01
ONZE KATHOLIEKE KANDIDATEN
De Schoolkwestie en de
aanstaande verkiezingen
De Belgen in de Wereldoorlog
in 8 deelen
CINEMA
VOLKSVERHEFFING
Het Hoekje van den Reporter
Zesde Jaar Nr 46
Prijs per naramer 30 eenüemen.
üïUiuve 13 November 1932
Katholiek Vlaamse h en Volksgezind Weekblad
VOOR HET KANTON NINOVE
II. t.UYSTE(l»AN-UeMfcia6
ARRONDISSEMENT AALST
kamer
ARRONDISSEMENTEN AALST-AUDENAERDE
Posteheekrekaning (R Luysterman tr 1862,54)
Hfcndelsregistei^als^i^lOS^
AankondigiHfcen
Gewone per regei 1 fr.
dikwijls te herhalen vol
gens overeenkomst.
Abonnementsprijs
3 maandei Ir- 4,00
maanden 7,00
1 jaar 13,00
Drukker-Uitgever
Koeipoortstraat, 10, NINOVE
NINOVE,
voor
Van Schuylenbergh Petrus, drukker,Aalst
Van Hecke Albert, leeraar, Leuven
Flamant Gustaaf, nijveraar, Geeraardsb.
De Vis Jozef, advokaat, Aalst
Van der Linden Jozef, bijz. Goefferdinge
i «i ei t«ri voor d« opvolging
Flamant Gustaaf, nijveraar, Geeraardsb.
Ghyselen Jozef, advokaat, Aalst
Rutten Adolf, bijzondere, Meerbek®
De Cock Felix, schilder, Htrzele
Fransman Karei, handelaar, Ninove
"VarTder Schueren Arthur, heelmeester,
Geeraardsbergen
SENAAT
voor
De Clercq Jozef, advokaat. Ninovc
Thienpont Leo. ingenieur,
Audenaerde
Van Geert Alfred, vakboudleider. Aalst
Roman Louis, brouwer, Maeter
Candidate» voor de opvolging
deila Faille Ides, eigenaar, F.lene
De Wael Jozef, nijveraar, Ronse
De Landsheer Florimond, brouwer,
St. Lievens Hautem
De Paepe Paul, landbouwer, Huvsse
Carlier Albert, nijveraar, Geeraardsbergen
al De onzijdige leeke
schenkt ons katholieken geen vo
doening bijgevolg moet er ka
tholiek onderwijs bestaan.
Onzijdig zijn is niete anders dan
onverschillig blijven tusschen ja en
neen I weigeren te kiezen tusschen
twee tegenstrijdige grondstellin
gen bij iedere vraag het hoofd
schudden en immer verklaren ik
weet het niet Onzijdig is die on-
derwijxer, die nooit een enkel
woord zeg, dat indruischt tegen de
meening van eender welken huis
vader Waar zou die onderwijzer
te vinden zijn
Luister even wat anders aenken-
Vervolg
school den daarover zeggen
Laurent een anti - godsdienstig
maar geleerd jurist zegt Ofwel
zal de school onzijdig zijn, maar
dan geen opvoeding geven, ofwel
zal ze opvoeden, maar dan zal ze
niet meer onzijdig zijn. Want ze
denleer zonder godsdienst is onzin
revue de Belgique Nov. 18/8 bl.
237
Een onzijdige school is dus on
mogelijk vermits de opvoeding
niet kan onzijdig zijn en het onder
wijs is onafscheidbaar van de op
voeding
pen door zijn partijgenooten niet
beschimpt omdat hij dierf schrij
ven Een dwaling is het, te geloo-
ven in de mogelijkheid van een
onzijdig onderwijs Le Flambeau
Jan. 1927.
Nolf liberaal minister van
Kunsten en Wetenschappen
schreefDe onzijdigheid in de
school is een heerlijk ideaal, maar
zij heeft het gebrek waarlijk nega
tief te zijn. In feite bestaat de on
zijdige school slechts op t papier
der wetteksten Le Flambeau
1 Dec. 1927.
Echte onzijdigheid is onmoge
lijk. net is zinsbegoocheling de
soc senator de Brouckére Senaat
9 Mei 1928.
Onzijdigheid bestaat slechts m
't brein van onbenullige menschen
Payot, vrijdenker, Fransch op
voedkundige Onzijdigheid is
goddeloosheid Furnemont, Bel
gisch socialistisch Volksvertegen
woordiger in 1910
't Besluit dringt zich op Een
onzijdige school is onmogelijk.
Veronderstellen we nu echter dat
ze theoretisch mogelijk ware.
De school is voor ods katholie
ken de voortzetting, de verlenging
van het gezin. Godsdienst is voor
ons niet enkel waarheid maar le
ven.
De school, zegt Z. H. Paus
Pius XI in zijn encycliek over de
kristelijke opvoeding der jeugd,
mag niet in tegenspraak ziju. maar
moet met de familie en de kerk een
enkel heiligdom uitmaken aan ae
kristelijke opvoeding gewijd.
De onzijdige school, die stelsel
matig ongodsdienstig is, en God
niet wil erkennen, zou het kristen
gezin ontkennen. Over God het
stilzwijgen bewaren staat gelijk
met Hem door het kind te leeren
misprijzen, alvorens men Hem
leert kennen.
De liberalen denken eerbiedig te
zijn met de godsdienstige gedachte
te verzwijgen. Vergeten ze dan,
dat juist dit zwijgen ergerlijk is
voor hem, die sterk aan de gods
dienst houden Domela Nieuvven-
huys Mr Braun Senaat 5-5-1908
De kinderen onderwijzen zonder
hun het gelooi te ieeren is hun het
geloof ontnemen de schooi zon-
der God is de school tegen God
Marcel vSembat, Fransch soc.
volksv. Revue de l'enseignement
primaire 21 Nov. 1909.
Onzijdige school ware grondige
en stelselmatige antichristelijke
school, welke geen enkel katholiek
gezin kan aanvaarden. Ten andere
M. Noll lib. oud minister zegt zelf
De officieele school is niet toegan
kelijk voor iedereen, vermits meer
dan de helft der ouders weigeren
er hun kinderen naar toe te sturen.
Men mag nu niet verwarren lee
ke school met onzijdige school.
Leek is nog veel wijder- «Leek
in haar leer dus in de school toe
gepast volgens Ruisson heeft
ten doel vrijdenkers te vormen
Als het kind op 14 jarigen leeftijd
de banken verlaat en nog geloovig
blijft heeft de school bij hem het
doel gemist. De leeke school is een
vorm waar het kind als kristen
Werd Krecdinger liberaal volks-
vertegenwoordiger voor Antwer- wordt ingeworpen om er ge
loofs afvallige uit te komen. In an
dere woorden een school tegen
God.
Daarbij, had de onzijdige of de
leeke school ons voldoening ge
schonken, zouden wij katholieken
hoopen geld hebben uitgegeven
om zelf scholen op te richten.
Het weze terloops gezegd dat
in 1950 hier in België 2040 aange
nomen en 1841 aanneembare vrije
lagere scholen bestonden met een
totaal van 597 000 leerlingen.
b) Het vrij onderwijs heeft recht
op officieele toelagen
Het ondeiwijs is verplichtend,
ook kosteloos en de keus der
school vrij.
De huisvader mag aanbellen aan
de eerstede beste school. Hij doet
beroep op de wet en vraagt dat zijn
kinderen kosteloos aangenomen
worden. Dat is zijn recht tegen
over dit recht staat plicht. En de
eerste, de beste school zal dus ver
plicht zijn, kosteloos ouderwijs te
verschaffen. Doch, hoe zaï de vrije
school dien plicht vervullen, indien
ze zich niet beroepen mag op de
tusschenkomst van den Staat
Zijn zending is alle persoonlijke
intiatief dat nuttig is voor 't alge
meen welzijn en aan de voorschrif
ten der wet beantwoordt te steunen
en aan te wakkeren. De plicht van
den Staat is des te klaarblijkeiijker
omdat hij op al zijn onderdanen
lasten heeft geheven, voor de beta
ling van schooluitgaven die aan
iedereen ten goede moeten komen.
Waar de Staat druk uitoefent op
de bturzen van de katholieken,
daar is hij ook van zijnentwege
verplicht niet al zijn geld te be
steden aan scholen die de katholie
ken vrij zijn niet te bezoeken en
die ze ook in werkelijkheid niet
bezoeken. Dat behoort tot de
strengste rechtvaardigheid, 't
Geld van allen moet dienen voor
allen.
Het gaat niet op te zeggen De
Staat heeft zijn eigen scholen die
hij opbouwt en onderhoudt met
het geld van iedereen wilt ge er
niet komen, gaat dan elders, ge
zijt vrij
De school van den Staat is op
gericht en betaald met geld uit de
beurs van alleman ook uit de onze.
Noemt ge dat vrijheid wanneer ik
mits opnieuw te betalen, wel er
gens anders kan terecht komen.
Misschien kan men dat nog vrijheid
noemen voor rijke lui, maar voor
den gewonen man is het, Zedelijk
dwang, vermits hij er niet mag
van genieten. Is dat de wil der
grondwet Is dat de gelijkheid van
alle burgers die zij zoo plechtig
vooropzet
Och 't is niets dan een sociale
onrechtvaardigheid.
b) In vele landen wordt dit prin
ciep toegepast.
In Nederland heeft men de vol
strekte gelijkheid tusschen officiee
le en vrije scholen zelfs voor wat
de bouwkosten betreft.
In Engeland bestaat ook gelijk
heid voor al de kosten van het vrij
onderwijs behalve opbouwkos-
sten.
In Pruisen zijn de openbare
scholen verplichtend godsdienstig
oorlogisfiliu
Mijnheer de pastoorvroeg ik, hebt gij
ook den brief der Bisschoppen voorgeleten
Natuurlijk reporter.
En vet wacht gij veel van diett brief
Ik wil niet met den hoop mee praten
over zaken waar ik geen verstand van heb.,..
Ik ben niet geplaatst om een algtmtine kijk
te hebben op het land... Maar indien ge mij
vroegt wat er van te verwachten is, hier tor
plaatsdan zou ik u misschien kunnen
antwoorden.
Hewtl mijnheer de pastoor, vroeg tk,
wut is ct van tc vcvwciihttti hitf ttf pl
Nietszei hij. De mensehen hebben
heel stil en eerbiedig geluisterd tiaar den
tekst van den brief maar ik wedde dat er
geen enkele van gedacht zal veranderen.
Veel van onze goede christene menschen zijn
liberaal sunder dat zij het zelf weten. Door
het lezen van anti-godsdienstige of toege
zegde neutrale bladen, door hun ommegang
met liberale propagandisten zijn hun opvat-
1 tingen liberaal geworden tonder dat zij hei
zelf wisten. De pastoor in zijn kerk en de
burgemeester ep 't stadhuis is van voor
vijftig jaar en meer de leus der liberalen.
En die leus die aannemelijk is als te betee-
kent dat de pastoor hem met geestelijke ta
ken moet bemoeien en de burgemeester mei
stoffelijke, is zoodanig verdraaid in omge
keerd dat ze nu wil zeggen dat de pastoor
mag mis doen, bieeht hooren, doopsn en be
graven- en daarmee afgeloopen 1 De pastoor
in zijne parochie, in naam van zijn Bis
schop die spreekt voor heel zijn Bisdom,
moet de geestelijke raadgever tijn zijner gt-
loovigen en de voorlichter van hun geweten.
Die rol ontkennen de menschen kern Als
de Paus richtlijnen geeft aangaande de so
ciale kwestie en als de Bisschoppen hun
priesters vol-ens die richtlijnen hun gedrags
lijn voorschrijven, tijn er honderden chris
ten menschen, die zonder blikken en blozen,
boven het hoofd van hunnen Bisschop en
tegen den Paus in verklaren de pastoor
moet htm daar niet mede bemoeien
De pastoor is ten van die eentgen, zooniet
j dikwijls de eenigste in een parochie, dit
niet om een of ander belang de waarheid den
nek ontwringt... en toch de eenigste dit men
niet gelooft in de parochie is de pastoor.
A/s er na de Hoogmis 'nen tandentrekker
op 't kerkplein staat, dit de tanden trekt
tonder pijn, die de wormen dit aan den
tand knagen er utt haalt en te laat tien op
den tip van den zakdoek van zijn patient
die wonderzalf en slangenbalsttn verkoopt
als opperste geneesmiddel voor honderd ver-
schillige kwalen van tevenotg in den hals
tot eksteroog op den kleinen teen.-, dit zal
door tienmaal meer menschen geloefd worden
dan de pastoor die in de Hoegmts het evan
gelie heeft gepreekt I Alt de pasteer heel
zachtjes zijn brave parochianen wil verwit
tigen ah ze zich door de fijne streken van
sommige logieknechten laten over 'i ijs halen
is hij slecht gekomen, bemoeit hu hem met
zaken die hem niet aangaan... sou hij beter
doen van tijn dienst te deen in de kerk.,.
En als de geestesgesteldheid der menschen
nu overal dezelfde geworden is...
Waarem hebben de Bisschoppen dan
I hun brief geschreven, vroeg ik.
Om hun plicht te doen, reporter hun
plicht van leiders der christene gemeente en
om de menschen voor hun verantwoordelijk
heid te plaatsen. Bij honderden en duitenden
geloovigt mensehen zal het wederom gaan
van u Mijnheer De Bruyn heeft mij ple
zier gedaan of Mijnheer Behn is geen
anti elcrtcaalzijn zuster is religieust, of
Mijnheer Stevens is 'nen braven mensch en
zou niemand geen kwaad doen.... Dat is
misschien allemaal waarheid. Maar wat
ook waarheid is, is dat al dte kandidaten
hoe braaf ze ook zijn, soldaten zijn van het
anti-klerikale leger, soldaten die tullen
marcheeren op commando van de opperste
leiding van dit leger. Het hoofdkwartier
ervan is m de Loge... Als de godsdienst
oorlog, waarmede gedreigd is vóór de
kiezing, zal werkelijkheid zijn nu de kiexing,
tuilen te zeggen Wit had dat gepeinsd.,.*
En dan s.il ep hi» toepasselijk zijn het
woord van Christus u Eece dim vtbis
Zie 'k heb het u gezegd omdat de bis,
schoppen gesproken hebben 1 Reporter
DEHDERKLOK
