N° 44. Zondag 12 November 1871. lste Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Spookery.
Aelst, II November.
De Zaken van Oostenryk.
Aieuwslydïngen uit Ilomc.
Buitcnlnndsch Nieuws.
Gazette van Aelst
Het Bureel van het blad Is gevestigd In de Knpellestenet IV0 11, wner idle brieven, gelden, enz. vraclitvry moeten toegezonden worden.
Abonuementsprys 55 fr. »sjoers, vooraf betaelbaer. Voor den bulten ban men inschryven In id de postkuntooren, en voor de Inudelyke gemeenten by «lo brlefdragei's.
EENB GODSDIENSTIGE PLEGTIGHEID.
Den 3 der loopende maend had te Parys eene
godsdienstige plegtigheid plaets welke een by-
zondere verhevenheid en waerdiglieid ontleende
aen de herinneringen die aller harten kwamen
aenvallen en aen de plaets zelve waer die pleg
tigheid geschiedde.
De geregtshoven eh tribunalen vierden dien
dag hunne plegtige opening, na vooreerst de
mis van de H. Geest te hebben bygewoond en
welke is gecelebreerd geworden in de kerk ge-
naemd de Heilige Kapelle gelegen in het Justitie
Paleis. Rond de Kapelle ligt alles in puinen en
liet is slechts als by mirakel dat zy is ontsnapt
aen de vlammen der petroleurs.
Het is dus langs die puinen, opgestapeld door
booswichten die onder de hand van het geregt
nog wachten op hunne straf, dat de magistraten
eenen weg moesten zoeken om te geraken tot
de plaets waer zy jaerlyks den Godsdienst ko
men vragen dat hy do herneming hunner werk-
zaemheden zou zegenen en heiligen. Allen, zegt
een blad van Parys, die met hen de kerk bin
nentraden stonden onder den invloed der her
inneringen die ontwaektenen die een even pyn-
lyken indruk uitwerkten als op den eersten dag.
In die puinen, vervolgt het zelfde dagblad,
ontdekt men op het eerste zicht met welke be
hendigheid de helsche geest der brandstichters
zyn plan had besteken om tot in den grond de
Kapel te vernielen, het monument van de gods
vrucht des H. Lodewyks, dit meesterstuk der
kunst waeraen voor Frankryk zooveel eerbied-
weerdige herinneringen zich vasthechten. Ook,
wanneer, na die puinen te zyn overgestapt,men
de Kapel zich in al hare pracht ziet verheffen,
zonder dat het minste versiersel, zonder dat het
minste draedje van liaer steenen kantwerk zy
geraekt door de stroomen vuer die de petrool
der Commune langs alle zyden deed losbarsten;
wanneer, den voet zettende onder hare beuk,
men ze terugvindt schitterend en heerlyk, in al
de frischheid harer zwierige schilderingen,met
hare onvergelyk ryke vensters, vraegt men zich
of de vlammen die den Tempel van het Geregt
moesten vernielen, niet zyn afgekeerd geweest
door eene onzichtbare hand, om aen het magis
tratuur, als eene laetste schuilplaets, het huis
van God over te laten.
Het is onder den indruk dier gedachten dat
men de verschillige regterskorpsen opvolgend-
lyk lmnne gewone plaets in de Heilige Kapelle
zag nemen.
Maer in de rangen der geestelykheid en in
die van het magistraet waren twee plaetsen
ledig, boven elkeen derwelke thans eene bloe
dige schim zweefde, Het was daer dat, twee
jaer geleden, op den zelfden dag, op dezelfde
uer, in de laetste plegtigheid van dien aerd
welke de Kapelle had gezien, het was daer dat
nederknielden van den eenen kant Mgr Darboy,
aertsbisschop van Parys, vermoord door man-
Ten dien tyde, sekryft een geneesheer in zyn dag
boek, was ik leerling by de Hoogeschool, en nog eene
maend zou ik, na afgelegd exaem, als doctor worden
uitgeroepen.
Een vroegen morgen ontvang ik op het onverwachts
eene bode van het kasteel van Windergem die my
verzoekt, namens den graef Moreel, aenstonds my ten
zynent te begeven: zyne neef Ernest myn schoolmak
ker, was er zyne vacantie komen doorbrengen; maer
eene vreemde kvvael was hem schielyk overvallen,
zyne hersens waren ontsteld, men vreesde voor zyn
leven....
Zonder vertoeven volgde ik den bode.
Ik vond Ernest in eene droeven toestand. Nogtans
het was my niet moeilyk te ontdekken dat eene hevige
acndoening hem ongunstig had getroffen, en ik mogt
hoopen, dat de rust hem haesl zyne zenuwen zou stil
len. Inderdaed eeue gelukkige crisis redde hem.
Weet gy wat mynen vriend Ernest had zickgemackt?
De schrik alleen, de schrik der spooken!
Sedert lange jaren liep in Windergem en de omlig-
liggenden het gerucht dat het kasteel des nachts door
spooken werd bezocht. Iedereen geloofde het vast,
van den minsten schacpherder tot den schoolmeester
toe, ja, lol den ouden graef zei ven. 's Avonds rond den
haerd vertelde men schrikkclyke dingen: men had ge
rinkel van kelens gehoord en pyuelyke zuchten die op
't ucr van middernacht uil zeker verlaten vleugel van
hel kasteel opstegen, en, al vertellende, wist elkeen
er nog wat by te voegen. Hel geval van den jongen
graef was reeds gekend; het staelde de algemeene by-
geloovigheid, en, waren er nog ecnige zeldzame tvvy-
fclaers, nu deelden zy in de overtuiging van iedereen
mede.
31. Ernest, sedert zyn vcrblyf op het kasteel had dus
van niets anders gehoord dan van de spooken en van
de geduchte spooken kamer. Moedige jongeling als hy
nen die den godsdienst verloochenen, en van
den anderen kant M. Bonjean, president van bet
keizerlyk geregtshof, vermoord door mannen
die het Regt verloochenen, vermoord alle bei
den op den zelfden dag, op den zelfden stond,
hand aen hand, alsof de afgryslyke Cummune
terzelver tyd, met het bloed van den priester
en het bloed van den magistraet wilde verzege
len en bekrachtigen de twee ontkenningen welke
zy droomde te verwezentlyken en welke zy nog
als grondslagen der samenleving zoekt in te
voeren.
Regt en Godsdienst!... M. Bonjean was in
zyn leven een philosoof, een tegenstrever van
den godsdienst. Na zyne gevangneming als gy-
zelaer, na in zyne rampgenooten gezien te heb
ben welken moed en kalme gerustheid de gods
dienst op het uer des gevaers zyne vrienden
inspreekt, werd het hart van den philosoof ge
troffen en hy riep uit: Had ik de Jesuieten
beter gekend ik had er nooit zooveel kwaedvan
gezegd.» Dit woord was de bekeering van
M. Bonjean. O! mogten voortaen de Godsdienst
en het Regt over de samenleving heerschen niet
als tegenstrevers, maer gelyk M. Bonjean en
Mgr Darboy gestorven zyn, als vrienden, hand
aen hand
De redevoeringen, uitgesproken by de ope
ning der verschillige geregtshoven, verreedden
de aendoeningen van den dag; in allen trof men
de onbewimpelde uitdrukking aen van het gods
dienstig gevoel. By de opening van het Hol van
Appel was de minister van justitie tegenwoor
dig. De eerste president bedankte den minister
voor de eer welke hy't Hof aendeed en zegde on
der anderen: Het Hof drukt den heer minister
persoonlyk zyne erkentenis uil omdat hy het
aloude gebruik der Mis van den H. Geest heeft
in voege gehouden, en daerdoor geprotesteerd
heeft tegen de dwalingen van zekere zinneloo-
zen die tot den naem van God zeiven willen ver
bannen uit de wereld.... Wat. myaengaet ik ben
van degenen die, na geknield te hebben in Gods
tempel, met meer lierheid de trappen beklim
van den tempel van justitie.
De fransche magistratuer heeft, op den dag
van 3 november wonderwel begrepen welke be-
lankryke rol haer is te beurt gevallen. Dat de
andere vakken der administratie haer voorbeeld
navolgen en Frankryk zal nog schoone dagen
beleven.
M. von Beust heeft de overwinning behaeld,
en het ministerie Hohenwart is gevallen. De
keizer heeft zyn ontslag aengenomen, met de
opmerking evénwel dat die stap hem zeer veel
kostte, en hy de diensten van Hohenwart op
hoogen prys stelde. Hoe de zaek zich heeft toe
gedragen is nog niet geheel duidelyk; alleen is
het zeker dat MM. von Beust en Andrassy een
groote drukking op den keizer hebben uitge
oefend.
Men beweert zelfs dat M. von Beust den kei-
was besloot hy de zaek klaer te spinnen en liet weten
dat hy den volgenden nacht niet de vreemde bezoekers
zou kennis maken. Dien zelfden nacht was 31. Ernest,
na slechts een uer afwezigheid, by zynen oom terug
gekomen, bleek als een doodo, verstikt en ziek lot
slervens toe: hy was met de spooken handgemeen
geweest.
Ik wachtte tot dal myn zieke gansch genezen was,
cn dan, eenen avond, verklacrde ik dal ik hel kasteel
niet zou verlaten vooraleer zelf eenen nacht op de
spookkamer te hebben doorgebragt; ik verzocht zelfs
myne edele gasten bevel te willen geven opdat men
er aenstonds hel noodige slaepgoed zou henen bren
gen.
Al de aenwezigen verbleekten; 31. Ernest greep my
de hand en riep uit: Doctor, vriend, ik smeek u doe
het niet!
Nogtans, Ernest, gy zyt aen de proef niet bezwe
ken; gy leeft!
Ja, omdat hel my gelukt is in tyds te ontsnappen
aen de spooken die my de borst te pletten drukten en
my wilden versmachten. Neen, doe het niet; ik ben
overtuigd dat wy u niet meer levend zullen terug
zien.
Ik bleef by myn voornemen, ondanks het acndringen
van mynen verschrikten vriend en den angst der aen
wezigen.
De zoogezegde spookenkamer lag in eenen verafge
legen vleugel van hel kasteel die sedert lange jaren
niet meer bewoond was geweest. Om er te geraken,
moest men eerst door verschillige eenzame koers,
men moest over puinen slappen en een half verrotten
trap opklouleren. Niemand wilde my vergezellen ten
zy de jongste zoon van den pachter van 't kasteel, mits
drinkgeld. Ik liet hem een stuk van vyf franken zien
en hy stemde toe.
Doctor, zegde my Ernest, draegt eenige keersen
meê. Ik had er slechts eene, en de spooken hebben
ze uilgeblazen. Dat de kleine eene pan heete kolen
brengc; gy zult in den haerd het hout vinden dat ik
wilde branden en dat onder den adem der spooken is
zer bevreesd beeft gemaakt, door te verklaren
dat er een oproer zou uitbreken, indien hy niet
toegaf, en de zwakke Frans Jozef heelt nogmaels
toegegeven. Zal de oostenryksche keizer dan
nooit gelooven dat M. von Beust voor hem is,
wat Necker voor Lodewyk XVI was; of als hy
het gelooft, is dan alle energie en alle wilskracht
uit hem verdwenen, zoodat by met open oogen
zyn verderf te gemoet gaet?
De keizer begreep niet dat hy, met het ont
slag van M. Hohenwart aen te nemen, zyn eigen
woord verbrak, aenleiding gaf tot eene vreese-
lyke revolutie, en een onmogelyken toestand
daerstelde.
In zyn schryven van 12 september toch heeft,
hy openlyk de regten der Bohemers, waervoor
M. Hohenwart optrad, herkend; wat zullen de
Bohemers doen, nu de keizer zyn eigen woord
verbreekt? Zullen zy dat rustig aenzien? zoo
vraegt een blad. Wy hopen het, maer het is te
vreezen, dat do rcvolutionnaire elementen, ook
in Bohemen zoowel als elders aenwezig, deze
kans niet zullen laten voorbygacn.
Wat nu? Het stelsel van M. von Beust, hand
having der liberale december-grondwet, is niet
mogelyk; want de kiezingen zyn ver weg in
konservatieven geest uitgevallen. En de konser-
vaiieve party diederegecringsparty moest zyn,
wordt geweerd! Dat is een onmogelyke toestand.
Men spreekt van een kabinet d'affaires, maer
tusschen twee waters zwemmen, is in onzen
tyd niet meer mogelyk.
Een telegram beweert dat baron Kellersperg
een nieuw ministerie zal vormen met handlia-
vingder grond-wet, maer dan moeten er nieuwe
kiezingen worden uitgeschreven, en die zullen
den katholieken gelegenheid geven om M. von
Beust een nog harderen slag toe te brengen,
dan hy in de vorige maend ontving.
Men beweert dat M. Hohenwart, toen hy van
alle kanten in het nauw werd gebragt, weener
bladen poogde om te koopen. Het middel gelukte
niet, want dejoodsche redacteurs waren te duer.
Polak en Czeps van het Wiener Tagblatt wilden
wel het verdrag met Bohème sterker aenpryzen
dan zy het ooit verfoeid hadden, maer tegen
betaling van 900,000 gulden en twee ridderor
den. Dat kon of wilde Hohenwart niet betalen,
en de twee joden bleven tegen het verdrag
schreeuwen.
M. Hohenwart had iets moeten doen en iets
moeten laten. Hyhad den weener gemeenteraed
tot zyn plicht moeten brengen en verbieden dat
de Salvatorskerk door den afvalligen Anton
onteerd werd. Misschien had zyn moed ook den
keizer moed in het hart gestoken. Maer hy bad
niet met de Joden moeten aenleggen, die hunne
pers voor geld te koop hebben. Met zulke mid
delen kan zelfs de beste zaek niet gediend wor
den.
Dat de Bohemers zeer verbitterd zyn, laet
zich begrypen; er hebben te Praeg reeds mani-
festatiën plaets gehad en een zeker aental per
sonen zyn in hechtenis genomen. Te Gratz
hebben de katholieken liet besluit genomen,
uitgedoofd even als myne keers. Wilt gy u te slapen
leggen, gy zult de matras en de dekens vinden welke
ik'daegs voor myne noodlottige expeditie op die ge
vloekte kamer deed gereed leggen.
Dal mynheer eene flesch brandewyn met zich
neme, sprak de graef; de nachten zyn koud, het zal
hein verkwikken.
Ik acnvaerdde de flesch brandewyn; doch, waer ik
meer zin op had, was een goed geladen pistool. 3Ien
bragt hel my, en ik wonschte elk don rusligen nacht;
niemand antwoordde: my dorst men geen rustigen
nacht wenschen.
Toen ik den verrotten trap had beklommen, zond
ik mynen jongen gezel weg, hem belaslende te blyven
stacn op ecnige passen afstands, waer hy my kon
hooren roepen in geval het noodig werd dat de lieden
van het kasteel my ter hulpe kwamen. Ik slak hem het
beloofde vyffrankstuk in de hand en hy verzekerde my
dat hy op zynen post zou blyven.
En, met twee keersen in de linkerhand, en de pan
met heete kolen in dereglerhand, stool ik met den knie
eene deur open die sedert het bezoek van Ernest ont
sloten was gebleven.
En wat zie ik?
Eene groote, ruime zacl met naekle, ziltige muren,
een bevangendegeurverrast my; ik herkenden muftigen
geur die eigen is aen verlatene, vochtige vertrekken,
Ik keer terug lol de ingangdeur om ze te sluiten; een
tochtluchtje streelt my hel aenzigt en doet my goed;
het kwam van een vensterken zonder ruiten dat den
trap verlichtte.
Na zorgvuldig de zware deur gesloten te hebben,
beproefde ik vuer aen te steken; onmogelyk: de kolen
gaven niets dan rook. De arme jongen, zegde ik
glimlachend, heeft niet bemerkt dat hel de vochtigheid
van de schouw is, en niet de adem der spooken,
die hel hout beletten vuer te vatten.... lk was
dus veroordeeld den nacht over te brongen zonder
vuer. Ik plaetsle de pan op zyde dun haerd, myne
llesc.h er nevens en de twee keersen op de schouw-
plaet.
hardnekkig in hunne eiscbcn te volharden, en
zonder eenig onwettig middel te gebruiken, von
Beust en zyne klik den scherpsten tegenstand te
bieden.
Von Bismark moet wel in zyne vuist lachen.
Hy ziet den oostenrykschen kanselier druk
bezig liet graf te graven voor Oostenryk en zyne
dynastie.
Vcrledene week meldden wy, naer eene by-
zonderc correspondentie uit Rome, dat graef
von Trautmansdorff, gezant van Oostenryk by
den II. Stoel, zynen post by den II. Vader ging
hernemen. Deze week kondigde dezelfde cor
respondent aen dat, op eenen omzendbrief van
minister Visconli-Venosta gestuerd aen de mo
gendheden van Europa, er voor 't algemeen is
geantwoord dat de gezanten by den H. Stoel
liltnne magtiging bleven behouden. Het is een
toeken dat de mogendheden, zien zy stilzwygend
de overweldiging af van Rome, den H. Vader
toch nog niet geheel hebben verlaten.
De slechte gazetten van Romeen er zyn er
tegenwoordig veel herhalen op alle loonen
dat de Paus ernstig ziek, ja stervend is, terwvl
Pius IX dagelyks aenspraken doet aen verschil
lige congregatiën, gezantschappen van Rome
en van den vreemde die Z. 11. voortdurend in
beste en bloeijendste gezondheid vinden.
Er is gezegd geweest dat Victor-Emmanuel
het itaiiaenseh parlement te Rome, in persoon
niet zou komen openen, of, kwam hy, dat hy
onmiddelyk de stad der Pauzen zou verlaten.
Nu verzekert men dat de ministers hem hebben
gedwongen zelf de troonrede te komen aflezen
en zyn verblyf in Rome voor onbepaelden tyd
te verlengen. Maer ook verzekert een geloofs-
waerdig correspondent, die beweert het nieuws
uit goede bron te hebben vernomen, dat, eens
Victor-Emmanuel in het Quirinael zal zyn en het
itaiiaenseh parlement in Monte-Citorio, de Paus
Rome zal verlaten en een nieuw ballingschap
zal herbeginnen.
Koningin Sophia der Nederlanden is te Rome.
Ten tyde zy enkel princes was van Oranje, be-
zochtzy ook de eeuwige stad.Zy kan nu de ver-
gelyking maken tusschen het Roma der Pauzen
en liet Roma der Piemonteezen. Toen zy gezien
heeft hoe de zondagen worden ontheiligd door
het werkvolk, aengesteld door het nieuwe be-
stucr, zou zy gezegd hebben aen hare vertrou
welingen, zy, protestantsche, dat de nieuwe
meesters sehaemtelooze schelmen en dieven
zyn.
EBANUIIYIt.
Sir Richard Wallace, de milliocnen ryke
engelschman, wiens milddadigheid door de
parysische bevolking gekend werd tydens de
belegering, is thans bezig met een groot gast
huis voor zyne landgenootcu te doen bouwen.
Vervolgens wentelde ik my in de deksels cn legdo
my op de matras.
Arme jongen, zegde ik nogmaels, arme jongen die
aen spookery gelooft! Hebben de spooken geest om te
komen, men /.al ze ontvangen. Ik heb reden om te
denken, dat, kryg ik bezoek, het zullen levenden zyn
in plaets van dooden. lk herinnerde my inderdaed
dat vreemdelingen by den graef hadden aengedrongen
om het kasteel te koopen, zoo dat bctaelde kerels er
wel des nachts zouden kunnen komen spooken om
de inwoners van het kasteel benauwd te maken en hen
aldus den eigendom aen lagen prys zouden overlaten.
31acr ik herinnerde my ook dal ik gewapend was en
dat ik, benevens myn pistool, eenige heelmeesters
instrumenten op my droeg waeronder er messen
waren die my des noods als poenjaerd konden dienen.
Ik sloot gerust de oogen en zocht in te sluimeren.
Ik voelde dal allenskeus myne oogleden verzwaer-
den en dal my iets op de borst kwam, iels als een ge
wicht, dat my belette (e ademen; uil vrees van te
versmachten spring ik op, cn blyf overeind zitten op
het bed. Myne twee keersen gaven slechts eenen
Hauwen, twyfëlachtigen schyn meer, die de duister
nis nog zwaerder en akeliger deed uitkomen. Ik voel
als eene yskoude hand die my de borst nypt; ik zie
niet duidelyk meer wal rond my omgael, maer ik meen
schaduwen te ontwaren die vluchten voorby het licht
en dansen op de muren; ik hoor als eene ligte wry-
ving, iels als het slepen van een doodlaken op den
zolder. Op dit gedacht van doodlaken wat zie ik?....
Daer voor my?.... een witachtigcn schemer, als die
van de maen als er een ligte wolk over dryfl.... en in
het midden.... een spook dat in onrustige beweging
zit te woelen in eenen lykdoek, dat.... eensklaps stil
houdt,en my strak beziel.... Ik wil die ysverwekkende
verschyning vluchten; maer, getroffen van schrik,
bemerk ik dat het spook zoekt los te geraken uit
zynen lykdoek om my na te loopen. In de halve duis
ternis die het omringt grvnst het my aen; zyn aenzigt
is bleek en ontvleescht als dat van een lyk.
Wordt voortgezet.)
