Bestuur van den Katholieken Middenstandsbond
van Ninove,
De derde opvoering van Alles om Zeep is een triomph ge-
J we^st. Bomvolle zaal Uit de omliggende gemeenten waren tal-
e, estroom i nj, tofschouwers opgekomen aangetrokken door het enthousiaste
aan zijn
kunnen
De Redaktie is zoo gelukkig
trouwe lezers de reisnota's te
overdrukken van onzen stadsgenoot Dr
H. die op 11 Oktober verleden jaar in
Tshumbe aanlandde. Ginder in 't hartje
van den Congo. Hij was vertrokken* uit
Antwerpen op 16 Juli. Dus 2 maanden
reis (met een maand oponthoud te Kins
hasa
Volgend dagboek begint bij het vertrek
uit Leopoldstad, de hoofdstad van de
Congo, van waaruit hij dieper moest,
binnenland in, de stroom op,een 1200km
verre.
16 SEPT.
't Was 10.30 in de voormiddag, stik
kend heet dat de warmte te spelan hing
over de wegen en over de daken, als de
scherpe si reen van de BERWINNE
door de lucht sneed en de loopbrug opge
draaid werd dat was de allerlaatste scha
kel die mij nog eenigszins een beetje aan
de beschaafde wereld verbindt
eens Kin voorbij is alle snelle verbinding
met Europa afgebroken. Nu ga ik de wa
re echte Congo in, in al zijn naaktheid en
ai zijn ruwheid.
Terwijl de boot langzaam van de kaai
en wegglijdt, staan er enkele iare blanke
zakdoekenzwaaiend ten teeken van af*
scheid en van goeie-reis wenschen daar
om zal ne neger zijn pagne wel uitdoen
om er ook mee te kunnen zwieren en wui
ven als met een vlagge,.. en dan zal hij
daarbij nog roepen tegen de sterren op om
er nog meer efftct bij te zetten.
Terwijl in de verte de Leopoldsberg
aebter de punt van Kalina wegschuift, ko
men de 8 hooge T. S. F. pylonen van
Brazzaville hoog in de lucht uit te steken
achter het eiland Bamu. Uren larg blijven
ze zichtbaar binst we over de formidable
groote Pool (Stanley-Pool) varen. Op deze
plaats heeft de Pool zoo ongeveer een
breedte van 25 tot 30 kilom. Rechts varen
we dicht bij de oevers waar hooge bergen
als uit't water omhoog rijzen, links be
nevelen ze weg in de verte van de over-
heete waterlucht.
't En is natuurlijk allemaal i geen water
die Pool veel eilanden en eilandjes maar
nog veel meer zandbanken, hetgeen ge
makkelijk uit te leggen is. door het plots
verbreeden van den stroom, dus ook ver
tragen van de strooming, en neerzetten
van zand. Hoe de boot daar tusschen die
zandbanken, en eilandjes draait en laveert
is ongelooflijk en toch vindt hij er zijn weg
alhoewel het een zwarte stuurman is, met
een blanke kapitein. Begrijpelijk ig het
dan ook, dat er alle jaren nog al eenige op
't zand blijven zitten, voor twee a drie we
ken. 't Meest gevaarlijke tijdperk is na
tuurlijk deze, omdat 't water nu 't laagste
staat in het droog seizoen.
't Is daarom ook dat omtrent alle booten
die op de binnenwaters varen, platte boo
ten zijn, stern-wheelers genoemd, om
dat ze voort gedreven worden door palet-
wielen, zooais die van St. Anneken, maar
van achter in plaats van op zij, dit om
wille van de boomstrunken, die soms hee
talrijk de stroom afvaren. Nooit hebben
die booten meer dan 2 meters diepgang,
de Berwinne heeft er maar 1.10 m. en :e
genwoordig zijn er in constructie die maar
55 ctm. zullen hebben. Ik bad de gelegen
beid samen niet de ingsnieur, die de plan
nen van deze boot gemaakt heeft, hem
heelemaal af te gaan. Ik heb feitelijk ge
weldig veel chance gehad, want dit is de
eerste maal dat zoo een boot die enkel en
alleen voor passagiers is ingericht, vaart
't is zelfs zijn proefreis want had er zoo
veel volk niet geweest voor de Kasai deze
had heelemaal leeg gevaren, (enkele uren
vóór cns was er al een eerste boot ver-
vertrokken), De Berwinne is als volgt in
gericht (met die détails zult ge zien dat
bet toch neg zoo erbarmlijk niet is op de
Congo te varenmaar 't was vroeger
wat anders
1° fond de cale voor de bagage zoo
laag dat er geen mensch kan in recht staan
schrikkelijk warm en vo! moustieken,
maar dnar moet bijna nooit niemand
in afdalenen 't zijn dan nog de
boy's.
2° eerste dek dat maar oO ctm, boven
water is bevat ketels en stapelplaat
sen voor brandhout, (er wordt zoo
maar 200 a 300steien hout per dag
verstookt), de machieneries, slaping
voor zwarte, alsook voor een koppel
koebeesten, verpleegzaal voor de
- zwarte werkers, dynamos voor ver
lichting en verkoeling, waterpompen
voor waterleiding,
3o tweede dek met al de kabienen van
eerste en tweede klas (waar geen ver
schil in is), een groote belvedère voor
aan. 4 badkamers, 6 douohen en een
heel serie W. C. (48 kabienen)
4o derde dek met 12 luxekabienen,
ieder zijn badkamer, de woonst van de
kapitein, een groote ofte drankgele-
heid met phono, een groote eetzaal
waar plaats is voor 100 man, daarach
ter keuken met drinkwaterréservoirs
en filters en frigo en magazijn.
Heel dat boelken is met een dubbel dak
overdekteen inconvenient is er aan dat
alle kabienen voor twee man zijn, maar
ze zija toch heel frisch, met een ventila-
teur voorzien (maar juist boven de ketels
is 't om te smelten).
De ingineur waarvan hooger sprake heb
ik leeren kennen in Kin, doordat het Fony
Belpaire (die nog in Ninove gewoond
heeft) was die mij aan hem voorstelde ais
zijn kozijn en ook tevens schoonbroer van
prof. Van Gehuchten van Leuven.
In de namiddag varen we de Pool uit
om in de «chenal in te varen. In plaats
van
er hier maar 400 a 500 meters meer, maar
hij haalt het in de diepte, die hier van
150 tot 180 meter is. En met de geweldi
ge strooming die er is, doen we maar 8 k.
per uur. Reken eens uit wat voor een ko
lossale massa water daar moet doorvloeien
Die chenal is feitelijk maar een versmal-
ling tusschen twee bergketens en heeft
een lengte van rord de 200 k!m. ver tot
aan Kwamouth
In de chenal weinig interessants tezion
Geen groen, geen boomen, enkel met
zandbedekte rotsbergen.
Om 6 uur valt de avond, kwaart na 6 is
t donker, en w» vnrr"-«•»««•*-want hier is
goor, .oor zandbanken 't is ook
de eenige nacht van heel de reis dat er zal
ge varen worden. De zon is achter de ber
gen weggevallen, een koel windeke is op
gestoken. Hier en daar pinkt reeds een
sterreken...; plots stop, de groote phare
is uitgegaan een court-circuit.
Na het avondeten zat de maan met hare
rosse gloed over het water,en lei tusschen
die twee zwarte bergmassas een lange
streep van zilveren licht als de panne
gerepareerd is gaan we verder, en snijdt
de scherpe punt van de Berwinne die lan-
ge zilvere mar.estreep in twee gelijke helf
ten. 't Vervolgt.
relaas dat
de
15
Sedert 1 Januari 1939, zijn
voorschriften van de wet van
Mei 19)29: op de vergoeding der
schade voortspruidende uit ar
beidsongevallen in voege getreden.
Volgens artikel 2 van zelfde wet
zijn de ondernemers gehouden aan
elk hunner onder toepassing der
wet vallerde wuklieder leerjon
gens oi beambten een boekje uit
te reiken, waarin namelijk het be
drag van de verleende loonen en
uitkeeringen dient vermeld.
Zulke loonboekjes zijn verkrijg
baar bij den Sekretaris van den Ka
tholieken Middenstandsbond. Burcht
straat, 5, Ninove.
25 exemplaren ü,75 fr. »t stuk.
Statistiek en Besluit
Wanneer wij de annalen der automo
bielindustrie doorbladeren, dan staren wij
met verbaasdheid, den zoo vroegzamen
bloei eener zoo jonge industrie aan.
Op een tijd van 30 jaren, heeft zij de
gansche wereld veroverd en, hare immer
groeiende voltrekkingen hebben de klein-
geloovigsten verwonde:d.
Laten wij nu eventjes in cijfers, dien
wonderbaien levenstocht volgen
U. S. A. telde
In 189» 14 autos
1890 800
1900 1800
1904 14.000
over de eerste opvoeringen werd gegeven
Laat ons toe de aandacht te vestigen op de edelmoedige han-
wijze van den Katholieken Middenstandsbond van Ninove Het
bestuur heeft er niet eens aan gedacht het wondervolle succes
der revue ten eigen voordeele uit te baten. Spontaan werd de
opbrengst der derde opvoering ter beschikking gesteld aan de kerk
van den Burchtdam. Een hartelijk dank u daarvoor
Dank ook aan het huidige tuoneelgezf Ischap dat zoo bereid
willig als belangloos optrad! Het leve lang!
Ook de bevolking van Ninove die ons zoo gulhartig onthaalde
zeggen wij van harte dank.
De Kerkraad van St. Theresia.
1906 105.900
1913 1.194.262
1914 1.625 739
1915 5.000.000
1922 10.000.000
1927 20 '230.429
Men schat dat een auio na zeven jaar
dienst, buiten gebruik dient gesteld. Dit
leidt dus tot een jaariijksch rebut welker
hoeveelheid, naarmate de opbrengst der
auto vervaardiging, ook geklommen is.
Zoo "inden >vij als rebut
In 1916 175.000 stuk
1920 410.000
1923 1.133.000
1926 1.543.000
Wanneer wij deze beide statistieken in
verband stellen, dan komen wij tot liet
eenvou :ig besluit dat Amerika (U.S.A.)
1 auto per 5 personen bezit.
Indien wij, daarentegen de Engelsche
productie op den tweeden rang noch
tans der wereldpioduceerdeis - dan vin
den wij eveneens, fabelachtige getallen
Z. b. telde Engeland
560.057
in 1922
1923
1924
1925
1920
1927
1928
662 209
792 942
927 868
1.066 831
1.186.920
1.209.333
private rijtuigen
au.ocar- en bus
vrachtautos
In verband met de Engelsche bevol
king, komen wij tot htt vereenvoudigd
getal van 1 auto per 34 personen.
Het produktiecijfer van België is 6500
auto's
Wij hebben als invoercijfer 4567 auto's
en als uitvoercijfer 2875 auto's.
Ons lokaal verbruik bereikt 8192 auto's
t. t. z. dat België 1 auto per 73 personen
telt.
Na deze beschouwingen komen we na
tuurlijk tot deze vraag
Welke is in woorden, den huidigen
staat dezer belangrijke nijverheid
Naar wij lezen in het Tim s Trade Sup-
plement zcu de Amerikaansche productie,
laar maximumcijfer bereikt hebben. Al-
roewel verre van nietig is bare opbrengst
streng beperkt
Welke is de beteekenis dezer vaststel
lingen
Sinds verscheidene jaren reeds foice^rt
de automobielnijverheid haar produktie
cijfer. Zij houdt geen rekening meer van
de verbruikingsmacht der inaikt.
Dit jaar zelfs, heeft ze bare vorige re-
kords geklopt. Maar de stock is veel te
groot. Banken en Kredietvennootschao-
pen, kunnen moeilijk nog deze kostelijke
iinmobilisaties vergelden. Zoodus staan
de produceerders voor de verplichting,
hunne waar met weinig winst, ja zelfs met
verlies, op de markt te sturen.
Bij elke nieuwe handelsoefening beslui
ten de fabrikanten hunne opbrengst te
vermeerderen, ten einde den inkoopprijs
van iedere eenheid te verminderen. Soms
slagen ze daarin, maar dan is het ten
koste eener overproduktie, die dan haar
weerslag op den verkoop zwaar uitoefent
en.gevolg Pe produktie valt wederom
stil, de inkomprijs gaat aan het stijgen,
en wij kemen terug op ons eerste punt
de vorige bekomen spaarzaamheid is ver
dwenen.
Het maximumcijfer der produktie is dus
bereikt wat valt er nu te doen r
Zal men de nijverheid, een lijd lang
stilhouden
Zou men niet beter doen, de prijzen op
iedere voituur te verlagen
Geen enkele van beide oplossingen zou
door een" winstgevende kracht de krisis
ver wij Jeren.
Amerika heeft zich tot Europa gewend;:
General Motors Co, and Ford motor
Co, hebben huorie bijhuizen uit Duitsch-
land, Engeland Belgie, Italië, Denemar
ken, Zweden, Spanje, met dien te veel
gevuld
Ford, heeft een aanvaard voorstel aan
Rusland gedaan, en vondt op die manier
een jaariijksch uitvluchtsel voor 15 000
auto's.
General Motors Co, heeft de groote
Duitsche Opdnijverheid aangekocht, ze
vernietigt en hare overproduktie komt
in Duitschland terecht.
Nochtans, spijts deze sluwe en machtige
taktiek, blij11 het vraagstuk deels onopge
lost. Het tweede deel dezer oplossing is
alleenlijk te vinden, in de vermindering
der inkomprijzen.
Als besluit, staan wij dus voor het feit,
eener zware prijsvermindering, op de
auto's uit Amerikaanschen oorde.
P. V. w.
Winterbemestingcn
Het naiaar en den Winter zijn het best
geschikt voor de toepassing der mineraie
bemestingen. Ongelukkiglijk wordt dat
nog te veel over het hootd gezien. Al ledig
komende land wordt dan met stalmest be
mest voor zoover de landbouwer over stal
mest beschikt, en dat is eene uitmuntende
doenwijze tegen de Lente is de stalmest
verteerd, de grond ligt los en vruchtbaar,
dus ;n de beste voorwaarden voor de len-
tetetlten
Gelijktijdig met de stalmestbemestingcn
raden wij aan de fosfaat en potaschbtmes-
O
-«V .36, Ai
Al
