N° 69.
Zondag 21 April 1872.
2de Jaergang.
WERELYRSCH NIEUWSBLAD.
De oude Praktizyn.
Buitenlandse!» Nieuws.
Gr&zett© van Aclst
T,u i. ae KnpeU.itraet W „He gelden. en*. .»<vete„ .oege*„nden woeden
Het Bureel von liet bind I» g S „.„lUaiitooren, en voor de lundelylie gemeenten by de brlerdMger».
r Iner» vooraf betoelbacr. Voor den bulten kan men ln.el.ryve.. In al de kantooren, e
Abonnement.pry. £5 fr. jner., voo. a.
Kiezer.
De pligt van den kiezer is tweederlei
komen kiezen en wel kiezen.
"Wie vaderlandsliefde bezit verzuimt z\ n
kiesregt niet, en voor weinig nten verstand ge
bruikt kiest men wel.
Er zyn vcrscbillige maüten in den btaelae
uitvoerende Maat, deSenaet, de Kamer, en, deze
laetstedagen sprak men van zekerzevende minis
terie en van den oproer alsiprinciep mgengt en
bestemtom al de wettige magten te doen buigen.
De groote magt in 't land, de magt welke,
om zoo te zeggen, alles overheerscht is de kie
zer, omdat hy degenen benoemt die de wetten
maken en dat, in België, de wet als zy goed
is alleen meester is.
Het bestuer van een land is enkel een huis
houden. Hy die in 't huishouden iets te zeggen
heeft en die zwygt, 't zy uit onverschilligheid,
't zv om andere onaennemelyke reden, met gi -
vaer de zaken in den war te zien komen en net
huishouden ten onderen te zien gaen, verdient
niet er deel van te maken. Zoo ook is de bur
ger, die weigert, in de maet van zyn vermogen,
mede te werken tot de welvaert van zyn land,
een slechte burger. Dikwyls komt liet op eene
stemaen en zyne onthouding kan de gevaerlyk-
ste gevolgen te weeg brengen.
Daer zelfs waer er, gelyk liet luer soms
gebeurt, geen tegenkanting is moet het zege
vierende deel van 't kiezerskorps, hoe overmag-
tig ook, het als eene eer aenzien op bepaelde
uer te bewyzen dat het leeft, en zyne magt too.
nen al ware het slechts om de geheime listen
der tegenparty te veredelen ofliaer alle poo
ging tot tegenkanting beu te maken.
Komen kiezen is dus wel, maer.... wel
kiezen is beter, zoodanig dat, kwam men om
slecht te kiezen, het beter ware t'liuis te blyven.
Klaegt de burger dat hy slecht bestuerd
wordt, het is de schuld van den kiezer.
Er zyn in een land, even als in een liuis
gezin, even als voor ieder in het byzonder twee
soorten van belangen waer te nemende zede-
lyke belangen en de stoffelyke.
De zedelyke belangen berusten op den ui
vloed van den godsdienst, en wy zouden won
dere aenhalingen kunnen voorbrengen om te
toonen dat de liberalen het eens zyn met ue
katholieken om den godsdienst aen liet hoofd
te stellen van de noodwendigheden van liet
menschdom. Wy spreken van redevoeringen
uitgesproken door liberalen in do Kamers en
elders; maer, gelyk het spreekwoord zegt:
(7® VERVQLG.)
Een oogenblik, viel een onbekende in, die zich
lot alsdan in eenen hoek der zael had schuil gehouden,
oen oogenblik De heer Graef beweert dat de comedie
is afgespeeld, maer zy zou wel een laetsle vertoog
kurmen hebben. Doktor Gunter, ik herken u niet meer'
Gv staet daer zonder moed noch kracht, alsof gy ter
galg gingt opklimmen. Hemeltje lier! er wordt zooveel
teruggevonden op de'Wereld, en, hebt gy uwe porte
feuille verloren,die ook zal men terugvinden; te meer,
daer de uvveslechts eenigearmzalige papieren bevatte,
is het onbelvvyl'eld dat degene die ze ontdekt, zich
zal verhaesten zc u ter hand te stellen, mits.... goede
vergelding. Nu, laet hooren, hoeveel is er te verdie
nen en ik, Hans, belast my u die papieren te bezorgen
vóór dry dagen. De heer graef van Altdorff, hier
tegenwoordig voegde hy er spottend.by, zal getuige
nis geven dat, als ik my met iets bemoei, ik de zaek
weet kiaer te spinnen.
Ik bied myn gansehe fortuin, sprak Gunter met
drift, myn gansehe fortuin aen wie my die stukken ter
hand stelt.
En ik de helft van het myue, voegde er Ernst
van Altdorff by, die nog altyd nevens zyne moeder
stond en hare handen in de zyne hield, gestrengeld.
Goed zoo! juichte Hans, gy moogt op mv reke
nen. Vóordry dagen zult gy nieuws vernemen; maer.
vergeet de belooning niet.
Marsico aenzag Hans met bliksemend oog en werd
bleek als een lyk. Hy had Hans niet meer wederge
zien sedert den nacht dal, na zy in geschil geschei
den waren, hy zynen ouden makker had doen terug
roepen om hem op bet spoor te jagen van doktor
Gunter. Hans was, zooals wy hebben gezien, in zyne
halelyke zending ten volle gelukt, maer de doortrapte
brigand liad gewerkt voor eigen rekening. Marsico
voelde maer al tc veel dal cje rollen gingen verwisseld
worden, kende Hans, hy kende hem bckwaem
tot alles.Hoewel hy niet stellig wist wal de mede
werking van Hans hier girig te wege brengén, ver
moedde hy noglans dal alios van henl ging afhangen.
Ook toen Hans dc zael verliet volgde hy hem op de
hielen.
woorden zyn geen oorden en, in zake van
bescherming onzer godsdienstige vryheden,
hebben de partyen in België sinds lang bare
preut gedaen.
Wat betreft de overige belangen, bet be
stuer is ons schuldig bet handhaven en de mo-
gelyke uitbreiding onzer burgerregten, de be
scherming en de bevoordeeling van koophandel
en nyverbeid, het in stand houden der rust, der
veiligheid,der goede orde in bet land, enz., enz.
Maer, opdat het bestuer zyne zending doelmatig
kunne vervullen, zyn wy het zelve hulp en on
derstand verschuldigdwy hebben den dienst
te betalen welke het ons doet. De kiezer make
dus zyne rekening, en onderzoeke van welken
kant hem het beste werk aen den laegsten
prys is geleverd geworden, en, nog eens hy
zal niet lang te zoeken hebben want, vraagpun
ten welke in onmiddelyk betrek staen met ieders
jeldbeurs, zyn wonder gemakkelykop telossen.
En na de kiezer dit alles wel onderzoent
heeften zynen man heeft gevonden, moet hy
stemmen in volle vryheid, in volle onatnanke-
lykheid, volgens geweten en overtuiging.
Dit al zyn oude waerheden, zal men zeggen;
maer daprop zal men antwoorden dat ze daerom
niet te slechter zyn.
VLAEMSCHE TAEL.
Ziehier liet voorstel over het gebruik der
Vlaemsche tael, voor liet geregt, zooals het door
den heer Coremans is nêergelegd
In de provinciën Antwerpen, Oost- en
Wesl-Vlaenderen, Limburg, en in de regler-
lyke arrondissementen Brussel en Leuven,
zyn de magistraten en alle regterlyke ambte-
naren gehouden, in zake van stratregt, voor
alle akten van regtspleging, zich te bedienen
van de Vlaemsche lael, telkenmale het niet
o bewezen zyn zal, dat de beschuldigde, de be-
tigteof de overtreder de Fransohe tael niagtig
is, en verkiest, dat dezelve gebruikt worde.
Indien dit voorschrift niet nagekomen
wordt, zoo zal de prooeduer nietig en van
geener waerde zyn.
E. Coremans," Van der Donck,
J. De Lael, Reynaert,
L. Gerrits, Verwilghen,
1' De Bacts, Van Overloop,
De le Haye, De Kerckhove,
Van Wambeke, Schollaert,
De Naever, Janssens,
Tack, Zerezo de Tejada,
Le Clercq, ,T1
Dit voorstel zal door gansch het, Vlaemsche
land worden toegejuicht. Reeds meer dan te
lang bestaet het schreeuwend onregt, dat de
ongelukkige in eene hem vreemde tael wordt
verwezen: een onregt, 2QO,groot, dat men moei-
lyk in vroegere tyden een dergelyk vinden zou.
Wy, hopen dan ook, dat die schandecn die on-
regtvaerdigheid uit ons reglerlyk leven zal ver-
dwynen.
Wy bedanken de Vlaemsche afgevaerdigden,
die er hei initiatief van hebben genomen, en
liopen dat geen enkel Kamerlid, onze Vlaem
sche districten vertegenwoordigende, zyne
goedkeurende stem aen dit wetsvoorstel zal
weigeren.
ZONDAORUST.
M. De Kerkhove, volksvertegenwoordiger
van Mcchelen, heeft den minister van openbare
werken gevraegd de bedienden van den yzeren
weg, post, enz., des zondags vryheid genoeg te
verleenen om op hun gemak hunne godsdiens
tige plichten te kunnen kwyten.
De lieer minister heelt geantwoord dat net
bestuer op dit oogenblik bezig is met een mid
del te zoeken ten einde iederen bediende van
tyd tot tyd minstens eenen rustdag te laten ge
nieten. n„
Mochte die rustdag vallen op den zondagDe
Staet, die ongelukkiglyk geenen godsdienst her
kent, blyft voor zyne bedienden, noodlottig bui
ten de godsdienstige verplichtingen, nogtans
blyft liet niet min waer dpt de groote meerder
heid dier bedienden er aen houden hunne gods
dienstige plichten te kwyten en liet is de plicht
van liet bestuer hunne vryheid diensaengaende
niette beletten.
Een bezoek by Louise Lateau op Goeden-Vrydag.
Een priester, verhaelt de volgende byzonder-
heden over Louise Lateau, van Bois-d'Haine
Door eene buitengewone gunst werd ik by
haer toegelaten op den byzondersten dag des
jaers, op Goeden-Vrydag. Alhoewel een groot
getal persoonen gepoogd hadden tot haer te
naderen, werd dit voorregt slechts aen weini
gen vergund. Onder deze bevonden zich eenige
priesters en hooggeplaetste persoonen van
Frankryk. Wy werden om 10 ure 40 minuten
in hare' tegenwoordigheid gebracht. Hare bloed
stortingen waren reeds van 12 ure s nachts en
hare verrukkingen zyn om 12 ure s middags
begonnen.
Ondanks hare menigvuldige smerten ziet
Louise er tamelyk gezond uit, alhoewel zy se
dert meer dan een jaer niet meer geslapen en
niets meer genut heefl dan de H. Hostie, welke
men haer dagelyks te huis toedient. Zy gaet
echter alle dagen naer dekerk; Witteii-Donder-
dagavond, om 8 ure, woonde zy nog de Passie
preek by, ofschoon zy toen reeds lydende was.
Dit lyden vermeerderde echter merkelyk op
Goeden-Vrydag, en hare bloedstortingen wa
ren dien dag veel overvloediger dan op gewone
vrydagen. Onmogelyk u den indruk tebeschry-
ven, die liet aanschouwen dezer heilige doch
ter hy ons te weeg bracht. Geen der aenwezt-
gen kon zyne aenuoening bedwingen. De won
den in haer voorhoofd zyn zeer talryk on vor
men eene bloedige kroon rond haer hoofd: hare
ledematen waren kouder dan marmer al hare
wonden stroomden overvloedig. Ik heb het ge-
waegd hare wonden aen te raken en zelfs het
bloed verzameld, dat er met druppelen aflekte
en in plassen op den grond viel.
Rond half dry deed zy èene kleine bewe
ging vooruit en viel plotseling met het aenge-
zicht ten gronde. Om dry ure stak zy hare ar
men uit als de gekruiste Jesus en vereenigde
haer gebed met het onze. Wy, priesters, lazen
in hare tegenwoordigheid ops officie (comple
ten), en als er strofen in kwamen, die byzon
der spraken van de glorie Gods, vertoonde zich
een zoete glimlach op haer gelaet. Echter heb
ik haer by wylen ook tranen zien storten, die
deden veronderstellen dat zy veel le lyden had.
Geloof niet, dat ik in myn verhael liet min
ste overdreven heb: integendeel herhael ik dat
het my onmogelyk is de grootheid van dit won
der naer weerde le schetsen.
FHAMKUVK.
Sedert de wet tegen de Internationale aen-
genomen is, hebben de afdeelingen dier veree
nigingen zich veranderd in vereenigingen tot
verkooping van levensmiddelen, kleederen, ge
reedschappen enz. Dit heelt het fransche gou-
ernement met zooveel zorg vervuld, dat het,
naer men beweert, aen de Vergadering zal
voorstellen niet slechts eene verzwaring der
vastgestelde stralFen, maer eene geheel gewy-
zigde wet op de vereenigingen.
Eene ollicieele nota zegt dat de formali
teiten van een paspoort, te rekenen van 20
april, niet meer zullen verplichtend zyn, aen de
belgische grenze», noch in de haven van het
kanael. De reizigers zullen doorgelaten wor
den op het teekenen van hunnen naem.
De Francais bevat het volgende berigt:
Volgens partikuliere berigten, die wy uit Rome
ontvangen, is Victor-Emmanuel zeer ongerust
over den toestand, waerin hy zich bevind- Hy
is overtuigd dat hy niet kan hopen nog langer
zich te kunnen verzetten tegen de uitvoering
van de plannen der revolulionnaire party. De
overbrenging van liet beeld van Mazzini naer
het Kapitool, 't geen het ministerie niet heeft
kunnen beletten, is voor den koning eene ver
nedering geweest, die hy diep gevoeld heelt.
De party der werking eisclit Nizza en Savoye
van Frankryk terug.
Het is ten onrechte dat men gemeld heeft,
dat Rochefort aen boord vaneen schip vertrok
ken is. Hy bevindt zich nog altyd op het fort
Boyard en is erg ziek.
Wat Willem betrefl, hy liacl niet een der woorden
noch gebaren van beide kerels verloren, en hy, op
zyne beurt, verliet de zael en volgde hen van naby.
Een uer later vaerden dry bootjes langs den oever
van den Rhyn; vooraen, op de twee eerste en op
weinig afstands, roeiden Hans en Marsico, bel derde
werd bestuerd door Willem die niet eenen der twee
baenslroopers uit het oog verloor.
Middelervvyl was de avond gevallen; het was som-,
ber en gucr weder en dc scherpe noord wind zweepte
met geweld de aenzigteu van die dry menschen op dit
oogenblik aengedreven door zulke verschilligc aen-
doeningen.
Zy vaerden zoo den gunschen nacht tot dat de zon
glansryk boven den stroom klom.
Hans legde zyn bootje vast by de pui nen van St-Goar;
Marsico volgde hem kort naby cn Willem zag ze dui-
delyk den eenen na den anderen de puinen binnen
trekken.
Willem was onberaden: wal ging hy doen? De twee
baenslroopers volgen? Maer ware het niet zonder
tegenweer zich overleveren aen die booswichten en
sterven misschien, zonder nut voor iemand?.... Hen
afwachten? Maer was het niet een koslelyken en
misschien onherstelbaren, tyd verliezen?
Terwyl Willem daer radeloos naer een besluit stond
te zoeken zag hy achter zich een nieuwen boot op bet
spoor van den zynen. Zy die hem beklommen waren
verre van in sombere gepeinzen verloren te loopen.
Het was eene bende goede en vrolyke studenten van
Heidelberg, die zongen in choor:
Morgenstar, waer vlucht gy henen,
Met uw schiitrend hemelkleed?
Met uw blinkend, gulden haren
Eu uw blauw, klaerzicncnd oogen
ln den dauw gebaed.
Eensklaps weergalmt een pistoolschot door de ber
gen. Het schot kwam klaerblykend van den kant der
puinen.
Wat gebeurde er daer?
Willem keerde zynen boot en kwam rogt op de stu
denten aengeroeid.
Ziet, ziet, riep een van hen, daer is onze spioen
van by Fritz.
yrienden, antwoordde Willem, ik ben geen
spioen. Aenziet my wel cn gy zult my beier heoordee-
len. Ik heet Willem en bien de dienaer, ja, byna de
vriend van doktor Gunter dien gy kent, en die zelf de
vriend is van professor Neuburg dien gy allen ontziet
en eerbiedigt. Er gebeurt op eenige stappen van hier
iets zeer ernstigs. Komt gy het schot te hooren dat
uit de puinen van Sl-Goar is opgegacn. Nu, twee
mannen zyn er even ingetreden: de eene heet Hans
en het is de knecht van den anderen; en die andere
geeft zich uit voor den graef Ernst van Altdorff.
Waerlyk? waerlyk?
Het is een bedrieger: doktor Gunter heeft het
gezegd en de man liegt nooit.
Eh wel! riep een jongeling die wy reeds in de
taverne by Fritz hebben ontmoet, eb welwat zegde
ik? Myn knecht de spanjaerd,-die my het portret van
brigand Marsico heeft geloond moet dien held beter
kennen dan hy het liet blyken. Dezen avond zai hy
met mv te rekenen hebben.
Marsico en de valsehe graef zyn één en de zelfde
persoon, hernam Willem; maer vrienden lier, laet ous
spoed maken anders mogten wy te laet komen.
Hoera! riep Paul van Weisberg, die op eenen der
booten zich bevond. Vooruit gezellenDen duitschen
adel is eene vlek aengewreven die ik zal helpen uit-
wisschen.of ik verlies er mynen naem bv.
Wie volgt my?
Allen riepen Vooruit! vooruit.
De dry booten vaerden te gelyk naer de puinen van
St-Goar'ssteen. De nieuwgekomen daelderi te gelyk
den trap af die neerleidt tot de kelderingen.
Daer gekomen verraste hen een al'gryselyk schouw
den woedend, hopeloos gevecht had plaets gehad
lusschen Hans en Marsico. Hans was overwonnen ge
worden en was gevallen nevens kotters vol gemunt
goud en zilver welke zyne armen krampachtig nog
omhelsden toen hy den laetslen snik gaf. Marsico's
aenzigt was wild en woest; zyn oog vlamde als dit
van den getergden tyger en zoo geweldig waren zyno
gebaren dat de studenten aerzelden hem te naderen.
Zy gelukken er nogtans in hem handen en voelen te
binden. Dan alleenlyk bemerkten zvdat hy ook ernstig
gewond was en hacst zyne krachten ging verliezen,
llaest werd liet geregt ontboden en na men de zegels
had gelegd op de keldering der puinen, liet men
dezelve onder de bewaking van getrouwe mannen.
Marsico werd naer het gevang gedragen, cn.... de
justitie maekte er kort spel mede: Weinige dagen
nadien, hoetic hy aen de galg een levea gansch ver
vuld mei schelmstukken, terwyl Ernst van Altdorft
zich welhaosl in zyne totels en erfenis zag hersteld.
VI.
Twee maend nadien, op eenen schoonen zomer
avond, wandelde de jonge graef eenzaem in het park
dat zyn kasteel omringde. Hy hield het oog gevestigd
op de kamer van Helena. Door het open Vensterraem
hoorde hy de zoete stem der maegd. Van haren zang
kon de jongeling de volgende woorden vatten
Vergeel my niet,
0 gy, wien weelde en koningspracht
En zoele vreugd niet tegenlacht,
Vergeet my niet!
93py* Vergeel my niet
^Nu 't onverbid'lyk lol ons scheidt
En u in hooger sphere» leidt
Vergeet my niet!
Vergeet my uiet
Wen, kwynend, ik hier overal
l)w aenzyn vruchtloos zoeken zul
Vergeet my niet!
Vergeet my niet
Herdenk my in myn eenzaem graf
Herdenk wie troost en liefde u gaf
Vergeet my n.ol!
Eenige dagen later vierde men in het kerkje van
Deutz het huwelyk van Helena van Rozenthal met
graef Ernst van Altdorff.
De nakomelingen van dit edel huis bewonen nog de
oevers van den Rhyn. Het kasteel van Ernslens kleiu-
zoon is vermaerd om zyne ryke galery van kunstge
wrochten. In die uilgekozen verzameling bemerkt men
de portretten van al degenen die in deze geschiedenis
eenen rol hebben gespeeld, uitgenomen, wel te ver-
staen, die van llans en van Marsico. Hel schoon en
edel wezen van doktor Gunter onderscheidt zich on
der allen. De goede, oude praktizyn heeft zyne
deugdvolle Icvenshaen voltrokken in het midden der
dankbare vrienden wier gelyk hy had bewerkt.
EINDE.
