y f
i
GerechtigheidGerechtigheid
I
J J
It
f
1
111
Zondag 24 September 1944.
•-
Prijs per nummer 1 fr.
Drukker-Uitgever
R LUYSTERMA N-H AELTERMAN
Koepoortstraat, 10,
NI MOVE
Posto.hekrekening nr 1832,54
Handelsregister Aalst nr 1033
V'- -Ï^Êk
'-tl >r<7-<
Wij weten het allemaal, wij
zeggen en herhalen het ontelbare
keeren omdat we het zoo diep in
ons voelen de verraders van. ons
land, de meeloopers, de dwaze
propagandisten en de profiteurs
van alle pluimage, groot en klein
mogen hun gerechte straf niet
ontgaan, ze MOETEN boeten.
Hun bestraffing moet in de
geesten den zin der gerechtig
heid herstellen en het gevoelen
van orde terugbrengen die onop
houdelijk door den bezetter wer
den miskend en gekrenkt.
De openbare meening ver
wacht dat die stre'f rechtvaardig
weze en voorbeeldig maar ook
dat ze zonder dralen worde op
gelegd opdat de begane misdrij
ven of fouten niet vervagen en
in de vergetelheid verzinken.
Aan onzen innerlijken drang
naar gerechtigheid moet voldaan
worden, dat voelen iedereen en,
we aarzelen niet het te zeggen,
een der eerste taken die het Land
thans wachten, misschien de
voornaamste, is de bestraffing
van al dezen die misdreven tegen
land en volk, van al dezen die ge
profiteerd hebben van den bezet
tingstijd.
We hooren de stem van het
volk maar steeds ongeduldiger
roepen omdat het werk der Justi
tie niet snel genoeg vooruitgaat
en omdat de uitzuivering niet
vollediger, niet grondiger is ge
schied. Want nog worden velen
vernoemd, strafbare daden opge
haald voor welke het gerecht nog
moet ingrijpen en iedereen, weet
en ziet het dat sommige slechte
vaderlanders driester en driester
worden, weer den kop durven op
richten en stilaan een campagne
van ontmoediging inzetten om
langs den omweg der moedeloos
heid, zelf vergeten of veronacht
zaamd te worden en tevens de
bevolking tot daden van wanorde
te brengen.
Die droevige vrienden van het
nazisme vergeten evenwel dat de
spons niet zal noch mag gevaagd
worden over welke anti-Belgische
handeling of pro-Duitsche gedra
ging van wie ook. 't zij groot of
klein en dat alle, maar dan ook
alle strafbare feiten zullen te
berde komen.
Maar opdat hun beurt des te
spoediger zou komen is het noo-
dig dat de bevolking ordelijk en
tuchtvol blijft en geen gehoor
leent aan die slechte vaderlan
ders die, in hun voordeel, ver
warring en wanorde trachten te
scheppen.
Stilaan maar zeker en steeds
sneller komt Moeder Justitia in
beweging de tijd der afrekening
is nabij.
BEVOORRADINGSKRONIEK
In eene bijdrage van verleden week
vestigden wij de aandacht onzer lezers
op de moeilijkheden van 's lands bevoor
rading en tevens op de reeds getroffen
eerste maatregelen om er aan te verhel
pen.
Uit eene officieele bekendmaking in
het Belgisch Staatsblad van 18-19 Sep
tember 1944. van de hand van den heer
Richard, onderstaatssecretaris voor Be
voorrading. knippen wij enkele zeer be
langrijke bijzonderheden nopens het van
regeeringswege ontworpen programma
hetwelk progressief zal verwezenlijkt
worden.
De heer Richard verklaart onder meer:
Ingevolge door de Belgische regeering
in Londen gesloten overeenkomsten, stel
len de verbonden militaire overheden ter
beschikking van het Ministerie van Be
voorrading de door de Duitschers achter
gelaten stocks eetwaren. Deze stocks zijn
tamelijk klein een voorraad van 500 ton
meel echter, in de buurt van Bergen ge
vonden. zal toelaten in de behoeften van
de sectoren van de Borinage en van het
Centrum te voorzien.
Een afgevaardigde van het departe
ment zal van heden af al de groote graan
voortbrengingscentra van Brabant. Luik
en Henegouwen bezoeken om de land
bouwers en de dorschers voor te lichten
aangaande de dringendheid en de uitge
strektheid van hun plicht.
Vóór verscheidene maanden hebben wij
200.000 ton Canadeesch graan gekocht,
te leveren, na een kort pread
vies, in een Canadeesche of Amerikaan-
sche haven aan den Atlantischen oceaan;
de Britsche regeering heeft ons de ver
zekering gegeven dat zij, in geval van
dringende noodzakelijkheid, welwillend
de mogelijkheid zou onderzoeken ons toe
te laten van de in Engeland opgestapelde
voorraden een zekere hoeveelheid graaji
te bekomen, waarvoor wij Canadeesch
graan zouden teruggeven.
Deze maatregelen laten ons toe te zeg
gen dat. behoudens onvoorziene moei
lijkheden. de broodbedeeling geleidelijk
regelmatiger worden zal in den loop van
de eerste veertien dagen en dat het
broodrantsoen zal verhoogd worden zoo
haast het dorschen voldoende gevorderd
is, maar op dit oogenblik kan er geen
sprake van zijn het builpercentage te
wijzigen, (tarwe, rogge en gerst).
Duizend ton koffie zijn te Matadi ver-
zendensgereed hun aankomst in België
zal van de vervoermogelijkheden op zee
afhangen.
Wij hebben 3.000 ton waschzeep in
Kongo en 2.000 ton waschzeep in de
Vereenigde Staten besteld en heden ten
dage wordt onderhandeld over de spoe
dige levering van 4.000 ton toiletzeep in
Engeland.
Het ernstigste vraagstuk is de bevoor
rading in vleesch en «vetstoffen. Deze
moeilijkheid doet zich. ten andere, in al
de bevrijde landen voor.
Bij ons vloeit de schaarschte aan
vleesch .meer voort uit de verlaging van
het gewicht per stuk vee dan uit de ver
mindering van den veestapel.
Om die reden hebben wij aangedron
gen op de noodzakelijkheid onmiddellijk
voederkoeken in te voeren.
Wij onderhandelen met het Ministerie
van de Voeding te Londen en met het
Departement van Landbouw te Washing
ton over den aankoop van belangrijke
hoeveelheden rundvleesch uit Argentinië
wij meenen te mogen zeggen dat de kan
sen. om binnen korten tijd de overwo
gen contracten te sluiten, gunstig zijn.
Dezelfde organismen zullen ons eerlang
sardijnen en tonijn uit Portugal bezor
gen.
Schikkingen werden te bekwamer tijd
met de kolonie getroffen met het oog op
de levering aan het moederland, zoo
haast het scheepvervoer het toelaat, van
belangrijke hoeveelheden plantenoliën
voor het vervaardigen van margarine.
De United Nations and Rehabilita
tion Administration (U.N.R.R.A.) heeft
vóór enkele weken belangrijke hoeveel
heden verduurzaamd varkensvleesch en
reuzel gekocht. Een deel er van is voor
België bestemd de gedachtenwisselin-
gen op dit oogenblik gaan over de hoe
veelheden die aan elk der aanbelangen-
de landen dienen toegekend.
Daarenboven hebben wij met twee
machtige regeeringsorganisaties, de S.
L. A. (Supply for Liberated Areas
Leveranties aan de bevrijde gebieden
Economisch bestuur voor het buitenland)
van Washington, een snel bevoorradings
stelsel ingestudeerd deze officieele be
sturen zullen als aankoopsagenten voor
de Belgische regeering optreden telkens
als deze laatste het verlangt de prijzen
zullen die zijn waaraan de gevraagde
koopwaren voor de Britsche of Ameri-
kaansche diensten worden gekocht.
Voegen wij er nog aan toe dat een in
ternationale commissie, in dewelke wij
twee vertegenwoordigers hadden, de
hulpbronnen heeft bestudeerd welke de
vischvangst aan de te bevoorraden lan
den kan bezorgen.
Ten slotte, en dit is niet het onbelang
rijkste punt van het plan tot verbetering
van de voedselvoorziening, hebben de
verbonden militaire overheden, met onze
medewerking, een programma van aan
voer door de bevrijdingslegers ingestu
deerd.
Het programma voorziet de verdeeling
van verschillende waren aan de bevol
king. o. m.
meel.
bewaard vleesch,
gecondenseerde melk. v
reuzel en margarine.
kaas.
koffie.
kleedingsstukken en schoenen,
medische produkten,
zaken van eerste noodzakelijkheid
voor de hervatting van de openbare
diensten.
Het hoeft geen betoog dat de min of
meer volledige uitvoering van dit pro
gramma van de belangrijkheid van de
ontwikkeling der oorlogsoperaties zal af
hangen, daar de behoeften der oorlog
voerenden vóór al de andere dienen vol
daan. De duur van deze militaire voed
selvoorziening zal. voor dezelfde reden,
van de evolutie van den oorlog afhangen
Ten slotte, zullen wij er met de meeste
aandacht zorg voor dragen dat de inwo
ners hun woningen dezen Winter rede
lijk zouden kunnen verwarmen. Het ver
voer per spoor zal beter ingericht zijn.
aangezien de Nationale Maatschappij
van Belgische Spoorwegen terug alleen
meester is op dit gebied. de verdeeling
van brandstof zal billijker geschieden
daar de Duitschers er niet meer zullen
tusschenkomen. de koolmijnen zullen
hun opdelvingen opvoeren, daar de kolen
voortaan, voor de Belgen voorbehouden
zijn. Voegen wij eraan toe dat de kana
len in vrij goeden staat zijn en een ver-
voercapaciteit hebben behouden die bo
ven de huidige behoeften staat.
Ziedaar de bijzonderste schikkingen
welke het Departement getroffen heeft
om op snelle wijze de voeding van onze
medeburgers te verzekeren. Voor de pe
riode volgend op deze waarin de bijzon-
ste hulpmiddelen door de bevrijdingsle
gers zuilen aangebracht worden, hebben
wij gedetailleerde lijsten overgemaakt
aan de Britsche en Amerikaansche over
heid deze heeft tot taak ervoor te zor
gen dat de in de wereld beschikbare wa
ren op billijke wijze verdeeld worden,
tusschen landen die er van beroofd zijn
zij hebben eveneens tot opdracht te voor
komen dat ontzaglijke en niet geordende
aanvragen van waren, wanorde in de
wereldmarkten zouden verwekken.
Onze lijsten geven een beeld van de
behoeften van België voer een periode
van zes maanden, zulks wat betraft de
voedingswaren, de kleedingsstukken en
textielprodukten, de medische leveringen
de landbouwwaren en het landbouwma-
terieel, de grondstoffen en het materieel
voor de nijverheid.
Hier in bijzonderheden treden is on
mogelijk. Om er het belang van aan te
toonen volstaat het te zeggen dat de er
in opgesomde waarde een waarde heb
ben van meer dan 500 millioen dollars.
Om te sluiten, willen wij aan den op
roep van den Eersten-Minister herinne
ren in. zijn proclamatie van 8 September:
De nationale solidariteit verzet zich
van dezen dag af tegen de zwarte markt,
die. daar zij voortaan slechts aan beguns
tigden zou ten goede komen, niet meer
kan verontschuldigd worden.»
DE REKENING
Gedurende vier jaren, onder de be
scherming van den overweldiger zijn er,
heiaas. in ons land een klein percentage
menschen te vinden geweest die de slip
dragers zijn geworden van den duitsch.
Wij mogen in der waarheid
schrijven dat het slechts een klein per
centage is geweest. Hoofdzakelijk ge
groeid uit de V.N.V. beweging zijn de
rangen van deze verdwaalden slechts
weinig aangedikt geweest door lieden
die vroeger niet tot deze partij behoor
den. wat clan ook het formeel bewijs le
vert dat de negatieve en afbrekende po
litiek van het V.N.V. van vóór den oor
log tot niets anders leiden kon dan, o
spotternij, tot verzwakking van het na
tionaal gevoel, ook van het vlaamsch-
nationaal gevoel.
Een tijdlang hebben de duitschers den
schijn aangenomen van welwillend toe
zien op een zuiver vlaamsch-nationale
beweging, zij wilden hier doorgaan ais
bons princes als beschermers van de
eigen belangen van het vlaarnsche volk,
als cultuurmensehen die de zuivere cul-
tureele betrachtingen van Vlaanderen
wilden in de hand werken, maar het
duurde niet lang of de aap kwam uit de
mouw para-militaire formaties moesten
worden opgericht en we kregen de fa
meuze zwarte brigaden, later moesten
ook militaire-formaties het daglicht zien
en toen werden Vlaarnsche Wacht - Fa-
briekswacht en later de gehaate SS in
't leven geroepen.
Vanaf de oprichting van de Zwarte
Brigaden was. voor het groot publiek,
voor het eenvoudig maar gezond-den
kend volk het masker gevallen Achter
heel dat politiek gedoe van het V.N.V.
stak den duitsch met al zijn valsch-
heid, met al zijn grijpzucht met al zijn
snoodheid, den duitsch van 14-18, den
duitsch van den Kultuurkampf den
duitsch van altijd.
En zeggen dat er in het V.N.V. niet
alleen zeer veel half-ontwikkelden maar
ook intelleetueelen en zelfs fijne intel-
lectueelen te vinden waren Konden zij
dan niet veronderstellen waarheen het
gaan zou met hun beweging, waartoe ze
dienen zouden, waartoe hun stambe-
wust zijn en volksverbondenheid
zouden aangewend worden Wisten zij
dan niet. dat zij door 95 van de be
volking veracht werden, ja walgelijk
uitgespuwd. Wisten zij niet dat er geen
andere manier is cm het volk te dienen
dan het hooger te leiden in overeenstem
ming met zijn eigen zeden, zijn eigen
aard. zijn eigen traditie en dat alle ver
knechting aan welk ander volk ook. met
alle krachtdadigheid moet bestreden
worden Jawel, dat wisten veruit de
meesten onder hen maar zij waren als
bezeten met de gedachte dat de tyran
van het duitsche rijk als een 2e mcssius
Vervolg op tweede blad.
broodjes met worst en met doozen melk
en dat de ontreddering van het vervoer
de bevoorrading zou moeilijk maken. 't
Is alles nog beter gegaan dan gelijk wie
had durven verhopen.
Weldra zal er hulp komen uit de An
gelsaksische Landen, eerst klein, dan ge
leidelijk grooter. En met de geallieerde
schepen zal ook triomphantelijk haar in
trede doen de keure van denAtlantiek»
van Churchill en Roosevelt met haar vier
groote vrijheden
vrijheid van bidden elk op zijn manier,
vrijheid om een eigen gedacht te hebben
en het uit te spreken,
vrij te blijven van vrees, en
vrij te blijven van honger.
Zeg liefste wat wenscht gij nog meer
OP DEN UITKIJK
Veertien dagen - drie weken aan stuk
blij zijn is lastig voor veel menschen,
en er loopen er weer al met een zuur
gezicht het gaat niet rap genoeg.
Ze hebben ongelijk.
Drie weken geleden zagen wij ons
beschermers samenkudderen gelijk de
zwaluwen voor hun afreis. En ze zijn
vertrokken in den trektijd der zwaluwen
maar in de verkeerde richting.
En met de lente komen ze niet weer.
Is dat niet veel
Dat drie weken na zoo'n verhuis niet
alles op zijn plaats staat is normaal
Maar alles wijst er op dat het open
baar leven weldra weer in den haak zal
zitten.
Het ministerie Pierlot is uit Londen
teruggekeerd en spant hem in om tot de
wettelijke vormen terug te keeren.
De ondergrondsche weerstandsbewe
ging heeft meer bepaalde richtlijnen ge
kregen en misbruiken zullen belet wor
den.
De Kamers van volksvertegenwoordi
gers en senaat zijn bij een gekomen en
hebben Prins Karei tot regent benoemd
om tijdelijk zijn Majesteit Leopold III
te vervangen.
Zoo komt het bestuursapparaat in orde
De reactie van de bevolking tegenover
de medewerkers van den bezetter is on
zacht geweest. Ze had kunnen harder
zijn. Er zijn hier en daar ook wel ver
gissingen begaan. Er zijn oude persoon
lijke veeten en openstaande rekeningen
van oude dorpspolitiek onder dekking
van de Nationale driekleur afgerekend.
Dat is onvermijdelijk.
Als het ergers brandt komen er drie
soorten van menschen toe geloopen
helpers, kijkers en dieven.
Bij de spontane volksreactie van het
eerste bevrijdingsuur was .het ook zoo
Wie in Mei '40 per malheur een auto
had. is er uitgetrokken.
In de oogen der Duitschers waren dat
Engelschgezinden. ze braken binnen, i-éf-
men meewat hun beviel en lieten plun
deren. We hebben zien dragen, sleepen
en voeren uit de huizen der Engelschge
zinden. Dezelfde tronies hebben we zien
dragen, sleepen en voeren in '44 uit de
huizen der Duitschgezinden. Dat soort
menschen staat altijd aan den kant van
den winner. Wat wilt ge, op alle jaar
markten zijn er ezels. En toch zijn de
dieven min talrijk geweest dan eerst
bleek. Er zijn mensehen geweest die
weggehaald hebben om te bewaren en
terug te geven op risico van eigen eer
en reputatie.
Dat was schoon, zelf heldhaftig
En in de groote pers zijn er reeds dag
bladen die het aandurven de bevolking
aan te manen tot kalmte.
Voorbeelden werken aanstekelijk.
De matigheid waarmede het Fransche
volk gereageerd heeft op de pestbuil der
collaboratie -en ze heeft er erger gewoed
dan te onzent doet voorzien dat eer
lang bij ons meer nuchter zal opgetreden
worden. Krachtdadig maar kalm moet
het er toe gaan. Wie misdeed mag boeten
Tusschen de landen behoort Frankrijk
tot de grooten, wij tot de kleinen. Bij de
groo,ten is het de gewoonte de laver
leur linge sale en familie bij de kleinen
werpen ze hun miseries de straat op.
Frankrijk laat niet graag in het buiten
land den indruk dat er onder zijn bevol
king een massa-afval is geweest... en het
heeft gelijk.... Wie zijn neus schendt,
schendt zijn gezicht.
De voedselvoorziening is in haar meest
kritieke periode. Dat was te verwachten.
We wisten toch wel dat de Geallieerde
tanks niet zpudeij beladen zijn met
sit
W-
"V
