N° 40.
Zondag 1 October 1871.
lste Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
De Herberg de Vette Os.
Aelsl, 50 September.
De militaire kwestie.
Buitenlandscli Nieuws.
G-azette van
Het Bureel vail liet l.ln.l Is geve»tig<l In lie Kopellestraet IV» 11, vvner ullc brieven, gelden, enz. vrnelitvry moeten toegezonden worden.
Abonneinentaprya B IV. 's Jaere, vooraf betaelbaer. Voor den bulten ban men Inaeliry ven in al ,1e poatkantooren, en voor ,1e landelyke gemeenten by ,1e briefdrager».
Onder den tytelLa conscription et Ie rem
placement militaire en Belgique komt er te Brus
sel een naemlooze brochuer te verschynen; zy
besluit tot de afschaffing der loting en der plaets-
vervanging.
De schryver vraegt
Is het regtveerdig, is het menschelyk dat de
zoon alleen van arme of geringe burgers ge
dwongen worde, tegen den vreemde of tegen
den oproerling van het inwendige, het land te
beschermen, de positie en den eigendom te be
schermen van grooten en ryken, en dit ten koste
van zyne eigene en duerbaerste belangen en
zelfs van zyn leven?
Is het regtveerdig, is het menschelyk, den
ongelukkige dien men aldus, met .of tegen zynen
dank, inlyft, voor enkel vergelding te betalen
het voedsel dat onontbeerlyk is tot het onder
houd zyner krachten?
Welke vergoedingstaet men hem toe om hem
gedurende dry jaer, ofwel vier, is liy schoon en
kloek genoeg, onder de wapens te houden?
Welk regt heeft men om hem te beletten te
trouwen?
Welk regt om hem te ontrukken aen zyne ou
ders, die hem, ten koste van hun zweet, gedu
rende achttien jaer hebben verzorgd, en dit op
't oogenblik dat hy begon hun eenigen onder
stand te leenen?
Welk regt om hem te ontrukken aen zyn dorp,
aen zyne vrienden, aen de positie welke, hoe ge
ring ook, hy bezig was zich te maken?
Voor 1800 franken vindt men eenen plaets-
vervanger.Maer welk regt heeft men het armste
deel der natie met eene belasting te slaen van
zulk eene som, som welke de armen niet bezit
ten, welke de ruine is van den geringen burger
en welke slechts eenige percenten uitmaekt van
de inkomst van den' ryke?
Men antwoordthet is 't gebruik, het is de
wet.
Maer de arme, tegen wiens belangen alleen
dit gebruik is genomen, is hy er tevreden mee?
Het is de wet? Maer wie heeft die wel gemaekt?
Ongeveer twee honderd Belgen, gekozen door
•100,000 Belgen uit de meest bemiddelden van
't land; terwyl 1,000,000 andere Belgen, min
bevoordeeligd door de fortuin, en die bygevolg
bet meest belang hebben in de zaek, niet kun
nen kiezen. Derhalve een wetgevend korps is
en moet zyn de voogd der onderhoorigen
en, in geen geval mag een voogd misbruik ma
ken van zyn regt met op degenen, die hy te be
schermen heelt, zwaerder lasten te doen wegen
dan die welke hy voor zichzelven aenneemt.
Men zegtDe krygsdienst is geen last voor
den arme: hy vindt crwelzyn en onderrigting.
Wel laetdan den militien de vryheid van te die
nen ol niet; dwingt hem niet en gy zult onder
vinden hoe hy over de zaek oordeelt. Tegen
woordig kan hy overal onderwezen worden als
hy het begeert, en het welzyn, dat de soldaet
onder het vaendel aentreft, is zoo aentrekkelyk,
Uit het Dagboek van een Landschapschilder.
dat er 1800 francs en meer noodig is, om eenen
armen duivel tot de plaetsvervanging te verlei
den; en nog bèloolt zich gewoonlyk die arme
duivel te zullen deserteeren by de eerste
gelegenheid.
Het ware gemakkelyk het land te raedplegen
over de zaek in kwestie. Men doe het, en dan
zal men ondervinden hoeveel stemmen men on
der de belanghebbenden, in 't voordeel der be-
staende wetten en gebruiken zal inzamelen.
Is het dan te verwonderen dat er onder de
lagere volksklassen zulk misnoegen zich open-
baert? Kent men het getal misnoegden door
zulke schreeuwende onregtveerdigheid, in de
klauwen der Internationale geworpen?
Men zal misschien opwerpenzonder loting,
zonder gedwongene inlyving is er geen leger
mogelyk. Maer daer ligt de kwestie niet.
Is de conscriptie noodig, is het onontbeerlyk
dat ganscli liet land de wapens opneme, men
zal zich aen de opoffering onderwerpen. Die
wilt vry blyven, moet zyne vryheid weten te
verdedigen; maer dat de last der opoffering dan
wege op iedereen zonder uitzondering, en niet
alleen op den ellendeling die, voor eigen reke
ning, noch hooge plaets, noch schatten te ver
dedigen heeft; verdwyne eindelyk uit het leger
hetgeen de pest van 't leger ishet remplace
ment.—In alle geval, voor een regelmatig leger,
bestemd om ten allen tyde de wet te doen eer
biedigen en de goede orde te handhaven, en
om, in tyde van vreemden aenval, een keurkorps
uit te maken, is de conscriptie nutteloos.
Hoeveel manschappen moeten wy, in België,
gedurig onder de wapens hebben Men schat
dit getal ten hoogste op 30,000.
In Engeland waer de werkman veel meer geld
wint dan in België; in Engeland waer de soldaet
geroepen is om te vechten niet alleen ten zy-
nent, maer in de Coloniën, van den Noorder-
pool tot in het zengend Cafrerië, Indië en China,
terwyl ons vreedzaem België 't huis blyft, en
onzydig is en onzydig blyft; in Engeland wiens
bevolking slechts zes mael grooter is dan de
onze; in Engeland vindt men gemakkelyk een
leger van 120,000 vrywilligers. Zou het min ge
makkelyk gaen in België om er een op voet te
brengen van 30,000
De gedwongen dienst heeft nooit in Engeland
bestaen. Nogtans het weet zich te doen eerbie
digen en liet heeft, zelfs op den grooten Napo
leon I, schoone slagen gewonnen.
De gedwongen dienst heeft nooit be9taen in
de Vereenigde-Staten van Amerika. Nogtans in
tyd van nood vindt men er een millioen solda
ten die het zich tot eer en pligt achten het land
te verdedigen dat hunne vryheid heeft geëer
biedigd.
In Pruisen, wiens krygsdaden de wereld ko
men te ontzetten, is er geen onderscheid tus-
schen ryk of arm; liet remplacement bestael er
niet, en in tyd van nood is er iedereen soldaet.
Een leger van vrywilligers is enkel een kwes
tie van geld die uitkomt op het verbeteren van
I.
Op zekeren tyd had ik, daer ik zoo arm als de mie
ren was, de wyk genomen naer het hoogste van een
oud huis in de Minnesanxjer-Strassc te Neurenberg.
Ik had my een nest onder het dak gebouwd. De pan
nen dienden my tot muren en de balken tot zoldering.
Ik moest over eenen stroozak heenstappen om by
het dakvenslerke te komen, maer uit dat dakvenslerke
had ik een overheerlyk uitzigt; van daer kon ik stad
en land overzien. Ik zag de katten met alle deftigheid
in de goot loopen, de ooievaers met den bek vol kik
kers naer hunne vractzuchtigc jongen gaen, de duiven
niet den sleert als een waeier uitgespreid uit hare
hokken vliegen en boven den afgrond der stralen
zweven, 's Avonds, als de klokken de geloovigen naer
<le vespers riepen, luisterde ik, niet de ellebogen op
de goot leunende, naer dat eentonig geluid, zag ik
achtereenvolgens licht voor de ramen komen, de
eerzame burgers hun pvpje op de stoepen rooken, en
de meisjes met een kort' rood jakje aen en eene kruik
aen den arm rondom de pomp lachen en praten. Lang
zamerhand hulde alles zich in eenen dikken nevel,
begonnen de vleermuizen te vliegen en legde ik my
ter ruste.
De oude kunslkooperToubacwist de weg naer mync
kluis even goed te vinden als ik en zag er niet legen
op, de ladder op te klimmen, langs waer men baer
bereikte. Alle weken lichtte hy met zyn kalen kop, die
met eene rosachtige pruik bedekt was, de zolderval
op en riep my, terwyl hy de vingers krampachtig aen
de sporten vastklemde, op oenen neusloon toe: Goeden
dag, goeden dag, mynheer Christian! hebt geweer
wat nieuws? waerop ik alsdan ten antwoord gaf: Kom
er toch voor den drommel op; ik heb juist een land
schapje afgemaekl, waervan ge my wat nieuws kunt
zeggen.
Alsdan werd zyne magere gestalte van lieverlede
langer, tot dat zy aen het dak reikte en dan lachte de
goede man in zyne vuist. Ik moet aen Toubac regt
laten wedervaren: hy dreel geenen handel met my; hy
kocht my al myne schilderyen voor vyftien gulden
door elkander al en verkocht ze dan voor veertig
't was een eerlyke jood.
Dat leventje begon my te bevallen en ik vond er met
iederen dag nieuwe bekoorlykheden in, toen de goede
stad Neurenberg door een' vreemd en geheimzinnig
voorval in rep en roer werd gebragt. Niet ver van myn
dakvenslerke, een beetje links af, bevond zich de her
berg de vette os, een oude herberg, die in den hcclen
omtrek bekend was. Voor de deur stonden altyd een
stuk of vier wagens, met zakken of vaten geladen,
want de buitenlieden kwamen er, voordal zy naer de
markt gingen, gewoonlyk een pintje drinken.
De gevel van de herberg onderscheidde zich door
zyn eigenaerdigen vorm: hy was zeer smal en spits
en liep met trapjes naer boven; wonderlyk snywerk
met allerlei krullen versierd, omgaf de kroonlyslen en
dc reichels dhr ramen. Maer het was nog opmcrkcly-
kcr, dat het huis, hetwelk er vlak tegenover stond,
juist dezelve krullen en versierselen had, zelfs de
stang van het uithangbord met hare yzeren krullen en
spiralen, ontbrak er niet aen.
Men zou gezegd hebben, dat het eene huis een af
spiegeling van hel andere was. Hel eenige onderscheid
bestond hierin, dat erachter dc herberg een hooge
eik stond, welks bladeren het dak geheel overscha
duwden, terwyl hel huis aen den overkant togen de
de positie van den soldaet zoolang hy onder
dienst is, en op het toekennen van een pensioen
als zyne dienstneming ten einde is.
Dagelyks 50 centiemen meer en het vooruit-
zigt van een pensioen na 20 jaren vrywilligen
dienst, is iets wat menig eerlyk en treffelyk
sujekt zou aenlokken.
Die 50 centiemen daegs voor 30,000 man ma
ken eene jaerlyksche uitgaef van fr. 5,500,000,
en een pensioen, gerekend zelfs op Ir. 360,
na 20 jaren dienst, zou eene jaerlyksche uitgave
veroorzaken van fr. 6,000,000. Deze twee uit
gaven samen vertegenwoordigen voor den Staet
slechts het 7 zyner inkomsten 1
Het is op die wyze dat Engeland te werk gaet
met zyn leger, en, ten allen tyde, heeft het zich
met dit systeem wel bevonden. Te Aboukir en
te Waterloo zouden zynesoldatenzich laten ver
nietigen hebben eerder dan eenen duim te wy-
ken, en, het eerste voorbeeld is nog te vinden
dat zy hebben geweken voor den oproer bin
nen 's lands. In het engelsch leger is nergens te
vinden hetgeen deskundige overheden zoo als
MM. Chazal, Eenens, Brialmont, enz., slechts
een element van wanorde noemen, de plaeg en
het gevaer van het leger, te weten: het rempla
cement.
Zoolang die plaeg bestaet en zy zal lieer-
schen zoolang de loting zal in voege blyven ten
voordeele der rykenzullen wy een slecht leger
hebben, de nationale verdediging zal ontoerei
kend en de goede orde bedreigd wezen.
De officieren van ons leger zeiven heeten het
zelve slecht. Men oordeele derhalve naer de
volgende cyfers.
Op een jaerlyks contingent van 11,000 man,
dienende gedurende 3 a 4 jaer, doch uitko
mende, ingezien de congés en de afwezigheden
op een wezenlyk effectief van 30,000 man onder
de wapens, leveren de jaren 1867-68-69 en 70
de volgende opgaven
8,090 veroordeelingen voor zware fauten
strafbaer met gevangenis.
5,790 desertiën.
344 wegzendingen.
In 't geheel 14,224 onnuttige of gevaerlyke
manschappen.
Die cyfers zyn officieel.
Het is hoog tyd dat het bestuer de hand sla
aen de grondige hervorming onzer militaire
wetten en dat denieuwgekozene volksvertegen
woordigers diensaengaende hun gegeven woord
volbrengen. Die hervorming moet uitkomen op
de afschaffing der lotingen der plaetsvervanging
en die hervorming is zeerwel mogelyk.
Ziehier op welke grondslagen het onderzoek
over het belastingstelsel ingerigt wordt
a. 8 p. c. van de liuerwaerde, gelykvormig
bepaeld en zonder nieuwe expertisicop het ka-
dastrael inkomen.
b. 2 p. c. voor het mobilier, waervan de
waerde door den belastingbetaler zal moeten
geschat worden: De expertisie, welke tegenwoor
dig de regel is, zal slechts behouden worden als
de verklaring dootden controleur of ontvanger
als onnauwkeurig wordt aenzien.
lucht afstak. En bovendien, zoo vroolyk en levendig
dc herberg de vette os er van buiten uitzag, zoo som
ber en akelig was het andere huis. Aen den eenen
kant zagmenonophoudelyk een menigte drinkenbroêrs
uil- en ingaen, die zongen, zwaeiden en met hunne
zweepen klapten: aen do andere zyde hcerschte er
eene doodsche stille. Op zyn hoogst ging de zware
deur van dit huis een pacr malen per dagrDpen om den
doortogt te banen aen eene oude vrouw met kromge
bogen lendenen, mot de kin op de borst, met een
kleed, dat haer nauw om hel lyf sloot, met een groote
sluitmand aen den arm en met de vermagerde hand op
de borst geklemd.
Het voorkomen van die vrouw had myne aendagt
meermalen getrokken: hare kleine groene oogen, haer
spitse neus en groote opzigtige omslagdoek, die min
sten honderd jaren oud was, dc glimlach, die er om
hare lippen speelde,en debreede linten van hare muts,
die tot op hare wenkbrauwen neerhingen, dat alles
was my zoo zonderling voorgekomen en had mync
nieuwsgierigheid zoo zeer gaende gemaekt, dat ik
gcernc wilde weten, wie die oude vrouw was en wat
zy in zulk akelig huis uitvoerde.
Ik meende met reden te mogen veronderstellen, dat
deze vrouw een goed leven leidde; maer op zekeren
dag, toen ik op slraet was blyven staen om haer na te
zien, keerde zy zich plotseling om, sloeg op my eenen
blik, waervan ik de akelige uitdrukking onmogelyk
kan beschryven, en trok allerlei verschrikkclyke ge-
zigten tegen my: daerop liet zy haer schuddend hoofd
op ile borst zakken, trok haren grooten omslagdoek,
waervan de punt op den grond sleepte, tot zich en
bereikte voetje voor voetje de zware deur vau haer
huis, waerin ik haer zag verdwynen.
't Is een oud wyf, zeide ik by my zeiven, dal niet
goed by T hoofd' is, maer er toch slim en geslepen
uitziet. Och kom! ik ben ook gek geweest, dat ik zoo-
c. 8 Ir. per knecht in plaets van 6 fr. 36 cM
verhoogd met 15 opcentiemen, das 7 Ir. 31 c.
14 fr. voor eenige meid, in plaets van 8 ff. 48,
verhoogd met 15 opcentiemen, dus 9 Ir. 75.
20 fr. voor iederen knecht, in plaets van
14 fr. 24, verhoogd met 15 opcentiemen, dus
17 fr. 07.
d. 20 fr. voor een paerd tot tweederlei ge
bruik, in plaets van 17 lr. 07, opcentiemendaerin
begrepen.
50 fr.per prachtpaerd in plaets van 48 fr.76,
opcentiemen daerin begrepen.
De tegenwoordige wet maekt de woonhuizen
vry van allen inpost op liuerwaerde, indien
deze minder dan 42 fr. 40 beloopt; zy onlslaet
van de belasting op het mobilier, deuren, ven
sters en schouwen,de gemeenten met meer dan
10,000 inwooncrs,namelyk:de huizen met eene
huerwaerde van 42 fr. 40 a 53 voor het geheel;
die van 42 a 60. 63 voor de helft; die van
63 fr. 60 a 74 lr. 20 voor 't vierde. Te dien op-
zigte bevat het ontwerp tamclyk ingewikkelde
bepalingen. Het voorloopig ontwerp ontslael van
de belasting op de huerwaerde en het mobilier,
in de gemeenten van de huizen met eene
minder dan 5000 inwoners huerwaerde lager dan
5,000 a 10,000 36 Er.
10,000 a 15,000 48
•15,000 a 25,000 60
25,000 a 50,000 66
meer dan 50,000 102
FRANKIIYK.
Dc prinsen van Orleans nemen de kandida-
tuer aen voor de algemecne raden: de hertog
van Aumale acnvaerdt die kandidatuur voor
Clermont.
Dc France deelt de volgende zonderlinge
omstandigheden over een man der Commune
mede. Niemand, zegt ze, zal den kommandant
Brunereau, pelsverkooper der Martelaerstraet
vergeten zyn Brunereau die van 18 maert
tot 23 mei, de schrik van den omtrek was.Men
dacht dat hy gefusilleerd was; zyn winkel werd
publiek verkocht en zyne nalatenschap aen zyne
dochter, Mm<! Gromier, welker echtgenoot zelfs
aengehouden is, uitgekeerd. Nu is Brunereau
niet dood, want hy heeft uit Londen, aen den
deurwaerder en den geregtsdienaer, die den
verkoop zyner goederen gehouden hebben, ge
schreven, dat hy hun verantwoordelyk maekt
voor de schade welke zy hem toegebragt heb
ben. Deze heeren hebben geantwoordUwe
kinderen hadden er belang by, om liet geloof te
versterken dat gy dood waert,ten einde de poli-
cie zou ophouden u te vervolgen en u zoo
doende den tyd te gunnen over de grenzen te
ontsnappen. Zy zyn dus onze medepligtigen!
Dit alles zal met een aerdigregtsgeding eindigen.
Men leest in een dagbladIk heb eenige
zeer juiste inligtingen over de gevangenen inge
zameld. Gemiddeld worden er 250 dagelyks in
vryheid gesteld,en4,600 zynertotop ditoogen
blik naer huis gekeerd. Men denkt, dat er niet
meer dan 15 tot 18,000 te vonnissen overbly ven.
veel belang in haer stelde. Maer toch zou ik haer ge-
zigl nog wel eens willen zien; Toubac zou er iny
gcernc vyftien gulden voor geven.
Nogtans bevredigde deze beschouwing voor dc zaek
my maer half. Die verschrikkclyke blik van het oude
wyf vervolgde my overal, en meer dan eens, als ik
langs de steile ladder naer myne kluis klom en ergens
aen bleef haperen, ging my eene huivering door de
leden en verbeelde ik my, dal het oude wyf aen de
panden van mynen jas was komen hangen, om my zoo
te doen valleü.
Toubac, wien ik deze geschiedenis vertelde,
lachte er volstrekt niet om, maer zette een ernstig ge-
zigtMynheer Christian! zegde hy tot my, als de oude
het op u gemunt heeft, dan moogt ge wel oppassen.
Hare tandenzyn klein, scherpen hagelwit; dat isop hare
jaren iels onnatuerlyks. Zy heeft een boos oog; als zy
aenkomt, maken de kinderen zich uit de voeten en dc
inwoners van Neurenberg noemen haer Flcdermaus.
Ik bewonderde de scherpzinnigheid van den jood en
zyne woorden gaven my veel stof tot nadenken; maer
na verloop van eenige weken, nadat ik Flcdermaus dik-
wyls tegen gekomen was,zonder dat zulks noodlottige
gevolgen voor my had gehad, begon myne vrees te
wyken en dacht 'ik niet meer aen haer. Op zekeren
avond echter, toen ik in een diepen slacp gedompeld
was, werd ik door een zonderling geluid wakker.
't Was een soort van trilling in de lucht, maer zoo
zacht,zoo welluidend,dat holgeruischvan een koeltje
door het geboomte er slechts een flauw denkbeeld
van kan geven. Gcruimcn tyd bleef ik met openge
spalkte ooren luisteren, terwyl ik mynen adem in
hield om beter te kunnen hooren. Eindelyk keek ik
naer het dakvenslerke en zag twee vleugels, die legen
de ruilen aen fladderden. Ik dacht eerst, dat het een
vleermuis was, die op den zolder gevangen zat; maer
toen de macn opgekomen was, teekenden zich dc
