N° 36.
Zondag 27 Augusty 1871.
lste Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
DE JAREN VAN PIUS IX.
De Bedrogene Wraek.
Aelst, 26 Augusty.
Gazette van Aelst
Ilct Unreel van liet l>ln«l Is gevestip;«l In de Knpcllestrnet I%I° 11, waer nlle brieven, gelden, enz. vraehtvry moeien toegezonden worden.
AhonncinentHiti'yn 2; fr. ®s jners, vooi-nfbetnelbacr. Voor tien bulten knn men lnscbryven in ni tie postknntooren, en voor tie inntlclyke gemeenten by tie briefdragers.
Het is dus woensdag verleden, 23 augusty,
dat Pius IX de jaren van Petrus heeft gezien
Den lezer zal het welligt aengenaem zyn de
geschiedenis der vyf-en-twintig jaren Pausdom
van Pius IX vluchtig te doorloopen. Wy geven
dit overzigt naer de Semaine lieligieuse van
Nimes.
1846. Het jaer der kiezing.
Den 16 juny 1846, werd verheven tot den
Pauzelyken troon graef Joannes-Maria Mastaï
Ferretti, geboren te Sinigaglia den 13 mei 1792.
Hy is de twee honderd dry:en-vyftigstePaus na
den H. Petrus. Pius IX heelt zelf gezegd dat, in
het midden der netelige omstandigheden waerin
van dan af de burgerlyke en de godsdienstige
samenleving verkeerden, zyne kiezing toe te
schryven was aon de geheimzinnige inspraek
der goddelyke voorzienigheid. Wonderbaer ge-
makkelyk liep deze kiezing af. Het eerste woord
door dien grooten Paus uitgesproken, vervat
gansch de geschiedenis zyner lange regeering.
Door dit woord beloofde hy de waerdigheid van
den H. Stoel met kloekmoedigheid en volhar
ding te verdedigen. Wat hy beloofde heeft hy
gedaen.
1847. Het jaer der feesten.
De eerste akte daergesteld door Pius IX was
ecne edelmoedige vergiffenis en kwytschelding
geschonken aen al wie tegen het Pauzelyk be-
stuer hadden misdaen.Duizendeweldaden volg
den die akte. Dit jaer liep voorby in 't midden
der t oejuichingen en der feesten. Door gansch
Italië, schreef de Messager de Turin van 4 Sep
tember 1847, weergalmt de lofzang van Pius IX.
Van aen de baek van Messina tot de kruin van
den berg Cenis, is er noch stad, noch dorp, noch
vlek, waer men dien lofzang niet hoore, ont
snapt aen de begeesterde lippen van gansch een
volk.
Eene dochter werd Victor-Emmanuel gebo
ren; zy kreeg den naemvan Pia. De Paus zendt
aen Maria Adelaïda de gouden roos, en Victor-
Emmanuel biedt den Paus zyn zwaerd aen ter
verdediging der regten van den H. Stoel. Maer
de Paus voorzag hoe die feesten zouden eindi
gen, en, op het einde van dit jaer, zegde hy aen
de Kardinalen: Dat onze vyanden het weten;
hemel en aerdezullen vergaen,en niet een punt
zal verdwynen van de leering welke Christus
zyne Kerk gelast heeft te bewaren, te verdedi
gen en te prediken.
1848. Het jaer des verraeds.
Zy, die Pius IX met weldaden hadden overladen,
staen op tegen hem. Zy willen aen Italië eenen
koning gevenEen dagblad van Milanen, VItalie
liègénérêe riep uit, op 4 aprilDe kreet van
elk goed burger moet wezen: Leve Pius IX,
Koning van Italië! De H. Vader verwerpt met
verontwaerdiging het aenbod dat hem wordt
gedaen. Hy wil niemand onteigenen, en den
koning van Sardiniën min dan eenen anderen.
In zyne aenspraek van 29 april 1848, verloochent
hy dengenen die van den Paus den President
Bene zedeschets uit Limburg.
(8e VERVOLG.)
De neef greep de aengebodene hand; drukte ze
legen zyne borst, tegen zyne lippen, en door zyn ge
voel overmeesterd, snelde hy naer buiten, zonder nog
te durven omzien.
Vfiuiten de deur ontmoette hy de moeder en de
dochter. Reide vrouwen hadden met angBt het einde
d cr ond erha nd e 1 i n g -afgevvach t
Zonder een woord te kunnen uitbrengen, zonk hy
in Ilendrica's armen... de stomme tranen der jonge
lieden vermengden zich. Te lang hadden zy lief en
ieod te samen gedeeld, om niet door den slag doodc-
lyk te worden getroffen.
Hinders! zoo sprak de waerdige moeder
maekt elkander het hart niet te zwaer! Een jaer, zelfs
twee jaren zyn al spoedig voorby gevlogen. De goede
God verlaet geen wormtje, dat op den aerdbodem
kruipt... Hy zal u ook niet verlaten. Behoudt goeden
moed!
0 goede, dierbare moeder! riep Hendrik de
molcnaresse toe, welke immers ook zyne pleegmoeder
was. Is dan alle hoop vruchteloos?
Er valt niets meer te hopen! Gisteren avond nog,
heb ik alles beproefd, wat in myne magt was; doch
te vergeefs! Gy moet op reis, al was liet maer voor
eene week, of voor eene maend. De oude heeft een-
mael dit gedacht opgevat, en gy weet het, wanneer
hy zoo iets in zynen kop heeft, dan zyn geene hamers
zwaer genoeg, om het er uit te slaen. Doch troost u,
van een nieuw republiek willen maken, samen
gesteld uit al de volkeren van Italië. Wat
meer is, hy wekt de Piemonteezen om getrouw
te blyven aen hunnen koning, die van Modena
en Parma aen hunne hertogen, die van Toscane
aen hunnen groot-hertog, die van Napels en
Sicilië aen den koning der Beide-Siciliën.
1849. Jaer der ballingschap.
En, omdat hy geweigerd had de italiaensche
vorsten van hunnen troon te berooven en zich
als Koning van Italië te laten kronen, moest
Pius IX Rome verlaten den 24 november 1848,
om in ballingschap te leven tot 11 april 1830.
Middelerwyl dacht hy eraen Maria-Onbevlekt te
vereerlyken, en Italië te trekken uit de handen
der boosdoeners en der goddeloozen die het
zelve bedrogen en misleidden. Hy verwittigde
de italiaensche bisschoppen nopens de menig
vuldige schelmeryen der oproerlingen en hield
het volk voor dat het zyne redding, zyn geluk
en zynen roem slechts van het katholicismus te
verwachten had.
1850. Het jaer van den triomf.
Den 12 april 1830, keert Pius IX terug naer
Rome en met hem de deugd en de zegeningen.
Dan verscheen nogmael over Rome de hand van
God die nooit zyne Kerk verlaet. De H. Vader
zegde den 20 mei aen de Kardinalen dat hy
die hand op eene wonderbare wyze over den
H. Stoel zag schitteren. Weinig nadien, de
oogen verheffende tot den hemel, vanwaer
alle hulp komt herstelde hy in Engeland de
kerkelyke rangorde der katholyke bisschoppen.
1851. Het jaer van den jubilé.
Binnens dit jaer, voor de Kerk een nieuwen
stryd voorziende, verleent Pius IX een algemeene
jubilé en wekt de geloovigen op om vurig te
bidden om de uitbreiding van Godsryk te be
komen op de aerde.de vereeniging aller harten
in een en het zelfde gevoel van lietde, regtvaer-
digheid en godsvrucht, gevoel dat de echte en
eenigewaerborgisvan vryheid en vooruitgang.
1852. Het jaer der vermaningen.
Na het gebed, is de eendragt de beste middel
om sterk te staen voor den stryd des Heeren.
Pius IX wekte vurig de geestelyklieid op tot de
eendragt, in zynen omzendbrief van 23 maert
aen de bisschoppen van Italië, en in dien van
17 mei aen de bisschoppen van Spanje. Heeft de
H. Kerk in deze laetste jaren zich mogen ver
heugen over de eendragt en eenstemmigheid
der katholieke bisschoppen het is te danken aen
de wyze vermaningen van onzen grooten Paus.
1853. Het jaer der verzoening.
In zyne vaderlyke goedheid wilde Pi us IX in
volle verzoening treden met den koning van
Piemont. Vol liefde en genegenheid voor de
Piemonteezen en hunnen koning, bragt hy de
toegeving tot de uiterste palen. Mislukte hy in
zyne poging, geenszins toch speet het hem,
zegde hy den 19 december 1833 aen de Kardi
nalen, zooveel zachtmoedigheid en langmoedig-
heid te hebben bygelegd.
1854. Het jaer der Onbevlekt-Ont-
vangenis.
Dit enkel jaer alleen ware genoeg geweest
voor Pius IX om zyne regeering, als Paus, ecu
wig roemryk te maken. Den 8 december ver-
kinders, en denkt; wie weel waervoor '1 goed is. Wat
God doet, is wel gedaen. En indien God u voor elkan
der heeft bestemd, dan zult gy toch vereenigd worden.
Alles wordt dan maer eene kwestie van tyd.
Neen, moeder; sprak Hendrik met droefheid
my zendt hy weg, en ik ben er dankbaer voor.
Want voortaen zal ik liet niet moeten zien, hoe hy
zyne dochter verhandelt aen den jongen Schepens! Ik
bedank hem, dat hy my verstoot! immers zou myn
hart scheuren van smart... Ik zou vry willig in dewyde
wereld gegaen zyn!
Nooit, nooit! riep liet meisje uit met de hevig
ste ontroering. Nooit zal ik de vrouw des burge
meesters worden! Nooit, nooit zal ik jegens u, Hendrik,
ontrouw worden! God, die my hoort, is myn getuige!
Stil... stelt u gerust, kinders!... Ik hoor vader!
Gaot heen! Hier, Hendrik, neem dit geschenk!... Ik
had het voor eenedringendeoinstandigheid bespaerd!...
Ga nu onder Gods leiding!
Terwyl de goede molenares eene zw:are beurs du
katen in 's jongmans hand stak, schoof zy hen beiden
buiten, en sloot de deur achter hen toe, om een einde
te stellen aen het misbaer.
Mulder Schrouder was gerust over zynen lessenaor
blyven zitten, en hield zich bezig met rekeningen, als
of er niets gebeurd ware.
Na een half uer, stond hy eventwel op, en schoof
zynen leuningstoel voor het venster. Met ongerustheid
keek hy door de ruiten, als of hy iemands aenkomst
verwacht hadde. Zyn ongeduld scheen met iederen
minuet aen te grocijen. Eindelyk murmelde hy:
Waer mogen zy toch al den tyd blyven? Ik ge
loof, dat de kinders zoo lang en zoo veel zullen samen
schreijen, dal zy den pastoor vergeten! Nu, wy zullen
't zien en afwachten!... Ha, ha, ha!
klaerde by de H. Moeder Gods Onbevlekt-Ont-
vangen, en, daegs nadien, in zyne aenspraek
aen de Kardinalen en de bisschoppen, zegde hy
welk vertrouwen hy stelde in Maria, wier ge
beden Gods bescherming aen de II. Kerk moes
ten verzekeren. Is het wel de Onbevlekte
Maegd niet, die voor Pius IX, door hare mag-
tige tusschenkomsl, de zoo verdienstelyke en
zoo heilzaem vervulde jaren van Petrus heeft
bekomen
1855. Het jaer der eerste plunde
ringen.
De Piemont begint zyn werk van roof en plun
dering op de kloosters en de monnikken, liate-
lyke tack welke dit bestuer zal voltrekken met
de onteigening van den Paus zeiven. Inhei Con
sistorie van 22 january 1833, stelt Pius IX aen
de Kardinalen voor al wat hy gedaen heeft voor
de Kerk van Piemont, en zegt., hoe druk die
Kerk, ondanks zyne poogingi-ui en zorgen, lydt.
Zyne aenspraek Probe meniineritis is van eene
wonderbare sterkmoedigheid en waerdigheid;
die allocutio is derhalve gestemd op acht-en-
zestig openbare documenten welke tevens de
grootmoedigheid van den Paus en de lagevalsch-
heid zyner vyanden ontegensprekelyk doen uit
komen.
1856. Het jaer van het Congres van
Parys.
Napoleon III en minister Cavour spannen
samen tegen den Paus-Koning, wiens val zy ge
zworen hebben. Pius IX, het kwaed met goed
loonende, stemt toe de Peter te zyn van den
Zoon van Bonaparte. Nogtans, op 17 maert,
sprekende tot de bisschoppen van Oostcnryk,
herinnert hy aen de koningen en keizers welke
misdaed het is Jesus-Christus en zyne Kerk aen
te randen. Degenen die zulks hebben onder
nomen zyn er om gestraft geweest of zullen er
om gestraft worden.
1857* Het jaer der triomphale om
reis.
Om aen gansch de wereld tetoonen hoe innig
zyne onderdanen den Paus-Koning beminnen,
en om, in de Kerk van Lorette ecne gedane be
lofte te volbrengen, doorreist de Paus het mid
dendeel van Italië, van 4 mei tot 5 september.
Overal wordt hy onlhaeld met de meeste liefde
en den grootsten eerbied, tot zoo verre dat
Pius IX, op 25 september aen de Kardinalen
mogt zeggen dat zyne reis, eene lange en pleg-
tige triomf was geweest voor onzen heiligen
Godsdienst.
1858. Het jaer der weldadigheid.
De vyf-en-twintig jaren Pausdom van Pius IX
zyn zooveel jaren, gekenmerkt door de uitste-
kendste liefdadigheidswerken. Dit jaer nogtans
munt byzonder uit. Op dit tydstip gaf de Paus
aen het hospitael van Sl-Jan van Latrunen de
huizen, welke hy, met eigen penningen, in den
Transtevère had aengekocht. Die goede vader
voelde zich vol medelyden vooral voor de oude
arme vrouwen van Rome en beroofde zich
gaerne van alles om hunne ellende ter hulp te
komen.
1859. Het jaer van den opstand.
Hel is tegen dien Paus, zoo goedhartig, tegen
"cTien Koning, de ware voorzienigheid van zyn
volk dat de opstand dorst het hoofd bieden en
Doch hy moest niet laug wachten. Twee jubelende
menschenkinderen kwamen van Meersen langs den
veldweg met ligte slappen. Zoodra zy het venster der
molenaerswoning en achter de ruilen het aengezigt
van den podagrist te zien kregen, gaven zy lucht aen
hunne blydschap; want hunne harten stroomden over
van loutere zaligheid. 0, wees gedankt, duizend-
mael gedankt, gy lieve, goede vader!
De oude molcnaer Sehreuder stond op, om met
spoed de kamer te verlaten, naer zyn slnopvertrek te
snellen, en de deur van binnen te grendelen, ten einde
zich aen de dankzeggingen zyner kinders te onttrek
ken en zyne eigene blydschaps-tranen t e verbergen.
Doch zyne kinders waren rapper te been dan hy.
Zy kwamen beide te samen in de kamer gestormd;
Hendrik enltica slotenden ouden man in hunne armen,
en kusten om stryd zyne wangen en handen. Hy liet
zyne tranen stroomen; woorden vond hy niet; immers
de groote vreugd heeft nooit de rhelorica gestudeerd.
Thans kwam ook de molenares binnen, op het ge
jubel dat zy had gehoord. Met gevouwen handen,
sprakeloos en verbacsd, blikte zy op deze zeldzame
groep, en wist niet wat denken. Nauwclyks hadden
de kinders haer' eventwel ontwaerd, of zy' werd over-
slormd door hetzelfde gevoel van teederheid van wege
hare twee lievelingen.
De goede vrouw stond gansch onthutst, en wist uit
het ding niet wys te worden. Eindelyk hielp de oude
mulder haer op den weg, toen hy het volgende ver-
haelde
Hendrik daer, de domme jongen, waer hy is! Ik
zend hem op reis, met de bedoeling, dal hy een weinig
ondervinding zouden inoogsten; en zie, hy keert met
eene vrouw terug! Hy moet eene gade hebben; welaen,
dat hy er maer eene neme! Zyne vrouw zal hem wel
aen zyn vaderlyk bestuer tie provinciën van
Romugne onttrekken. De H. Vader betuigde er
zyne diepe droefneid over in zyne aenspraek
den 26 september, en wees, in dien opstand,
de band aen van bet Piemontecscbe bestuer.
Nogmaels vernieuwde hy de belofte van, overal
en tegen allen, de regten van de Kerk en van
bet Pausdom standvastig te verdedigen en, nog
eens, nooit is Pi us IX aen zyne belofte te kort
gebleven.
1860. Het jaer van den oorlog.
Na bom beroofd te hebben van Romagne, ont-
stool hem bet Piemonteesche gouvernement de
provinciën van Ombrië en van de Marchen, na,
eerst te Castelfidardo, de lyken zyner edelmoe
dige verdedigers te hebben vertrapt. Welke
droefneid voor Pius IX! Dit diepe wee drukt by
vooral uit in zyne allocutie van 28 september;
terzelvertyd zegl by aen de Vorsten van Europa
dat eens de gevolgen van dien misdadigen oor
log, den Plaetsvervanger van Christus aenge-
daen, op ben zouden wegen. Dan lachtte.
Napoleon III met 'sPauzen bedreigingen: thans
jacht hy niet meer. Ééne nogtans is er die zich
in Europa om den vervallen keizer bekommert;
bet is Pius IX. Op 15 dezer, zynde de gevierde
feestnaem van Napoleon, zond hem de Paus in
zyn ballingschap, den apostelyken zege voor
hem en voor zyne familie!..
1861. het jaer van de regeerlng van
Italië.
De Revolutie, baren tocht voortzettende, ves
tigt zich als Koninkrykvan Italië, ontneemt den
Paus zyne provinciën en roept de stad Rome
uit als hoofdplaets van Italië. De Paus protes
teert; by wykt noch voor de vleiery noch voor
de bedreigingen. De bewyzen van zynen kloek
moedigen wederstand zyn talryk.
Wordt vervolgd.)
DE UITWERKSELEN VAN DEN OORLOG.
Welke zyn de uitwerkselen van den laetsten
oorlog geweest op den koophandel- en nyver-
hcidstoestand in België, en voornamelyk opden
toestand der werkende klas? Dit is eene beiang-
ryke kwestie, die verdient opgemerkt te wor
den in de verslagen onzer koopliandelkamers.
Vele lieden, byzonderlyk vreemdelingen, mee-
nen dat Belgie veel meer profyt dan verlies by
den laetsten oorlog beeft, gedaen.
De koophandelkamer alhier bestatigt inder-
daed, dat, alhoewel in july en augusty de ver
zendingen opgeschorst werden, ten gevolge der
onderbreking van de gemeenschapswegen, deze
nauwclyks hersteld waren, of dat de bestellin
gen levendig hernamen en de gang der bandels-
zaken gedurende de laetste maenden desjaers
betrekkelyk voldoende was. Er zyn zelfs eenigc
nyverheden, voor welke de oorlog eene oorzaek
van bloei was, en eene vermeerdering van ver
koop aenbragt, die, voor verscheidene van ben,
de omstandigheden zal overleven.
Ook heelt bet dagloon der werklieden in bet
algemeen geene vermindering ondergaen; zyn
ereenige gedeeltelyke werkstakingen voorgeval
len, deze waren niet aenzienlyk. en de nyve-
raers, wier zaken oogenblikkelyk verlamd waren,
maekten dat de werklieden de inoeilykhéden des
oogenblikszoo min mogelyk gevoelden.
wys maken; niet waer, moeder? Wy kennen dat, wy
beide... Eva's dochters zullen eeuwig Eva's dochters
blyven!... Voor hel overige moet de pastoor myne»
brief verkeerd hebben verstaen, of anderzints versla
ik my aen den boedel niet Thans zou ik moeder ver
zoeken, myn ontbyt te brengen; want ik ben honge
rig als een wolf... en een paer lyslers by den koffy
zouden geene onwelkome gasten zyn.
Vyf minuten nadien, zaten de vier huisgenooten rond
de tafel, om te ontbylen. Wy zeggen met voorbodaehl-
zaemheid: om te ontbylen! Immers de mulder
Sehreuder alleen ontbeet werkelvk; de moeder over
dacht de gebeurtenissen der laetste vier en twintig
uren. En het jonge paer verkeerde iu dien zaligen,
poëtischen toestand, waervoor de woorden honger en
dm te prozaïsch, te plat, te gemeen zyn.
De heer pastoer had Sell render's brief niet verkeerd
verstaen; hy wist zeer wel, waervan er kwestie was;
maer er moesten hinderpalen uit den weg geruimd,
beletsels opgeheven worden. Nauwclyks was de mul
der met zyne gebradene lyslers ten einde, ol' de
geestelyke kwam binnen. Men sprak over de bloed
banden, die tusschen Hendrik en llica bestonden, en
waerom Z. II. dc bisschop van Luik kon dispensatie
verleencn.
Baes Sehreuder was een man, die niet spoedig noch
haestig een gevvigtig besluit nam; maer dit besluit
eenmael genomen zynde, viel er geen talmen meer.
Nog. voor avond, bragt de meesterknecht zelf den
pastoor naer Luik, om in persoon de noodigc dispen
satie te halen. Immers de gewoone post scheen veel
tejxaeg te ryden.
Het gevolg van al dit heen- en weêrgaen was, dat,
opden naestkomenden zondag, de meeste Moerscna-
