Een heerlijk Drieluik
Redevoering van de Hr. Hirmel
Minister van Openbaar Onderwijs
A. DE BRAUWER-DE M0NT
NINOVE
VLOERTEGELS
HUIS fi» 1
52, Denderkaai, Tel, 172
KOLENHANDEL
Vier en twintigste Jaargang.
Zondag 29 October 1950
Postcheckrekening 1862.54
CHRISTEN, VLAAMS EN VOLKSGfZIND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Drukker-Uitgever R. LUYSTERMAN-HAELTERMAN, Koepooitstraat, 10, Ninove Handelsregister Aalst 109X
ZALIGE HOOGDAG
KRISTUS KONING
Zondag 29 Oktober laatste Zondag van de
Oktobermaand, is toegewijd aan Kristus-
Koning, aan het Koningschap van Kristus
over de wereld. Op die dag zullen de leden
van de Strijdende Kerk, soldaten van Kris
tus, het onbetwiste Koningschap van Kristus
gedenken en vieren
In een tijd als deze, stemt cns dit tot naden
ken. Er wordt thans gegoocheld en gespeeld
met koningen en vorsten. We zouden een ganse
reeks kunnen opsommen Italië, Spanje, Roe
menië, België enz. Maar lang reeds voor
men aan deze tronen tornde heeft men ge
tracht, door alle tijden heen, Kristus te ont
tronen. Maar wat men tegen ^'ereldse vorsten
heeft klaar gespeeld, vermocht men nooit te
gen het Koningschap van Kristus. Men zou
ziende blind zijn. wanneer men dit moest
lochenen. Indertiaad liet Koningschap van
Kristus, dat hem symbolisch en spottender
wijze door de Joden werd opgedrongen in
zijn aardse leven, is over de eeuwen en de
tijden steeds onbetwistbaar geweest «en is
dat nog.
Want de heerlijke Kristusfiguur is een
Koningsfiguur. Door het voorbeeld van zijn
leven Hij is voorgegaan. Door zijn strijd
vaardigheid tegen het onrecht en de ver
drukking. Zijn ganse leven draagt er de stem
pel van. Door zijn alles offerende Liefde
voor de mensen, tot de dood toe. We zijn
gelukkig zoals de dichter Pater Reypens, in
bewondering voor het paneel De Ridders
Christi van Van Evck te mogen zeggen
Gezworen de eed
voor lief en voor leed
de Kristus is Koning
Zijn ridders zijn wij
ALLERHEILIGEN
Verheugen wij ons in de Heer. de feest
dag vierende van al de Heiligen in de Hemel»
Richten wij onze ogen tot die plaats der
uitverkorenen, waar er zovelen onzer gelief
den bidden opdat ons ook daar zou voorbe
houder, zijn het eeuwig verblijven en het
eeuwig zieleleven in gelukkig samenzijn met
hen die hier op aarde met ons en voor ons
hebben geleden en gestreden.
Ir. ae Hemel alleen is 't waar geluk en tot
niets zal het dienen, noch geld, noch goed.
om tot de Hemel te komen, de plaats der ge
rechtigheid en der liefde, de beloning van
hen die hier waarlijk kristelijk hebben ge
leefd.
Doch vergeten wij ook niet
ALLERZIELEN
Heer. geef hen de eeuwige rust
Zovele dierbaren gingen heen naar het
eauwig leven.
Met gepijnigd gemoed stonden wij aan hun
sterlbed en met betraande ogen zegden wij
hun het v arwei doch in de blijde- hoop
van 't wederzien.
Blijft het altijd een dierbare plicht voor
onze doden te bidden, geen gepaster dag is
er toch dan Allerzielen
Gedenkt dan vurig die lijdende zielen die
wachten op onze gebeden en onze goede wer
ken om van de smartelijke pijnen van 't va
gevuur verlost te worden.
Gedenkt diegenen die U dierbaar waren,
maar denkt ook aan hen die gans verlaten
kermen en zuchten om ontferming en mis
schien met kieine hulp het eeuwig rijk van
de vrede zullen binnentreden.
Allei heiligen-Allerzielen Troostende da
gen voor de levenden.
Dagen van vertroosting en zalving.
Heer. wij smeken U. geeft de eeuwige-rust.
uitgesproken in de vergadering van de Ka
mer der Volksvertegenwoordigers, op Don
derdag 19 October II.
Gezien de belangrijkheid van deze uiteen
zetting, nemen we in ons blad de tekst op
zoals hij verschenen is m het Beknopt Ver
slag» van de Kamer der Volksvertegenwoor
digers.
Ingevolge plaatsgebrek geven we U de
spreekbeurt in twee delen, waarvan het twee
de deel toekomende week zal verschijnen.
De Voorzitter Wij hervatten de behande
ling van het wetsontwerp houdende de be
groting van het ministerie van openbaar on
derwijs voor het dienstjaar 1950.
De heer Harmei, minister van openbaar on
derwijs un 't Frans) Het budget van 1950
werd opgemaakt onder do verantwoordelijk
heid van mijn achtbare voorgangen. Het heeft
thans grotendeels zijn actualiteit verloren,
vermits de voorlopige kredieten goedgekeurd
zijn
Anderzijds is het budget 1951 nog niet inge
diend. Dienvolgens zou dit debat, dat twee
budgetten, deze van 1950-1951 bespreekt van
zijn belangrijkheid verliezen, indien de ver
antwoordelijkheid over het nationaal onder
wijs, die thans toevertrouwd is aan een lid
der christelijke-sociale meerderheid, in gans
verscheidene kringen niet veel hoop en veel
vrees had doen ontstaan.
Door nu dit inleidend betoog te houden,
beweer ik niet al de bezorgdheden en wenken
te gemoet te komen, maar ik zal, ten minste
klaar en duidelijk, de zienswijze der regering
kenbaar maken ten overstaan der moeilijke
en zeer actuele problemen inzake onderwijs.
De uiteenzetting der bijzondere aspecten, zai
ik behandelen in mijn antwoorden op de re
plieken die mijn uiteenzetting zal uitlokken.
Ik weet. dat ik in de loop van dit debat,
voor het parlement op een aantal bepaalde
vragen zal moeten antwoorden openen wij
een voldoende aantal officiële scholen, geven
wij genoeg toelagen aan het vrij onderwijs
Dit is een zienswijze van het schoolvraagstuk
en ik zal beslist deze vragen niet onbeant
woord laten, doch u zult mij toelaten deze
eerst te vermelden in de samenvatting der
vraagstukken van het openbaar onderwijs,
zoals de regering dezelve opvat-
Laten wij een idee vooropzetten die aan de
grondslag ligt van 0113e overeenkomsten
éénzelfde streven inag en moet al de leden
van het parlement bezielen: de opvoeding van
al de kinderen van ons volk tot een hoger
peil op te voeren.
In de memorie van toelichting der rege
ringsverklaring van de voorgaande regerings
ploeg hebben wij het belang doen uitschijnen
van de vrijstelling der arbeidskrachten ten
bate van de jeugd Wij beweerden dat, indien
het mogelijk ware de arbeidsduur in te kor
ten. dit ten goede moest komen aan de jeugd
van d? Natie Ons streven beoogde en beoogt
thans neg de eerstdaagse verwezenlijking \an
wat men he-ft genoemd «de volkshumanitei-
ten t.t.z. de uitbreiding tot de gehele jeugd
van een cultuur, die een maximale ontwik
keling. zowel van de intellectuele aanleg als
van hot prestatievermogen bevordert. Wij
wensen dat het denken in een richting wor
de gestuurd, die zich reeds duidelijk afte
kent de idee van de opgang van het volk tot
de hogere loopbanen. De uitbreiding van het
aantr! inge.-chreven studenten in onze uni
versiteiten groepeert een groeiend aantal ion-
ge lieden ui; de meest verscheidene sociale
kringen en laat hun aldus toe in één genera
tie de mooiste titels te verwerven, die voor
her. do Weg vrijmaken naar kennis en weten
schap.
Al wie de vereiste geschiktheid bezit moet
kunnen studeren.
Dat s een moreel belang. Het is ook een
nationaal belang.
Het opdrijven van een hogere volksopvoe
ding dat een moreel aspect uitmaakt van het
onderwijsvraagstuk past overigens uitstekend
in het kader van de economische behoeften
der Natie Hier ook bezielt ons éénzelfde wil
d.:t it dere mens een maximale beroepsbe
kwaamheid verw.rve, dit zowel tijdens de
leertijd in de sector van de industriële pro
ductie als bij de veelvuldige taker, die bij
verdeling van het verbruik gemoeid zijn.
Men heeft heel goed deze noodzakelijkheid
begrepen in de opleiding van de mannelijke
ieugd. verbonden aan de industriële voort
brengt doch er blijft een lange weg af te
leggen in de sector van de verdeling der
voortgebrachte goederen en het onderricht
van d<> wetten die de moderne handelstech-
niek stelt. Ten slotte, kunnen wij ons nooit
genoeg beijveren om de huishoudkundige op
voeding van de verbruikers te brengen op
het peil van de ontwikkeling dat de opvoeding
in de industriële techniek bereikt heeft. Ik
spreek hier over de opvoeding van de meisjes.
Hoe zullen zij goede huisvrouwen worden
W ij z.ijn al te gemakkelijk geneigd over het
hoofd, te zien dat de rijkdom van een volk,
net /.oals de rijkdom van een familie opge
bouwd wordt, uit het verschil dat bestaat tus
sen de voortgebrachte rijkdommen en de ver-
bruiksuitgaven. Dit verschil tot stand te bren
gen is het werk der vrouwen. Het wordt ge
noemd de huishoudelijke economie zii is een
bron zowel van huishoudelijk geluk als van
sociale voorspoed.
I11 het onderwijs van de vrouwelijke jeugd
willen wij de omwikkeling betrachten van die-
\LLE SOORTEN KOLEN,
ALLE SOORTEN ANTHRACIETEN,
ONMIDDELLIJK BESCHIKBAAR
pe bekwaamheden die aan de grondslag liggen
van de specifieke zending van de vrouw.
Ik heb niet het gevoelen tot nog toe nieuwe
of zelfs oorspronkelijke dingen te hebben ge
zegd, wel echter dingen waarover wij, naar
ik vermoed, het met elkander eens zijn.
De ontdekkingen op het gebied der exacte
wetenschappen hebben, sinds de vijftig laat
ste jaren aan deze tak van de wetenschap
een gans bijzondere waarde verleend. Nie
mand z.al betwisten dat de positieve weten
schappen. door haar ontwikkeling, haar veel
zijdigheid en haar toepassing op alle gebieden
een tienvoudige vermeerdering in aanzien
hebben verworven in het maatschappelijk le
ven. liet gaat er zeker niet om het belang
te onderschatten van een in onze landen
sinds lang gevestigde traditie ten opzichte
van de humanitaire opleiding. Meer dan ooit
hebben wij behoefte aan universitair opge
leide kiachten, aan mensen die synthetisch
denken, over een uitgebreide wetenschappe
lijke kennis beschikken en zich aangetrok
ken gevoelen tot liet universalisme. Zulke
mensen moeten aan'de leiding blijven van het
maatschappelijk en econonmch leven; tevens
moeten zij het gebied de^HmenschappeJijke
onderzoekingen beheersen. Wij durve, dus
niet dc humanisten te stellen tegenover de
techniekers, doch de humanisten van heden
dienc-n beter onderlegd te' zijn inzake posi
tieve wetenschappen en anderzijds moet aan
de supergekvvalificeerde technici een zo ste
vig mogelijke humanitaire grondslag worden
gegeven.
De drievoudige strekking die ik daar even
aanhaalde
Een veralgemeende lagere opleiding
Bevoegdheid van iedereen inzake kwaliteit
van de arbeid
Bescherming van het humanitaire ideaal
doch beter doorgedreven opleiding tot de
moderne techniek, maakt een voortdurende
aanpassing en verbetering van het school
systeem. noodzakelijk en onontbeerlijk.
Het onderwijs bereikt een steeds stijgend
aantal jongere landgenoten de kwaliteit en
de ver.-c heidenheid der studies werden opge
legd volgens de omstandigheden wij staan
dus volop in een tijdperk van schooluitbrei-
ding, gepaard gaande met een periode van
sociale ontvoogdingkeerpunt van het eco-
Ancmisch leven, een tijdstip ook van onge
hoorde uitvindingen ziedaar, in grote lijnen
de redenen die een zeer dynamische politiek
vereisen inzake onderwijswij werden er
tce gebracht meer durf aan de dag te leggen
en ook meer edelmoedigheid bij het tot stand
brengen van een stevig ingericht schoolsys
teem.
Op het gebied van de onmiddellijke verwe
zenlijk ingen, is de regering geenszins van
zin- deze natuurlijke en r jodzakelijke op
gang te stuiten: elk goed onderwijs verdient
aanmoediging. We hebben met goede wil de
modus vivendi van 1948 voor het technisch
onderwijs in toepassing gebracht; bij het
openen van het nieuwe schooljaar, hebben wij
een tiental nieuwe afdelingen, voorzien bij
het huidig budget, ingericht zowel in de sec
tor van het officieel middelbaar onderwijs,
als in het officieel technisch onderwijs. Het
is ir. diezelfde geest dat de regering een for
mule van daadwerkelijke steun zoekt aan het
vrij middelbaar onderwijs, in diezelfde geest
ook dat dit jaar 700 millioen zullen besteed
worden aan de bouw van scholen en dat, sinds
dne maanden, de bouw is begonnen van al de
se: j m. die nodig blijken voor een doeltref
fend officieel onderwijs.
De regering vraagt de Kamer van Volks
vertegenwoordigers de onderwijsproblemen
te willen beschouwen niet durf ën edelmoe
digheid Maar de goede wil alleen is niet vol
doende, er dient een akkccrd tot stand ge
bracht van Ir. t streven in deze drie domeinen;
1) dat var. de leerprogramma's dat van de
keuze der onderwijsinstellingen 3) dat van
de aanwerving van geschoold onderwijzend
personeel.
Welke programma's0 Welke onderwijsin
stellingen Welke leerkrachten
Ik meen dat de Kamer zich thans niet kan
bezighouden met de kwestie van de leerpro
gramma s en van de verschillende onderwijs-
cyclussen. Ik zal later de gelegenheid hebben
de commissie van onderwijs te onderhouden
over deze aangelegenheid bij de bespreking
van het budget 1951.
Ik wil alleen signaleren dat sinds vijf en
twintig jaar het probleem van het onderwijs
der kinderen van 12 tot 15 jaar slechts gedeel
telijke oplossingen kende.
Deze leeftijd groepeert inzake onderwijs.
eiiehiilende richtingen; lager onderwijs, 4e
giaad m.ddelbaar onderwijs technisch on
derwijs humaniorastudies (3 soorten; prae-
technische, praelandbouwkundige en praefami-
liale afdelingen.
Om het schoolprobleem op een gezonde
(Vervolg op tweede blad).
DOOR DE PERISCOOP
In 1830 hebben onze voorouders revolutie
gemaakt. Op de schoolbanken hebben ze ons
geleerd waarom er revolutie kwam. Het
spreekt van zelf dat onze voorouders niet
eerst in congres zijn bijeen gekomen om de
grieventrommel te vullen. Ze waren miste
vreden. En iedereen had zijn reden om mis
tevreden te zijn. De boer sakkerde omwille
van de belasting op het malen en het slach
ten en het. smokkelen dagtekent van die tijd.
De Waal vloekte omdat hij geen betrekking
kon krijgen in Staatsdienst, buiten Wallonië,
indien hij geen Nederlands kende. De gazet
schrijvers waren niet te spreken over de
censuur. De Rooms-katholieke geestelijkheid
kon geen vrede nernen met het -Staatsmono-
poiium inzake onderwijs en kon niet dulden
dat de protestantse koning zich kwam men
gen in het onderwijs dat verstrekt werd in
de seminaries en aan d# Unversiteit enz...
Iedereen was mistevreden en uit die mis
tevredenheid ontkiijmóe de omwenteling en
ontstond de nieuwe Staat die zichzelf een
grondwet schonk waarvan de leidende ge
dachte was al de misbruiken te weren die
hat Hollandse regime hadden gekenmerkt.
De congreskolos is het gedenkteken gewijd
aan die gedachte.
Na de oorlog van 1914-1918 hebben ze in
haar voetstuk het graf gemaakt van de onbe
kende soldaat.
Sindsdien gaat aller aandacht naar dit graf
en wordt, het monument met het ideaal dat
het verkondigd, niet meer bekeken.
De tijd blijft niet stilstaan en het is wel
meer gebeurd dat hier of daar iets verouderd
bleek in de grondwet De grondwet zelf had
voorzien hoe een herziening gebeuren moest.
Er is meer dan een herziening geweest. Se
dert de congreskolorn niet meer bekeken
wordt zijn de herzieningen niet meer nöfiig.
Om een herziening mogelijk te maken moeten
de twee derden van de volksvertegenwoordi
gers en senatoren accoord zijn. JË&Lgff&ter-
prelatieve wet» waarbij één ^tóS^fneerder-
heid voldoende is, blijkt veel Jffemakkelijker
te zijn.
De «Union Sacééèy van jdie Beigen trouw
aan l'Union fait la Fort® iJjfuatde tot ü^4842.
Twaalf jaar lang wachteiifom ruzie te matcéte
schijnt voor de Belgen wë\ een tour de for
ce» te zijn. Er zijn nog periodes geweest
van Union Sacrée maar hei, was nood ge
dwongen en 't was veeleer een «sacrée
en net heeft nooit meer twaalf jaar geduurd.
De eerste ruzie in het huishouden* is ge
komen in 1842 door de liberals schoolwet.
Toer. werd België in de flank gewond en de
wonde is nooit genezen. Ze bloedt en ettert
nu nog altijd. Alle pogingen om de wonde
te helen zijn tot neg toe mislukt en het ziet
er niet naar uit dat er in afzichtbaren tijd
een resultaat zal te bereiken zijn. De gods-
dianstvijandigheid die bij de Belgische libe
ralen in 1842 tot uiting kwam draagt al de
kentekenen van een besmettelijke ziekte. De
microbe ervan werd nog niet geneutraliseerd.
Het werd de tuberculose van de liberale par
tij en ze zal er van sterven.
De grote verlichte koppen van de liberale
o-irtij kunnen wel begrijpen dat een nette
huismoeder protesteert als haar kind in de
school op een bank moet gaan zitten neven
een kind dat luizen heeft. Ze kunnen niet
begrijpen dat een christen huismoeder niet
wil dat haar kind in de intimiteit moet leven
van andere kinderen die komen vertellen wat
..e ie huis horen vertellen over een varken
dat dood is en een hond die dood is en een
mens die ook dood isIk begrijp die moe
der en gij ook. Maar de vrijdenkerij begrijpt
dat niet. Die is daarvoor te geleerd
Tcneelgilde HOGER OP
begint het seizoen op
Zondagen 21 en 28 Januari a. s.
met de alomgekende operette
S E P P E L
DE GROOTSTE KEUS IN
IN CERAMIEK en ANDERE FABRIKATEN
vindt U ontbetwistbaar in het
Tel. Nr 5
TE NINOVE (tegenover Stadhuis)
ALLEENVERKOOP
der gekende CERABOS »v(oeren,
der prachtige LITHOLUX tegels
der ongeëvenaarde WAS7SRBILUG ceramieken.
Prijzen vanaf 72 frank per vierkante meter
KWALITEIT GEWAARBORGD. e merer
T
