Redevoering van de fir. flannel
Minister van Openbaar Onderwijs
A. DE BRAUWER-DE MONT
NINOVE
t
VLOERTEGELS
mus VAN
62, Dendepkaai, Tel. 172
5
Vier en twintigste Jaargang.
Prï]s per nummer 1,25 fr.
2ondag 5 November 1950
CHRISTEN, VLAAMS r V KSGEZ1ND WEEKBLAD VOOR HET KANTON NINOVE
Postcheckrekening 1862.54
Drukker-Uitgever R. STERMAN-HAELTERMAN, Koepoortstraat, 10, Ninove
Handelsregister Aalst 1093»
uitgesproken in de vergadering van de Ka-
mer der Volksvertegenwoordigers, op Don
derdag 19 October II.
Vervolg van verleden week
De huidige regering meent dat haar taak
gelegen is in het gelijk behandelen van iedere
tak van het onderwijs in het algemeen. Het
onderwijs der openbare besturen evenals het
godsdienstig onderwijs bij ons, beantwoorden
aan de echte gesteldheid der overgrote meer
derheid van de gezinnen.
Beide zijn op de tradities gegrond en heb
ben, sedert eeuwen voor het vrij onderwijs,
sedert honderd jaar voor het openbaar on
derwijs, diensten bewezen welke niemand
denkt te betwisten. Laat ons dus beide takken
van het algemeen onderwijs behouden en
beijveren wij ons om ze zonder ophouden te
verbeteren. Ik wens hier alle verdacht plu
ralisme te weren.
Verlaten wij het gebied van de abstracte
philosophie. Wij ontleden de feiten en trek
ken er de lessen uit.
Wij zijn dus voorstander, ten bate van de
jeugd, van een volledig net van scholen van
lager en middelbaar onderwijs, van onzijdige
en confessionele scholen, waaronder de ou
ders. vooral de minder begoede, zonder dat
op hen economische druk wordt uitgeoefend,
vrij hun keuze kunnen doen.
Vermeiden wij dat het probleem practisch
opgelost is in brede onderwijssectoreno. a.
voor het lager en hoger onderwijswat het
tenhnisch onderwijs betreft zijn wij goed op
weg naar een definitieve oplossing. Blijft
dan nog de sector van het middelbaar onder
wijs, waar de meest volstrekte ongelijkheid
heerst.
Ik houd er aan u in kennis te stellen van
de inspanningen die vanaf 1947 tot nu toe wer
den gedaan, inzonderheid in de tak van het
rijksmiddelbaar onderwijs.
Enkele cijfers zijn veelbetekenend. Het ge
tal der inrichtingen is vermeerdeod van 198
in 1946-1947 tot 258 in 1949-1950 dit der
afdelingen van 862 tot 1.423dit der leer
krachten van ongeveer 5.000 tot ongeveer
7.500 en dit der leerlingen van 71.296 tot 93.428
In 1950 beliepen de kosten voor het bouwen
van de scholen voor het Staatsmiddelbaar on
derwijs ongeveer 1.300 millioen. Sinds 25
jaar zijn de schoolgelden van het middelbaar
onderwijs slechts verdubbeld, terwijl de kos
ten voor levensonderhoud verachtvoudigd
zijn. Niettemin werd dit schoolgeld nog te
aanzienlijk bevonden door de meeste ouders,
die hun kinderen naar het officieel middel
baar onderwijs zonden, vermits 80 t. h. onder
hen een totale of gedeeltelijke vrijstelling
van schoolgeld genieten van 400 tot 600 frank
per jaar. Wellicht is dit een goed voorbeeld.
De Kamer weet dat, voor het budget van
1951, de regering een afdoende oplossing
zoekt, die in het bijzonder de gelovige, min
der begoede ouders ter hulp zou komen, opdat
zij ook dezeltde verminderingen van school
gelden zouden genieten en zich niet meer
zouden verplicht zien zich in hun keuze te
beperken wegens economische omstandighe
den:
Doch de wedijver bestaat niet alleen tussen
de confessionele instellingen en de Staatson-
derwijsinrichtingen; Sinds enkele jaren ont
ketende zich een nieuwe strijd in de schoot
van de Staatsinstanties zelf. Een mededin
ging is tot stand gebracht tussen de centrale
en de ondergeschikte besturen.
Aldus hebben wij, naast de gemeentelijke
bewaarscholen, fraeubelklassen van de Staat
zien ontstaan naast de gemeentelijke lagere
scholen, voorbereidende afdelingen van het
Rijksmiddelbaar onderwijs, naast de techni
sche gemeentescholen en provinciale techni
sche scholen, technische scholen van de Staat.
Men kan deze mededinging op twee manie
ren uitleggent in politiek ofwel in pedago
gisch opzicht.
Ik meen dat de politieke uitleg verkeerd
is.
Inderdaad, men heeft gemeend dat hetgeen
men heeft willen noemen de ingebrekeblijving
der gemeenten, moest goedgemaakt worden.
De heer Deconinck (in 't Frans). Ja. het
was een ingebrekeblijving.
De heer Harmei, minister van openbaar on
derwijs (in 't Frans). Naast de gemeente
lijke onderwijsinstellingen werden dus scho
len opgericht die men beter wil noemen of
die althans een meer onzijdig karakter ver
tonen. Persoonlijk denk ik dat dit een ver
keerde formule is. (Protest bij de socialisten).
Indien de onzijdigheid van de gemeèntescho-
len niet geëerbiedigd wordt, of indien haar
onderwijs niet volmaakt is, zijn we toch uit
gerust om de plaatselijke autoriteiten te ver
plichten de wetten na te leven en een behoor
lijk onderwijs te verschaffen.
Het voornaamste resultaat van deze mede
dinging uit zich in de ontvolking van de ge
meentescholen, aldus de Staat verplichtend
onderwijskrachten te subsidiëren zonder leer
lingen. Ik herhaal, dat deze wijze om het ge
meentelijk onderwijs te verbeteren niet doel
treffend is, daar zij leidt tot de onbeperkte op
richt:ng van Staatsinstellingen die op hun
beurt zouden wedijveren met gemeentescho
len waar de neutraliteit niet voldoende zou
geëerbiedigd worden. Dit alles brengt ons
niet verder, kan plaatselijke wrijvingen be
stendigen, wat steeds bedenkelijk is, en kost
de Staat veel geld.
Wat ik daar zojuist uiteengezet heb slaat
tevens op de mededinging tussen de techni
sche scholen van de Staat en deze der provin-
ciën en gemeenten. Dit debat brengt trou
wens niets nieuws. In 1939 reeds stelde het
de heren Huysmans en Soudan tegenover el
kander. Doch ik wil thans verder uitweiden
over het probleem van de organisatie van het
lager technisch onderwijs. We geloven niet
dat de technische opleiding, in haar geheel
gezien, op dezelfde leest moet geschoeid zijn
als het algemeen ondexwijs.
Ik stel vast dat personaliteiten die de meest
uiteenlopende politieke en soclple opinies
belijden, doch ernstig begaan zijn met de
vraagstukken die het techniscji onderwijs aan
belangen, dezelfde mening toegedaan zijn om
trent het oorspronkelijk karakter van het
technisch onderwijs, de specifieke behoeften
van dit onderwijs, de specialisering van zijn
opvoedkundige methodes en omtrent de mo
gelijkheid een £>rede verstandhouding tot'
stand te brengen inzake de verschillende
politieke invloeden die het technisch onder
wijs ondergaat. Met andere woorden, ik ge
loof niet dat het mogelijk weze in ons land
twee of drie vertakkingen van technische,
gespecialiseerde onderwijsinrichtingen tot vol
le bloei te zien ontwikkelen. Hier speelt de
factor van de specialisering der onderwijs
krachten. het bescnikbaar leermateriaal, de
practische onderlegdheid van de leerkrachten
een voornamere rol dan gelijk welk be
schouwingen v§n andere aard.
Men kan de oprichting van het aantal tech
nische inrichtingen niet tot in het oneindige
vermenigvuldigen zonder gevaar te lopen de
dooi ireffendheid van het onderwijs te ver
minderen.
Ik stel mijn hoogste verwachtingen op de
Hoge Raad van het technische onderwijs die
eerlang zal opgericht wordtn. Hij zal samen
gesteld zijn uit vertegenwoordigers van de
belanghebbende departementen, uit afgevaar
digden van de organisaties van werkgevers
en werknemers, uit hoofden van de bestaan
de inrichtingen voor technisch onderwijs.
Deze raad zal met eefi brede raadgevende
zending worden belast, zowel wat betreft de
programma's als inzake de aanneming en de
stichting der instellingen
Veel werd er gesproken over de commissie
voor rationalisering, voorgezeten door baron
Braun. Het werk van deze commissie is
slechts van tijdelijke aard en graag zou ik ten
spoedigste een commissie van specialisten in
zake technisch onderwijs zien samenstellen
met het doel de regering in te lichten nopens
de structuur van het technisch onderwijs,
zijn noodzakelijke uitbreidingen, zijn pro
gramma's, de voorwaarden van bevoegdheid
van hei. onderwijzend personeel, het alge
meen plan van inrichting der noodzakelijke
instellingen.
Ik denk dat het geraadzaam zou zijn, dat
de minister van onderwijs zich zou verplicht
zien dit organisme te raadplegen nog beter
ware het, ingeval een meningsverschil ont
staat tussen de minister en zijn raad. de
geschillen te laten oplossen door een beperkt
ministerieel comité, samengesteld uit 3 of 4
functionarissen van de ministeries van eco
nomische zaken, van landbouw, van arbeid
en sociale voorzorg en van volksgezondheid.
Aldus zou het technisch onderwijs uit de
sleur en slenter geraken waarin het al te
lang gehouden werd.
Vanzelfsprekend is de nodig contacten te
onderhouden met het algemeen onderwijs,
doch deze zullen verzekerd worden door de
minister van openbaar dndertvijs die de
coördinatie moet verzekeren tussen de be
sturen van al de onderwijstakken en het al
gemeen bestuur van zijn departement.
Ik zal het nu hebben over het lerarenkorps
Wij hebben zeer veel te danken aan
het lerarenkorps, zowel aan het officiële als
aan het vrije. Maar lof volstaat niet Preciese
feiten verdienen meer onze aandacht.
Om de bevoegdheid van het onderwijzend
personeel te verzekeren, dient men drie as
pecten in het oog te houden goede leraars
moeten een degelijk geldelijk statuut genie
ten de bevoegdheid van elk lid van het on
derwijzend personeel dient gewaarborgd ten
slotte dienen zij over een volledige morele
onafhankelijkheid te beschikken.
Het geldelijk statuut waarover sprake, be
oogt vooreerst de leerkrachten van het lager
onderwijs. Binnen kort zal een wetsontwerp
dat reeds door de voorgaande regeringen
werd voorbereid, verschijnen, betreffende de
verbeteringen in zake de wedden toegekend
liOLENHANDEL
AIXE SOORTEN KOLEN,
ALLE SOORTEN ANTHRACIETEN,
ONMIDDELLIJK BESCHIKBAAR
aan de onderwijzers.
Thans zal de regering zich niet meer kun
nen beroepen zoals dit heiïaas maar al te
dikwijls gebeurde op moeilijkheden van
financiële aard, om de definitieve oplossing
van het probleem op de lange baan te schui
ven.
Het is onduldbaar de gemeenten te willen
verplichten de tekorten van de Staat in zake
weddetoela gen aan te vullen. Wij betrachten
een oplossing die, in de eerste plaats, de ver
zoening beoogt van plaatselijke geschillen.
Het ontwerp ligt klaar. De oplossing kan niet
meer na maanden of yeken, maar na enkele
dagen tot stand komen.
(Zeer welbij de C.V.P.)
Wat het vrij gesubsidieerd onderv/ijs aan
gaat zullen wij volgen in het spoor van de
vroegere politiek, die bestaat in de toeken
ning van de bijslagen door middel van de
rechtstreekse betaling aan de leerkrachten.
Doch naast een fatsoenlijk materieel sta
tuut, dient ook een statuut van bekwaamheid
verworven Het spreekt vanzelf dat de on
derwijzende personeelsleden van het officieel
en erkend onderwijs in het bezit moeten zijn
van getuigschritten die een waarborg bete
kenen voor de goede kwaliteit van hun on
derricht.
De vrijwaring van de zedelijke onafhanke
lijkheid van het lerarenkorps is van groter
belang nog dan het verzekeren der twee
voormelde statuten. Na drie maand deel te
hebben uitgemaakt van de regering, ben ik de
overtuiging toegedaan dat goeie benoemingen
niet mogen geschieden onder de invloed van
politieke aanbevelingen.
Ir.dien wij waarlijk de onafhankelijkheid
van het officieel onderwijs willen verdedigen,
indien wij daarenboven de waardigheid van
het lerarenkorps willen doen eerbiedigen, is
het volstrekt nodig dit onderwijs van alle
politieke druk te vrijwaren.
De beste professoren moeten worden aan
gesteld in het officieel onderwijs. Hun aan
werving en bevordering moeten geschieden
volgens net enig beginsel van de aanwerving
van onderlegd personeel en volgens goed
omschreven critcrr
Ik verwacht dat binnen weinige maanden
tijds de professoren zowel van het technisch
als van het middelbaar onderwijs in het genot
zullen treden van een statuut, dat hen zal
vrijwaren voor de wisselvalligheden der po
litieke meningen. Slechts dan zullen zij vol
ledig vrij zijn, zij zullen aan niemand ver
plichtingen hebben en zij zullen als volwaar
dige en geachte opvoeders aangezien worden,
wat een onmisbare factor betekent in de
kwaliteit van hun taak.
Ziedaar enkele aspecten van het probleem
der nationale opvoeding, dat ik wilde uit
eenzetten.
Nog veel andere kwesties eisen onze aan
dacht. Ik citeer slechts deze driehet. cultu
reel probleemhet probleem van het civis
me de volksopvoeding.
Geen enkel departement ziet zich gesteld
voor een meer delicate culturele taak als het
ministerie var. openbaar onderwijs. Inderdaad
feitelijk danken onze beide nationale culturen
hun bescherming en hun bloei aan het de
partement dat ik de eer heb te mogen bestu
ren.
Binnen enkele weken of dagen zuilen, in
de schoot van het ministerie van openbaar
onderwijs, de Vlaamse en Waalse cultuurra
den heringericht worden en zij zullen de
taken, die zij zich voor de oorlog hadden ge
steld. voortzetten.
Inzake de benoemingen, vooral in het do
mein van kunsten en letteren, houd ik er aan
dat een gezond evenwicht tot stand worde
gebracht. Alle taken en verantwoordelijkhe
den die meer bepaald tot het eigen gebied
van een der twee nationale culturen behoren,
dienen dan ook aan persoonlijkheden toever
trouwd die tot de Vlaamse of tot de Waalse
cultuur behoren en die de wil hebben de
bloei van deze eigen cultuur te bevorderen.
Bij het begeven der nationale betrekkin
gen dient een rechtvaardig evenwicht ver
zekerd. Alleen de minister, geroepen om met
kennis van zaken te oordelen over de aan
spraken en verdiensten van de candidaten,
mag oordelen over de geschiktheid van de
candidaten voor bepaalde functies.
Mcermeels werden mij door culturele vere
nigingen vingerwijzigingen gegeven inzake
de aanstelling van bepaalde personaliteiten
voor het vervullen van bepaalde functies. Ik
zal steeds met dankbaarheid raadgevingen
van die aard aanvaarden, doch ik zal niet
steeds bij machte zijn op hun wensen in te
gaan. Niettemin, mogen zij steeds rekenen
op mijn rechtvaardigheidszin en op mijn wil
om naar best verinogen, de beide nationale
culturen te bevorderen.
Een netelig probleem is wel dit van de
burgerdeugd van de leden van het onder-
Vervolg op tweede blad).
DE GROOTSTE KEUS IN
DOOR DE PERISCOOP
Shaw is dood. Hij stierf in de morgen van
Allerzielen.
Radio en pers hebben te dier gelegenheid
breedvoerig gehandeld over zijn persoon en
zijn werk.
In dé ogen van de wereld Ls zijn leven een
geweldig succes geweest. Hij is van zero ver
trokken. Hij was van zeer nederige afkomst
en beschikte over geen enkele steun om hem
op te werken. Hij werd een wereldfiguur
dank zij zijn buitengewone persoonlijke ga
ven. Als toneelschrijver boekte hij groot suc
ces en hij laat een omvangrijk toneelwerk
achter. Zijn grootste vermaardheid echter
dankt hij aan zijn buitengewone zin voor hu
mor. 't Was een humor van speciale soort,
scherp en bijtend als met vitriool ge
schreven.
Wie kan beweren hem ooit innerlijk ge
kend te hebben Door zijn werk gezien ver
schijnt hij als een verwaand mens die met
niemand qver de baan kon dan met zich zelf.
Hij was de perfectie en de rest van de mens
heid was hoogstens wat spot en misprijzen
waard.
Van jongs af kleefde hij de labourge
dachten aan en was zelfs een vurig propa
gandist. Hij was geen Marxist. Labour heeft
met Marxisme niets gemeens. Gaande weg
koelde zijn ijver af en op het einde van zijn
leven vinden wij hem terug met labourge-
dachte zeer communistisch getint maar zon
der lust om propaganda te voeren. Hij hee:
alle geloof verloren geloof in God en^gel
in de mensheid. Hij doet niets voor de metsa^y
beid omdat hij overtuigd is dat het al boter
aan de galg is en dat er niets mede aan
te vangen is.
Het schijnt dat een bedienaar van de An-
glikaanse kerk aan zijn sfcerfbet^is geweest
en de liturgische gebeden hóeft Jjiedaan. Zou
dat wijzen op een zekere terugkeer tot God
Of is die brave kerkbedienaar Jsiaar gegaan
als Shaw buiten kennis lag en jiem niet meer
kon begraven onder de J^gfflioed van zijn
sarcasme
et eerste gedacht de
dat God die een groot
lig, als straf een
achter aan in zijn rijk
waar de eersten de laatsten zijn en de Èpat-
sten de eersten......
Want onder spiritueel oogpunt is befc ksven
van Shaw meer dan een mislukking geweest,
't Was een ramp.
God schiep de mens op aarde niet alleen
als het volmaakte schepsel, niet, alleen als
koning der stoffelijke schepping, maar als
zijn medewerker, zijn collaborateur.
Hij wilde de mensen gelukkig en deed er
al voor wat hij kon. Hij wilde daarbij dat
ieder mens zou medewetken aan het geluk
der mensheid, elk volgens zijn bekwaamheid.
Shaw beschikte over grote talenten. Hij
was er trots op gelijk destijds Lucifer in de
hemel en hij weigerde zijn talenten ten dien
ste te stellen van de mensheid. Al wat hij
gedaan heeft, heeft hij voor zich zelf gedaan
voer zijn evenmens niets. Niets tenzij mis
schien de ikzucht en het cynisme, die zo ge
weldig tieren in een mensenhart als onkruid
in de grond, wat voedsel en groeikracht ver
leend door zijn voorbeeld en het prestige
van zijn talent.
Arme Shaw wat moet hij gaan vertellen
voor de rechterstoel van Christus.
Christus kende de mensheid nog wat
beter dan Shaw. Christus wist dat er geen
meiken op steekt.
Christus kwam toch op aarde werken en
lijden en sterven voor het geluk der mens
heid. Wat moet Shaw Hem vertellen?
Het is nu eenmaal zo De wereld erkent
Christus niet. De wereld erkent Shaw, de man
mat de hoogmoedige bittere grijnslach en
minacht de goedige «naive» Christus die zich
medelijdend over alle miserie buigt
- V,r
JV-Vrj
'L
Laat ons hopen^
waarheid weer
Seigneusr-jA»?
plaatske gegur
De Heer DE HAECK, Senator
zal ZITDAG houden in Ons Huis
Maandag 6 November a.s. van
930 u. tot 11.30 uur.
IN CERAMIEK en ANDERE FABRIKATEN
vindt U ontbetwistbaar in het
TE NINOVE (tegenover Stadhuis) Tel. Nr 5
ALLEENVERKOOP
der gekende CERABOS »vloeren/
der prachtige LITHOLUX tegels
der ongeëvenaarde WASSERBILLIG ceramieken.
Prijzen vanaf 72 frank per vierkante meter
KWALITEIT GEWAARBORGD.
ém
V
*t
A
i
