N° 24. Zondag 4 Juny 1871. lste Jaergang.
WERELYKSCH NIEUWSBLAD.
Burgeroorlog te Parys.
De Dorpsduivel
Aelst, 5 Juny.
De Oorlog van 1870-71.
x.
Buitenhmdsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel vnu liet l.lnd I» gevestigd lil de Kopellesti-net IV» 11, wnei- allo brieven, gelden, enz. vrnrlitvry moeten toegezonden worden.
Abonntmcnlsprj. S Ir. 'sjnera, voornf betnelbacr. Voor den bulten Unn men Inscliryven in nl de postkantooren, en voor de landelyke gemeenten by do briefdragers.
Sedert den 19 september hadden de beleger
den van Parys, vol vertrouwen in hunne over
sten, aenzienlyke werken uitgevoerd 0111 hunne
standplaetsen te versterken. Die werken, be
schikt tot het begunstigen van eenen algeinee-
nen uitval, dwarsboomden van dan af de ge
meenschappen en bewerkingen der Pruisen rond
Parys.
Middelerwyl werden de stad Orleans en de
vallei der Loire, dank aen eene laetste overwin
ning van generael d'Aurelles, verlost van het
leger der Beyerschen aengevoerd door generael
von der Tann.
Rond Parys zakten er tegelyk dry legers al
om eene tweede omsiagelingslyn uit te maken.
Het eerste leger, aengevoerd door generael
Manteuffel werkte in het noorden om Bourbaki
in ontzag te houden en zyne gemeenschappen
te beletten met Kératry en d'Aurelles; het
tweede leger, dit van den hertog van Mecklem-
burg, drong het zuidwesten binnen; het derde,
onder het bevel van Prins Frederik Karei, ver
bond zich door de departementen der Aube en
de Yonne met de troepen van von Werder, en
moest Orleans op nieuw bezetten. Van zynen
kant, hield Trochu de oog op het leger der Loire
en zegde dat hy geencn uitval zou wagen,
vooraleer hy 'tfransch kanon niet zou hooren.
Eene depeche van 26 november uit Berlyn
meldt de overgaef van Thionville. De stad werd
byna gansch in gruis geschoten en 200 kanons
en 4000 krygsgevangenen vielen in de handen
der Pruisen.
Op 27 november hadt er in het zuid-oosten
van Amiens een hardnekkig gevecht plaets dat
gansch den dag heelt geduerd. De nederlaeg.
was voor de Franschen.
Het klein fort La Fère,by Tergnier, viel mid
delerwyl in de handen der Pruisen met 1000
krygsgevangenen en 70 kanonnen.
Den 28 november verloor het leger der Loire
7000 man in een gevecht teBeaune-la-Rolande.
Den 30 november deed het leger van Parys
verscheidene uitvallen, in derigting van Orleans
en nogmaels bleef de zege voor den vyand.
FRA \IiISl K
KSrand van Parvs.
Het verschrikkelyk schouwspel dat Parys op
levert, wordt, door die welke het gezien heb
ben, gewis nooit vergeten. De commuiiisten,
gekken of domkoppen kan men ze niet meer
noemen, hebben de bedreiging uitgevoerd die
zy tegen Frankryk, tegen de wereld gedaen had
den. Zy worden onder de puinhoopen van Parys
begraven.
Parys staet in vlam, en al de prachtgedenk-
teekens, die de eer der beschaving, van den
menschelyken geest uitmaekten, vallen een voor
een in puin.
De roodgezindenzyn achteruit geslagen, maer
zy hebben een sleep van vuer achter zich gela
ten. Ziehier de gedenkteekens die reeds ver
nield werden, en wierpuinen nog rooken:
De Tuileriën.
Het ministerie van financiën.
De prefektuer van policie.
De Rekenkamer en de Stactsraed.
Het paleis van justicie.
De kazerne der kaei Orsay.
Het paleis van het Legioen van Eer.
Het stadhuis.
Het Palais-Royal.
De ramp had nog grooter kunnen zyn; want
de verbondenen wilden den eenen steen niet op
den anderen laten, daer waer de troepen des
gouvernements doortrokken. De tyd heeft hun
ontbroken.
Zy hebben enkel de groote gebouwen kunnen
in brand steken, en wilden zelfs de partikuliere
niet sparen.
Toen zy van de Madeleine werden verjaegd,
hebben zy gepoogd de rue Royale in brand te
steken en zy zyn er deels in gelukt. Van den
kant der onpare nummers, aenvangende met
nummer 15 tot de Madeleine-plaets, begin der
voorstad St-Honoré, zyn de huizen de prooi der
vlammen geworden.
De kerels begoten de huizen met petrool. Alle
hulp was onmogelyk. Het vuer liep met eene
verschrikkelyke snelheid voort.
Twee mariniers die het vuer aenstookten, zyn
op staenden voet door den kop geschoten. Een
oproerling die het uniform droeg van pompier
en de naburige huizen met petrool bespoot, ter-
wyl hy scheen deze met water te willen be
schermen, is insgelyks gefusilleerd.
Na de rue Royale vernielde het vuer de ge
denkteekens van de rue Rivoli.
Toen de rooden de Concordeplaets verlieten,
losten zy op de Madeleine-kerk een aental ka
nonschoten, om de kolommen en het godsdiens
tig zinnebeeld te vernietigen, dat voor op het
fronton van het gedenkteeken staet.
Een dikke rook overdekt Parys; hy verbreidt
overal een verpestenden stank. De zon kan schier
hare stralen niet door de rookwolken doen drin
gen; maer Op de kasseien, op de huizen is de
zonneglans, in plaets van levendig en schitte
rend, rooder is daer iets akeligs in.
Al de papieren, die zich in het ministerie van
financiën, in de prefektuer van policie, in alle
openbare gestichten bevonden, zyn verbrand.
De stukken vliegen door de lucht en worden
verre, zeer verre door den wind weg gevoerd.
De kaeien, de Champs-Elysées, zyn er zwart
van. Op eenige kon men nog woorden lezen die
het vuer heelt gespaerd, of waervan de indruk
op het zwart papier is gebleven. De openbare
akten, die de openbare en partikuliere fortuin
bestatigen, alsmede de familie, alles is vernield.
Wat onherstelbaer verlies.
Ook de kamer der notarissen, met al de ar
chieven, zou insgelyks afgebrand zyn.
De obelisk is gespaerd.
Ten o ure vallen er brandstichtende bommen,
door de communards geworpen, in groot getal
in de kwartieren, die zy verlaten hebben. In
tegenwoordigheid der rampen, die zy by iede-
ren stap ontmoeten, groeit de woede der solda
ten aen. Al de oproerlingen, die met de wapens
in de hand bevonden worden, schiet men on-
middellyk neèr.
De Louvre.
Een groot getal schilderyen van de Louvre
waren in de provincie gezonden. De schoonste
schilderyen bevinden zich te Brest. Andere
schilderyen zyn, voor het beleg uit de lysten
"genomen, opgerold en in de kelders van den
Louvre in veiligheid gebragt. De lysten staen in
de vierkante zael. De beelden staen op hunne
plaets. De Venus de Milo was uit de beeldhouw-
zael gehaeld en in de kelders der Cité gelegd.
De mannen der orde, die zich nu laten zien
te Parys, dragen altemael schoone drykleurige
armbanden.... Komedianten en parademakers
anders niet! Het zou eervoller zyn geweest, in
dien zy het geweer tegen den oproerling hadden
opgenomenWaerschynlyk huilden al die arm
banddragers, tydens de commune, met de com
mune
De moeder van Delesoluze is aengehouden.
Een aental papieren werden by haer in beslag
genomen, door welke men het geheim zal ken
nen van de commune zoowel te Parys als in de
provincie. De ontdekking van die papieren heeft
doen zien, dat de ongelukken van Parys niets
zyn, in vergelyk van hetgeen de commune wilde
doen, indien zy volslagen meester was gewor
den. De krachtdadigheid van het gouvernement
heeft alleen de uitbersting belet van een kom-
plot, waerdoor verscheide departementen in
oproer moesten komen.
M. IIonjtMin.
De president Bonjean,als gyzelaer aengehou
den, is gefusilleerd geworden. Eenige dagen ge
leden schreef hy nog eenen brief, waerin hy
meldde dat hy in den nacht van 19 op 20 in
Parys terugkeerde. Den 21 presideerde hy als
gewoonlyk de kamer der rekwesten. Hy werd
aengehouden, naerMazas gebragt en opgesloten,
zonder ooit geweten te hebben waerom. Een-
en-veertig dagen zat hy nu in de gevangenis;
zeven-en-dertig in het geheim.
Welnu, myn lief kind, schryft hy, want myn
ouderdom en uwe liefde geven my liet regt u
dat woord te geven; wat ik gedaen heb, zal ik
nog doen hoe pynlyk dan ook het gevolg is voor
myne zoo beminde familie, 'tr.eell eene gerust
stelling in het gemoed, als men weet zynen pligt
te hebben gedaen; men verdraegt dan met een
zeker genot, de bitterste smart. Het is het woord
van het sermoonop den berg, waervan ik nooit
beter dan nu de hoogetilosophic begrepen heb;
Gelukzalig degenen welke lyden voor de regtvaer-
digheid.
Hetzelfde denkbeeld drukte Sidney uit, on
dier een anderen vorm, toen hy glimlachend den
trap van den Tower afduelde om zyn hoofd op
het schavot te brengen, en ondervraegd werd
over den vroolyken aenval op dergelyk oogen-
eene gescliiedenls uit onzen ty«l.
(23° VERVOLG.)
ï)oor zyn voortdurende drift en opvliegendheid
ondermynde de landbouwer meer en meer zyn gestel.
Zyne krachten namen zigtbner af, en hoe minder hy
dit voor zich zeiven vyildewelen, hoe eigendunkelyker
hy tegen zyne eigen gezondheid in handelde, zooveel
te erger werd het met hem. Spoedig kon hy de kamer
niet meer verlaten, en eenige weken daernu moest, hy
zelfs het bed houden.
Dat voerde zyn kwade luimen zyn ongeduld ten top.
.Duiten Hendrik duldde hy niemand hy zich, en ook
tegen dien was hy wrevelig en barseh. Niets was hem
meer naer den zin.
Op dezen tyd l>ezochl hem een verre nabestaendc,
die zeker in geen jaren by hem geweest was.
Ik heb gehoord, dal gy ziek zyt, zogde hy tot den
landbouwer die zynen groet nauwelyks beantwoord
had. Gy staet tegenwoordig alleen in de wereld, ik
hield het alzoo voor myn pligt u op te zoeken, wy
zyn immers toch nabestaenden en hebben alzoo be
trekking op elkander.
De komst van dezen man had intusschen des ouden
argvvaen reeds gaendegemaektdaer hy veronderstelde
dat deze slechts kwam om van hem te erven. Hy was
niet in staet zyne verbolgenheid daeroverte verbergen.
Meent gy, dat wy nabestaenden zyn? ant woordde
hy met bitteren spot. Hahai.lk wil niets daervan
welen! Sedert jaren zyt gy niet hier geweest. Hel is
waer, zoolang George nog leefde, was hier ook niets
te halen; maer nu, daer ik zonder erlgcuaem ben, nu
ik ziek ben, nu komt gy mv opzoeken en denkt, dat ik
D7JBST.-V-a
den notaris maer moet laten roepen, myn testament
maken en u tot erfgenaem benoemen! Haha? dacrom
zyt gy gekomen, dacrom stelt gy u zoo deelnemend
aen!
Zoo bodaerd mogelyk wierp de andere, in wiens
hert misschien toch wel zulk eene gedachlewas opge
komen, dit vervvyt van zich at'.
Ik heb er nog niet aen gedacht, van u te erven,
antwoordde hj\
Gy zult ook niets erven, niets, riep de zieke, die
hoe langer hoe meer verbitterd werd, uit Geen myner
nabestaenden zal iets hebben, want zy meenen het
geen van allen opregt met my; zy verlangen maer muir
het oogenblik dat ik de oogen zal gesloten hebben,
om myn vermogen te doelen. Dat genoegen-zult gy
echter niet hebben, al zou ik helookaen geheel vreemde
mcnschen wegschenken. Eu dal zal ik doen ook!
Hy werd hoe langer hoe heviger, tot dat de nabe-
staendc gramsloorig de kamer en hel huis verliet.
Ook toen kon hy nog niet tol bedaren komen.
Geen van allen zal iets van myn vermogen heb
ben, ging hy voort. Het zal by elkander blyven, zoo
als ik hel nalaten zal. Haha! morgen reeds zal ik myn
testament maken!
Wind u zeiven zoo nietop, smeekte Hendrik hem.
Ga hier zitten, riep de oude, lerwyl hy op eenen
stoel naest zyn bed wees. Hoor toe! Morgen wil ik
myn testament maken. Gy hebt voor myne hoeve zorg
gedragen, u wil ik alzoo bedenken u, maer het
meisje die Margaretha, zultgy alsdan nimmermeer
aanzien. Zy is eene bedelares, en ik wil niet zy
moet ïfiet myn eigendom niets gemeens hebben!
Hendriks wangen werden met een donkeren blos
bedekt, toen hy zoo over het meisje hoorde spreken,
dat met onveranderde liefde in zyn hert leefde. Sedert
lang, zeer langen tyd, had de landbouwer met geen
enkel woord van Margaretha gesproken.
IJeloof my dat, ging hy voort, beloof my dal stel
lig, geef my de hand daerop. Ik weet dat gy uw woord
houden zult.
Hy slak hem de regterhand toe.
Hendrik stond ernstig op.
j Geef myd'haud daerop, drongde zieke by hem aen.
Neen, antwoordde Hendrik nu vastberaden: Het
meisje lael ik niet loopen.
De oude rigtte zich met moeite in hel bed op en
staerde hem strak aen; hy scheen zyn eigen ooren
niet te gelooven.
Gy wilt niet! riep hy uit. Gy will my dat niet be
loven?
Neen, gaf Hendrik hem even vastberaden ten ant
woord.
Ook dan niet, wanneer ik u tot myneri erfgenaem
benoem.
Ook dan niet.
Die bedelmeid is u liever dan myne hoeve! ging
ide landbouwer nu met de grootste hevigheid voort.
My wilt gy trotseren iny zonder tvien gy niets
niets zyt! Voor de laetste mael vraeg ik u, of gy
my dal beloven wilt, voegde hy er by.
Neen, antwoordde Hendrik, wiens trots nu ins
gelyks werd opgewekt.
Neen, neen! riep de zieke met inspanning
zyner laetste krachten. Zoo zult gy ook geen uer langer
in myn huis en op myne hoeve blyven! Voortvoort
met u
Sidderend van gramschap en opgewondenheid wees
,hy met de hand naer de deur. Hendrik draelde. Hy
kende de ziekelyke opgewondenheid des ouden mans.
Ovcryl u nietzegde hy bodaerd.
Voort voort! riep de zieke. Ik heb niets meer
met u te maken! Ook gy moogl weder een bedelaer
worden. Voort uit myn huis!
Hendrik ging. Hel viel hem smertelyker van de hoeve,
blik: Myne vriendenzegde hy, men moet zynen
pligt doen en vroolyk blyven tot zelfs op het schavot.
Wel verre van u hierdoor te ontmoedigen,
moet myn voorbeeld eene aenwakkering zyn,
uwen pligt ie doen, wat er ook kome. Ik durf
u op myn woord zeggen, dat, daergelalen eene
prangende onrust over de gezondheid myner
edele en heilige vrouw, ik nooit kalmer van ziel
ben geweest dan sedert ik alles verloren heb,
tot zelfs mynen naem, om slechts n° 14 van do
6° afdeeling te heeten. Maer die n° 14 bemint u
en zegent u alsof gy een zyner eigen kinderen
waert.
Ik moet niet zeggen, uw vriend zal het u
gezegd hebben, dat ik myn braven Georges ver
boden had iets voor myne loslating te komen
wagen. Ik zegde hem op zynen post te blyven,
by zyne stervende moeder, by zyne jonge broe
ders, wier eenige beschermer hy eens worden
kan; ik zegde dat zyne aenwezigheid te Parys
voor my eene wezenlyke wanhoop zyn zou; want
ik zou vreezen dat men hein ook als gyzelaer
opsloot, of dat hy zou gedwongen zyn in den
yselyken burgeroorlog te dienen. Een en ander
zou een doodelyke slag zyn voor zyne arme
moeder.
God zy gedankt, myn braef kind heeft dit
begrepen.... Ook zegent hem inyn hart met de
innigste teederheid.... BONJEAN.
Wy vernemen nu, dat de president Bonjean
even als de aertsbisschop en pastoor Duguerry,
even als 64 andere onpligtigen, door de roode
bloedhonden zyn vermoord geworden.
Men spreekt van vergiftigden wyn, welke
door de vrouwen van La Villette aen de solda
ten zou gegeven zyn. Niets heelt dus aen de af-
schuwelykheden van dezen woesten oorlog ont
broken.
Vele huizen zyn niet meer bewoonbaer. Dc
kerken in clubsen en forteressen veranderd,
zyn grootelyks beschadigd. De klokketoren van
St-Eustache en de beuk zyn yselyk benadeeld;
de Trinité en zyn voornaemste toren zyn inge
stort en de voorgevel is als opnieuw te bouwen.
In de Notre Dame de Lorette naderde eene
vrouw een linie-oflicier en bood hem eene cigaer
aen. Tervvyl de officier zonder wantrouwen de
cigaer uit den koker nam, trekt de ellendige
eenen revolver uit, schoot de officier neèr. Yyf
minuten later werd zy in den hof van het hotel
Thiers gefusilleerd.
Toen de rooden in de bibliotheek van den
Louvre kwamen .om ze in brand te steken, vie
len de ambtenaors tot zelfs op de knien om de
kostbare verzameling te sparen. Zy die het meest
Meegedrongen hadden, werden op last van den
konnnandant der rooden gefusilleerd.
Generael Barrail, die schier alleen de ka val e-
rie kommandeert, bewyst groote diensten. Niet
alleen snydt hy de vlugt der oproerlingen af,
maer mei zyne dragonders en kurassiers hoeft
hy het fort issy ingenomen. Na het fort met zyne
kanons te hebben beschoten, sprong het poeier-
magazyn en van die verwarring maekte hy ge-
die hem sedert verscheidene jaren nauw aen 't hert lag
te vertrekken£_Nog eens bleef hy in den hof stil staen.
Zou hy tcrugKBeren! De oude was immers ziek; mis
schien had zyne gr'amschap hem reeds berouwd.
Hy ging. Met geweld had hy reeds sedert langen
tyd zyn onstuimig karakter bedwongen en meer ver
dragen dan hy vroeger voor mogelyk had gehouden.
Ook in hem sluimerde nog een groot deel van den
ouden trots.
Ilv wilde naer Margaretha. Maer zoo uiterlyk bc-
daerd hy ook scheen, zoo hevig stormde hel hy hein
van binnen, lly gevoelde, dat hy alleen zyn moest om
tol bedaren le komen. Hy wendde zyne schreden naer
het nabygelegen woud, on wierp zich daer onder
ecucn boom neder. Ten tweeden male had hy zyn
wereldlyk geluk van zich gesloolcn, en onmerkbacr
sloop er een gevoel van berouw in zyn hert. Daer trad
Marguretha's gestalte in den geest voor hem, en hield
hare grootu oogen met een weemoedig treurige uit
drukking op hem gevestigd.
Hy sprong op, om voor zyne eigene gedachten, die
hem* onwillekeurig bekropen, de vlugt le nemen. Hy
rnogt, by kon het meisje niet verlaten, dat sedert jaren
hare gauseho hoop op hem gesteld had. Zy. zy was
hem trouw geweest toen hy nog van allen veracht en
bespot werd. En zou hy dan zonder haer met al de
rykdommen dos landbouwers gelukkig hebben kunnen
worden? Zou zyn geweten hem dit niet steeds in stille
verweten hebben? Hing dan het geluk van geld en ryk
dommen af?
liet was avond geworden, toen hy eindelyk naer
Margaretha ging. Ily was weer volkomen bedaard.
Toen hy het kamorke binnentrad, zag hy haer wee-
nend aen hel venster zitten. Zy sprong op en snelde
hem le gemoel.
Is hel waer, Hendrik? riep zy uit, nog eer zy zy
nen groet beantwoordde.
