N° 61.
Zondag 25 February 1872.
2de Jaergang.
WEKELYKSCH MEUWSBLAI».
De oude Praktizyn.
Aelst, 24 February.
De dry billioenen.
Gemeente-Secretarissen
Graef de Chambord.
NicüwStydingen uit Rome.
Gazette vail Aelst
Met Biir.pl van Let triad I. geve.Mgd In de Kapetl-traa. S* 11, ™ae,- alia Irvleven, Beidea, ena. vr.ctrtvr, marton urcgovondon vvordon.
Abonnomantapry. 8 IV. '.J.rr., v„„r,f l.plapll,:..-.-. Voor don I,niton km. ...on Invcbryvcn In nl do pa.tUantno. on, on voor do landelyko gomeonton by do b.-lofdrngoo..
De Franschen willen volstrekt hunnen bodem
ontzet zien en zoeken alle middelen uit om dit
doelwit te bereiken. Zoo heelt liet volk, onder
liet patroonschap der fransche damen, eene al-
gemeene inschryving geopend ten einde den
Pruis, ten minste gedeeltelyk, te kunnen beta
len. Die nationale beweging, gansch ter eere
van dit ongelukkig land, strekt zieli uit door ge
heel deszells oppervlakte en wordt zelfs by den
vreemde gunstig beantwoord.
In Frankryk staen de dienstboden een deel
af van hunnen loon, de werklieden eenën dag
van hunne huer, bedienden van de yzeren we
gen schryven in voor zes dagen soldy per maend,
de commiesen der magazynen willen rnaende-
lvks vier-en-twintig uren werken voor liet Va
derland, en de ryken geven duizendenMen
zegt dat Mvr. Rottschild zal insehryven voor
een millioen. Inde onderwyzingsgestichten dei-
Broeders doet men collecten, ï-igt men lotei-yen
in, verkoopingen, avondfeesten, dramatische
vertooningen; de leerlingen zyn gereed zelfs
bun speelgoed en hunne pryzen op te offeren.
In de voornaemstêkoffyhuizenenreslauratiën
hangen plakkaerten waerby wórdt aeugekon-
digd dat, op zulken bepaelden dag, de inkomst
van denbaes en het drinkgeld der dienstjongens
zullen gestort worden ten voordeele der in
schryving.
Op zekere dagen spelende theaters van Parys
voorden koning van Pruisen. De ca/és-
coiicerts en de publieke danszalen volgen dit
voorbeeld, en in eenige ryke salons wordt op
den 'cflBBt&ï Vóór eiken dans, öétten tol gelift
van vyftig centimen. Het is geweten dat de
Franschman volstrekt moet dansen; nu danst hy
voor het Vaderland; hy zou zoo wel dansen op
deszelfs puinen!
Vele aeuzienlyke steden hebben reeds hun
aendeel ingebragt. De stad Nancy onder ande
ren heeft alleen Ir. 650,000 ingezameld. Vele
fransche bisschoppen hebben collecten voorge
schreven in al de kerken van hun bisdom.
Verder schryft men in in Algiers; men schryft
in by den vreemde. De voornaeinste theater van
Londen bereidt eene buitengewone vertooning
ter welker gelegenheid, zegt men, het goud zal
regenen; Parys derhalve heeft reeds, by zyne
proviandeering, eenstaelken geproefd van En
gland's mildheid. In België, te Brussel en te
Luik, wordt het voorbeeld van Londen nage
volgd, en de andere landen zullen, hoopt men,
niet achter blyven. Kon Pruisen op zyne beurt,
z jnder de fransche fierheid te kwetsen, zich ook
milddadig toonen en eenige millioenen k'wyt-
scheldenHet ware een schoone lauwer by de
zoo' menigvuldige welke liet reeds heeft geplukt,
want dry billioenén, het is toch zooveel 1
Men heelt berekend dat, om die som te vol
maken, men eenen hoop bankbijletlen moet op
stapelen ter hoogte van de afgebroken Vendome-
Kolom!
Dry biilioen is dry millioen mael duizend
frankenFrankryk, oin toe te komen, zou dus
ten zynent, dry millioen familien op dry mil
lioen persoonen moeten vinden, gereed oin elk
duizend franken te geven I
Frankryk telt tegenwoordig 86 departemen
ten, om tot dry biilioen te geraken zou elk een
dier zes-en-tachtig departementen 33 millioen
moeten storten! Alleenlyk om honderd millioen
in te zamelen, zouden er in Frankryk honderd
duizend persoonen moeten zyn, (het is te zeg-
genvitqvaelf honderd per département), gevende
elk d»izend franken; voor één biilioen, zou elk
eeil dier persoonen moeten storten tien duizend
franken, en voor dry biilioen, dertig duizend!
Is zulk mogelvk?
Een minuet is weinig; een uer telt er zestig
en een dag ongeveer vyftien honderd. Nogtans
nog geen biilioen minuten zyu verloopen sedert
Christus geboorte, en, volgens de gewone tyd-
rekening, nauwelyks dry biilioen sedert de
schepping der wereld
En dry biilioen franken moeten utleggen eer
den laetsten Pruis te zien vertrekkenGod
lielpe Frankryk?
Als men 't pensioen verhpogl. der oud-onder-
wyzers, dan dient hetzelfde te geschieden voor
de oud-secretarissen. Er is een inkas van 100,000
IV., som meest door de oud-secretarissen by-
eengehragt. 'L Ware onregl dezen van L genot
ervan te versteken om liet toe te kennen aen
hen die met 10 tot 40 jaer op pensioen zullen
gesteld worden.
By deze gelegenheid doen vvy opmerken, dat
volgens dc verklaring van den heer. minister
der finantiën in de kamèrziUing van 10 insert
1870, de vermeerdering van liet gemeentefonds
ook dienen moest oindegemcente-secrelarissen
beter te bezoldigen. Den 5 mei 1871 werden
dan ook al de gemeentebesturen door den heer
minister Kcrvyn van Lettenhove uitgenoodigd
om de jaerwedde van hunnen secretaris te ver-
hoogen.
Welnu, het gemeentefonds is ruim 3,300,000
Ir. vermeerderd, en toch zyn veel gemeente
besturen in gebreke gebleven om den stand van
hunnen secretaris te verbeteren!
In West-Vlaenderen evenwel is dat schier
overal gedaen. Zoo zien wy.dat Weniluine, met
eeile bevolking van 294 zielen, de jaerwedde
van zynen secretaris van 300 op 400 fr. beeft
gebragt; Meetkerke. 439 zielen, van 330 op 450
IV., Zuienkerke, 907 zielen, van 500 op 700 fr.;
i.
Set was in 1775. Lodewyk XVI, reeds in echt ge
il reden met Marie-Aftloinette van Oostenryk, kwam
den troon van Frankryk te Beklimmen.
Wy bevinden ons in de stad Keulen.
Keulen, ten dien tyde was verre van de groote en
schoone stad te zyn welke men thans te régie bewon
dert. Enge stegen, duister, modderig en ongezond
besloegen de plaels der breede, luchtige stralen welke
dezelve nu in alle richtingen doorkruisen; slechts hy
den vlakken oever van den statigen Rhynstroom, in
wiens groene wateren "de stad hare grondvesten
baedl kon de burger in vryheid ademen en voelde hy
zich leven.
Pas sloeg het tien ure van den avond op Sl-Joris-
kerk. De straten waren eetizaem, en sinds lang lag,
achter dc digt gesloten huisdeuren, alles rustig inge
sluimerd.
lil eene woonst alleen waekte men nog. Zy was
gelegen in de nabyheid van vermelde kerk en onder
het daglicht gezien, scheen zy er uit als iets van ge-
meenen rang.
Twee mannen waren er aen 't redekavelen, beiden
van gelykcn rypen ouderdom, jaerliDgen van rondom
<le Vyftig.
De eene was klein van gestalte maer kloek van ge
stel en breed van schouders. Zyn harde, linksche,
sluwe blik boezemde weinig vertrouwen inhy heette
Hans.
Dc tweede zag er een ernstig en beraden man uit.
Zyn vaste blik, zyu sterk getee kende wezenstrekken
spraken van buitengewone zielskracht en slerknioc-
digheid; zyu makker heette hein Mynheer Willem.
Wie zc, aldus rodekavelende, had kunnen bespie
den, had haest ontdekt dal devrymoedigé iiiboezeming.
der echte vriendschap geenszins het gesprek begees
terde, maer wel dal de berekende arglist en kóude
argwaen daer tegen elkander iii 't kamp waren.
Zoo dan, sprak Willem, gy jsyt zeker dat graef
van AltdorfTzaliger eefr aönziöntyR fortuin hèell nagé-'
laten?
Aenzienlyk? Zeg eer reusachtig, onberekcnbacr.
De graef was de ryksté ei^enac'r van 't land eh mis
schien wel van gansch Europa. Tel cn reken als ge
kunt, Mynheer Willem'. Hy bczat, vry van onderpand,
zestien kasteden, twee-en-lwinlig dorpen cn, na zyne
dood, ontdekte men in de kelders vair zyn kasteel van
AltdorfT zeven volle tonnen gemunt goud en zilver.
Zoodal de jonge graef Ernst gansch dit fortuin
bezit?
Gansch dit vorstelyk fortuin. Dc oude gravin
h.ragl voor bruidschat weinig hy en leeft, sedert dc
dood van haren echtgenoot, van een gering pensioen.
Gelukkiglyk, viel Willem iii, dal men zegt het
toch dat de jonge graef vrvgevig is en geenszins
zyne tonnen goud spaerl.
Wat men zegt is waerhóid, bevestigde Hans.
Ernst is ecu volmaekt jonkheer. Hy leeft van het zyne
en laet er een aiidcr breed vün leven, en daerin heelt
hy gdyk. Tien jaer lang heeft hy geen vrienden meer
gekendtien jaer lang verbleef hy in Spanje, banneling
en gevangen, zonder zyns vaders dak weder te zien..
Men waendé hem dood. Is het te verwonderen dat hy
nu den verloren tyd inhaelt?
lnderdacd, Mynheer Hans, ik herinner hel my.
Graef Ernst van AltdorfT is naer Spanje vertrokken in
1764 en is in Duilschland teruggekeerd in 1774. Dit
maekl, zooals gy zegt, juist tien jaren afwezigheid.
Juist tien jaren. Ook verheeld u dc vreugde tier
oude gravin toen zy haren zoon terugvond, harén
eenigen zoon die zy'voor altyd verloren meende. On-
gelukkiglyk zy is doof en blind, on dit is haer eene
onzeggelyke smart. Harëri beminden Ernst niet mogen
zien, zyne slem niet kunnen fiooceh! Oh! hoe tccder,
hoe driftig omhelsde zy hem, hoe overvloedig rolden
hare tranen op zvnen boezem! Welke goede moeder,
welke heilige vrouw is toch dc gravin!
Heb ik het niet ondervonden, Hans? Heeft zy my
niet diensten bewezen, onscltalhare diensten die een
cerlyk man niet kan vergelen, al leefde hy honderd
jaer? Moge God hel haer tiendubbel wedergeven!
lnderdacd, ik meen my Ie herinneren. Was het
'niet, zes maend gètédeft, toen. uwe dóchter trouwde?
Niet alleen over zes maend, maer over een jaer,
aver twee, over dry, in een woord, telkens ik in nood
Oostkerke, 1012 zielen, van 650 op 750 fr.;
St-Micliiel, 1609 zielen, van 750 op 950 fr.;
St-Kruis, 2107 zielen, van 750 op 950 fr.; Oost
kamp, 5071 zielen, van 1200 op 1650 fr.
In Oost-Vlaenderen moeten deze cyfers veel
gemeenteraden beschaemd doen staen. De be
stendige deputatie zou hier wel doen de opge
legde tractemenlsverhooging ex officio op de
gemeentebudjetten te brengen.
Ziehier eenige byzonderheden over den graef
deChambord, die zich op ditoogenblik te Ant
werpen bevindt en in bet Hotel St-Anloine is
afgestapt, met slechts een gevolg van vier lakeien:
Iienri Dieudonné d'Artois, hertog van Bor
deaux, die thans den naem van graef de Cham
bord draegt, werd den 29 september 1820 ge
boren.
Hy is de zoon van Charles d'Artois, hertog
van Berry, die in 1820 vermoord werd, en Caro
line van Napels, dochter van wyleri Frans I,
koning der Beide Sieiliën.
Charles d'Artois, hertog van Berry, was
de jongste der beide zonen van den fran-
schen koning Karei X. De oudste was de her
tog van Angoulème, in 1844 overleden, die in
1830 zyn rechten op de kroon aen zynen. neef
afstond.
De Chambord is een kleinzoon van den Bour
bon-Karei X en de laetste telg van den oudsten
tak der bourbonsche dinastie, welke zoovele
koningen aen Frankryk heelt geleverd.
Toen in 1830 een lid van de jongste linie dei-
Bourbons op den franschen troon plaets nam,
verliet Henri d'Artois inet zyne verbannen fami
lie Frankryk en genoot zyn verdere opvoeding
aen 't hof zy us grooty h.d ers, die zich te Praeg
had gevesiigd.
Aen zyne opleiding werd de grootst mogelyke
zorg. besteed; men liet zelfs leermeesters voor
hem uit den vreemde kotnen.
In 1839 volgde hy zyne moeder naer Italië en
werd aldaer by verschillende hoven met hyzon-
dere sympathie ontvangen.
Den 16 november 18 47 trad hy in 'thuwelyk
met de zuster van den hertog van Modena, aerts-
hertogin van Oosienryk-Este.
Zyne residentie was gowoonljk Venetië of
Frohsdorf by Weenen; in den laetsten tyd ech
ter verbleef hy ook in Zwitserland en elders.
Meermalen is de naem de Chambord gemengd
geworden in de staelkundige wisselingen van
Frankryk.
Vooral sinds de laetste groote veranderingen
op staetkuudig terrein, heeft die naem meerma
len zich doen hooren, als die van een ridderlyk
man, met vaste princiepen, die liever de Kroon
dan zyne denkwyze laet varen.
O.li het karakter en de zienswyze van Cham
bord, om geheel zyn persoon te teekenen, is
verkeerde. Want, Hans, ik beu in het leven sterk be
proefd geworden. Ziekten, overstrooniingen, bedrog
van schvnVrienden, dreigden herhaclde malen my tol
den bedelzak te brengen; maer telkens kwam een
onziglbare, een ongekende hand den hopeloozen Wil
lem redden. Slechts sedert hel huwelyk myner doch
ter wept ik wie de schutsengel is die over inyn huis
waekte: het was de oude gravin. Zonder haer ware
myne dochter ongelukkig geweest. Ik bezit weinig en
de ouders van mynen schoonzoon eischlen ecnen
bruidschat. De gravin kwam het te weten en de zaek
was elfen. Lieden van haren rang hebben nederige
menschcn als ik niet noodig.Nogtans alles ismogelyk,
en, had ik ooit hel getnk haer ten dienste te mogen
staen, al kostlc het my bloed en leven, zy zal onder
vinden de brave vrouw, dal zy geenen ondankbare
heelt verplicht.
Willem was hevig aengedaen.
Nu, nu, onderbrak Hans, ik zie dat gy het hart
op dc goede plaets hebt liggengy zyt van degenen
niet die zich. de daukhxterlieid schamen.
Vaerwcl dus; het is reeds laet en ik heb nog een
haestige boodschap te doen aen 't ander eind der stad.
Goeden nacht, Willem.
En God beware u, Mynheer Hans; ik zal u niet
wederhouden.
Hans verliét het huis van Willem en, na slraet op
cn slraet af geloopen te hebben, hield hy eindelyk
stand voor een groot hotel dat zich verhief op den
oever van den Rhyn.
Niet. eene venster van dit ruime huis was verlicht,
maer eene zydeur was open en een man stond er on
geduldig te wachten in de duisternis.
Nauwelyks had hy Hans ontwaerd of hy ging hem
Ie gemoet.
Mynheer Hans, sprak hy misnoogd, gy komt laet.
Bene geheele halve uer reeds étn ik hier te schilderen
in d<ikoude om zyne Hoogheid af ie wachten. Weet
gy dat gy:allen eerbiod verliest en dat ik uwe doen-
wvze begin bpu le worden'?
"—Zachtjes! zachtjes! schorUtc Huns-; koom ik laet,
ik kon nog later komen en weinjg sclió'Ur het of ik'
kwam niet meer. Ik hel) eehc laétste proef gewaegd
op Willem. Ik wou hem doen klappenmaer de slim-
niets getrouwer onjuister dan zyn eigen mani
fest, in july 1871, aen de fransehe natie gerigt
en dat wy in den tyd hebben meógedeeld.
Er was toen spraek van eene overeenkomst
tusschen de oudste en jongere linie der Bour
bons, tusschen do Chambord en de prinsen van
Orleans, waerby aen den eerste ae fransche
kroon werd toegekend
Doch de Chambord z.ig in, dat by, om van
den troon op die wyze bezit te kunnen nemen,
zyne princiepen aUlians schynbaer zou moeten
verzaken, en dat wilde by niet.
Zyne beginselen werden beschouwd, als ver
tegenwoordigd door de witte lelievaen, de revo
lutionaire princiepen door de drykleur. Vandaer
de vlaggen kwestie, zooals-/.e genoemd werd.
Men wilde de Chambord tot liet aennemen van
de drykleur overhalen.
Afin zyn manifest, dat zynedenkbeelden daer-
omtrent euzyn program zoo duidelyk uiteenzet,
ontleenen wy de volgende passage
lk ontving het witte vaendel als een geheiligd
pand van den ouden koning myn grootvader, die in
ballingschap stierf, voor my is 't altyd onafscheidbaar
geweest van de,gedachtenis van myn verlaten vader
land. Dal vaendel wapperde over myne wieg, ik ver
wacht dat hel eens myn graf zal overschaduwen. In
de roemryke plooien van die witte vaon zal ik de orde
cn de vryheid brengen.
Franschen Henri V kan de witte vaen van
Henri IV niet laten vareii.
Gefyk in dit manifest heelt de Chambord ook
in menig ander schr.yven zyne princiepen on-
verborgeu doen kennen. Hy toont allyd een
vorst te zyn, die met de revolutie, onder welke
namen zy zich opdoet, niet heulen wil. Hy houdt
zich aen de overleverings-princiepen, in over
eenstemming niet. de behoeften en de omstan
digheden van onzen tyd.
De H. Vader ontvangt voortdurend tul ryke
deputatiën, somtyds duizend persoonen tel
lende, welke hem in 't midden zyner harde
beproevingen troost en eerbewys komen bren
gen. Den 10 february sprak hy tot oen dier de
putatiën gedurende eene volle uer. Wat ook de
booze dagbladen rondstrooien nopens de slechte
gezondheid van den Paus, een man van zynen
ouderdom, die, zonder vermoeienis, eene rede
voering van een uer kan volhouden, is voor-
waer verre van ziek te zyn.
De Vastenavondfeesten zyn afgeloopen zooals
men het te verwachten was. Onnoodig te zeg
gen dat de Romeinen van Rome zich volstrekt
hebben onthouden: slechts vreemd gespuis be
moeide er zich mede. Dó danspartyeu waren
schandaliger dan de slechtste welke men in liet
verdorven Parys uentreft. Victor-Emmanuel was
gnen dansen naer Napels en middelerwyl riep
men Fangs de straten zyner nieuwe lioofdstad
Leve Garibaldi! Weg met den Koning van Italië!
merik drinkt niets dan water on zegt slechts hetgeen
hy wilt zéggen. Ik zocht hem te doorgronden cn hot
is hy die my mei vragen heeft overladen en, iets wat
ernstiger is', met blyken van verkleefdheid en erken
tenis voor de gravin. Nogtans die kerel weet iets van
'1 geheim, ik voel het, ik ben er van overtuigd; en,
werkt hv tegen ons, dan. graef Ernst van AltdorfT, dan
zyn wy beiden aen de galg, zoowaer alsof vvy al hingen
Bahbahmorde degene die Hans kwam graef
te beeten, weel hy iels, hy bezit geen preuven, en,
bezat hy er hy zou ze niet durven doen gelden tegen
my. Kom binnen en grendel de deur; vvy hebben van
gevvigliger zaken te spreken.
11.
Ten dien tyde verhierzioh op den hoek der Sl-Pic-
tersstraet een enge woning gekend door gansch de
stad. Daer woonde een oudé praktizyn; men heette
hem doktor Gunter. De man was beroemd om zyne
groote ervarenheid en diepe kennis «n bemind van
klein en grool om zyne onuitpulbare liefdadigheid.
Op het uer dat Hans en Willem in gesprek waren,
zat Gunter in den hoek van zynen warmen haerd, be
zig mol een dik infolio te doorbladeren.
Diep moest hy in de studie verslonden zyn, want
hy had niet gehoord dal de deur van zyn kabinet
werd geopend; zyne oude meid. Margriet, moest hem
op den schouder kloppen om hem te doen merken dat
zy daer was.
Wat is hel? vroeg de doktor zonder om le zien.
Een brief, Mynheer, dien men pas komt af te go-
ven en die men zegt zeer gepresseerd te zyu.
Gunter brak den brief open en las:
Mynheer,
Mvn laetste uer nadert. Volg, zonder vervveilen
den brenger dezes; ik heb, vooraleer naer de
eeuwigheid te vertrekken, UEd. een gewiglig ge-
heim te ontdekken. Mack spoedOSWALD.
De praktizyn nam mantel, iióéif'én stok en kwam by
deh bode.
Waerheon vroeg hy.
Naer de Tvvaelf-Apostelslraet.
Vopruit du§.
Wy gaen'samen, heer doktor.
Zy ven rokken. Wordt voortgezet
