h
>ist
Gn
U^<3atns Bf»
\j
KARDELOET - CARELHOOFT
Het verhaal van een reeks vergissingen.
EDIT ORIAAL
Zevenenvijftigste Jaargang
Vrijdag 14 januari 1983
Politieke desertie.
Drukker - Uitgever
PAUL LUYSTERMAN - JACOBS
Koepoortstraat 10 - 9400 Ninove
Tel. (054) 33 27 27 - Prk. 000-0478685-87
Prijs voor Jaarabonnement 550 F.
Prijs per nummer: 11 F.
VERSCHIJNT IEDERE WEEK.
V. WAAR KOMEN KAPEL
EN KAPELANIJ VANDAAN?
Zoals reeds werd geschreven, wordt de kape-
lanij van kardeioet te Ninove het eerst vermeld in
twee testamenten uit 1332 en 1333. Toen reeds was
ze een instelling met betekenis en aanzien, en ver
ondersteld mag worden dat ze ook toen reeds aan
de schuttersgilde van Sint-Joris toebehoorde.
Over het ontstaan van de schuttersgilden in
Vlaanderen is weinig geweten. Voetboogschutterij
was een fysiek zware bezigheid en vergde vee! oefe
ning. De voetboogschutterij vormde echter een zeer
voornaam en gevreesd element in het middeleeuwse
leger. De opkomst ervan wordt algemeen gesitueerd
op het einde van de 13de eeuw. Ninove werd in deze
eeuw uitgebouwd tot een versterkte stad en tevens
was het een grensstad. De noodzaak van de uitbouw
van een plaatselijk militair korps moet zich dus spe
ciaal in die tijd laten voelen hebben.
De oude oorkonden en privilegies van de Sint-
Jonsgilde zijn verloren gegaan. Wij weten echter dat
deze gilde een directe relatie had tot de heer. Hier
op wijzen ondermeer de ligging van hun gildehuis
(in de Hal, eigendom van de Heer) en van hun ka
pel (het kardeioet).
Is de gilde en de kapel dan opgericht door de
Heer? Is de kapelanij van kardeioet, toegewijd aan
Onze-Lieve-Vrouw, ingericht tot nagedachtenis en
zieleheil van de stichter van de gilde De bouw van
de kapel en de oprichting van een kapelanij wijzen
alleszins op een gefortuneerde en grondbezittende
stichter.
Wie kan met deze stichter vereenzelvigd wor
den Het antwoord op deze vraag mogen we mis
schien afleiden uit het feit dat de kapelanij in de
oudste taxatielijste.n van het bisdom Kamerijk steeds
onder de parochie Viane gerangschikt staat. Deze
toewijzing is zeker fout, want te Viane heeft er nooit
een kapelanij van kardeioet bestaan. Daar kende
men we! de kapelanij van Sint-Nikolaas en de burcht-
kapelanij. Men wist er bovendien nog in de zestien
de eeuw te vertellen dat de eerste kapelaan van
beide kapelanijen, Jan Salomon, benoemd was door
de heer, Geraard van Viane, maar dat de bisschop
van Kamerijk in 1278 dit benoemingsrecht aan de
heer onttrok en het toekende aan de abdis van
Ghislenghien.
Het leuke is echter, dat in die tijd een zekere
Godfried van Viane heer van Ninove was. Zijn naam
heeft niets te maken gehad met Viane bij Geraards-
bergen, maar alles met Vianden in Luxemburg.
Deze man is volgens de auteur stichter van de
kapelanij van Carioet te Ninove. De verwarring in
de oudste taxatielijsten zou aldus het gevolg kunnen
zijn van de naam Viane die met de stichter ver
bonden was, èn van de omstandigheid dat de twee
kapelanijen uit Viane alsook het Ninoofse Carioet
in dezelfde tijd gesticht en geregistreerd werden.
Rond de figuur van Godfried van Vianden zou
men een populaire TV-serie NINOVEkunnen
draaien, waarbij DALLAS of/en DYNASTY
in het niet zouden verzinken. Alle ingedriënten zijn
er: intriges binnen een machtige familie, verzuurde
relaties met aangetrouwden, geruzie tussen vrou
wen, streven naar macht en daaruit volgende con
flicten. Maar het slot is middeleeuws en religieus
(men zou er dus niet tegen hoeven te preken)
G.V., de rouwmoedige zondaar wil alsnog de
eeuwigheid niet slijten in de hel, en sticht voor zijn
zielerust de kapelanij van Carioet. Tot hier een be
denking van de redactie. Nu volgen de feiten.
Godfried van Vianden was de zoon van Filips,
graaf van Vianden en van Maria van Perwez (de
stichteres van ons hospitaal, n.v.d.r.). Weduwe sinds
1271, werd Maria van Perwez vrouwe van Ninove in
duistere en alies behalve fraaie omstandigheden.
Ca. 1265 was haar oudere broer, Godfried vari Per
wez, heer van Grimbergen en Ninove, gestorven.
Wie moest erfgenaam worden Wat stond er in
het testament, zo er een was Men weet het niet.
Maria van Perwez maakte er aanspraak op, maar
ook een zekere Maria van Oudenaarde, die Godfried
van Perwez als zijn vrouw verstoten had De dood
van Maria-de-verstotene omstreeks 1273 schijnt een
en ander op te lossen. Vanaf 1277 figureert Maria
van Perwez probleemloos als Vrouwe van Grimber
gen en Ninove in de officiële stukken. Zij verwissel
de het tijdelijke voor het eeuwige omstreeks 1290.
Op dat ogenblik had onze Godfried van Vi
anden - de Ninoofse akten schrijven van Viane -
reeds herhaaldelijk van zich laten spreken. Samen
met zijn vrouw Aiix van Oudenaarde (jawel, een
halfzuster van... Maria van Oudenaarde begiftig
de hij in 1285 de abdij van Ninove. En aan de zijde
van de hertog van Brabant oogstte hij roem in de
beruchte slag bij Woeringen (1288). Van Godfried
is echter ook geweten dat hij de monniken van St.-
Cornelius (na 1285, veronderstellen we) naar best
vermogen de duivel aangedaan heeft. Misschien is
Ninove hem in al dat geruzie sterk gaan vervelen,
want in 1295 verkocht hij het aan de graaf van
Vlaanderenmet wat vertraging raakten dan ook
zijn geschillen met de abdij geregeld (1299). God
fried van Vianden overleed tenslotte in 1312.
(vervolgt)
53.
Zowat overal in het land is men overgegaan tot
de installatie van de nieuwe gemeenteraden. In Ni
nove veriiep het zonder enige verrassing. Het ge
heel zou zelfs voorbeeldig kunnen worden genoemd
ware het niet dat iemand - al dan niet met bijbedoe
lingen - de nieuwe Raad en het talrijk opgekomen
publiek voor een ijskoude raadszaal zorgde. Het ver
dient een nader onderzoek want het is onaanvaardt
baar dat iemand zich mogelijk geroepen heeft ge
voeld een loopje met de demokrratie te nemen.
Het kader waarin in Ninove naar de verkiezin
gen werd gegaan was nochtans niet zo voorbeeldig.
Zowel figuren uit de gemeentepolitiek als uit het
gemeentepersoneel kwamen in opspraak en zelfs
tot voor de rechtbank. In alle partijen verliep de
lijstvorming en de daarmee gepaard gaande macht
strijd soms bijzonder bitsig.
Nochtans kan Ninove vanuit een bepaald stand
punt worden gezien als voorbeeldig. Wanneer men
de kranten doorneemt kan men gerust zeggen dat
de Ninoofse politici vrij braaf zijn geweest bij de
bestuursvorming. Berichten over combines, verbre
king van afgesloten coalities, overlopers, verrassen
de of verraderlijke stemmingen bij de samenstelling
van nieuwe schepencolleges, scheldpartijen en zelfs
handgemeen in en rond de raadszalen haalden im
mers regelmatig de pers.
De harde lijn die lokale partijbesturen er wel
eens op na houden was daar zeker niet vreemd aan.
De stembusresultaten van sommige kandidaten wer
den meer dan eens van de partijtafel geveegd wan
neer het om de verdeling van de zetels van burge
meester en schepenen ging.
Daartegenover staat ook de ongebreidelde am
bitie van steeds meer politici wiens ego, macht- of
geldzucht groter is dan de trouw aan het gegeven
woord, het respekt voor de visie van de democrati
sche meerderheid, de wil van de kiezer en de filoso
fische overtuiging.
Gelukkig niets van dit alles in Ninove. Mogelijk
is dit toe te schrijven aan minder egoïsme en een
meer redelijke machts- of geldingsdrang op de Ni
noofse politieke banken. Al even belangrijk zal wel
het feit zijn geweest dat er geen onmiddellijk gevaar
of kans was voor enig kandidaat of partij om het
spel dubbel te spelen.
(Lees verder op pagina 2)
,„»6aex'"d '"Beit,
I I V FlamDR OR VM
V'pljo X 1 t O V I
j
