N° 48. Zondag 26 November 1871. lste Jaergang.
WERELYRSCH IEUWSBLA l>.
Spookery.
Geluk en welvaert.
DE KAMERS.
Buitenlandsch Nieuws.
Aelst, 25 November.
liet vuer en liet water.
G-azette van Aelst
liet Bureel van liet bind Is gevestigd in de KapeIIest. net 11, waer alle brieven, gelden, enz. v. nchtvry moeten toegezonden worden.
Abonncinentsprya CS Ir. 'sjaers, vooraf betaelbaer. Voor den bulten kan men tnschryven in al de postkantooron, en voor de lundclyke gemeenten by de briefdragers.
den ouden en den nieuwen wereldbrand in
Parysen andere fransche steden, brand in Gene
ven, brand in de koolputten van Sl-Etienne in
Frankryk, brand op verschillige punten van
Italië, enz. enz.
Wat de rampen betreft vercrorzaekt door
het water, die ook zyn schrikkelyk.
De amerikaensche stad Halifax en het omlig
gende zyn over eenige weken bezocht geweest
van een tempeest zooals men er nooit inNieuw-
Scholland heeft geweten. Daken werden afge
rukt, huizen stortten neder; de spoorbaeic van
Halifax naer Bedford is gansch vernietigdzy
zal 90,000 franken aen herstelling kosten. Al
leen in de have van Dartmack, voor Halifax, zyn
dertig schepen met groote schade op de kust
geworpen. Dry visschers zyn verdronken. De
verliezen worden geschat boven het millioen
franken.
Dergelyk tempeest te Montreal.
Te Kingston worden twee schepen op het
strand gesmeten en een derde vergaet. Een an
der in volle zee gejaegd, verliest gansch zyne
manschap, uitgenomen éénen matroos.
Verder nog twee schepen, een van Detroit en
een tweede van Buffalo die zyn omgekomen.
China wordt nog erger beproefd dan Amerika.
De depechen in Europa ontvangen betrekkelyk
de laetste onweders en overstroomingen, schat
ten het getal menschen die zyn omgekomen op
dry duizend. De schade is onberekcnbaer.
Terwyl Victor-Emmanuel de troonrede be
reidt waerin hy, den 27 dezer, ter gelegenheid
van de opening van zyn parlement te Rome,
zyn volk zal onderhouden over het geluk en de
welvaert welke het onder zyne gezegende re
geering geniet, komen van alle zyden de droef
ste tydingen toe.
Galeiboeven en baenstroopers breken uit hun
gevangenhuizen en doen de provinciën beven
voor de afschuwelyke heuveldaden welke zy
bedryven. Te Palerme rooven zy den berg van
Barmhartigheid en loopen weg met 1,500,000 fr.
De petroleurs beproeven de hoofdkerk van
Padua in brand te steken met petrool te gieten
in de doopvont; gelukkig dooft bet vuer by ge
brek aen voedsel uit, en de onschatbare menigte
meesterstukken in dien tempel verzameld, blyft
onaengeraekt. Nogtans zy gelukken erin de
kerk van St-Benedictus, in dezelve stad, aen
brand te krygen.
Te Rome, in de standplaets, van den yzeren
weg, ontdekt men dat in eenen wagon, geladen
met petrool, er een vat ligt voorzien van eene
wiek waeraen men gelukkiglyk den lyd niet
gehad heeft het vuer te steken. Op den wagon
stond in kryt geschreven: Leve de petrool!
Terwyl men op het assisenhof te Rome bezig
is met moordenaers te vonnissen, liggen er voor
de deur der zael citoyens elkander om het leven
brengende.
Een regterlyk statistiek, uitgegeven den 9
dezer, geeft voor de laetste zes maenden en
voor de provincie van Ravenna alleen, een ge
tal dieften en moorden dat beloopt tot 1072
Daer hebt gy slechts een slaelken van de orde
en zfidelykheid welke het nieuw bestuer in dit
ongelukkig land heeft weten te stichten, en die
voortdurend blyven heerschen.
Men zegt dat de ministers van Victor-Emma-
nucl sedert weken al hun verstand hebben
saemgelegd om eene troonrede te redigeeren
welke door den koning worde goedgekeurd en
aengenomen. Zy zyn er nog niet in gelukt: de
koning weet niet wat zeggen en dit is zeer aen-
nemelyk.
De Senaet heeft, verledene week, voor
onbepaelden lyd zyne zittingen opgeschorst na
de kandidaten te hebben gestemd voor twee
openstaende plaetsen by hel verbrekingshof; na
te hebben afgewezen een belangryk voorstel
van M. D'Omalius de Halloy strekkende om het
land te snyden in 124 electorale verdeelingen
waervan elke ecu volksvertegenwoordiger en, twee
te samen, éénen senateur zouden kiezen; na ein-
dclvk eene interpellatie te hebbenaenhoord be
trekkelyk de ontoereikendheid van het materieel
der yzeren wegen. De minister van openbare
werken heeft op eene allei volJoenste wyze die
interpellatie beantwoord
De Kamer der Volksvertegenwoordigers
heeftop dynsdag, 14 dezer, zondertegenspraek
de kiezing goedgekeurd van M. Berlen, als
deputé van Yperen in vervanging van M. Van
Renvnghe overleden.
Den IS, heelt zy haer bureel samengesteld
zooals wy het reeds hebben gemeld; M. Hage-
mans, lid der linkerzyde, is gekozen als vierde
sekretaris. In dezelfde zitting werd van wegens
den minister van openbare werken een wets-
projekt neergelegd vragende een crediet van
12,080,000 franken, voor het vermeerderen van
't materieel op Staets spoorweg.
Den 16, zvn dry budjetten gestemd, dit van
middelen en wegen, dit der finanlien en dit dei-
ontvangsten en uitgaven per orde.De minis
ter van openbare werken stelde voor de corres-
pondentie-kaerten gankbaer te maken voor
gansch het land, zonder verhooging van taks.
De Kamer heeft dit voorstel aengenomen.
Tol dien dag dus heeft de Kamer goed en
spoedig werk gedaen zonder dat er te vreezen
was dat driftige en nultelooze partygeschillen
de kalmte der zittingen kwam stooren en den
kostelyken tyd der deputésdeed verliezen. Maer
wacht! Woensdag, 22, zal M. Bara het ministe
rie interpel loeren betrekkelyk de benoeming van
een oud administrateur der sociëteiten Langrand,
M. De Decker, tot gouverneur van Limburg.
Dit debat zal gevolgd zyn van het onderzoek
eener allerbelankrykste kwestie opgeworpen
door M. Dumortier: de vryheidvan woonplaets
schandig geschonden door de justitie in de zaek
Langrand.
Den 18, was de Kamer in getal niet.
Den 21, heeft de minister van 't inwendige
een wetsprojekt neergelegd waerby het getal
en den taks der reisbeurzen verdubbeld wordt.
Den 22, heeft M. Bara zyne beloofde interpel
latie gedaen. Volgens hem is M. De Decker on-
waerdig van de benoeming welke het bestuer
heeft gedaen. M. Bara steunt zyn gezegde op
stukken die toebehooren aen de justitie alleen,
en brengt eene zaek voor de Kamer die moet
bepleten worden voor de rcglbanken.De minis
ter van 't inwendige en M. Nothomb hebben
M. De Decker zeer wel verdedigd. Tydens die
zitting was er veel gerucht voor het paleis der
natie. In de Kamer was het tamelyk kalm, hoe
wel M. Bara het toch weer zoover heell weten
te brengen dat men er aen 't kyven is geraekt.
Waerom wacht die jongen van Doornykniet tot
dat de Kamer haer noodig werk hebbe af ge
daen? Blyft er nadien wat tyd over, en moet er
volstrekt gekeven worden, hy kyve dan. Nu, de
benoeming van M. De Decker mishaegt aen de
minderheid, gelyk mishaegt en zal mishagen al
wat het tegenwoordig ministerie zal doen. Dit
halelyk partypolitiek kan gemakkelyk vervat
worden in twee koepletten, te zingen op d'air
van den koekoek.
Als Freer tc Drussel meester was
Was 't goed.
Wat hy ook deed 'l \vas,«l van pas,
't Was goed.
'I Was nooit te kort, of nooit te lang
't Was altyd koekoek éénc zang
Al goed, al goed, al goed
Al goed, al goed, al goed!
Maer sinds men hem doen tuim'lcn heeft
Is't slecht.
Wat 't katoliek ook neemt of geeft,
'l ls slecht.
't ls nu te kort en dan tc lang
't ls altyd koekoek ééne zang
Al slecht, al slecht, al slecht!
AI slecht, al slecht, al slecht
Het getalcorrespondentie-kaerten uitgegeven
dees jaer, van den 1 january tot den 30 septem
ber bereikt het getal 594,735 en hoeft aen den
Staet opgebragt de som van fr. 29,736-75 c.
Het getal der gesloten brieven is daerom niet
verminderd, want het getal brieven verzonden
van kanton tot kanton was
in 1870. in 1871.
van 1 tot 7 Maert 42,230 53,524
van 8tot l4Juny 46,508 54,054
van 15 tot 25 September 40,428 58,161
Men moet dus niet vreezen dat de opene cor
respondentie aen 5 centiemen het getal geslo-
tene brieven zal doen verminderen en aldus na
deel toebrengen aende schatkist;en de minister
van openbare werken heelt wel gedaen met door
de Kamer de uitbreiding der correspondentie-
kaert door gansch hel land te doen stemmen,
zonder verhooging van taks.
ITALIË.
Den 21 dezer is Victor-Emmanuel in Rome
gekomenhy werd plechtig ontvangen aen de
statie en er was veel volk komen naer zien.
2000 vreemde werklieden bereiden hem voor
den 27, dag der opening van het parlement,
eene verlichting die aen de stad 200,000 fr.zal
Wie een abonnement neemt op de
1 GAZETTE VAN AELST voor 't jaer
1872, zal dezelve ontvangen gratis, van heden tot
Nieuwjaer.
De bijval welke onze onderneming heeft ontmoet
stelt ons in staet om den abonnent meer en meer
te voldoen. Wy houden hem bekend met het be-
lanknykste nieuws der week, en bieden hem in uit-
gelezene feuilletons eene aengename lezing. Verle
den jaer bevolen wy ons met volle vertrouwen in
de gunst van het geëerd publiek en onze hoop is
geenszins te leur gesteld geworden. Het is ons eene
pligt geworden ons die gunst meer en meer waer-
dig te maken.
Men zou haest gelooven, schryft een ameri-
kaensch nieuwsblad, dat een helsche geest die
twee verdelgende elementen ten kamp heeft op
geroepen om te weten welk van beiden, op zeker
bepaelden tyd, het ongelukkig menschdom het
meest schade kan veroorzaken. Tot heden helt
de weegschael over ten voordeele van het vuer.
Te Rome is er brand ontstaen op dry ver
schillige punten. Hy is in tyds gebluscht; maer
het algemeen gevoelen is dat men de gansche
stad heeft willen in brand steken om ze te kun
nen plunderen.
TeUticazyn twee huizen in asschegelegd. Het
schynt dat men die stad ook wilde vernietigen
om de schepen van Utica op te houden en ze te
beletten Rome ter hulp te komen.
In den Wiscousin, Michigan, Minnesota en
andere gewesten van Noord-Oost Amerika brandt
het gedurig voorts. Een gazet van Green-Bay
geeft den lyst van de dorpen welke, in den Wis
cousin alleen, gansch of gedeeltelyk zyn vernield:
die lyst telt er zes-en-twintig, maer hy is zeer
onvolledig.
Te Chicago is er min schade en er zyn min
menschen dood dan men eerst meende. Die
brand heeft men toegeschreven aen de onvoor-
zigtigheid; maer thans wordt het klaerder en
klaerder bewezen dat de petrool der Internatio
nale er den byzondersten rol heeft gespeeld. De
dagbladen verwittigen de politie van Londen
meer dan ooit te wakendaer ontbreken geen
petroleurs en de Times beweert dat Londen een
der gemakkelykste steden is om door het vuer
vernietigd te worden. De brand van Chicago
heeft de aendacht getrokken op de materialen
waeruit zy was gebouwd. Het waren meest al
steenen getrokken uit een en dezellde groef en
behoorendetot de soort welke men noemt olie-
dragende steenen, ot steenen die olie voortsbren-
gen. Daerby komt dat twaelf duizend huizen
zyn vernietigd zonder de minste puinen, zonder
zelfs assche na te laten.
Verder melden de dagbladen onophoudend
nieuwe brandrampen uit byna al destreken van
(2e VERVOLG.)
Eensklaps wordt ik uit myne ysvvekkende bekom
mernis ontwekt door verrassende kreten en gerucht
op den trap. Ik keer het hoofdwy vreesden dat gy
dood vvaert «riepen een tiental stemmen. Ik herkende
den graef, zyncn neef en eenige andere verschrikte
nieuwsgierigen. Myn jonge vriend my met verslagenheid
aenziende, scheen my te vragenHoe is hel mogelyk
dat gy nog leeft?» En de verbaesde stilzwygenheid der
aenwezigen onderbrekende:
Doktor, zuchtte hy, wat ziet gy bleek! Zult gy
nu nog de oorzaek loochenen van mynen schrik
ja, ik loochen de bovennatuerlyke oorzaek, maer
de natuerlyke oorzaek ligt daer.
En myn vinger wees op de geheimzinnige deur.
Wal schuilt erachter die deur, heer graef?
Ik weet het niet; zy is veroordeeld sedert lang
en ik heb nooit de nieuwsgierigheid gehad ze te doen
openen. Inderdaed, wat afgryslyke stank, men zou
zeggen dat er hier.... 't Is gelyk, men broke de deur
open, aenstonds!
Bylen, hefboomen en alle slach van gereedschap lag
welhaest voor de deur verzameld. Na veel geweld,
week zy Iraegzaem en viel zonder gerucht achter
over.. ./Er ging een algemebne schreeuw op! Nooit,
nooit rook men iels dergelyksch. Al de aenwezigen
vluchtten, terwyl degenen die aen de deur hadden
gewerkt, op handen en voelen poogden de kamer te
ontkomen, zoodanig voelden zy zich smachtend, zoo
danigWaren zy verschrikt.
Hel was slechts na vier en twintig uren dat men het
dorst wagen het geduchte geheim te gacn doorgron
den. En wat vonden wy? Lyken? Geracmlcn? Sporen
van moord? 0 neen! Ik lach nog als ik er aen denk.
Wat wy vonden was enkel een zolderken zonder ven
sters noch luchtgaten, waerin men sedert jaren een
aental hooihussels had opgestapeld, die gansch verrot
lagen en den stikkenden slank uitgaven die my en
mynen vriend Ernest de borst had bevangen en als
een yskoude yzeren hand ons den gorgel tot smach-
tens toe had geprangd. Zoodanig was de lucht van de
zoogezegde spookenkamer bedorven dat menerslechls
weinige uren kon leven. Was de ingangdeur van die
kamer sedert hel bezoek van Ernest niet opengeble
ven, had het vensterken boven den trap de lucht dier
kamer niet eenigszins konncn vernieuwen waerschyn-
lyk had myne onderneming my de dood gekost.
Er bleef nog iets dat niet was opgeklaerd. Ik herin
nerde my eenen pynelyken schreeuw door het vcn-
slerken te hebben'geuit, een schreeuw wacrop als
een spotlach my antwoordde; en ik vroeg aen den
graef, of er een echo bestond in het bouwvallig deel
van het kasteel waer de spookenkamer gelegen was.
Hy antwoordde my dat hy het niet wist, maer dat. myn
jonge gezel, de zoon van den pachter, ziek te bedde
lag; dal hy volgens hy verhacldc hy had hooren
schieten op myne kamer, dal hy, op het gerucht,
ylings den trap was ncergetuimeld, en dat hy het wel
kon zyn die, in zyne vlucht, op mynen schreeuw had
geantwoord.
De uitlegging was zeer aennemelyk en alles was
natuerlykerwyze uitgelegd.
Ik ben niet van degenen die in God en zyne almo
gendheid niet gelooven; ik weet dat, door byzondere
toelating en bevel van Hem alleen de dooden uit hun
graf, ja zelfs de boozc geesten, kunnen opgeroepen
worden; maer dat, buiten dit byzonder bevel, het
uiterst dwaes is aen spooken te gelooven; dat de zoo
algemeen geduchte spookery slechts bcstaet in de
zieke en opgewonden verbeelding van den mensch:
myn verhael is er eene preuf van.
Berigt aen de moeders en aen de kindermeiden die
tc geerneaen hunne kweekclingen van spooken ver
tellen! EINDE.
DE HARING.
Elk weel hoeveel dit klein vischjc eertyds heeft by-
gedragen om den koophandel van Holland bloeiend te
maken, ook bemerkt een beroemde natuerkundige
dat de haringvangst, voor de volkeren die er zich op
toeleggen, een rykere bron van welvaert is dan al de
goud- en zilvermyncu van Peru.
De haring is van overouds gekend in onze streken;
maer de vangst ervan bragt weinig in den handel bv,
omdat men de manier niet kende om hem by middel
van zout legen hel bederf te bewaren. Dit geheim
werd ontdekt omtrent het begin der 44Je eeuw door
.zekeren Willem Beuekei van Biervliet, bv Sluis, liet
is aen zynen naem dat de bewerking, welke men dien
visch doel ondergaon, hare benoeming Pekelen
heeft ontleend. Bouckel stierf in 1397, en, 150 jaer
nadien, om de gehcugcnis van den vorinaerden uit
vinder te vcreeren, at Keizer Karei V eenen haring op
zyn graf. In de kerk van Biervliet ziet men een ge
schilderd vensterraem Willem Beuckcl verbeeldende
met eenen haring in de hand.
In den beginne kochten de Hollanders hunnen
haring van de visschers van Schotland; doch welhaest,
dank aen de nyverheid der inwoners on aen do wyze
reglementender overheden, wondehollandscheharing
in kwaliteit verre boven dien der Schotten en zelfs
boven dien der Vlamingen, ten dien tyde tamelyk hoog
geschat. De Sl-Jansdag is voor de haringvangers iu
Holland een groot feest, want het is de avond van het
vertrek der schuiten. Volgens eene lang hestaen heb
bende wel, mag het net. slechts geworpen worden van
25 juny tot 15 july. Om de visschers aen te moedigen
wordt eene premie betacld aen de eerste schuit die
uitvaert en aen de eerste die binnenkomt.
Aen vele leekens kan men dc plaetsen herkennen
waer dc haring ligt. De meeuwen en andere zeevogels
houden zich aldaer by voorkeur op om de visschen to
snappen die boven zwemmen. By dage dryfl erop die
plaetsen eene traen of olieachtige stof boven, en by
nachte geeft de haring een phosphoorglans uil, die
gestadig zyne tegenwoordigheid verraedt. Wanneer
men zeker is eene haringplaols te hebben ontmoet
werpt men groote netten uit van zes tot achthonderd
meters lengte, waeraen steenen zyn vastgebondon.
Hel eerste groot net werd vervaerdigd te Hoorn, in
1416. Men windt die netten af by middel van eene
draeispil, en ledige vaten, aen den boord vastgehecht,
tooneu ervan de ligging boven hel water. Door de
nelten in verwarring gebragt, zoekt de haring te ont
snappen door de mazen; maer met de kieuwen klist
hy er zich in vast, en blyft aen hel net hangen. Dc
mazen der hollandschc netten zyn ecu duim breed,
zoodat de kleine visch kan vluchten. Zonder deze
voorzorg zou dc vangst overvloediger zyn, maer zou
veel verliezen voorde toekomst.In Pruisen en Zweden
gebruikten de visschers eertyds nelten met kleiner
mazen. Zy vingen meer, maer ook verminderde do
voorraed voor de volgende jaren zoodal op de kusten
van Pruisen, de haringvangst sedert lang nietsbedui-
dend is geworden.
Het is gewoonlyk des avonds dat men het net uit
werpt, en, om er des te beter den haring in te lokken,
hangt men er lantaernen aen, want de visch koqjt
volgaern naer het licht. Het moet een wonderlyk
schouwspel zyn de netten tczien optrekken in welker
mazen duizende en duizende glinlerende haringen
hangen te spartelen! Nogtans, wordt de vreugd der
visschers somwylcn gestoord door dejegonwoordig-
