N° 45.
Zondag" 5 November 1871.
lGte Jaergang.
WEKELYKSCH MEUWSBLAD.
Aclst, 4 November.
EUROPA.
Een nieuwe geessel.
Nieuwstydingen uil Rome.
Buitenlandse!» Nieuws.
G-azette van Aelst
Ilet Bureel van liet l>ln<l Is gevestigd in tie Kapellestraet IV0 11, waer alle brieven, gelden, enz. vraehlvry moeten toegezniulen worden.
Abonnementeprya fr. 'sjaers, vooraf l>etaclbaer. Voor dei» bulten kan men Inacliryven In al do poatkantooren, en voor «le landelyke (gemeenten by de br
Ganscli Europa, men mag liet zeggen, ver
keert in onrust en wacht angstig wat de toe
komst zal medebrengen; de oorlog tusschen
Frankryk en Pruisen is uitgekomen op vrede,
ja; maer welke mogendheid heeft vasten trouw
in hetgeen men hier weleer wapenstilstand dan
vrede mag heeten? De koningen en keizers vree
zen van verrast te worden, zy gaen verbinte
nissen aen onder elkander, en stellen hunne
legers op een voet als er ooit gewapende mag-
ten zyn uitgerust geweest.
De keizers en kanseliers van Pruisen en Oos-
tenryk zyn herhaelde mael samen gekomen. Is
het een teeken dat die twee mogendheden in
volle vriendschap zyn getreden en dat hunne
vergaderde magten allen oorlog zullen voorko
men? Noglans de Erfprins van Rusland schynt
eenen steiligen afkeer te hebben voor Pruisen
en houdt het met Frankryk.
In Spanje gaet liet slecht. De partyen zeiven,
welke Savoyard Amedeus den troon der Bour
bons hebben gegeven, zyn ver van overeen te
komen, en de ongelukkige koning heeft gecnen
steun meer ten zy den wankelbaren steun dier
oneenigheid zelve. Welhaest misschien zullen
al die partyen, progressenten, echte progressisten,
schyn-progressistenenz., in iets toch overeen
komen, te weten in het wegzenden van den
Savoyard. Deze kan dan maer terug nacr huis
zyns vaders pak helpen maken; want de itali-
aensche kerk vervolgers en klooslerdieven kun
nen hetonmogelyk langer meer uithouden.
liet koningryk Beieren zoekt men door een
kerkelyk schisma te verontrusten en te verdee-
len. De Hemel behoede het moet die scheuring
zich voltrekken! Het ongelukkig land zou het
niet overleven. Gelukkiglyk is Dadlinger de
hoofdscheurder reeds bezweken. Hy,afgeweken
priester, hy, apostaet, hy wist niet dat hy geen
ander aenhangers zou aentreffen dan mannen
zonder het minste geloof. Zyn geloof was nog
niet gansch uitgedoofd, en hy heelt zich geschei
den van de schourders die hy had aengevoerd.
Mogt hy ook afscheiden van zynen hoogmoed en
ootmoedig terugkeeren lot de H. Kerk, zyne
Moeder!
Wat Frankryk betreft, daer ook is slechts
schynbare rust. Het provisoire is er aen 't. be
wind. De kiezingen voor de departementeele
raden, komen uitspraek te doen in den zfn der
gematigde republiek, in den zinder orde. Frank
ryk voor het oogenblik wil noch Bonaparte,
noch Bourbon, noch Orleans; het vraegt slechts
den noodigen tyd om zyne bloedende wonden
te genezen, en zich zooveel mogelyk in stact le
stellen zyne verloren faem te herwinnen. In al-
wachting vergenoegt het zich met het republiek
dat het, by zyne schrikkelyke ontwaking, ten
huize vond. Eens het zich sterk genoeg voelt,
zal het misschien overhellen naer het wettig
koningdom, om eindelyk, na zooveel jaren on
rusten omwenteling een vasten steun te vinden.
Er is ongelukkiglyk te vreezen dat, binnen kor
ten tyd, een nieuwe burgeroorlog zal losbarsten
in Frankryk.
In Hongarië heerscht eene ongunstige bewe
ging.
De protestantsche minister van Oostenryk,
kanselier Yon Beust, wiens verwydering ge-
eiseht wordt, zal dit land in eenen droeven toe
stand aen zynen opvolger achterlaten.
Verder ontwaren wy menige oplossingspun-
ten welke nogmaels Europa in vuer en vlam
kunnen zetten, te weten:
De Romeinsche kwestie;
De Internationale of,gelyk men zegt, de mael-
schappelyke kwestie;
De Fenians in Engeland;
De dreigende opkomst der republikaenschc
party in Engeland;
De moeilykheden in Oostenryk en Bohemen;
De besproken bondgenootschappen tusschen
verschillige landen, als tusschen Pruisen en
Oostenryk; tusschen Frankryk, Rusland en
Turkye; tusschen Engeland, Spanje en Italië;
Enz.
Neen, er is geen vrede in EuropaOveral
heerscht onrustigheid en wantrouwen.
I)it mag men zich te regte vragen by het lezen
der depechen welke den schrikkelyken brand
aenkondigden die de amerikaensche stad Chi
cago heeft vernield en die op verschillige andera
punten van de Nieuwe-Wereld is uitgeborsten
en nog niet is uitgedoofd.
Dc stad Chicago werd slechts sedert ruim
dertig jaer aengelegd. Eerst was het eene mili
taire standplaets en eenige armoedige indiaen-
sche hutten besloegen haer grondgebied. Ge-
plaetstbynain 't midden der Vereenigde-Statcn,
werd zy door den koophandel gekozen als bc-
trekkingspunt tusschen hel Oosten en het Wes
ten; het was ook van daer dat de curopeaensche
koopwaren verzonden werden naer hefWesten.
Chicago speelde in Amerika den rol van het al
oude Carthago. Het was eene prachtige stad
die weieens misschien New-York zou hebben
over trollen; maer ook het was eene diep bedor-
vene stad. Daer heerscfite in schaemtelooze
vryheid die losbandige zedeloosheid die maer
te dikwyls met voorspoed en rykdom gepaerd
gaet. Men zegt dat het een tweede Sodoma was.
Ook heeft Chicago het lot van Sodoma onder-
gaen: Zyne 12,000 huizen liggen in assche;
zyne 300,000 inwooners zyn verspreid, 100,000
zyn zonder dak, 1000 zyn omgekomen en de
schade is tot heden onberekenbaer
Andere steden hebben by na een even droef
lot ondergaen. De stad Manishee (Michigan) is
vernield door het vuei'. Zy telde 8000 inwooners.
Gansch de provincie Oost Saginaw-Bay en
Noord Huron, op eene uitgestrektheid van 40
cngelsche mylen is de prooi der vlammen ge
worden. De stad Huron en vier schoone dorpen
zyn verwoest. De stad Holland bestaet niet meer.
Langs den oever der rivier Green-Bay zyn
vier dorpen vernield. 300 menschen den brand
ontvluchtende sprongen inde rivier en verdron
ken; honderdc anderen zyn omgekomen. De
bosschen zyn verbrand. Huizen, magazynen,
stapelplaatsen met al het graendat zy bevatten,
werkhuizen, alles is onder de vlammen verdwe
nen. De ellende is onbeschryvelyk. Het verlies
zal grooter zyn dan dit van Chicago.
In het graefschap Door (Wisconsin) is gansch
eene belgische Colonie van Brussel door het
vuer omgekomen. 170 huizen zyn in assche ge
legd en van gansch dc bevolking bestaen slechts
een vyftigtal inwooners meer.
De stad Windsor (Ontario) is verbrand. De
omliggende bosschen zyn vernietigd.
In de Newada ligt lmt stadje Pioche in gruis,
even als een deel van San-Francisco en van
Neuburg.
De opsomming dier rampen is lang; ook wor
den hier slechts de grootste opgegeven.
Het is dus van beider zyden van den grooten
Oceaen dat de schrikkelykste brandrampen woe
den. In Frankryk, in Italië, in Spanje en elders
heeft reeds het vuer onafmeetbare puinen opge
stapeld en dagelyks nog melden de nieuwsbla
den ongehoorde brandrampen. Wy beleven de
eeuwc van het vuer en men kan reeds een denk
beeld opvatten van hetgeen het zal zyn op het
einde des werelds, 't Zy hier kwaedwilligheid,
'l zy hier enkel geval, toch moet men steke
blind zyn om hier Gods vinger en Gods geessel
niet le zien.
liet schynt nu zeker dat het piemonteesche
Parlement zyne zittingen zal openen te Rome
een der laetste veertien dagen van november.
Victor-Emmanuel zal de Troonrede komen afle
zen en onmiddelyk de stad verlaten. Hy is bang
dat de muren hem op het hoofd zouden storten
en hy heelt gelyk. Wat de Troonrede zal mel
den is niet geweten. De ministers zyn de zaek
aen 't besludeeren en komen niet overeen.
Na het wetsprojekt der linantiën zal dit van
de onteigening der kloosters te berde komen.
Twee verschillige projekten worden onderzocht
Het eerste komt van de ministers, het tweede
van de sekten. Volgens het eerste worden al de
kerkelyke goederen onteigend, maer elke pries
ter of religieus ontvangt eene rent op den Staet.
Zal die reut betacld worden, of zal, hy geval, de
tytel ervan niet verloren ol.... verbrand gera
ken? Het tweede projekt geeft in schyn aen
de onteigenden meer toe,maeriseigenlyk slech
ter dan het eerste. Het herkent de leden van een
klooster als geassocieerde eigenaers; maer het
magtigt een weldanig lid, of den erfgenaem van
dit lid de likwidatie op te roepen, en de goede
ren te doen verkoopen, en het klooster bestaet
niet meer. Van beider kanten zoekt men slechts
een en hetzelfde doelwit te bereikenHet be
staen van priesters en kloosterlingen onmogelyk
te maken.
De H. Vader heeft voor Italië 36 bisschoppen
benoemd. Hy heeft aen elk een van hen eene
som gegeven van 10,000 franken om in hunne
noodwendigheden te voorzien, 't zy eene gift
van 360,000 franken samen. De H. Vader on
derhoudt terzelver tyd de onderofficieren van
zyn voormalig leger en de fonctionnarissen die,
om hem getrouw te blyven, hunnen eed voor
Victor-Emmanuel niet hebben willen afleggen
en bygevolg van hunne bediening hebben moe
ten afzien. Verders spaert de Paus niets om dc
ingclylde italiaensche seminaristen van den sol
datendienst vry te koopen. Derhalve de giften
stroomen toe uit de vier hoeken der wereld.
Den 20 October zegde Pius IX berigt te hebben
ontvangen dat eene missie uit Azië hem een ge
schenk gaet zenden van een gouden standbeeld
versierd met diamanten en edelgesteente. De
diamanten, voegde er de H. Vader lachend by,
zullen er niet lang op blyven; en wat het beeld
betreft, als het niet meer waerde heeft aen kunst
dan aen goud, zal ik Sl-Laurentius moeten na
volgen.
Hoe ellendig de toestand zy van Rome, nie
mand nogtans wanhoopt. De geschiedenis der
Kerk en der Pauzen is eene aeneenschakeling
van vervolgingen en zegepralen. Men herinnert
zich nog wat PiusVII heelt geleden. Na 17 maend
gevangenschap op het Kuirinael werd hy ge
sleurd naer Savona en Fontainebleau waer hy
vyf lange jaren het voorwerp was der bitterste
mishandelingen, zonder den troost te genieten
welke aen Pius IX uit de gansche wereld toe
stroomt.
Men leest in eene byzondere korrespon-
dentie uit Rome
Ik ben gelukkig lieden mynen brief met een
goed nieuws te kunnen beginnen. Inlichtingen
uit de beste bron, laten my toe als eene voor
liet vervolg vastgestelde zaek, u de terugkomst
te melden van graefvon Trautmansdorff, gezant
van Oostenryk by den H. Stoel. Deze terugkomst
zou zelfs»zeer spoedig plaels hebben,en M. von
Kalnecky, gelast den graef tydens zyne afwe
zigheid te Rome te vertegenwoordigen, zou zich
in hoedanigheid van gevolmagtigd minister,
naer Stuttgardt begeven.
My dunkt dat dit een meer dan belangryk
feit voor de katholieken is; wanthel is niet twy-
fclachtig dat andere mogendheden het voorbeeld
van het kabinet van Wecnen zullen volgen, en
indien slechte italiaensche en zelfs fransche
dagbladen zich veroorloofd hebben met eenigen
schyn van waerheid uit te roepen, dat Versail
les geen ambassadeur meer naer Rome zenden
zou, zullen deze bladen op hunne beurt van toon
moeten veranderen; want er bestaet geen twy-
fel meer of M. Thiers zal het voorbeeld van
Z. M. Frans-Josef volgen.
Langs een anderen kant bcwyst het zenden
van een Oostenryksch gezant te Rome, dat de
overeenkomst, tusschen M. von Bismark, de
protestant, en M. von Beust de(ik zal liet
byvoegelyk naemwoord maer in de pen laten,)
eerder verzonnen dan waer is; of liever dat de
overleveringen van hel katholiek Oostenryk nog
te krachtig zyn, om eene offieieeleverwydering
van den li. Stoel toe te staen.
FUlVkUYIi.
Ziehier eenigecyfers die op dit oogenblik van
belang zyn en de aendacht van eenieder verdie
nen
Te Parys telt men 74,251 huizen, aen 20,254
eigenaers loebehoorende en bevattende 650,631
wooningen, waeronder begrepen zyn 16,694
huizen en 92,774 wooningen, bygekomen na de
sloopingen gedurende het tydvak van 1852 lot
1870, hetgeen eene vermeerderingacntoont van
1 huis op de honderd in liet oude Parys en van
21 huizen op de honderd in het nieuwe Parys,
der in 1860 by de stad getrokken buiteinvyken.
Het gemiddelde aental niet betrokken woo
ningen is 30,000 en dus bevat in gewoonen tyd
en met eene bevolking van 1,850,000 zielen
(telling van 1866) elke wooning 3 bewooners.
Maer op het einde van 1869 was wegens de uit
breiding der vaste en der tydclyk verblyfuou-
dende bevolking hel aental ledige wooningen
tot 19,000 verminderd, wacruit op niet onvol
doende wyzen de aenhoudende duerte en zelfs
de steeds stygende huerprys der huurders ver-
klaerd wordt, waervoor men zooveel andere
oorzaken gezocht heelt. Thans echter is dc be
volking van Parys omstreeks 250,000 zielen
minder, en 80,000 wooningen staen leeg.
De administratie van openbare weldadig
heid, doet door de stadswerklieden al de drooge
bladeren, die den grond bedekken, opzamelen.
Deze bladeren, door sterke machienen saemge-
drukt, zullen een goed verwarmmfddel zyn,
welk des winters aen de jioodlydende zal uitge
deeld worden. De hoeveelheid bladeren welke
men dus in en rond Parys kan opzamelen, is on-
geloofelyk groot. Hetzelfde bureel maekt ook
proefnemingen om het brood der armen te ver
beteren, hiertoe wordt hel gazkoolzuer in jilaets
van gist of heef gebruikt, welke zelfstandigheid
het brood zoo ligt maekt als wenschelyk is en
ten anderen de goede hoedanigheid bezit het
brood voor zuer worden te vrywaerden.
Maendag heeftop het kasteel van Yireladc
een feest plaels gehad. De cigenaer, M. de
Carayon-Latour, had het overschot der mobiele
garde van de Gironde, die onder zyne bevelen
gediend hebben, ten zynent uitgenoodigd. Zie
hier hoe dit feest plaels hadby de aenkomSt
van den byzonderen trein, werd er aen de acht
honderd uilgenoodigden bouillon voorgezet;
vervolgens had er eene godsdienstige oefening
plaels en dacrna ecu banket.
Het diner bestond uit vier ossen, vier kalve
ren, acht honderd stuks gevogelte, verschillend
desert en tien tonnen wyn. Al wat er van dit
feestmael overbleef, werd aen de armen der
omstreken uitgedeeld.
DUITSCIILAND.
Eene dergroote bommen, waervan zoo velen
met milde hand door de Pruisen in Belfort wer
den geworpen, is door een koffiehuishouder by
de kerk opgrgrave'n. Nadat men het moordtuig
van zyn solfcrachtigen inhoud had verlost, heelt
men er by den top een gat ingemaekt en daerin
het uerwerk eener pendule geplaelst. Deze
nieuwerwetsclie klok slaelin het buffet en zal
niet gemakkelyk door den een of ander meege
nomen worden, daer hacrgewigl meer dan 166
pond bedraegt. Dc eigenaer is al dikwyls door
reizigers een hoog bod gedaen, maer hy wil
niet van het voorwerp scheiden, dat zyn hotel
niet weinig voordeel aenbrengt.
KNÜELA.VD.
In eene aenspraek tot de kiezers van Green
wich heeft de heer Gladstone zyne binnenland-
selie politiek verdedigd. De eischeu van Ierland
zyn bevredigd geworden zonder van de bepalin
gen der wetten af te wyken. De bazis der
toekomende kalmte is gevestigd. De minister
pryst de bczuiningsmaetregelen door 't gouver
nement genomen en doel het nut der terugroeping
van de troepen van de koloniën, wiens aemve-
zen zou kunnen noodig geweest zyn voor 's lands
verdediging, uitschynen. Hy wenscht het gou
vernement geluk met den maetregel, die het
koopen van graden in 's lands dienst afschaft eu
verhaelt de bewondering der vreemde officieren
over de bekwaemheden \an het leger. Hy zegt,
dat eene verandering in de lordskamer onuoodig
is, maer elke overhaesting is onaennemelyk. Hy
laekt de verwerping van den ballot-bill (wet op
de stemming), door dc lordskamer, maer belooll
haer andermael voor te dragen iy den eerst-
yolgendcn zittyd. Wat de belangen der werk
lieden betreft, hierover zegt hy, dal veel voor
hen gedaen is, maer dat er nog veel voor hen
te doen blyfi; hy waerscliuwt zyn toehoorders
tegen elke begoocheling, dc oplossing derwerk-
mansvracg ligt grootendeels in de persoonlyke
krachtdadigheid dn den vasten wil der bevol
king. De builenlandsche politiek werd in de
redevoering niet acngeraekt.
8PAAJK.
liet dagblad Argus kondigt de ontdekking aen
eener samenzweering van de Internationale te
Barcelona. Er zyn springbommeu in beslag ge
nomen.
HOLLAND.
Nu in de maend November de aenhechting
van Dordrecht aen het vasteland van ons vader
land een feit zal worden door de voltooiing der
kolossale spoorwegbrug aen den Moerdyk, is
het wel waerd te herinneren dat, op den 19 dier
maend, het juist 4 m eeuw geleden zal zyn, dat
de afscheuring plaels had, die thans eerst voor
goed hersteld wordt.
Op genoemden datum toch had de geweldige
doorbraek en overslrooming plaets, die de
St-Elizabethsvloed genaemd wordt, waerdoor
meer dan 100,000 mensehen omkwamen en 72
dorpen of gehuchten overstroomd werden. Meer
dan 20 dorpen bleven voor altyd onder het wa
ter bedolven, terwyl Dubbeldam, mede verdron
ken, eerst in de 19l'eeuw herbouwd werd. De
toen ontstane groole waterplas Bicsbosch
is langzamerhand weder in schorren, grienden
en poldertjes herschapen, die gedeellelyk reeds
weder ingedykt zyn,en waervan mendegeheele
omdyking te gemoet ziet.
H. M. de koningin der Nederlanden is op
maendag 23 October, des avonds, ten 8 ure 40
min. van Napels te Rome aengekomen, en nam
haer intrek in het Hotel de Jionu\ waerop de
eerste verdieping-vertrekken in gereedheid wa
ren gebragt. Reeds den volgenden morgerid, ten
8 ure, veiliet H. M. het hotel, vergezeld van den
gezant, ten einde de merkwaardigheden dor stad
te bezichtigen. Haer eerste bezoek gold de Sl.
Pieterskerk, waer zy den ganschen morgend
doorbragt. Vervolgens keerde zy terug naer het
hotel, dat zy ten 2 uren verliet, om zich naer
het Kapitool te begeven. Per telegram is reed3
gemeld, dat H. M. ook een bezoek aflegde by
den Paus.
