N° 13. Zondag 19 Maert 1871. lste Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Dorpsduivel
Aelst, 18 Maert
De Oorlog van 1870-71.
nr.
Beilevaerl naer Lede.
<=-
Buitenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van het blad i» gevestigd In de Kapellestraet IV0 11, vvaer alle brieven, gelden, enz. vracbtvry moeten toegezonden wOi*den.
Abonnemcntsprye I» fr. 's jaers, vooraf betaelbaer. Voor den bulten ban men Inschryven in al de postkantooPen, en voor de lnndelyke gemeenten by de briefdragers*
Frankryk, op het oogenblik dat de oorlog
werd verklaerd, verkeerde in eenen ellendigen
toestand.
Menigvuldige en magtig georganiseerde par
tyen waren vyandig aen liet keizerryk en des-
zelfs politiek; niet eene gelegenheid misten zy
om beiden aen te randen.
Zoo stelden zy Frankryk voor als zynde, door
den zegeprael van Pruisen te Sadowa, in .zyn
gezag vernederd, als hebbende zynen alouden
rang tusschen de mogendheden van Europa ver
loren. De schuld van dit verlies en van die ver
nedering weten zy het gouvernement van den
Keizer toeNapoleon III, beweerden zy, had
•den Pruis moeten beletten van te zegepralen.
Frankryk, zoo gevoelig op het punt van eer
-en overmagt, kwam in opschudding; onmeet-
baer was de indruk, door gansch het land, by
dit verwyt te weeg gebragt.
De oppositie werd het gewaer en waegde
eenen stap vooruit.
Ditmael beweerde zy dat, was Frankryk, an
ders zoo welvarend en ontzien, zoo merkelyk
.aen 't dalen, zulks de oorzaek was dat de Kei-
-zer te veel magt alleen bezat. Om het land te
redden, moést het persoonlyk bestuer plaets ma
ken voor het parlementaire regiem. Napoleon III,
getroffen in persoon, opentlyk beschuldigd van
onbekwaemheid, voelde zich ernstig bedreigd.
Hy week terug voor den aenval en stond toe
wat men vroeg. (1869).
De stap was gedaen, doch de oppositie was
verre van haer doel te hebben- bereikt. Wat gaf'
haer het parlementaire gouvernement? Zy dacht
dat, vermits zy magt genoeg had om Napoleon III
tot toegevingen te dwingen, zy er insgelyks zou
in lukken om Hem en het Keizerryk van kant
te helpen. Intusschentyd hielp de revolution-
aaire drukpers om den hoogmoed van 't volk te
kittelen en aen te vuren.
Dus het gouvernement zou vallen of wel het
moest den oorlog verklaren. Maerde oor
log kon uitvallen ten gunste van Frankryk; dan
vielen in eens al de beschuldigingen tegen Na
poleon III, en langen tyd nog zou misschien
Frankryk Leve de Keizer roepenDat mogt
niet zyn, en ziet, al de maetregelen door het
gouvernement genomen, werden met hardnek
kigheid verhinderd en gedwarsboomd. Het gou
vernement, om de gemoederen te stillen kwam
op met de reorganisatie des legers, en met de
algemeene wapening der natie, en de oppositie
.zong op alle toouen de weldaden van den vrede,
en op alle toonen kloeg zy over de lasten van
het oorlogsbudjet. Nogtans'het bestuer voelde
dat het noodlottig en onweerstaenbaer werd.
-.-am,'-..„~i. ■■..-.ya.'.v;,» I
eene geschiedenis uit onzen tyd.
(lü2e VERVOLG.)
V.
By deze gedachten begon Hendrik's hert sneller en
onrustiger te kloppen; hel bloed steeg hem inde bleeke
ingevallen wangen. Met geweld zocht hy zich zeiven
gerust te stellen en alle twyfelingen van zich al' te
werpen. Het was immers clwaesbeid, hel kon den
trotschen zoon dos landbouwers geen ernst zyn met
zyna liefde voor het arme meisje, en Margarelha was
te braef om hare liefde voor geld veil te hebben.
"Van daer wendde hy zyne blikken naer de hoeve dos
landbouwers. Hoe irotsch strekte deze zich aen zyne
voeten uit. Het woonhuis, de stallen en schuren, alles
had zulk een net en degelyk aenzien, en daer achter
lag de groote hof. De helft dezer hoeve had de land
bouwer op dien dag aen "degene uitgeloofd, die zynen
zoon zoude redden, en hy bad het gedaen en hel be
loofde geweigerd. Welk een geheel anderen loop zou
zyn leven genomen hebben, als hy het niet had afge
slagen, en toch berouwde het hem niet. Hy sprong op
om zich niet verder aen deze gedachten over te geven.
Het paste volstrekt niet bv hetgeen liy van zin was.
Aen heleenmael opgevatte besluilwildehyzieh houden,
£n hy bezat kracht genoeg alles van zich af te werpen,
wat dat besluit aen 't wankelen had kunnen brengen.
Hy daelde naer het dorp af. Zyn weg voerde hem
voorby Margaretha's huis. Een oogenblik stond hy in
beraed, of hy niet eerst by haer zoude gaen. Hy ver
langde toch zoo zeer naer haer en kon nauwelyks het
oogenblik afwachten, dat hy haer zou wederzien. Hy
gaf echter deze gedachte op. Het eerst van alle wilde
hy naer den landbouwer gaen, en hy sloeg derhalve
oen zypad in, dat rondom het dorp liep. Het was ook
beter niet zoo dadelyk door het dorp te gaen. Hy zag
vooruildal eenieder hem nicuwsgicrigzoudeaenstaren,
on mogt d.e een of ander hem op een ongeschikt oogen-
voortgedreven tot den oorlog. Had liet mogen
zeggen: Wy zyn de sterksten en bad Frank
ryk liet geloofd, er was misschien nog redding
mogelyk. Maer de geweldigste kuiperyen very-
delden alles, en de Keizer bleef zonder uitvlugt
geplaetst tusschen den oorlog of zynen val en
Frankryk tusschen de regeringloosheid of de
victorie.
Zondag laetst had te Lede de plegtige Bede-
vaert plaets, ingerigt om, door de voorspraek
van O.-L.-V. van Zeven Weeën, de verlossing
af te smeeken voor Paus en Kerk, zoo bitter
beproefd in deze droeve tyden.
Geheel het bisdom was tot die plegtigheid
uitgenoodigd, en, men mag het zeggen, gansch
ons katholiek Vlaenderen had den oproep van
zynen Opperherder beantwoord. ,De best be-
rigte persoonen spreken van niet min dan van
40,000 aenwezigen
Een uer voor noen vertrokken de bedevaert-
gangers van Aelst. Buiten onze achtbare en
yverige geestelykheid, bemerkte men in den
stoet de verschillige Congregatiën der stad met
hare vaendels, de genootschappen van den H.
FranciscusrXaverius en van den H. Vincentius-
ti-1'aulo, de Damen van Maria, enz.
Omtrent de zelfde uer kwamen ontelbare pro
cession uit al de omliggende gemeenten, onder
het zingen van godsdienstige lofzangen, Lede-
waerts afgezakt, terwyl de convooien duizende
afgevaerdigden, u it de verst afgelegene parochiën
van het Bisdom, ter plaetse aflosten.
Mgr de Bisschop van Gent, die zidh gewaer-
digd had in persoon de groote plegtigheid te
besturen, werd ter Statie onthaeld door den
clergé der parochie en door den lioogachtbaren
en weledelen heer Baron Dellafaille, senateur
van Aelst en burgemeester der gemeente Lede.
Om een ure begon het Lof.
Onnoodig te zeggen dat de zoo ruime Kerk
van Lede duizend mael te klein was om de toe
gesnelde menigte te ontvangen. Het voorplein
was letterlyk opgepropt en door de aenpalende
straten, tot ver in de velden, verdrongen zich
de geloovigen.
Voor de Kerk was eene verhevene trede op
geslagen. Van daer ontving het volk de bene
dictie van het Allerheiligste, en vervolgens deed
Zyne Hoogwaerdigheid eene aenspraek. Z. H.
sprak van de gevaren waerin de Kerk verkeert,
van de vervolging tegen den Paus ingespannen
en van de pligt welke allen katholiek is opge
legd van te bidden, opdat door de almaglige
tusschenkomst van Haer, welke men niet te
vergeefs begroet met den tytel van Hulp der
Christenen, de beproeving een einde zou nemen.
Daerna begon de Ommegang der Zeven Kapel
len, onder het zingen van het Stabat Mater.
Mgr sprak by elke Statie, en wist, in zyne diepe
godvruchtigheid, telkens nieuwe woorden te
vinden om den weedom van Pius IX met de
Weeën der Moeder Gods te vergelyken.
De oud-zouaven van het Pius-Genootschap
gingen den troon vooruit en droegen het roem-
ryk en onbevlekt banier der Pauzelyke Staten.
De pauzelyke zouaven van het Land van Aelst,
in groot uniforme, droegen den Troon van
O.-L.-V. van Lede. En liet was wel treffend
den troon der Mater Dolorosa hier op zulke
schouders te zien rusten, op schouders die zoo
kloekmoedig de wapens hebben gedragen om
den Paus te behoeden voor dit zelfde bitter wee
waeronder hy thans gebukt gaet. Men heeft ze
ontwapend, die helden van Mentana, 'die mar-
telaers van Castelfidurdo; maer zy weten dat
Tiet gebed ook een wapen is; en, in afwachting
dat hun bloed andermael moge getuigenis ge
ven van bun Geloof, smeeken zy den Heer dor
heirkrachten, door het lyden zyner Moeder, dat
Hy de heilige zaek doe zegepralen tot de verde
diging derwelke hun goede wil en hunne be
perkte menschelykc poogingen zyn te kort ge
bleven.
Wy achten het onnoodig de plegtigheid in
spraek omstandiger te verhalen. Reeds door
gansch het katholieke België is het geweten dat
de boetprocessie van zondag laetst, tot roem
van liet. Bisdom van Gent, tol roem van het land
van Aelst, blyft ingeschreven op den zelfden
rang als de reeds vennaerde Bedevaerten van
Hal en van"Brussel.
FRANKRYK.
Parys, 12 maert.
De Pruisen hebben heden Versailles ontruimd.
■Des middags heeft een regiment Parys ver
laten, zich naerVersailles begevende, om er het
installeren van het garnizoen in gereedheid te
brengen.
Keizer Wilhelm was gisteren ziek te Ferriè-
res.
De konventie om de fransche krygsgevange-
nen, die in Duitschland zyn, naer hun vaderland
terug te zenden, is gisteren te Ferrières getee-
kend.
De afschaffing van zes dagbladen heeft hoege-
naemd geene beweging veroorzaekt. De meeste
nieuwsbladen blameeren die afschaffing.
Men hoopt nog altyd op eene vredelievende
overeenkomst, aengaende het incident van Mout-
martre.
De Patrie zegt dat, ondanks de onderteeke-
ning der voorloopige vredesvoorwaerden, de
Pruisen den 6 maert aen Troyes, eene tweede
oorlogsschatting van 240,000 'fr. hebben opge
legd, met plundering dreigende, indien'ze niet
betaeld werd. Nog andere dergelyke feiten wor
den door ae dagbladen aengeduid.
De fransche zeemagt der kusten van den
Oceaen en van het Kanael zullen in twee eska
ders verdeeld worden, iinmelyk van het noor
den en van de reserve, onder 't opperbevclheb-
berschap van den schout-by-nacbt M. De Guey-
don. De reserve zal door den schout-by-nacfit
M. Dieudonne gekommandeerd worden.
Het eerste eskader zal Cherbourg voor het
middenpunt zyner werking hebben, en deNoord-
ze bet Kanael en de zeekust tot aen Brest be-1
waken; het tweede zal de zeekust van Brest tot
aen Vigo bewaken.
Parys, 43 maert.
De toestand van Montmartre is niet veran
derd. De volmaektste rust blyft heerschen, maer
eene fraktie der nationale gardq behoudt de
kanons.
Het Journal des Débats signaleert met veront-
waerdiging eene roode plakkaert, gisteren aen-
geplakt, waerin het leger tot tuchteloosheid en
opstand wordt aengehitst.
Het blad zegt: Dit mag onder geen hoege-
naemd voorwendsel worden geduld; ons leger
heeft, door zyn gebrek aen tucht, reeds genoeg
geleden. Lact ons hopen, dat men de opsl,okers
niet zal toelaten de soldaten van hunne pligten
af te trekken.
Parys, 14 maert.
Het Journal officiél berigt, dat de minister
van buitenlandsche zaken, vergezeld door de
gevohnagtigden der spoorwegmaetschappyen,
door den bestuerder der telegrafen en een mili
tairen intendent, zaterdag te Ferrières een ge
sprek met generael Fabrice gehad heeft, ten
einde zich voorloopig te verstaen over de ex
ploitatie der spoorwegen, posten en telegrafen
en over de voeding dei- duitsche troepen.
Elk dezer punten was het voorwerp eener
konventie, krachtens welke de maetschappyen
der spoorwegen de exploitatie behielden, als
mede het bevel inhielden, zooveel treinen te
leveren als de duitsche troepen eisehten.
De posten en telegrafen werden teruggegeven.
Het bestuer belast zich met de voeding der
duitsche troepen, wier opperhoofden de rekwi-
sitiën zouden doen eindigen.
De achterstallige belastingen, welke aen de
duitsche overheden moesten betaeld worden,
kunnen niet meer worden gevorderd door de
korps-opperhoofden; dit punt zal tusschen de
twee gouvernementen geregeld worden.
De burgerlyke besturen van al de departe
menten zullen oogenblikkelyk aen de fransche
overheden teruggegeven worden.
De minister van financiën en een gevolmag-
tigde van den minister van binnenlandsche za
ken, zyn gisteren nae:- Rouaen vertrokken, ten
einde met den burgerlvken kommissaris, door
generael Fabrice aengeduid, een besluit te nemen
over de byzonderheaen dezer konventie, waer-
van, het Journal officiél den inhoud bekend
maekt.
Paris Journal zegt dat de paerden, gisteren
Hendrik draclde een oogenblik met hel antwoord. Er
scheen een hevige stryd in zyn binnenste gevoerd ie
worden, hy wankelde. Geen minuet intusschen, of hy
was zyne gemoedsbeweging weder meester»
Dat weet ik, hernam hy, en zyne slem beefde.
Gy zult echter myn besluit niet doen wankelen. Zie,
toen ik my in derTyd, daer geen van allen uwen zoon
ter hulp kwam, in het water stortte, was het my niet
te doen om een menschenleven tc redden. Het storm
de vreeselyk in myn hert; vcrlvvyfeling, haet, trots en
schaemtc verleerden mv. Heldeod mvgoed, myn leven
op hel spel te kunnen zetten. Ik dacht er op het oogen
blik niet aen, dal het uW zoon was, anders had ik het
welligt niet gedaen; ik zag slechts hel door doodsangst
verwrongen gelact, dat my, om hulp roepend, aon-
slaerdc. Ik wist zelf niet, wat my tot de daed dreef.
Toen de dood my echter in het water nahy kwam,
worstelde ik om myn leven, en ik redde George en my
zeiven. l it wrevel en hoogmoed weigerde ik echter
iedere belooning uil uwe hand, en mync daed verdient
die Ook niet.
En toch zouden honderd anderen in Uwe plaets
hel beloofde hebben aengenomeu, viel de landbouwer
in. Wees geeil dwaes, Hendrik, en gryp toe, zulk een
goed aenbod wordt u zeker nooit weder gedaen.
Hendrik schudde het hoofd ten leeken van weigering.
Eu waerom wilt gy niet? ging de landbouwer
voort. Er bestael nog eene andere reden by u, die u
terug houdt. Kom er maer rond mede voordendag, gy
weet dat ik het goed met u meen.
Hendrik bleet'echter zwygen, terwyl hy het oog
peinzend op. den grond hield gevestigd» Plotseling
sloeg hy het vastbesloten op.
Ik 'heb hel besluit genomen een ander niensch te
worden, en wil dat ookwaerlyk volvoeren. Wanneerik
nu echter op eens zonder, moeite have en goed ver
kreeg, "dan '/|p-tic overmoed weder zyn spel met my
gaen spelen®oor arbeid wil ik trachten iets te ver
dienen; ik win^tm stil leven ais anderen, dan wil
ik echter ook gelyke region als zy hebben en geen
spot meer dulden. Dat is ïmn voornemen, en daerom
ben ik tot u gekomen.
(Wordt voortgezet.)
blik nageroepen hebben: Daer is de dorpsduivel
weder! dan zou, dat gevoelde hy, zyn oude opvlie
gende aerd weer losgebroken zyn. En dat moest vol
strekt niet.
Niemand kwam hem onderweg tegen. Dat deed hem
veel genoegen. Hevig klopte hem het hart, toen hy ein-
delyk voor den ingang der hoeve stond. Slechts een
oogenblik draelde hy, toen trad hy vastbesloten de
hoeve op en de wooning des landbouwers binnen. De
dienstmaegd, die hem in het voorhuis tegenkwam en
die hy naer den landbouwer vroeg, zag hem verrast,
ja byna verschrikt aen, en kon hem nauwelyks ant
woorden, dat hy in de huiskamer was.
De landbouw er zat alleen in het vertrek. Verwonderd
keek hy op, toen hy Hendrik zag binnen komen.
ilé! Waer komt gy van daen? riep hy, stond ech-
layhldelyk op en stak hem de hand toe.
J^nwHlrik greep die. Ondanks zich zeiven schoot het
gehroed hem vol en kon hy niet antwoorden.
Ik heb al iederen dag naer boven willen komen
om te vragen hoe het met u was, ging de landbouwer
voort. Nu is hel niet meer noodig, want gy slaet daer
weer krachtig voor my. Ik had niet gedacht, dat het
zoo spoedig gaen zou. Het is maer goed, dat gy weer
zoo ver beter zyt. Verg intusschen inaer niet al te veel
van u zeiven!
Ik gevoel my weer frisch en sterk, antwoordde
Hendrik. Misschien zou ik echter nog niet gekomen
zyn, als ik niet zoo zeer gewenscht had u te bedanken.
Nu, daermede had hetzoo'n haesl niet, zegde de
laifdbouwer lachend. Dat zou ray toch niet ontgaen
zyn, als gy het opregl meent, en ik geloof dat dit het
geval met u is, anders wnert gy niet hier gekomen.
Nu, ga zitten konf. Men kan het aen u zien, dat de
wandeling u een weinig zwaer gevallen is!
Hendrik ging zitten.
Nu nog iets, vervolgde de landbouwer. Wal ik
voor u gedaen heb is niet weerd om veel woorden
over te verspillen, houd intusschen uw mond daer-
over. Ik heb den gendarm overgehaeld een oog toe te
doen en het zou ons slecht bekomen, als het bekend
werd. Niemand weet er nog iets van. George niet eens.
Wees dus voorziglig.
Hendrik beloofde zulks. Door de vriendelykheid
waermede de landbouwer hem ontving, was het hem
veel ligter om het hert geworden. Vroeger had hy hem
nauwelyks met eenblik vcrweerdigd, nuzat hy nevens
hem.
Zie, zegde de landbouwer. Hel heeft u eenigzins
hard aengepakt, maer ik geloof dal het lol uw bestwil,
geweest is, want gy schynt veel bedaerder te zyn ge
worden. Tracht dat te blyven. Ik heb u beloofd verder
voor u te zorgen, als gy hersteld zóudt zyn, en ik zal
woord houden. Laet ons nu daerover spreken. Ik wil
u voor u geheel leven aen een vast bestaen helpen,
indien gy het ernstige voornempn hebt, een ordelyk,
geregeld leven te beginnen.
Dy dezewoorden bedektceen donkereblos Hendrik's
gclaet.
Dal is myn voornemen, antwoordde hy, terwyl
hy zich met geweld bedwong. En ik heb een verzoek
aen u.
Spreek, spreek, drong de laifdbouwer by hem
aen. Ik zal er aen voldoen, als het kan.
Geef my werk neem my als knecht by u in
dienst, ging Hendrik voort.
Verrast zag de landbouwer hem aen. Dal had hy niet
verwacht, en afwyzend riep hy:
Neen, neen, dat gaet niet, dat kan u geen ernst'
zyn!
Het is my ernst,antwoordde Hendrik. Wees niet
bang, dat ik niet werken kan; ik kan en ik wil.
En toch gaet het niet, riep de landbouwer. De
helft myner hoeve heb ik u beloofd toen ik in nood zat,
en ikzou zen gegeven hebben, indiengy zeniet Irotsch
liadt geweigerd. Maer ik 1 wil toch zoodanig voor u
zorgen, dat gy geen berouw zult hebben over do daed
die gy gedaen hebt.
Neem niy als knecht aen, smeekte Hendrik hem
nogmaels.
Gy zyt dwaes, knacp! riep de landbouwer half
lagchend uit. Voor eenige daelders in het jaer heb ik
een knecht, en ik wil het niet, van my gezegd hebben,
dal ik u zoo armoedig heb voortgeholpen. Ik heb hot
immers goed met u voor. Wees geen dwaes, Hendrik,
ik meen het opregt!
