N'1 57.
Zondag 28 January 1872.
2d' Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Kinderlyke liefde.
Aefct, 27 January.'
MILITARISM.
De Briefdragers.
Nieuwslydingen uit Rome.
azette van
Het Bureel van Ret bind Is gevestigd In de Kapelleatrnet 11, waer alle brieven, gelden, enz. vruelitvry moeten toegezonden worden.
Abonnementsprys ft». 'sjners, vooraf betaelbnor. Voor den buiten kan men Inscliryveu in al de postkuntooren, en voor de landelyke gemeenten by de briefdrager*.
De militarism heeft, na Sadowa, doch vooral
na Sedan, magtiger dan ooit het hoofd opge-
ligt en de kroondragers, die alleen in de bajon-
netten hel behoud hunner dynastiën zien, dre
ven tot eene algemeene wapening—dus tot
den terugkeer der brutale inagt aen.
In alle troonreden werd alarm getrommeld,
in naem der bedreigde vaderlanden; doch
by het volk heeft dat alarm weinig weerklank
gevonden, en wy zien dat de oppositie in plaets
van te verminderen, gedurig grooter wordt.
In-Zweden heeft de koning voor die antimi-
litaire beweging, ten minste voor hetoogenblfk,
de vlag gestreken en na herhaelde malen op
eene zeer sterke legerinrigting te hebben aen-
gedrongen, en altyd weigering te hebben on
dervonden, vraegt hy nu, in zyne laelste troon
rede, enkel en alleen kredieten tor voltooijing
van de reeds begonnen vestingwerken.
In Engeland verheft de natie zich tegen eene
overmagt van soldaten, het Huis der Gemeenten
telt een aental leden in zyn midden, welke niet
alleen de grootere wapening bestryden, maer
aendringen op bezuiniging onder dit oogpunt.
Men denkt zelfs dat de nieuwe kredieten voor
de kustverdediging zullen afgeslagen worden,
omdat men op dit oogenblik de reeds gedane
uitgaven niet erkent als aen de noodwendigheid
voldoende kortom, in Engeland breekt het
gezond verstand, de timmering der oorlogswe-
tensehap ongenadig af.
In Nederland doet zich eene sterke beweging
tegen eene overgroote leger-inrigting op, en in
Belgie heeft, Goddankde krachtige houding
der anti-militaristen, tot nu toe de verspilling
van de kostbare duiten der belastingbetalers,
tegen gehouden.
Overigens hier, veel meer dan in een der na
burige landen, hier in een onzydig land, zou
die navolging der fabel van den kikvorsch en
den os, een onzin zyn. Indien onze nationale
kikvorsch zich wilde opblazen, om zoo groot te
worden als de naburige os, zou hy met klank
en eerder dan men het denken zou, bersten.
Frankryk geeft wel is waer volop in het mili
tarism M. Thiers speelde gansch zyn leven
generael in burgerskleêren doch dit land
verkeert op dit oogenblik in eene brandende
koorts, in de zucht naer het revanche, even
ais Pruisen zyne beste krachten verspilt, in de
zucht om de veroverde keizerskroon te behou
den.
Hoe het zy, Frankryk daergelaten, ontstaet
er eene botsing tussehendemilitairgezinde gou-
Het was in de maend april. De avond begon stil
zynen sluier over het dorp Brünn te spreiden. Alles
was treurig en stil in de woning van den werkman
Joseph Weiier. Deze was sedert twee weken ziek en
kon zyn bed niet verlaten. Zyne reeds bejaerdê vrouw
verrichtte stil een en ander huiswerk, terwyl hunne
dochter Lina zich met naeiwerk bezig hield. Van tyd
tot tyd hoordemen eene pynlyke zucht uit de bedslede.
Op eens werd de deur geopend, en de postl'aeteur
trad binnen.
Een brief van uwen zoonzegde hy, terwyl hy
■denzelven op de tafel wierp, en na het port ontvangen
te hebben, dadelyk de woning verliet.
Een brief van onzen Frits, die sedert een half
jaer grenadier by de lyfwacht te Weenen is, riep de
moeder uit, terwyl zy spoedig haren bril te voorschyn
haelde.
0, moeder! lees hem toch spoedig, zegde Lina,
ik ben toch zoo nieuwsgierig hoe myn broeder zich
bevindt!
De oude Weiier zette zich met moeite regl in zyn
Hbd, liet zyn hoofd op zyne hand rusten en luisterde
met ingehouden adem naer de lezing van den brief.
De inhoud was dat hy zyne exercitie reeds flink kende;
dat hy door goed gedrag en oppassendheid de gene
genheid zyner oversten had gewonnen; dat hy voort
durend goed gezond was, en binnen eene week met
verlof in hel geboortedorp zou zyn om zyne lieve
ouders en zuster te komen bezoeken.
De Hemel zy dank, sprak de vader, diep ademend,
toen de lezing geëindigd was. Ik verlangde zoo innig
den goeden jongen te zien. God geve dat ik inlusschen
hersteld zy, voegde hy er by, terwyl hy met het plat
zyner hand eenen traen uit zyneoogen wischle.
Ook moeder en dochter weenden.
Schep moed, lieve vader, sprak Lina trooslend,
alles zal zich ten beste schikken. Binnen acht dagen
zyt gy gewis geheel genezen. Ik zal er God om bidden.
Inlusschen zal ik met onverpoosden iever werken.
Ja, myn kind, ik ken u goed hart, ik ken uwen
iever, zegde de zieke met eene diepe zucht: maer....
Wat bekommert u dan locli zoo, Joseph? vroeg
de moeder; wat beleèkent die maer?
Ik dénk aen onzen droevigen toestand, hervatte
de zieke. Ik denk aen de honderd gulden die wy aen
vernementen en de auti-militairgezinde volke
ren, die eindelyk inzien dat de overgroote leger-
mhgten tot niets leiden dan lot bet voldoen van
de heersclizucht der grooten en den ondergang
van den voorspoed der natiën.
Een goed teeken des tyds
De Gazette de Liége deelt onder dezen titel
het volgende artikel mee, waervan de voor-
naemste beweeringen toepasselyk zyn op de
briefdragers van vele steden des lands:
Vele-beambten van 't gouvernement hebben
in deze laetste tyden verhoogingen van jaerwed-
den of gratifikatiën ontvangen. De briefdragers,
tot nu toe, te Luik ten minste, hebben enkel
hunne bezigheid zien vermeerderen.
Zy zyn alle de dagen der weck bezig; hun
stipt dagelyks werk begint ten vyf ure 's inor-
gends, om menigmael slechts ten negen ure
's avonds te eindigen.
Al de verbeteringen, gemakkelykheden in
't voordeel van 't publiek en hunnen dienst
ingevoerd, worden voor hen zooveel nieuwe
lasten. By het brievenvervoer wordt allengs al
meer het vervoer der kaerten gevoegd, alsook
datgene van pakken van alle grootte.
Hunne zending is, ten ander gansch vertrou-
welyk, en hunne verantwoordelykheid groeit
van maend tot maend aen, met de uitbreiding
van 't zenden door den post der waerdyen van
alle soort.
Hunne jaervvedden zyn niettemin gebleven,
van negen honderd tot elf honderd francs.
't Is, by gevolg, wel weinig voor een zoo
langdurig, zoo moeilyk werk, dat zooveel zorg
vraegt en zooveel verantwoordelykheid oplegt.
Het gouvernement zou het dus voor een plicht
moeten rekenen, ee,ns te onderzoeken, of het
deze nuttige ambtenaers niet wat milder en
billyker kan beloonen.
Het zou ten minste regtvaerdig te werk gaen,
wanneer het aen de bedienden der briefposten
gratifikatiën uitdeelt, gewis zeer wel geplaelst,
maer die geen voet buiten hun bureel zetten,
ook de treffelyke en arme bedienden niet te
vergeten, op straet met hel lastigste deel van
't werk gelast.
Men leest in de Landman
Het weder, dat wy tot heden gehad hebben,
is uitermate goed voor de vruchten te velde en
schynt. als wy het groot getal bloembotten op
de fruitbooinen en in de boomgaerden bemer
ken, ons een goed fruitjaer aen te kondigen.
Maer, als wy het belangryke punt van den ge
zondheidstoestand op den buitenen in de steden
M. Baehmann, onzen liuisbaes, verschuldigd zyn. Bin
nen twee weken moet deze som afbelaeld zyn, of wy
moeien onze woning verlaten en zullen zelfs onze
meubelen verkocht worden.
Zoo ver zal hel toch zeker niet komen, sprak do
moeder. M. Baehmann weet gewis in welken droevi
gen toestand wy ons door uwe ziekte bevinden. Ily
heeft toch geen steenen hart; hy zal waerschynlyk
medelyden met ons hebben en ons uitstel verleenen.
M. Baehmann is onverbiddelyk, hernam Weiier.
Ik ken hem. Geld is zyn eenig genot op aerde; het is
zyn God. Geen dag, geen uer zal hy uitstel geven.
Twee dagen voor rnyne ziekte heb ik hem gebid, ge
smeekt. Ik heb hem onder hel oog gebragt dat de ty
den slecht en de levensmiddelend uer zyn: ik heb hem
gezegd, dat Frits soldaet is moeten worden, dat gy
meer dan twee maenden ziek zyt geweest; niets mocht
baten. God! wal gedaen?
Weiier zweeg een oogenblik.
En onze geringe meubelen kunnen noch niet de
helft der som opbrengen, zuchtte de moeder. Een ge
deelte derzelve hebben wy reeds moeten verkoopen.
Misschien komt er voor dien tyd noch uitkomst,
voegde Lina er by. Alles kan zich noch ten beste
schikken. Hebben wy inlusschen vertrouwen op God.
Acht dagen later trad Frits de woning zyner ouders
binnen. Zoo als men denken kan, veroorzaekte zyne
acQwezigheid in het huisgezin helgrootste, 't innigste
genoegen, en allen stortten tranen van vreugde. De
ouders schenen hunnen droevigen toestand, hun don
ker vooruitzicht in de naderende toekomst voor een
oogenblik te vergelen.Frits was een flinke en schoono
krygsman, die in zyn schitterend grenadiers-uniform
de' bewondering van al de dorpsbewooners op zich
'trok. Hy werd, na de eerste ontroering', met vraeg op
vraeg bestormd en moest al zyn wedervaren breed
voerig verbale,n. Allen luisterden; allen waren in hun
nen schik, en de vader scheen zelfs geheel hersteld te
zyn. Reeds lael in den avond begaf men zich welge
moed ter ruste. Doch Weiier kon niet slapen. De angst
wekkende toestand van zyn huisgezin stond hem
steeds voor den geest.
Den volgenden dag, na het sober morgendmael,
maekte de vader Frits met hunne kommervolle bevin
ding bekend; hy zegde hem, op bevenden toon, wat
zy van wegc M. Baehmann te verwachten hadden. Een
trek van diep medegevoel, van diepe treurigheid vcr-
nagaenen de menigvuldige gevallen van pokken
en typhus in acht nemen, kunnen wy nietaer-
zelon den wensch naer een weinig vorsl uit te
drukken.
De winter is de. tyd wacrin men zich meest
met de beesten bezig houdt: zy stacn op stal
zonder er soms gedurende verscheidene weken
oenen voet buiten te zetten. Daeruit volgt, dat
men gedurende dien tyd, zoo men hunne ge
zondheid wil behouden, hun geen te krachtig
voedsel geven mag. Ten dien opzichte zullen wy
een voorbeeld aenhalen
Verleden jaer in October vertoonde zich in de
stallen van eenen landbouwer, te Leval-Traze-
gnies, by Binche (Hencgouw), eene verschrik-
kelyke ziekte, welke zonder zichtbare oorzaek,
in eenige dagen zyne acht paerden wegnam, na
alle hulpmiddelen der kunst ingeroepen te heb
ben.
De dieren waren als ontzenuwd, hunne hart
kloppingen onmerkbaer, hunne ademing kort
en zwak, al de zichtbare slymvliezen waren
bleek enligtelyk doorzygd.
M. Gerard, leeraerder veeartsenyschool,door
het gouvernement ter plaetse gezonden, sneed
de rompen open en bevond als hebbende de
dood veroorzaekt een te dik bloed, dat niet ge-
makkelyk door de aderen koastroomen en al-
zoo een bloedstilstand had moeten veroorzaken.
De ziekte dus moest veroorzaekt zyn door het
zelfstandig voedsel dat men hun-gaf; en inder
daad deze paerden ontvingen, te rekenen van
den oogst zpnder den stal te verlaten, dagelyks
eenen bond paerdenbooncn met nog groene
stammen en waervan de wel voorziene slossen
1 i/i kil. zaed bevatten; men gaf hun bovendien
3 kil. 5 haver en 4 kil. hooi van nalueriyke weide
en dan nog gruis.
De vergelyking die in dit voeder bestaet tus-
schen de stoffen, welke dienen om de lichaems-
deeleri te vormen, en die welke slechts geschikt
zyn om de levenskracht te onderhouden, is van
1,4084, welke stoffen volgens de geleerde Duit-
schers maer 4,6 mogen wezen om een voordec-
lig en gezond voedsel uit te maken.
M. Gerard besluit, en wy zyn ook gansch van
zyn gedacht, met de landbouwers aen te manen
veel zorg te dragen voor het eten der op stal
staende dieren en hun vooral geene overmaet
paerdenboonen te geven.
Het nieuw Italië zal ongetwyfeld haest den
stryd zien openen tusschenhet republieken hef
koningdom. Voor de sekten is Victor-Emmanuel
slechts een werktuig geweest dat de Revolutie,
die haer programma kost wat kost wil volvoe
ren, zich bereidt te verbryzclen. Mazzini, eerst
spreidde zich eensklaps op het gelael van den goeden
zoon. Hy bragl zyne hand acn het voorhoofd, alsof hy
op middelen en poogingen bedacht was om het drei
gend onheil af te weren.
Ik zal zelf naer Baehmann gaen, sprak hy op vast
beraden toon; ik zal zien of ik hem kan bewegen.
Hy stond op en vertrok.
Gód moge hem in zyne edele poogingen helpen,
zegde de vader, maer ik vrees, dal hy niet het minste
by den hardvoeh.tigen huisbaeszal bekomen.
'Na verloop van een uer was Frits in de ouderlyke
wooning terug.
Welnu, myu zoon, vroeg de vader, toen hy bin
nen trad.
Ik ben by M. Baehmann geweest,antwoordde de
grenadier. Wel een half uer heb ik hem met smeeken
en verloogen bestormd. Geen medelyden toonde zich
op zyn norsch gelael. Ily liet my bedaerd uitspreken,
en zegde eindelyk: Ik moet op den vastgestelden tyd
myn geld hebben, zoo niet, dan zullen uwe oudeus
binnen veertien dagen hel huis verlaten en zal ik nog
beslag op hunne meubelen doen. By deze woorden
steeg my hel bloed naer het hoofd; rnyne lippen heef
don en ik riep uil: Zoo lang als ik leef, Baehmann,
zal zulks niet geschieden. Ik zal raed weten te ver
schaffen. Letwel op!» Daeropging ik heen.
De vader schudde hel hoold en zeide verwonderd
Wat wilt gy dan aenvangen, myn zoon? Hoe zult
gy u hól geld welen te bezorgen? Honderd gulden is
geene kleinigheid.
Wy zullen zien, antwoordde Frits, kortweg. Ik
zal de z'aek wel overleggen. Laet my slechts begaen,
God, hoop ik. zal my bystaen.
Den volgenden dag, na een roerend en hartelyk af
scheid van zyno ouders en zyne zuster genomen te
hebben, begaf de grenadier zich weder op weg naer
de Oostenryksche keizerstad. Ir. volmaekten welstand
kwam hy by zyn regiment aen. Na zich by den luite
nant der ko'mpagnie aengemeld te hebben,trok hy zy-
nen slechtslen jas aen, hing den ransel op den rug,
nam den opgerolden manlei onder zynen arm, en be
gaf zich naer dat gedeelte der kazerne, waer de werk-
plaetsen gelegen waren.
Hy klom eenen smallen trap op en ging door een
half'donkeren gang lot aen eene deur, waerop het op
schrift werkplaels stond. Hy trad binnen. Slechts
een man zal op de vvilgeschuerde kleèrmakerslafel, en
naeide ieverig aen eene broek.
in geschil mot Garibaldi en de Internationale,
zoo niet metterdaed, ten minsten in sebyn
Heeft zich opentlyk aen het hoofd der bewe
ging gesteldde koning weet best wat by ran
den beruehten oproermaker te verwachten heeft.
Van den anderen kant verkeert het bestuer in
altyd aengroeiende verlegenheid. Er is geen
geld meer, zelfs niet otn de noodige politie te
betalen; de schelmstukken vermenigvuldigen en
worden straffeloos bedreden in vollen dag bin
nen en buiten de muren van Rome; er heerscht
noch orde, noch rust, noch erediet, noch ver
trouwen; bel parlement kan zyne leden niet in
genoegzaein getal verzamelen om wetten te
stemmen. Men zegt dat bet bestuer,eene laetste
offering willende doen aen de sekten, van zin
is, de wet der zoogezegde waerb ngen in te
trekken en officieeier wyze d m Paus over te
laten aen zyn lot; ook spreekt men andermael
van liet vertrek van Pius IX. uit Rome.
De Paus geniet voortdurend eene bloeiende
gezondheid en ontvangt dagelyks talryke depu-
latiën. Verledene week ontving Hy Mgr Roe-
landts, rector van bet Belgisch Collegie leRome,
en den.onderrector van dit gesticht. Deze hee-
ren waren gelast van wegens Mgr Desehamps,
Aertsbisschop van Mechelen, acn Z. II. de som
te brengen van 406,000 Ir., verzameld in bet
aertsbisdom voor den St-Pieterspenning en als
eerste storting voor 4872.
Het schynt dat binnen kort Pius IX een mer-
kelyk getal kardinalen zal noemen; Mgr Des
ehamps zou van dit getal zyn alsook Mgr De-
mcrode.
De pokken lieerschen in Rome en prinses
Marguarita, gemalin van den erfprins van Italië
ligt met de teering.
/.WiT8EUL\,\l».
Op 17 dezer moest uit Geneve eene talryke
deputatie naer Rome vertrekken, die zou samen
gesteld zyn uit katholieken van alle landen van
Europa. DiydepTitatie moest. Pius IX nogmaéls
een bezoek gaen afleggen en eene ondersteuning
schenken. De zoon zoekt zynen vader, en hy
zoekt hem dubbel, als de vader in nood is hu
in druk.
OOSTEARYB.
Ile.t Vaterland meldt liet volgende nopens het
verhoor welk by den minister van buitenland-
sche zaken graei'Andrassy door de dëputatién
der katholieke maetsehappyen is genoten om
ten voordeele van den Paus, de tussclicnkomst
van het gouvernement te vragen.
De minister de benoeming onlangs door den
Paus gedaen van dertig Italiaenselie bisschop
pen herinnerende beeft het gevoelen betwist
dat de Paus niet vry zou zyn. Hy beeft verder
op de vriendschappelyke betrekkingen aange
drongen die lussclien Oostenryk en Italië bc-
Ha, zyt ge daer, Frits? vroeg hy, terwyl hy zy
nen arbeid staekle en hem de hand toereikte; het doet
my genoegen dat ik u wederzie. Wees welkom Wilt
gy iets aen uwe kleedingslukken hersteld hebben? Ik
ben tot uwen dienst, dat weet ge.
Neen, vriend Wolbach, niets van dit alles, ant
woordde Frits, maer gy moet my een dienst bewyzen,
een waren vriendschapsdienst; wilt gy?
Alles'in de wereld doe ik ter'wille van u, zoo
het niet legen God en myn geweten strydt; ja alles.
Ik weel nog zeer goed, Frits, wat ik u verschuldigd
ben; ik weel nog zeer goed, dal ik een man des doods
ware geweest, zoo gy my over omtrent vier maenden,
niet met levensgevacr had gered, toen ik door hel ys
was gescholen. Neen, Frits, die menschlievende daed
zal nimmer uit myn geheugen gewischl worden;
ecuwig zal ik die dankbaer herinneren. Zeg nu eens,
waermede kan ik u van dienst zyn?
Luister, Wolbach, ik wil deserteeren. Gy moet
my volgen, my aenhouden, overleveren, en de hon
derd gulden, die den overbrenger van een deserteur
toekomen, onderden naem van een onbekenden hel
per iu den nood, aen rnyne ouders zenden.
Wolbach was verschrikt van zynotafelopgesprongen.
Frits, 'riep hy ontsteld uit, zyt gy zinneloos?
Ik ben volkomen by myn verstand, antwoordde
de grenadier, terwyl hy zyne regterliand op den
schouder van zynen vriend legde. Wees barmhartig,
voegde hy er by, en help my de honderd gulden ver
dienen. Myne ouders zyn die som aen hunnen huis-
baes Baehmann verschuldigd. De/.e moeten binnen
een paer weken betaeld zyn; zoo niet, worden myne
ouders en myne zusier aen de deur gezet en zelfs hun
liuisraed verkocht. Zy. zyn geheel buiten slael op den
bepaeklon tyd die som le betalen. De raeêdoogcniooze
Baehmann is doof voor myn bidden en smeeken ge
bleven, zyn hatelyk besluit zal hy uitvoeren en
dan, dan sterven myne goede ouders van verdriet. Dit
kan, dit wil ik niet zien. Ik moet, ik wil hen helpen;
ik moet de honderd gulden verdienen!
Maer, vriend, om Gods wil, bedenk toch, dat,
zoo gy u het geld op die wyze weel Le verschaffen, gy
nooit in de gelegenheid zuli zyn u er over te verheu
gen? Weel gy dal een aengehoudouo deserteur, vol
gens de krygswet, door de spiisrué moet loepen? 0,
ik smeek er u om in den naem van u zeiven, in den
naem van alles wat u dierhaer is, zie toch van uw
voornemen af! (Wordt voortgezet.)
