N° 20.
Zondag 7 Mei 1871.
lste Jaergang.
WEKJELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Dorpsduivel
Burgeroorlog te Parys.
Aelst, 6 Mei.
De Val van Frankryk.
Buitenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van liet blad Is gevestigd in de Kapelleetraet PU0 11, wner alle brieven, gelden, enz. vrnchtvry moeten toegezonden worden.
Abonnementaprya CS Fr. 's jaers, vooraf betaelbaer. Voor den buiten kan men insehryven in al de poaikantooren, en voor de Iandelyke gemeenten by de briefdragers.
Is er niets droeviger voor een Franschman
of voor een opmerker, van welke natie ook, is
er niets droeviger dan op dit oogenblik eene
wandeling inliet midden van Parys te zien?
Gaet ten 3 ure des namiddags van de rue Riche
lieu naer de Madeleine; blyft een oogenblik op
den weg staen, en ziet die lange witachtige
streep, welke voor u uitloopt. Op sommige
oogenblikken is zy ledig, gansch ledig. Geen
rytuig, zelfs geen kar, niets! Zoo zag er Parys
gewoonlyk uit ten 3 ure des morgens.
Langs de twee kanten schuift hier en daer
een wandelaer, de schaduw van een wandelaer
zou men eerder zeggen langs de muren, langs
de winkels; deze zyn gesloten, gene zyn open.
Ieder dag wordt de droefgeestigheid grooter
ieder dag wordt de eenzaemheid duidelyker en
doodscher. De ziel treurt voor zooveel onge
lukken.
Waer is de gelukkige tyd van Parys, toen dit
belegerd was; toen het uitgehongerd werd, maer
toen het bezield, opgewonden, bedwelmd was
door de vaderlandsliefde, door de hoop op red
ding; door den glorieryken droom op revanche;
in alle geval door het gevoel van een volbragten
plicht! Wie zal ons april '1871 en december 1870
teruggeven.
Parys van toen wasAntwerpen, Saragossa,
Sebastopol; Parys vandaeg is liet gevallen La-
cedemon, het overwonnen Carthago. Wie weet
of 't morgen Pompei enzyne puinen niet zal zyn?
En 't is niet alleen te Parys, dat de neerslach
tigheid en de dood heerschen; dit is het geval
in de steden der provinciën, door reizigers be
zocht; het tafereel dat men van deze ophangt ij>
zoo'somber, zoö verschrikkelyk als dat van Parys.
Overal is het nyverheids- en maetschappelyk
leven uitgedoofd, en ieder dag, welke ten einde
loopt, bedriegt de verwachting en vertraegt de
hoop. Frankryk sterft, en zekere volken zeggen
zei I's: Frankryk is dood.
Het is niet alleen in het binnenland dat het
zedelyk en lichamelyk lyden verschrikkelyk is,
in den vreemde zelfs overlaedt men ons met
minachting en beleedigingen. Ziet dat Italië,
dat wy met ons bloed en ons geld hebben opge
bouwd; ziet dien koning van Sardinië, dien wy
machtig en groot hebben gemaekt, onzen afge
zant aen zyn hof, op eeneonbeschaemde manier
behandelen. Pruisen bewaekt ons en herinnert
ons onze schuld; Engeland ziet met meelyden
op ons neer; Rusland bekommert zich niet om
ons; Oostenryk beklaegt ons, en 't is in het
meelyden dat wy inboezemen, dat wy nog een
bitteren, maer onzen eenigën troost vinden.
©ene geschiedenis uit onzen tyd.
(19® VERVOLG.)
Zwygcnd gehoorzaemde Hendrik. Hy wist dat de
gramschap des landbouwers niet hem gold.
Slechts melde grootste moeite had George de onge
duldige dieren in kunnen houden. Met luider slem
zette'hy ze nu aen, en in wilde, onstuimige vaert ren
den zy voort. Dé menschen vlogen verschrikt ter zyde,
om niet overreden te worden. Dat was den beschon-
kene naer den zin. Met een luid hurrah! hurrah!
dreef hy ze tpt nog snellere vaert aen, terwyl hy zelf
alle moeite had om op den wagen te blyven zitten.
Krampachtig hield de landbouwer Hendrik's arm
vast. Hy sprak geen woord, maer zag met strakke
blikken op de peerden, daer hy ieder oogenblik een
ongeluk te gemoet zag, zonder de magl te hebben het
af te wenden. Hy kende George en wist dat ieder
woord dat dienen moest om hem te venmanen eij tot
bedaren te brengen, hem nog mger opwinden 'zou,
Hy wilde opspringen, den bèschónkene van zyne
piaets rukken, hem de teugels uit de handen wringen,
maer ook dat waegde hy niet; hy durfde door zulk
een stap niet alles op het spel zetten.
Nog ging het George niet wild genoeg. Hy wilde
tooncri," dat hy nog sneller en beter kon rvden dan
Hendrik. Tot nog toe had hy de zweep niet gebruikt,
maer nu greep hy er naer, om do dieren, die byna nog
nooit eene zweep hadden gevoeld, nog meer aen te
zetten.
Gedurende al dien tyd, dat hy in den wagen zat,
had Hendrik nog geen woord gesproken. Nu echter
kon hy zich niet langer inhouden.
Als hy de zweep gebruikt! zegde hy zacht tolV
den landbouwer, dan loopt hel nooit zonder ongeluk
ken af.
Deze had het zelf ook nauwelyks bemerkt of hy
sprong op, en greep George's arm.
Geef hier de zweep! riep hy hem op strengen,
bevelenden toon toe. Ik zal zelf ryden.
George rukte zich los. Met nog grooter verbittering
sloeg hy op de peerden, steeds onstuimigcr, steeds
wilder, naer mate zyn vader pogingen deed om hem
terug te houden.
Alzoo, doodstrydder openbare fortuin, dood-
stryd onzer nationale eer ziedaer Frankryk's
toestand vandaeg. Daervoor kennen wy geen
redmiddel, en vele onzer medeburgers kunnen
ook niet anders dan weenen, als machlelooze
kinderen, by liet bed hunner stervende moeder.
Wat doen, wat zeggen om een volk te redden,
dat niet meer ziet in wat afgrond het gevallen
is, in welke nieuwe rampen het dagelyks ver
valt? Wat raed aen hetzelve geven? Wat genees
middel het aenbieden? Het luistert naer niets,
het begrypt niets; zyn ongelukken schynen het
van zyn gezond verstand te hebben berooid.
God alleen, roept de Patrie van Parys uit,
God alleen in zyne almacht, kan voor ons een
wonder doen en het is nog tot Hem, en uit onze
woningen in rouw, DEWYLMEN ONZE KERKEN
GESLOTEN HEEFT, dat wy onze gebeden, onze
smartkreten, onze wanhoop kunnen verhe/fen. Hy,
Hy alleen kan ons nog redden en ons, met het ge
loof, de krachtdadigheid teruggeven. (Wat verschil
van tael met die der meeste paryzer dagbladen
van vroeger
ROME, FRANKRYK EN DE HEER THIERS.
Men leest inliet Spaenschnieuwsblad El Uni-
verso, dat de heer Thiers tot alle gouvernemen
ten, behalfe het Italiaensch, eene nota gezon
den heeft, waerin hy onder andere dingen zegt:
De boodschap van den H. Stoel is eene interna
tionale pligt.die zich van zelf op alle gouvernementen
opdringt. Frankryk heeft het allyd zoo verstaen,
en indien het zyne zonen het eerste niet zenden kan
ter verdediging van het opperhoofd der katholieke
wereld, wil het althans het eerste zyn onder de
mogendheden, om zyne stem te verheffen ten voordeele
dier tusschënkomst.
Hy zegt nog:
Het feit, dat in Italië gepleegd geweest is (te we
ten, het roo ven der Pauselyke-Staten), is gevvigliggj^.
voor Europa, dan aen gemeene oogen kan voorkomen"
de jammerlyke en broedermoordende oorlog, dien wy
gedwongen zyn te voeren.
Ziedaer de tael van eenen der grootste man
nen van onzen tyd; van eenen zeventigjarigen
grysaerd, die byna geheel zyn leven in de poli
tieke wereld geglinsterd heeft; van eenen diep-
geleerden en verre vooruitzienden staetsman,
die sedert ettelyke jaren' voorzien heeft wat er.
uitliet keizerlyke bestuer zou volgen, wanneer
hy in vollen senaet voor geheel de wereld zegde,
dat voortaen Frankryk, slechts de derde natie van
Europa was; die zich niet alleen dorst verzetten
tegen den algemeenen wehsch der warmhool-
jjige Franschen, wanneer zy den oorlog wilden
verklaerd hebben tegen Pruisen.
I)e heer Thiers hud wel gezieh, hoe onvoor-
zigtig het was voor Frankryk in den vervallen
staet, waerin het was, de kans te wagen tegen
een ryk, dat geheel bereid was tot den oorlog.
Help my dien waenzinnigetegengaen! riep Friese
Hendrik toe. Eer deze hem intusschen te hulp kon ylen,
reed den wagen op een ter zyde liggende hoop steen
én stortte om.
.Hyna op hetzelfde' oogeniblik was Hendrik van den
wagen gesprongen, om de peerden in de teugels te
vallen en zoo tot staen te brengen het was te lael!
Hy zelf viel by den sprong ter aerde, en eer hy kon
opstaen, zag hy de peerden met den omgevallen wagen
voortreunen. Hy snelde hen na, intusschen mogt hel
een boer gelukken hen tot staen te brengen.
VII.
Eerst nu kon Hendrik het vreessclyk ongelu k in al
zynen omvang overzien. George's verscheurd en ver
schrikkelyk verminkt Hgchaem lag ondorden wagen,
en niet ver van daer lag ook de landbouwer dood of
bewusteloos op den grond.
Eenige voorbygaitgerssneldenonmiddellykter hulp.
Hendrik, die anders nooit zyne'bedaardheid en tegen
woordigheid van geest verloor, stond eenige oogen-
blikkeif als bedwelmd. Toen vermande by. zich., Hy
sneed de strengen der peerden door, om ze van den
wagon lox te maken, en rigtte toen met andere man
nen dep \yageiC'oyereind.
George's gohpeVe.n al met bloed bedekt en verminkt
ligchaein maekte teen onlzetlenden «indruk. Het was
onmogeYyk al zyne verwondingen dadelyk te overzien;
onder den omgevallennyagcn was hy voortgesleept
geworden. ]Iv lag. oaer zondes-hot geringste tceken
van leyen. en by niemahdliesiWd er eenige hoop, dat
hy nog~by zou-komen. Qok do landbouwer werd be-
-Wusteloos opgeifomen rik «pheen intusschen slechts
fdoor den zwaremval uitded \yagen bedwelmd te zyn,
daer er gecno verwonding by hem zigtbaer was.
Hoe vele handen er dok lot hulp bereid waren, zoo
was er toch niemand, die werkelyk helpen kon, en er
•jnogt geen tyd verzuimd' worden als er niet misschien
twee menschenlevens zouden verloren gaen. Van alle
.zyden gaf men Hendrik raed;.hy alleen echter nam de
beste maetregelen. Heiden moesten zoo spoedig moge-
lyk naer de stad teruggevoerd worden, waer het niet
aen hulp ontbfak. Een met den landbouwer bevriende
beer was dad'el'yjt berdW.-hen op zynen wagen naer de
stad terug te brengen,.'daer die van Friese gebroken
was, en.Hendrik zelfhetjut niet gewaegd zou hebben
den schuwgewordën poerden nogniaels een menschen-
lcvcn loc te vertrouwen.Door een anderen bekende
Die man, naer wien Napoleon te weinig ge
luisterd heelt, en die heden aen het hoofd van
het ordeminnende gedeelte van Frankryk is,
zegt nu, dat de rooving der Pauselyke-Staten een
gewigtiger feit is dan de broedermoordende oorlog
zyns vaderlands, en dat het een pligt is voor alle
gouvernementen, den Paus by te staen.
Zulke woorden van zulken grooten staetsman
verdienen overwogen te worden.
FRANKRYK.
lil de Kerk.
Eene publieke vergadering werddezer dagen
gehouden in de kerk St-Nicolas-des-Champs. Het
is de Cri du Peupledie dit nieuws meedeelt.
Tevens zegt dit blad datmen binnen tweedagen,
in het 2° arrondissement, levensmiddelen tegen
de helft van den prys zal kunnen uitdeden...
De boter en het vleesch zullen lager verkocht
worden dan voor dry weken. Een lid der com
mune heeft een mid'del gevonden, Parys regel
matig te bevoorraden.... Hoe? Dat zegt men niet.
llo© ÏVeuilly er uitxict.
(Nadere bijzonderheden.)
Om een denkbeeld van de worsteling te heb
ben, moet men de Avenue du Roule zien.
Op het midden van den weg ligt een paerden-
romp in verrotting; eene groote, gapende, zwarte
wonde in de zyde, rond welke hel zwart ziet
van vliegen. Tien dagen geleden viel dit heest.
Al de hoornen zyn gebroken en hunne takken
bezaeien den grond, evenals stukken steen,
/plaester, kassaeien, schaliën, enz.
By iedere stap voelt men kogels onder den
voet verschuiven of rollen; wy rapen eenige
yzere kogelsop,zoo groot als pruimen, en voort
komende van de mitraille dozen.
De hoek van het huis n° 77 is teenemael door
de houwitsers weg geslagen; de vloer der 4e
verdieping hangt buiten uit, op de straet.
Wy bereiken den uitersten post der nationale
garde. Daer staen de kanons. Al deboomen zyn,
op dezelfde hoogte, door de bommen afgeslagen.
Op twee honderd meters van daer staet de
voorpost der Versailleezen. Er heeft een ver
schrikkelyk gevecht piaets gehad tegen de num-
fmers 2 en 4.
Wy treden n° 2 binnen.
Nauwelyks hebben wy eenen stap gedaen, of
onze voet stoot, in de duisternis, tegen eenlyk.
Daer werden vier nationale garden, ineen klein
achtervertrekje, gedood. Aller gezicht is kalm.
De vuisten zyn gebald. Een hunner werd twee
liet hy. de laesten insgelyks naer de stad terug voeren.
De beide nog steeds bowusteioozen werden voor-
zigtig op den wagen getild en langzaem reed men naer
de stad. Een treurige optogt,na dien morgen zoo vro-
lyk en opgewonden de slad te zyn binnengekomen.
Hendrik zat nevens de beide daer neder liggenden
en met onafgewenden biik zat hy te zien, of geen van
hen eenig teeken van leven zoude geven. Te vergeefs
had hy het voorhoofd des landbouwers reeds met
brandewyn gewreven. By George waegde hy het niet
zulks te doen, daerdiens gcheelegezigl met bloedende
wonden bedekt was.
Eindelyk haclde de landbouwer zwaer en diep adem
en sloeg de oogen op. Hy beproefde het zich op tc rig-
ten, maer zonk weer krachteloos ineen. Hendrik had
wel willen juichen van vreugde. Hy boog zich tot hem
over, vatte zyne regterhand en drukte die vast en in
nig. Toen was hy hem behulpzaein bv bet opstaen.
Verward en wezenloos zag hy rondoni zich heen.
Waer ben ik? Wal is dit? vroeg hy met zwakke
stem, terwyl hy metde regterhand krampachtig op de
gynjyke borst drukte.
Feftdrik durfde hem op zyne vraeg geen antwoord
>ge\en. «Hetzal alles wel goed gaen,» antwoordde hy.
Eerst nu kwam doherinnering aen het voorgevallene
"'Weder by hem op en hy kromp ineen.
Waer is George? riep hy uit en wierp een onder
zoekenden blik rondom zich.
Pauwelyks echter was zyn oog op den achter hem
liggenden zoon gevallen, of mot den uitroep: Almag-
tige God! zonk by weer krachteloos neder.
li stomme, wezenlooze smertverzonken laghy mët
opm oogen onbeweeglyk stil. Hy haelde snol en moei-
jeljk adem. Alles alles stond hem nu duidclyk voor
den geest, zoo als hekgeschied was, tol op hel oogen-
blil dat hy zelfvan den wagen was gestort.
Hendrik hoog zich tot hem en zegde hem dat zy naer
de stad reden, omdat daer hulp te vinden was, en
traditie hem gerust te stellen.
Lfe oude verroerde zich niet.
Is hy dood? vroeg hy met zwakke, nauwelyks
hoerbare stem.
Neen, neen, antwoordde Hendrik haeslig, maer
hy Ichynt zwaer gekwetst te zyn. Hy is echter nog
niemauwkeurig onderzochteerst in destad door
dendoktoralles zal nog te fegt komen!
Hf durfde hem zyne vrees niet mededeelen.
beenen afgeslagen. De andere schynen door ge
weerkogels getroffen te zyn. Men heelt hun de
schoenen uitgetrokken.
Gansch de binnenplaets is met brokken en
stukken bezaeid. Wy zien er verscheidene hou
witsers, die niet gesprongen zyn. Van meubelen
is er schier geen spoor meer. In de hoogere
verdiepingen schyiit men echter niet gevochten
te hebben. Wy vinden stukken van wapens en
bloedvlekken.
N° 4 is meer verwoest danN° 2. Ieder venster
is een zwart gat. Op de ipuren ziet men een
lang, zwart spoor van den rook. In het middpn
van liet huis hangt het venster der tweede ver
dieping uit zyne gebinten, en word slechts te
gengehouden door eene persienne. In eene der
kamers vinden wy lioopen scherven van fles-
schen. Eenige zyn in den brand verkoold of ge
smolten.
In eene kleine kamer, achter de binnenplaets,
vinden wy het lyk van eenen nationale garde.
Hy moet daer gekwetst nedergelegd en er ge
storven zyn. Onder de puinen liggen nog andere
lyken. Men zoekl ze op.
Op dit oogenblik komt eene dame binnen.
Haer man loopt den trapop, naer deeerste ver
dieping. Langs een venster klimt hy naer het
vertrek, dat hy bewoonde. Een oogenblik later
werpt hy eenen zwarten bol, eene soort van
metaelschuim, op de binnenplaets.
Ziedaer de koopwaerroept hy.
De vrouw raept het voorwerp op, beschouwt
het een oogenblik, alsof zy het niet kon begry-
pen, en werpt het weer op deu grond, waerna
zy de twee handen krampachtig in de haren
slaet.
Ah, zegt ze stil, 't is zeker wel verloren!
Wat dan? vroeg de schryver van dit ar
tikel, terwyl hy het voorwerp op zyne beurt in
de hand nam.
Dat waren fyne 'paerten, zegde zy.
Op het oogenblik van heen te gaen, kwamen
er vrouwen, die haer linnengoed in den kelder
hadden geborgen; men moest het gaen ophalen.
Een gazreuk doet zich op de binnenplaets en
beneden in het huis op. De gazpypiswaerschyn-
lyk doorgebrand. Men raedt haer aen, zonder
licht naer beneden te gaen, en uit vrees van te
zullen verstikken, zet men de kelderdeur eenige
oogenblikken ópen.
Ongelukkig steekt eene vrouw, beneden aen
den trap eene waskaers aen. Een donderend ge
knal laet zich hoóren. De ongelukkige is gewis
gedood?
Neen, 't is slechts een stuk muer op de eerste
verdieping, welk naer beneden stort. Niemand
is gekwetst.
Te Neuilly heeft men eigenlijk geen. honger
geleden: men at er slecht, maer de bondgenoo-
Help my opstaen! sprak Friese en mei inspanning
van al zyne krachten en door Hendrik ondersteund,
geraekte hy in eene zillcnde houdingen keerde zich
toen lol zyn ongelukkigen zoon.
Wol schrikte hy terug, toen hy diens verminkt en
bloedig gelaet zag, niaerhy vermandezieh. Mat sidde
rende hand greep hy de regterhand van den als dood
daer nederliggende. Hy voelde naer den polsslag.
"W"lly leci'l hy leeft riep hy verheugd. Laet snel
rcoosnel mogelyk ryden, voegde hy Hendrik toe.
Goil o nivn God, laet de hulp niet te laet komen!
Hy legde hel hoofd van den zwaer gewonde op zyne
knie, terwyl Hendrik zelf de teugels greep en zoo snel
reed als hun toestand slechts toeliet.
In korten tyd hadden zy de slad bereikt, en eer nog
de beide gewonden uil den wagen in de herberg ge
dragen werden, had Hendrik reeds verscheidene boden
om een doktor en een wondheeler gezonden.
In weinige minuten waren beiden tegenwoordig.
De landbouwer stond er op met George in dezelfde
kaïner gebragt to worden, om by hel onderzoek van
dezen tegenwoordig te zyn. Te vergeefs trachtte de
doktor hem te bewegen, zich deze kwelling tc besparen'
en aen zich-zclven te denken. Ilv hield er aen, hy het
onderzoek tegenwoordig te zyn. Hy wilde zekerheid
hebben over George's toestand en alvorens die te heb
ben, wees hy iedere hulp voor zich-zelven van de
hand.
Ik voor my heb die zoo hard niet noodig, ant
woordde hy den doktor. Myne borst doet my wel is
waer zeer veel pyn, maer daermede is myn leven niet
gemoeid. En al ware dit ook zoo, indien slechts myn
zoon niet sterft.
George lag op een lied uitgestrekt en nog steeds
gevoelde hy niet het geringste van hetgeen er met
hem voorviel. De kleederen werden hem van het lyf
gescheurd, en het ligchaem van bloéd gereinigd. Eerst
nu waren de verwondingen te herkennen. Acu het
hoofd zware, diepe kwetsuren, ook de borst was ge
wond. Gedurende het onderzoek fluisterde de genees
heer slechts nu en dan eon enkel woord lot den bv
hem staenden doktor, maer meer dan eens schuddo
hy bedenkelyk het hoofd.
Onbewegelyk lagdc landbouwerin zittende houding
op een bed tegenover hen. Zyn oog was «Irak op hen
gerigt, geen enkele trekjn hun aeagezigt ontging
hem. Wordt voortgezet.)
