Vrijheid en Emancipatie Ad muitos annos!
Zondag 19 Nov«mb«r 1944
Prijs per nummer lfr.
Drukker-Uitgever
R. LUYSTERMAN-HAELTERMAN
Koepoortstraat, 10, Postchekrekening n' 1862.54
NINOVE Handelsregister Aalst n' 1093
Na meer dan vier jaar bezetting die
niet meer moet beschreven worden,
waarin wij gedwongen en gebonden wa
ren, en voor alles toelatingen en «scheins
moesten bekomen die dan ook zoo heel
dikwijls op de onredelijkste wijzen ge
weigerd werden, is voor ons land geko
men de bevrijding en de vrijheid.
Niets geeft meer vreugde, meer geluk,
dan het gevoel van VRIJ te zijn van
de vrijheid te mogen genieten. Is het niet
de geschiedenis van ieder volk dat eer
gevoel heeft, te zorgen voor zijn vrijheid,
er voor te strijden en er voor te offeren
tot 't leven toe van de besten zijner kin
deren. Dat bewijst toch wel dat het een
goed is dat boven alles, zelfs boven men-
schenlevens wordt geacht en verkozen.
Niet alleen een volk of een land. ook
ieder mensch afzonderlijk, ieder individu
weet zijn vrijheid hoog te schatten en te
waardeeren. De groote Cesar, in den tijd
van de Romeinen.wist het te zeggen
Liever de eerste in een klein dorpken
dan de tweede in het groote Rome
Zien wij niet denzelfden drang bij men-
schen die zoeken, als ze kunnen, zich op
te werken om voor hun eigen te werken,
hun eigen bedrijf te mogen uitvoeren,
hun eigen meester te kunnen zijn. vrij
van meester of baas.
,En stellen wij ook niet vast dat dien
drang naar vrijheid ook heel fel bestaat
en te bespeuren is bij de jeugd dat
over 't algemeen onze jongens en meis
jes zich weren en zich inspannen om
zoogezegd vrij te zijn Zij zoeken
zich zooveel mogelijk te onttrekken aan
het ouderlijk gezag, willen zich niet la
ten binden door wetten of richtlijnen
van organisaties maar zoeken en trach
ten vrank en vrij hun eigen weg te kun
nen gaan. En die zelfde jeugd tot rijpe
ren leeftijd gekomen, wanneer zij den
ouderdom heeft ernstig haar eigen toe
komst en familieleven op te bouwen,
wil zij dan ook niet in de verkeering
een volle vrijheid genieten
Jong en oud, groot en klein, arm en
rijk, werkgever en werknemer, iedereen
tracht en zoekt naar vrijheid, naar
EMANCIPATIE
Emancipeeren beteekent over 't alge
meen. vrij maken, ontheffen uit een toe
stand van minderwaardigheid of knecht
schap.
Het wordt gezegd van den slaaf die
vrijgemaakt wordt van het kind dat
meerderjarig wordt. Zoo spreekt men nu
veel van emancipatie van den arbeiders
stand. De arbeider leefde en leeft nu nog
in een toestand van kultureele, econo
mische, sociale en geestelijke minder
waardigheid - uit dien toestand wil hij
zich vrijmaken.
Er was vroeger fel spraak van de e-
mancipatie van de vrouw, men zou nu
gerust boekdeelen kunnen schrijven over
de emancipatie der jeugd.
Alle emancipatie voert dus naar
VRIJHEID.
Wij moeten nochtans zeggen dat er
een ware en een valsche vrijheid een
ware en een valsche emancipatie bestaat
Veel menschen weten niet waarin de
echte, diepe vrijheid bestaat, erger nog,
wat zij voor vrijheid nemen is dikwijls
in den grond knechtschap, en de vrij
heid of de emancipatie die ze nastreven
zal hen dan ook naar een nieuw slaven
dom voeren.
Voor vele menschen beteekent vrij
heid willekeur, TEUGELLOOSHEID.
Zien wij dat niet in de nijverheid, in
de wederzijdsche betrekking tusschen
patroon en werkman en de manier waar
op zij elkaar behandelen in den han
del, waar men zich de vrijheid toeeigent
alle prijzen te geven en alle waren voor
goede te verkoopen in het huisgezin
waar de vrouw het huishouden mag ver-
waarloozen om te loopen waar ze wil,
met wie ze wil, zoolang ze wil, of de
man die zich nooit geven kan, maar al
tijd brutaal en koppig zijn zin doet
de vrijheid van het hondje dat huppelt
en springt, van het meisje dat handelt
en leeft naar haar grillen, van den jon
gen die meent dat hij alles best weet en
doen mag. Is het dan ook te verwonde
ren dat menschen die zulk een begrip
hebben over Vrijheid zoover gaan te be-
weeren dat zij noch God noch zijn gebod
erkennen willen.
Tegenover die valsche. verkeerde op
vatting bestaat ook het begrip van
DE WARE VRIJHEID
In een volledig orkest bestaan vele in
strumenten lichte en zware, fijne en
grove. Elk heeft zijn partituur, zijn rol
te spelen. Wanneer nu een bombardon
het zou in den bol krijgen in naam van
de vrijheid de eerste violen te willen in
klank overtroeven, wat hem niet moeilijk
zal vallen, dan zal hij wel zijn zin beko-
maar dat orkest zal op een klein
men,
boerendorpsmuziek gelijken, en nog wei
nig muzikale schoonheid bezitten. In het
leven van ieder mensch bestaan er ver
scheidene snaren of neigingen, strevin
gen of goestingen. Welke daarvan zal de
eerste viool spelen dat is de gansche
kwestie Hoe zuilen wij harmonie in
ons leven weten te brengen
Een vrije mensch is iemand die weet
dat hij door God is geschapen, en dat
zijn Schepper aan zijn leven een doel
heeft gegeven, dat hij wil nastreven in
die omstandigheden waarin hij in de
samenleving is geplaatst. Die waarheid
zal in zijn leven de eerste viocl spelen,
en alle begeleidende instrumenten zal hij
weten in te toornen dat ze nooit de bo
venhand nemen. Die vrije mensch heeft
harmonie in zijn leven.
De vrijheid is het vrij gebruik van den
wil in het nastreven van het doel dat
aan ons leven gegeven is.
Niet iemand die slaaf is van cinema of
dans geniet van vrijheid, maar deze die
weet te oordeelen en te kiezen wanneer
zulke ontspanning voor hem goed of
minder goed zal zijn en naar dat oordeel
zal handelen. Niet hij die zich laat
beinvloeden door het menschelijk op
zicht en het wat zal men er van zeg
gen maar wel deze die getrouw aan
zijn princiepen, weet te handelen en te
spreken, naar zijn geweten, is een
mensch die vrijheid bezit. Alleen hij die
zich laat leiden door hoogstaande prin
ciepen. die weet te luisteren naar waar
heid en gezag, geniet de echte vrijheid.
Wie zal mij vrij maken uit die in
wendige slavernij die me leidt naar on
dergang en dood schreef St. Paulus.
Hoe zal ik «aan mijn ziel de vrije vlucht
laten en opgaan naar de volheid waartoe
ik geroepen ben
Dezelfde vraag beheerscht het leven
van de maatschappij, van ieder volk en
van de volksgemeenschap. Een vrije
maatschappij is niet deze die alles laat
gaan naar willekeur, naar de macht der
sterkste, maar die geordend wordt door
het streven naar het doel dat voor de
gemeenschap het beste is, en waarin ie
der, naast zijn rechten ook zijn plichten
ziet en wil vervullen.
Verleden Zondag was 't een schoone
dag voor de parochie van Ninove. Z. E.
H. Delfosse werd officieel aangesteld als
pastoor-deken van Ninove.
Kwart voor tien ging de stoet van de
geestelijkheid en van den kerkraad van
de dekenij naar de kerk tusschen een
dubbele haag belangstellenden en onze
flinke K. A.-jeugd. de Scouts en de K. S.
A. De kerk liep nokvol.
In het koor merkten wij op benevens
de familie van den Z. E. H. Deken, de
heeren Burgemeester Behn. Schepenen
Van Trimpont, De Weghe en Wachtelaer
Senator De Clercq. Volksvertegenwoor
diger Fransman, Wachtelaer Paul,
Walckiers. Evenepoel A. leden van den
Raad, verder de vertegenwoordigers van
de C. O. O., de Politie, de Rijkswacht, de
vrije en officieele scholen, de brandweer
de oud-strijders en invaliden, het Natio
naal Hulpcomité, enz.
Z.E.H. Kanunnik Callewaert. afgevaar
digd door Monseigneur de Bisschop ging
over tot de aanstelling zooals reeds in
het parochieblad werd aangekondigd. De
Z. E. H. Kanunnik hield ook een prach
tige kanselrede waarin hij de verheven
rol van den priester schetste, de groote
verdiensten van Z. E. H. Walters. thans
eere-deken van Ninove, deed uitschijnen
en ook zijn vertrouwen uitsprak in Z. E.
H. Delfosse die gedurende zijn priester
lijke loopbaan, in alle hem toevertrouw
de posten de volle maat van zijn talent
en van zijn toewijding geschonken had.
Na de plechtige H. Mis. waarvoor de
St. Gregorius-gilde onder leiding van
heer Urb. Van Driessche. ook bizonder
gezorgd had, was er een korte eenvoudi
ge doch hartelijke ontvangst in de deke
nij. De heer F. De Clercq. voorzitter van
de Kerkfabriek, verwelkomde de Z.E.H.
Deken uit naam van den raad en melde
met voldoening dat de toestand in deze
parochie veel verbeterd was dank zij de
bloeiende godsdienstige genootschappen
en bonden en de even bloeiende parochi
ale werken. Z.E.H. Kanunnik Callewaert
herinnerde dan aan de schoone taak die
aan den priester is weggelegd en die
daarin bestaat dat hij de menschen tot
één kudde van één herder wil maken.
dat hij de verzoening en de broederschap
onder de menschen mag bewerken. Voor
zeker het zou in de komende tijden niet
altijd gemakkelijk gaan want er werd in
de jongste jaren zooveel kwaad gesticht,
de menschen werden zoo tegen elkaar
opgejaagd, er is zooveel onrecht goed te
maken... maar juist daarom is het goed
dat de menschen opzien naar de verzoe
nende. de heelende, de naar-hooger-!ei-
dende taak van den priester. Daarom
meende de Z. E. H. Kanunnik, mochten
wij volledig bogen op Z. E. H. Deken
Delfosse die. eerst als onderpastoor in
belangrijke parochiën, waaronder St.
Baafs te Gent en bizonder later als Be
stuurder der Sociale Werken te St. Ni
klaas het volk heeft leeren kennen en
die weet tot het volk te gaan met de
overwinnende liefde van den priester.
Z. E. H. Delfosse antwoordde zeer ge
vat op deze aanspraken en begon met
den lof te maken van zijn voorgangers
de Z. E. H. Deken Weemaes, Poppe. nu
groot-vicaris en Walters. Hij had een bi
zonder hartelijk woord voor dezen laat
ste die zijn kerk. zijn scholen, zijn pa
rochianen en heel bizonder de kinderen
van deze parochie, zoo verkleefd en zoo
toegewijd was. Dan dankte hij heel in
't bizonder de heer Burgemeester en de
heeren Schepenen die er aan gehouden
hadden op deze aanstelling aanwezig te
zijn en wilde er een zeer verheugende
belofte in zien voor nauwe en vrucht
bare samenwerking ten bate van net
algemeen maar hoofdzakelijk om het
welzijn van de minbedeelden. van de ar
beiders.
Deze woorden werden hartelijk toe
gejuicht. Na nog enkele oogenblikken
aangenaam samenzijn werd dit eenvou
dig feest in de beste stemming gesloten.
Wij voegen er graag aan toe dat we
t'allen kant zeer gunstige echos hebben
vernomen en dat de Z. E. H. Deken Del
fosse hier van meetaf aan de waardee
ring en de oprechte sympathie van zijne
parochianen heeft verworven.
Wij feliciteeren dan nogmaals zeer
hartelijk en wenschen dat zijn verblijf
in Ninove evenzoo lang als vruchtbaar
mocht zijn.
Het Communistisch Program
De Comm. Partij heeft een actiepro
gram gepubliceerd dat een basis moet
vormen tot samenwerking van het be
stuur van het land door alle demokra-
tischepartijen. Hierbij was men zoo
eerlijk te zeggen dat men niet verzaakte
aan het communistisch programma. Wij
zouden dat ook eens graag gepubliceerd
zien. Er is door de Hitler-propaganda
zooveel getaterd over Communisme dat
de partij er niets anders dan kan bij
winnen mc-t eens met haar echt program
voor de pinnen te komeïi. Het betaamt
ook voor een demoktatische partij dat,
zij geen geheim program heeft Of :no-
gen de cochons de bourgeois m.^ar ge
leidelijk ingelicht worden ove;t- het spek
van de Communistische k'uip
REGELMATIGE VERVOERDIENST
JOZEf PARDAENS
Burchtdam 122, Ninove Tel. 259
Ninove .Brussel JBrussel Ninove
BEVOORRADINGSKRONIEK
In verband met onze artikelen betref
fende de ravitailleering en de soms wel
scherpe bemerkingen welke wij maakten
aan het adres van sommige kwaadwillige
landbouwers, ontvingen wij deze week
een schrijven vanwege een landbouwer
uit de streek die het goed meent» naar
steller verklaart. Daar het opstel wel
enkele belangwekkende gegevens bevat,
waar buitenstaanders soms geen benul
van hebben, laten wij hier een en ander
uit volgen. Onze lezers kunnen zelf hun
oordeel vellen want, zoo schrijft onze
toevallige medewerker, wie maar eene
klok hoort ook maar een klepel
De verbruikers zijn zoodanig gewoon
geworden op de boeren hun rug te don
deren en te hooreri donderen, dat zij ten
laatste geen onderscheid meer weten te
maken tusschen wat redelijk en onrede
lijk is. Zoo b.v. vinden zij het heel nor
maal <iat de boeren hun graan afleveren
aan. 2,20 fr. het kilo, maar hebt gij ooit
iemand hooren zeggen dat het onredelijk
is het samengestelde voeder, dat toch
grootendeels uit afval bestaat aan 7.00 fr.
het kilo te üoen betalen
Is het redelijk dat de melkerijen op
eigeo hand het vetgehalte der melk vast
stellen zonder dat de landbouwers ook
maar iets kunnen inbrengen om het te
betwisten. Moet het. U verwonderen dat
de boeren'er den brui zouden aan geven
nog langer naar de melkerij te gaan, in
dien ze hiertoe niet gedwongen werden
Dat de regeering maatregelen treffe
om de boeren tot levering en zelfs inte
grale levering te dwingen, akkoord, maar
dat zij dan ook een redelijken prijs stelle
die ons toelaat van de opbrengst onzer
landbouwprodukten deftig te leven.
Geen enkele landbouwer zal er tegen op
zien zijn leveringsplicht ten volle na te
komen wanneer hij aldus geen verlies
moet ondergaan. Want vandaar uit dient
het begin en het einde van den sluikhan
del gezocht. Ik kan U verzekeren dat,
wanneer de wettelijke prijzen winstge
vend genoeg zullen zijn, de landbouwers
met meer iever zullen werken aan de
vermeerdering en de verbetering hun
ner voortbrengst. Moge de regeering
zulks inzien, het resultaat zal aan eenie
der ten goede komen.
RECORD
Voor eenige dagen heeft het bureau
voor de oorlogsprodukten te Washington
voor de eerste maal nauwkeurige cijfers
medegedeeld over den vliegtuigbouw in
de Vereenigde Staten tusschen 1 Juli
1940 en 30 September 1944. In totaal wer
den gedurende deze periode 233.493 toe
stellen gebouwd, waaronder 74.953 bom
menwerpers 70.617 jagers en 17.592
transportvliegtuigen.
De oorlogsvloot der Vereenigde Staten
is thans grooter, dan al de vereenigde
vloten ter wereld samen. Zij omvat 1500
kampschepen en nog 50.000 andere sche
pen. de landingsbooten inbegrepen. Op
al die schepen zijn er 3.5 millioen man
nen werkzaam De productie in de Ver
eenigde Staten is sedert den oorlog met
80 gestegen en in Engeland slechts
30
Is het te verwonderen dat men zegt
dat de Vereenigde Staten de machtigste
staat ter wereld geworden zijn Deze
machtige republiek moet een leidende
rol spelen in de wereld. Wij verheugen
Vervolg op tweede blad.
OP DEN UITKIJK
De afgeloopen week, sedert ons laatst
verschenen kronijk is er een goede ge
weest.
Op het nationaal plan kregen wij de
executie van de twee eerste ter dood ver
oordeelden. Alle rechterlijke instanties
hadden er hun zeg overgezegd. Het was
en bleef doodstraf. Het kon niet anders
zijn dan doodstraf. De Prins-Regent
weigerde genade en het vonnis werd uit
gevoerd.
Goed zoo. De lange traditie die bestond
in ons land van regelmatig de doodstraf
om te zetten in levenslange dwangar
beid werd zoo aanzien als een afschaf
fing van de doodstraf en menigeen vroeg
zich af of de macht van de gewoonte het
niet zou gehaald hebben op de enormi
teit der misdaad. Recht is nu geschied
en laten wij de dooden met rust.
Maar het blijkt dat België wilskracht
genoeg heeft om zijn bestaan te verdedi
gen en dat de methode a la bon-papa
uitgediend heeft. Enkele weken voor de
bevrijding hoorden wij een hatelijk per-
sonnage zeggen Bah. drie weken weg
gestoken zitten en de kwade bui is over»
Het blijkt nu een misrekening te zijn
en 't zal deugd doen. In 't vervolg zullen
weinig scrupuleuze menschen tweemaal
nadenken voor ze door dik en dun hun
eigen belang zullen najagen.
Op het plaatselijk plan kwam de op
heffing van het interneeringskamp.
Welke ook de redenen geweest zijn
van dien maatregel en zonder te willen
uitpluizen wat had kunnen beter zijn,
het was een goed. En goed is goed.
Het medicaal onderzoek te Geeraards-
bergen heeft uitgewezen, onder andere
dat de vrouwen vol luizen zaten, dat er
onder de geïnterneerden om maar van
één ziekte te spreken, vijftien turber-
culose-lijders waren.
Honden kunt ge dresseeren, en leeren
wie ze mogen bijten en wie niet. Micro
ben leert ge dat niet. Witten staan eve»-
goed in gevaar als zwarten. Wij moeten
daar niet verder inkt aan verslijten. Die
toestand had zoolang niet mogen duren.
Een dagbladschrijver schreef enk^"
dagen geleden, dat de toestand waarin
wij leven van de mensc^11 vraagt een
koel hoofd en een w«fm hart. Dat ei on
gelukkig veel zijn met een heel heet
hoofd en een schromelijk koud hart.
Heeft niet een warm hart wie wil. Dat
is het resultaat van jaren lange oefening
en zelfbeheersching.
Een koel hoofd is wat anders. Een beet
je goede wil volstaat en die begint er
stilaan te komen.
Er is reactie geweest op mijn uitkijK»
van verleden week.
Het heeft sommige menschen zeer ge
daan.
Het moest wel. Ais we stilaan een beet
je harder hebben geduwd was het om
een reactie uit te lokken, niet om ruzie
te maken, maar om te doen inzien dat
er iets niet ii. den haak zat en moest
rechtgezet worden.
Die reacties zijn op één na kalm ge
weest.
Wordt er orde geschapen waar wan
orde heerschte wij zullen de eerste zijn
om te juichen.
De weerstand ligt ons na aan het harte
en wij zouden gaarne ons volle waardee
ring schenken. Als hij werkt in wette
lijkheid en volgens de gewoonten en ge
bruiken van beschaafde landen mag de
weerstand voor ons part de leiding in
handen hebben in al de takken van 'e
lands bestuur. En dat is gemeend hoor.
Even gemeend kan ik den kwaaie
opnieuw de verzekering geven dat ik zon
der pretentie op een of ander te spelen
rol, mijn oude krakende knoken veil heb
voor België.
