BI
De wet op het Taalgebruik in het leger
Vierde Jaar N* 21
Niiiove 2a Mei 1930.
Katholiek Vlaamsch en Volksgezind Weekblad
VOOR H ET KANTON NINOVE
et. LöfSTIRIiAlfl-LIIlAïeti
Het niew Alkoolregiem,
Kunst in Kleederen koopen
Landbouwbelangen
Missieaiews,
Zie Stad en Omliggende
P rijs per nummer 30 een Or men
Abonnementsprijs
3 maande. fr. 4,0()
C maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker-Uitgever
NINOVE, Koeipoortstraat, 10, NINOVE
Handelsregister Aalst n- 1093
Aankondigingen
Gewone per regel 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
M. de Broqueville, minister van
Landsverdediging, komt aan alle
militaire overheden onderrichtin
gen te zenden voor de toepassing
der wet op het taalgebruik in liet
leger voor wat betreft de onder
richtingen der troepen en der ka
ders.
De bijzonderste bepalingen dezer
onderrichtingen zijn
De soldaat zal volledig onder
richt worden in zijne moedertaal.
Te dien einde worden de soldaten
in taaieenheden gegroepeerd. Die
eenheden zullen niet beneden het
belang van de kompanie ol over
eenkomende eenheid staan.
De betrekking der militaire over
heden met de onchrofficicien, kor
poraals, brigadiers en soldaten,
en omgekeerd, zullen geschieden
in de taal van hunne eenheid.
De bevelen in den schoot
der elementaire eenheden (kom
panie, eskadron, batterij, enz.)
zullen uitgevoerd worden in de
taal van de betiolien eenheid. Van
af het bataljon (gioepi zullen de
bevelen in het Fiansch gegeven
worden, deze bevelen zich niet
richtende tot lagere kaders en de
soldaten, maar tot de officieren
die het bevel voeren over de kom-
panles, eskadrons ol .batterijen.
Fiansch wordt gebruikt in de
dienstverslagen tusfehen officieren
van het aktiel leger. Vlaamsch
wordt gebruikt in de dienstbetrek
kingen inet de lagere reseive offi
eieren, die hunne instructie in die
taal ontvangen hebben, tenzij zij
den wensch uitdrukken de Fran-
sche taal te zien gebruiken.
De toepassing der wet heeft de
vertaling der reglementen noodig
gemaakt, die rechtstreeks betrek
king hebben op het onderricht der
lageie kaders en van den troep.
De vertaling der kemmandos zul
len in deze reglementen voorko
men.
De briefwisseling der militaire
overheden met de burgerlijke over
heden zullen geschieden in de taal
voorzien bij art één der wet van
Juli jyj-iop het talengebruik in
bestuurlijke zaken.
In hunne briefwisseling met de
bewoners der Vlaamsche gemeen
ten gebruiken de militaire overhe
den de Nederlandache taal met
de bewoners van het overige deel
van het land, gebruiken zij de
Fransche taal. tenzij de belang
hebbenden het anders wenechen.
Bijzondere onderrichtingen zul
len gezonden worden tot de be
velhebber» der regimenten, die
Duitsch-talige eenheden zouden
omvatten.
Er wordt eene Duitsche eenheid
voorzien namelijk een kompanie
voetvolk te Eupen, eene kompanie
vervoerdienst te Elsenborn en een
batterij 3e artillerie.
M de minister besluit als volgt
zijn rondschrijven aan de militaire
overheden
De TOEPASSING.
De voorschrilten die het vor-
werp uitmaken van dezen om
zendbrief zullen toepasselijk zijn
vanaf de inlijving der klas van
PJ3P.
De korpsen en afdeelingen gar
nizoen houdende in het Vlaamsche
deel van het land, in Brabant of
in Luik, zullen gedeeltelijk of ge
heel Vlaamschspiekendc eenheden
omvatten.
Officieren en gegradeerden moe
ten er zich in geweten op toeleg
gen om de voorschriften van de
wet op het talengebruik in het le
ger volledig toe te passen.
De geest van nationale eenheid,
die de parlementaire beraadslagin
gen heeft geleid, zal voorzeker
weerklank vinden in het leger,
waarvan de kenspreuk is en blijft
Eendracht in den eerbied voor
de rechten van allen.
De ministers hebben Maandag
avond hunne wekelijksche raad
vergadering gehouden. Een groot
deel van de beraadslaging werd j
besteed aan het onderzoek van
het ontwerp betreffende het nieuw
alkoolregiem. Men weet dat een
bijzondere extra-parlementaire
commissie de hervorming van ons
alkoolregiem langdurig heeft in
gestudeerd, en een voorontwerp
van hervorming heeft opgemaakt.
Het ia dit voorontwerp dat door
de regeering onderzocht werd.
Ziehier de voornaamste punten
uit het ontwerp
1) Het alkoolgehalte des geest
rijke dranken aal mogen verhoogd
worden van 1? op 18 graden
2) De alkoclhoudende bieren
vallen niet onder de toepassing der
wet, op voorwaarde dat de bieren
niet boven de 8 graden gealkoli-
6eerd zijn
3) De wijnen en likeure.i van
Belgische bereiding worden gelijk
gesteld met de uithatrr.ache wijnen
en likeuren
4) De verkoop in 't klein zal
voortaan mogen geschieden per
liter, in plaats van H liters, met
minimum van 50 centiliters
5) De alkoolhoudende dranken
zullen voort mogen verkocht wor
den in de kruidenierswinkels, zoo
wel als in de likeurwinkels
6) De openingstaks van winkels
van alkoolhoudende dranken zal
op het huidig bedrag behouden
blijvén, hetwelk ala een maximum
zal beschouwd worden
7) Een eeiste overtreding zal
met eene voorwaardelijke veroor
deeling gestraft worden.
Er is spraak geweest dat er in
herbergen op zekere uien van den
dag alkool zou mogen geschonden
worden, en dat men ook likeur zou
mogen opdienen in de restauraties
na de middagmalen De kommis
sie heeft over dezr laatste pu ten
langdurig geredetwist, doch ten
slotte werd beslist de regeering te
verzoeken deze uitzonderingen aan
de wet niet te dulden.
Er werd ook voorgesteld dat de
herbergiers voortaan alkool in
hunne private woonkamers zouden
mogen bezitten, dcch de regeering
is niet geneigd wijziging te aan
vaarden.
Het onderzoek Z3l later voortge
zet worden.
De kuns: om werkelijk go»d te kunnen
koopen i* een der bes'e eigenschappen
van de bedachtzame en piaktische vrouw.
Geid uitgeven, dat ii geen kunst. Hst
verdienen dat ia de groote n.oeilij-theid
Het geld, goed, zui-g en verstandig
gebruiien dat ia riet zol gemakkelijk «Is
het vei-n wellicht toeschijnt.
Zuinig zijn wil niet altijd --eggen goed
koop koopen. soms toont men zuinig te
zijn door iets heel duurs te hooper om
dat daardoor de kwaliteit in aanmerking
komt zoo kan men verkwisten! zijn
door z.ch iets heel goedkoops aan te
schaffen. Maar het is niet voldoende
dat een huisvrouw tracht zuinig te zijn
en niet onnoodig geld uitgeeft, zij moet
er tevens goed op letten, hoe en waar
aan, ze haar geld uitgeeft, en of ze een
maximum aan waarde ervoor in iuil krijgt.
Alleen op uitverkoopen koopen is met
goed, want men kan er zijn goede-,
smaak mee inboeten en de gelegenheid
brengt er ons. toe, zonder dat we het
van plan waren, nuttelooze inkoopen
te doen.
Een vraag die dikwijls gestild wordt
Is het beter zijn kltederen door een
naaister te laten maken of ze gemaakt
te koopen
Wanneer men juist passende kleederen
kan koopen, alleen op die voorwaarde,
want als men gevaar loopt een mantel
of japon te hebben, waar men tijd moet
aanbesteden om er veranderingen aan te
brengen, waar is dan het voordeel
Maar ook de stol is van belang. Dik
wijls ziet men modeIL-n te koop, die
op het eerste ziciit alierlieist zijn, ze
zijn handig in elkaar gezet en versierd,
maar de stof is niets waard. Hoe aardig
een japonnetje er uit-ziet en hoe goed
koop het zijn mag, maar als de stof
van slechte kwaliteit is, is men nadien
erg teleurgesteld. Beter doet men een
goede stof te koopen en bij de naaister
te laten maken, want gewoonlijk betaalt
men gemaakte kleederen te duur.
Het or.derliunen kan een huisvrouw
best thuis maken, met de tegenwoordi
ge modellen is men vlug klaar.
Als men koopt, neemt rnen nooit sierlijk
ondergoed dat goedkoop is. Dit n->m-ak-
sel is leelijk en duur, wa.it het duurt,
zooals men zegi, m «ar één dag.
En dikwijls zijn ;e gezegden waar
Goede koop slechte kocp
Men krijgt al waar, voor zij<> geld
M. K.
In de Wereldtentoonstelling
van Antwerpen
De voornaamste vreemde en inlandsche
afdeelingen zijn van nu af voor het publiek
toegankelijk er is in de tentoonstelling
stof te vinden, tot bevrediging der we
tensgierigheid van de bezoekers van allen
aaid, onder vorm der meest verscheidene
uitingen van 's menschen grerzeiooze
denk en werkkracht In de ei der geopen
de afdeelingen, /ermelden wij deze van
het Sodanitraat van Chili, wier inhuldi
ging op 13 Mei i.l. officieel plaats had in
het bijzijn van den Heer Minister Baels,
en den Heere Valdes Mondeville, de ge
volmachtigde Minister van Chili te Brus
sel, en van een aantal hocge ambtenaren
en vooraanstaande personnaliteiten van
de Wetenschap, den Har de! en den Land
bouw. Het Pavilloen in aantrekkelijken
stijl, volgens de nieuwe opvatting ge
bouwd, vertoond van binnen eene zeer
aanschouwelijk» voorstelling der fabrica
tie van het Sodanitraat, alsmede de uit
slagen in de verschillende teelten door
zijn gebruik verkregen de aandacht
wordt up bijzondere wijze getrokken op
de menigvuldige toepassingen van het
lodium dat. in het Sodanitraat als bijko
mend product aanwezig is en op belang
rijke rol dewelke aan dit oestanddeel, in
de levensleer van plant en dier, is voor
behouden. Ter gelegenheid dezer inhul
diging. werd ook de eeuwverjai mg van
de nijverheid van het Sodanitraat van
Chili, herdacht rend 1830, in nederige
voorwaarden ontstaan, heeft deze nijver
heid op heden eene reusachtige uitbrei
ding verkrtgen zij beschikt thans over
eene gansche moderne organisatie, en ha
re voortbrengsels dragen de wereld door,
machtig bij tot de intensieve landbouw-
voortbrengat. De uitvoer velke in 1830,
nauwelijks 850 Ton bedroeg, was in 1030
geklommen tot het ontzaglijk cijfer van
2.85'-.459 Ton het wat rond 1870, dat
het Sodanitraat in Belgié als meststof in
gang vond de invoer was alsdan onge
veer 4000 Ton, terwijl in 1929 hier te
lande 144.040 Ton werd verbruikt. Niet
tegenstaande de jaarlijkschc aanzienlijke
voortbrengst is er nog in lange jaren,
geene uitputting te vreezen der nitraatla-
gen, dewelke op voet der tegenwoordige
voortbrengst nog ongeveer voor drie eeu
wen uitreiken. De weg, sinds honderd
jaar, door het Sodanitraat afgelegd, is het
welspiekend bewijs zijner hooge vrucht-
baarmakende waarde, zijne uitstekende
werking op de meest verscheidene teelten
en in de meest uiieenloopende toestanden,
hebben zijne faam als staandaartype der
stikstofir.e6ten bekrachtigd. Bij deze feest
viering werd bij monde van de hooge
vertegenwoordigers van het Departement
van den Landbouw, hulde gebracht aan
den propagandadienst van het Sodanitraat
van Chili, voor de medewerking verleend
sinds zijne inrichting in 1898 lot op heden,
onder vorm van proefvelden, vlugschrif
ten, en raadgevingen, in de verspreiding
van het Landbouwonderwijs, in het bij
zonder in zake oordeelkundige bemesting.
De Ka.k en de Ammoniak
Wij weten dat, wanneer twee basissche
«ronden met elkander gemengd worden,
de sterkste van beide da flauwste in vrij
heid stelt om dezer plaats in te namen
Aldus, wanneer kalk en zwavelzure am
moniak gemengd worden verjaagt de kalk
de ammoniak die in de lucht vervliegt,
dus ver.oren gaat, en vormt met het zwa
velzuur, zwavelzure kalk ot plaaster.
Na*r aanleiding hiervan wordtor.s telken
laren de vrasg nog gesteld, of de grond
nog mag gekalKt worden wanneer reed»
zwavelzuren ammoniak toegepast werd,
en omgekeerd. Wij antwoorden hierop
stellig bevestigend, daarbij voegendedat
de zvavelzure ammoniak nooit tot zijn»
volle werking komt in kalkarme gronden.
De zwavelzure ammoniak wordt in den
fiond door de vrije kalk ontbonden, doch
hier wordt den ammoniak door de kleef
stof of den humus. enz. vastgehouden en
dient tot voedsel van microben, die d»n
ammoniak tot salpeterzuur omzetten, wel
ke door de planten onmiddellijk kan op
genomen worden. Die omzetting geschiedt
zonder verlies.
De vrije kalk verbindt aan de aardop
pervlakte tot koolzure kalk, die den ammo
niak niet meer doet vervliegen. Daaren
tegen vei brokkelt deze de aardkruimels
en stelt oplosbare potasch in vrijheid, wat
zeker ook eer. voerdeel daarstelt Toch
kan dat ons niet ontslaan eene regelmatig»
ruime potaschbemesting toe te passen,
immers daardoor verarmd de grond aan
i potasch, en wij weten dat ook dit gestand-
f deel steeds in goeden voorraad dient aan
wezig te zijn.
Kalk past dus wel bij zwavelzuren am
moniak en het losmaken der potasch van
den grond met het fosfoorzuur vormt de
kalk kaikfo-faten, welker belang eveneens
van bediet is. Doch om die uitslagen te
bekomen moet natuurlijk zwavelzuren am
moniak. potasch ea fosfoorzuur in den
grond aangebracht worden.
INTENSIEVER.
Gtttn voor dt Missits.
Vooi den ontzaglijken nood in de Mis
sies wordt er allerwegc gevraagd. .Zeer
ve»i artikels voor de Missie eindigen met
een onvermijdelijken po3'.check. Dit wil
nu natuurlijk niet zeggen dat iedereen al
tijd moet geven. Maar dat eenieder toch
het volgende bedenke dat er in de ontel
bare Miss en over heel de wereld siteds
no&d ij; ja zelfs, dat er gerust mag ge
zegd worden dat t in ELKE MISSIE
steads VEEL te kort is
dsl er nog ZOO VELE N" zijn, die voor
Je Miss 6 niets of bijna NIETS overheb-
ben nog niet zooveel als ze jaarlijks hun
kat of hun hond geven
dat er bijgevolg om dien dubbelen re
den, steeds MAG gevraagd worden.
Indien gij in ernst meent genoeg t«
geven aan steun - uw gebed kunt ge dege
lijks storten - gaat dan onder 't lezen
eenvoudig den poslcheck voorbij, met de
gehechte dat er altijd nood is, dat er zoo-
velen zijn die kunnen geven en nog niet
gegeven hebben - en dit die nieuwe op
roep misschien aan enkele i dezer de
zoetheid z j! leeren van hun overvloed weg
te geven voor degenen die in de Missie,
landen grooten nood lijden naar lichaam
en ziel.
Voot uitgang van dt c Voortplanting
dis Gtloofs
Einde April en begin Mei vergaderde
te Rome de hoofiraad van het pauselijk
liefiewerk, de Voortplwtitg da Gtlosfs.
Elke nationale bestuurder bracht ver
slag uit over den gang van het werk in
zijn land en over de maatregelen aldaar in
Met werk gesteld, om door een stijgende
opbrengst in den steeds aangroeiende nood
der Missies te helpen voorzien. Werd o.
a. aangeprezen het houden van groote
rnissietentoonstellinge.7, b. v. dekanale
missieweek In sommige landen worden
speciaal-opgeieiae, officieele propagan
disten aan de uitbreiding van liet werk
gezet. In 1928 bedroeg de gezamenlijke
opbrengst 55.319.780 haluansche lire, in
1929 bedroeg zij ongeveer 65 987 OOO lire.
Deze mooie vooruitgang is builen twijfel
te wijten aan -Jen ijver der bestuurders
van de geestelijkheid en van het kristen
voik, ijver, die aangemoedigd werd door
het priester jubiltum van den Missiepaus.
i' ij.. IJIS...JJ31
De Roode Dageraad
