N° 81.
Zondag 14 July 1872.
2de Jaergang.
WEKELYKSCH NIEUWSBLAD.
Maria van Braband,
Aelst, 15 July.
Gemeentekiezingen
Kermis van Aelst.
Heden ik, Morgen gy!
Builenlandsch Nieuws.
G-azette van Aelst
Het Bureel van het bind In gevestigd In de Kapellentraet IV0 II, waer nlle brieven, gelden, enz. vrnchtvry moeten toegezonden worden,
/tbonnementsprys SS fr. 's Jners, vooraf belaelbaer. Voor den bulten kan men lnschryvea In nl de postknntooren, en voor de Inndelyke gemeenten by «le ItrleTdrngers.
Brussel, (geene worsteling),
Doornyk, (gedeeltelyk).)
Namen,
Gent.
Luik.
Mochelen.
Veurne.
Diksmude.
Diest.
Leuven.
Antwerpen.
Yperen.
Oostende.
(id.)
I'S
dei-behoudende denkwyzc
Brugge, (de helft).
Verviers, (gedeeltelyk).
Charleroi, (id.)
likkcl, (Defrd is buiten).
Roeselare, (zonder worsteling).
Thielt, (id.)
Waesten, (id.)
St-Nikolacs, (id.)
Aelst,
Dendermonde,
I.okeren,
ltonsse,
Geerardsbergen,
Ninovc,
Eckloo,
Poperinghe,
Meenen,
Kortryk
VVervik,
T urnhout,
Lier,
Nyvcl,
Wat de plallelandsche gemeenten betreft, in de Vlaemsche
provinciën hebben dacr meer dan de dry vierden zich een ka
tholiek bestuer gegeven.
Het is nu veertig jaer dat wy van Holland zyn
gescheiden om eenen onafhankelyken staet uit
ie maken, en sedert 1830 he'eft Belgie om zyn
wyze en voorzigtige doening de achting van
gansch Europa verworven. Overvloed en ryk-
dom binnen het land, eer en aenzien by den
vreemde, zietdaer de schoone vruchten van
veertig jaer werkzaemheid en vryheid.
Ongelukkiglyk, in het midden van dien altyd
toenemenden voorspoed, vergeet men maer al
te dikwyls de oorzaek waeraen die voortrefFc-
lyke toestand te danken is. In de hevigheid van
'den politieken stryd verliezen de partyen al te
dikwyls uit het oog dat het de Eendragt is die,
ons demagt heeft gegeven om ons vry te maken.
Wanneer onze provinciën zichaen Holland heb
ben ontrukt, bestond de volkomenste overeen
komst en eenstemmigheid tusschen deverschil-
lige gezindheden: Katholieken,liberalen envry-
denkers streden hand aen hand om het regt der
Belgen te doen zegepralen. Het is dus aen de
Eendragt dat Belgie zyn bestaen is verschuldigd
en door de Eendragt alleen zal het blyven be
staen; ontstaen uit de Eendragt, zal het slechts
voortleven door de Eendragt, want het is eene
lang beproefde waerheid dat in de zelfde oor
zaek waer de Staten hunne opkomst hebben ge
vonden zy hun voortdurend bestaen en aengroei-
enden bloei kunnen ontmoeten. De hardnekkige
tweedragt, de nydige verdeeldheid, de gewel
dige scheuring zyn dus zoo veel gevaervolle
klippen welke wy te vermyden hebben, willen
wy onze onafhankelykheid en ons geluk niet
zien schipbreuk lyden. In een land ingerigt als
het onze, is de politieke stryd onvermydelyk,
het is als de ziel onzer instellingen; maer die
stryd moet vry zyn van alle persoonlyke baet-
zucht, van blinde zucht naer overheersching en
Ongelukkige gemalin van Lodewyk den Gestrenge.
(Episode uit de Belgische geschiedenis der dertiende eeuw.)
1.
Lodewyk II, hertog van Hoog-Beieren en van het
palatinael des Ryns, huwde in 11254 Maria, dochler van
Hendrik den edelmoedigen, hertog van Braband, en
beminde .zyne echtgenoote zoo teedeclyk als hare
jeugd en schoonheid, haer geest en bevalligheid zulks
verdienden.
Hunne dagen vloeiden in het zoetste geluk, in de
bekoorlykste eensgezindheid; en iederen dag strengel
den hunne herten zich nauwer aen elkander; hunne
woon was het verblyf der liefde en des vredes; van
dat heil, welk men zoo zelden onder de gewelven der
prinsen-paleizen aentreft....
Zoo vervlogen twee heilvolle jaren, toen Lodewyk
cene reis ondernam naerdcRyn-gewesten, waerdebe-
langen zyner regering hem dringend riepen. Roerend
was het vaerwel der vorstelykc gelieven; vooral
Maria's acndoening was hevig, toen Lodewyk den
afscheidskus gloeijcnd op hare wangen drukte, en een
onuitsprekeiyk iets boeide hare tong; vruchteloos
poogden de minvolle woorden haers gemaels, zync
verzekeringen van heilige trouw, het vooruilzigt op
een spoedig wederzien haer te troosten. In stommen
weemoed slaerde zy voor zich heen, eene onvcrklaer-
bare huivering beving haer, even als of een naer en
bang voorgevoel haer voorspelde(leze kus zal de laet-
ste zijn.
Dan de ridders en heeren stonden reeds op 't voor
plein verzameld, de briesschcnde rossen stampvoetten,
de trompet weerklonk door de zalen en gewelven, en
slechts voor doelwit hebben den bloei en dc
welvaert van het land. In het oogenblik der
drukste opgewondenheid, gelyk in de tegen-
woprdigheid van welkdanig gevaer, moeten wy
ons de nationale leus herinneren, de leus van
1830: Eendragt maekt magt.
Men heeft zelden zoo grooten toeloop gezien
op onze kermis dan dees jaer. Vele inwooners
wel is waer hebben zich onthouden, uit oorzaek
van politieken rouw; maer de algemeene geest
drift die heerschte maekte die leemte onopmerk-
baer, terwyl ze onze schoone buitengemeenten
van 't omliggende honderdvoudig invulden.
Het uitstekend korps kunstenaars, dat men
het Muziek der Gidsen noemt, heeft ons zondag
met een Concert vereerd gelyk het alleen er
weet te geven. De groote markt was te klein
om de toegesnelde menigte plaets te geven eii
op het balkon van het Landhuis zaten de schoon
ste familien onzer stad vertegenwoordigd. On-
noodig te zeggen hoe geestdriftig dc voorgedra
gen muziekstukken werden toegejuicht. De heer
Burgemeester bedankte de kunst enaers .in den
naemder stad Aelst waerna dezelve eene prach
tige collatie werd aengeboden. De beroemde
Harmonie verliet dc stad onder den indruk van
het hoffelyk ontliael dal haer van wegens den
burgemeester en de burgery van Aelst was te
beurt gevallen.
Den avond van het Concert werd een schoon
Vuerwerk afgestoken.
M. von Bismark houdt dp vervolging legen de
Kerk en de katholieken van Duilschland vol. Hy
heeft nu eens de Eranschen neergeslagen, nu
wil hy de katholieken neerslaen, en hel protes
tantism in Duitschland oppennagtig maken.
Ge weet nog dat een blad van Italië de Unita
Cattolica, Louis Napoleon voorspeld heelt dat
hy vallen zou, vallen als een steen toen hy de
handen aen den Paus sloeg; nu schryft datzelfde
blad eenen brief, die zoo gezegd, door Napo
leon III geschreven is, aen prins von Bismark.
De brief is kurieus genoeg om.hicr in zyn ge
heel te worden opgenomen, om de groote waer-
heden die er in- staen:
Ilodie mihi, eras tibi.
Prins. ik.zie met buitengewoon plezier dal gy
den weg ingeslagen zyt, die my heeft doen wegjagen
en Frankryk zynen ondergang heeft naby gebra'gt.
Ontvang m'yne gelukwenschcn! Uwe dagbladen en
uwe vrienden zeggen dat er een afgrond ligt tus
schen het proleslanlsche duitsche keizerryk en den
onfcilbaren Paus, en dalhet meiischelyk geslagt voor
dcel behalen zal by de vernietiging die Duitschland
tegen den tweede, welke de niagt der duisternissen
is, onderneemt, en gy begint met de Jesuieten.aen
te randen. Zoo ben ik ook begonnen. Gy verzei u
legen dc katholieken, en u door myne denkbeelden
latende leiden, zocht gy den Paus le bevechten door
eenen kardinael lot uwen gezant te kiezen. Zoo was
ik ook gewoon Pius IX te plagen, toen ik veinsde my
aen zyne voeten te werpen en my altyd zyn devoten
zoon noemde.
Lodewyk verliet in vollen ren zyn lustslot, gevolgd
door den adclyken stoet....
Maria loosde hare smart in den boezem harer schoon
zuster, de koningin-weduwe Elisabeth, en verbleef
met deze te Schwabischwerth, thans Donauwerth, stad
die eenmael Maria's weduwgift zou wezen....
II.
Gedurende de afwezigheid des hertogs bood zich
eene gelegenheid aen ter zending van eenen brief.
Maria gaf haer boezem lucht in de vurigste uilbocze-
mingen harer trouwe genegenheid, üaer hert schetste
hem al het biltere van 't afzynswee met het hygend
verlangen naer-de spoedige hereeniging; ter zelfder
tyd zond zy eenen brief aen zekeren ridder, Raugrafe.
gcnacmd,een harer verkleefdste en opregtste dienaers
en die zich thans in 's hertogs gevolg bevond; en
devvyl de bode niet lezen kon, verzegelde de hertogin
den brief aen haer' gemael met rood, den anderen
met zwart lak, ter gemakkelykc en zekere herkenning.
In weerwil dezer voorzorg, bedroog zich de bestel
ler; zoo dat de brief van Raugrafe overhandigd werd
aen Lodewyk....
Deze had nauwelyks denzelven doorlezen, of eene
geweldige gramschap vervoerde hem buiten ziehzel-
ven; als een verwoede sprong hy op en doorslak den
armen bode met zyn' dolk, beklom zyn peerd eu ylde
als vliegende naer Donauwerth.
De kapitein der lyfwachten den hertog ziende nade
ren, trad vooruit om zyneu heer deu schuldigen eer
bied te bewyzen; doch viel oogenblikkelyk, doodelyk
getroffen door een' sabelhouw. Hclitta van Bromberg,
cere-dame der hertogin, die hy by toeval ontmoette,
onderging hetzelfde lot; de groot-meesteresse van
't paleis wierp hy van boven uit een' torengalm, en
kwam zoo, schuimbekkend van woede, als een razend
dier, by. zyne familie, die op zyn' enkelen acnblik
luidkeels genade vroegen. Het gezigt zyner vrouw
vermeerderde zyne dolle vervoering, die zoo hevig
Tusschen den oorlog, dien gy nu aen het opper
hoofd der katholieke Kerk verklaerl, en dien, welken
ik zelf hem aendeed, vind ik, prins, eene volkomen
gelykenis van gedachten, stelsel en handelingen. Ben
ik niet opgetreden met de plegtige verklaring dat de
Paus hersteld moest worden in al zyn reglen van wc-
reldlyk vorst? Zoo ook sprak uw koning Wilhelm op
den 15 november 1867 tot de vertegenwoordigers van
zyn volk: «Myn gouvernement zal zyne poogingen
aenwenden om voldoening te geven aen hel REGT, dat
myne kat holieke onderdauen hebben op myne bezorgd
heid voor het handhaven van dc waerdighcid en do
onafhankelykheid van het opperhoofd hunner Kerk.
Dry dagen daerna ontving hy een adres van de
kalholiekei) van Keulen, die uwen grooten meester
smeekten de noodzakclyke middelen aen te wenden
om de vryKeid en onafhankelykheid van den 11. Stoel
en dezes "bezittingen te verzekeren en le handhaven.
En dit adres werd later gevolgd door adressen uit El-
berfeld, Maintz, Trier, eilz. enz.
Even als ik, Napoleon 111, my lydens den oorlog
van 1859 altyd heel gevoelig voor den Paus heb ge
toond, hebt gy ook gedurende den oorlog van 1870
uwe betuigingvan liefde en locgenegenheid zoo krach
tig herhaoid, dat vele geloovigen meenden dat gy
Pius IX ter hulp zoudl komen en hem verlossen van
zyne vyanden. Wie herinnert zich niet eene beruchte
partikulieredepeche, wacrin gv zegdetdat, wanneer
de Paus Rome verliet, hy in Duilschland de besteen
grootste bescherming en de hartelykste ontvangst
vinden zou?
Maer toen het gevaer voor my niet meer bestond,
ik belyd het u, o groot man! ben ik wéér den ver
schrik kelyl(8ten en wreodslen vyand van den Paus-
Koning geworden. Ik heb het Kongres, dat hem In
1860 zou gered hebben, naer de maen laten loopen;ik
heb de piëmonlecsche geucraels aengespoord de pro
vinciën Marken en Umbrië te overvallen; ik heb be
loofd het italiaensch koninkryk to erkennen; ik heb
de inzameling van den Si-Pieterspenning in Frankryk
belet; ik heb den hertog de Persigny en myne dag
bladen belast het pauselyk gouvernement in diskre
diet te brengen; ik heb de fransch-italiaonsche kon-
ventie van 4864, die lot zulk een ongelukkige uitkomst
leiden modst, gesloten. In een woord, wanneer ik
de tegenwoordige rampen van Rome zie, moet ik
Uitroepen: mea culpa, vica culpa, men maxima culpa.
't Is myn schuld, my'n schuld, myn allergrootste
schuld.
In dien tyd zegden my de klerikalen, vooral die
van Italië, dal als ik my aldus aen den Paus sliet, ik
omkomen zou. De Unita Cattolica durfde den 28 no
vember 1866 een artikel drukken, getiteld: dc onder
gang van het eerste en tweede keizerrijk en voorspelde
mynen val. Napoleon lil valt den Paus non, zegde dat
blad, des tp beter, hel laclsle uer dor Bonaparlen is
geslagen.
Ik lachte om die ongeluksvoorzegging als een
man, die teenemael gerust was. Ik regeerde en werd
door allen bemind en geëerbiedigd. De souvereinen
van Europa kwamen my eerbied bewyzen, en gy zelf,
o prins, zyt met uwen koDing naer Parys gekomen.
Evenwel heb ik hel turynsche blad een procés
aengedacnen het doen veroordeelen; maer toen het
zyne boeten belaeld en de gevangenis verlaten had,
hcrhaelde het: Sire, gy zult vallen, omdat gy den
Paus vervolgd bebt en hem nog vervolgdEn ik
lachte op nieuw, want in plaels van zooals voorspeld
was le vallen, kreeg ik eene schoone volksstemming.
Eilaes, prins, go weet wat er sedert met my ge
beurd is, ën hoe een noodlottige oorlog my tol uwen
gevangene, my van den troon beroofd en in balling
schap gejaegd' heeft. Te midden myner rampen begin
ik eindelyk le erkennen dat de ware oorzaek myner
ongelukken de schandelyke vervolging was, die ik
werd, dat hy nauwelyk§ in slacl was haer te verwytcn
dat zy hem ontrouw' was, en te gebieden van haer
oogenblikkelyk ter dood te brengen....
Nu had er een hert verscheurend tooneel plaels.
Elisabeth smeekte in wanhopend handenwringen
haer' broeder van zich le bedaren en toch te onder
zoeken en te oordeelen, alvorens vonnis te vellen: de
teedero en deugdzame Maria hield smekend zyne
knieën omvademd, en snikte in heele tranen hare
onschuld: zy bezwoer harenechtgenoot by hare liefde,
by hare huwelyks-trouw,by Goddat zy hem immer
wnerdig bleef... Dan, niets kon het woeste gemoed
des bavbaers verzachten: neen! de gloeijende tranen
der blceke lyderes, der onschuldvolle gade bluschten
het verslindend vuer van zyncri valschen minnenyd
niet.... hy gebood, en de ontheiligende hand des wree-
(len heuls rukte de edele vorstindc getrouwe Echtgenoote
van de knieën haers woedenden gemaels; als het weer
loos lam sleepte hy haer ter slagtbank, en het offer
werd voltrokken; in 't kasteel zelf sloeg de heul haer
het hoofd af;... en hare ziel steeg hemclwaerts, te
rein, le engelachtig voor 't bezit eens afschuwelyken
dwingelands....
III.
Geheel het hof, de gansche stad, ja al T volk, welk
bare weldoende vorstin zoo harlelyk beminde, waren
in rouw gedompeld. Niemand durfde het monster ge
naken, dat als een pest of geessel alles met dood en
vernieling bedreigde. Eindelyk ontwackte den on-
menschelyken herlogalsuiteenen staet van verdwaesde
geestverbyslering, en kwam tol de bewustheid terug;
maer nu ook zag hy met afschrik en ontstelling de
rampzalige gevolgen zyner overdreven jaloersehheid.
Al spoedig ontdekte hy de.onschuld zyner deugdvolle
gemalin; en het zelfverwyt, de pynigende wroeging,
de follerendslc weedom verscheurden zyn hert, als
een ellendig verworpeling rolde hy zich stuiptrekkend
op zyne fluweelen sponde; dacht zich omgeven en
den Paus deed ondergaen, en nu zoek ik myne fouten
te herstellen.
Zooals gy weet, heb ik te Parys een blad VOrdre
geheelen;dit verdedigt .myne zaek,"terwyl veel andere
my verlaten hebben. Den 13 mei, den d.ig waerop de
Pans zyn lachtigslen verjaerdag vierde, heb ik het do
volgende regels doen schryven
De souvereine Paus Pius IX, de cerbiedwaerdige
peter van den keizerlyken prins, trecdt.hcden zyn 80»10
jaer in. Pius IX, is de eerste Paus die zyne dagen ver
lengd ziet boven de jaren der regeerïng, die aen don
H. Petrus toegeslaen zyn.De deugden van Pius IX ver
dienen deze goddelyke gunst, die de droefheid der
katholyke wereld matigt.
Nu moet ik u zeggen, o prin3, wat de smart my
ner ballingschap vermindert. Openhartig zal ik hel u
bekennen; het is dal ik weel dat gy u tot vervolger en
vyand van den Paus hebt vorklaerd. Na de jaren van
Petrus en den val van'l tweede Napoleonsryk gezien te
hebben,zal Pius IX waerschynlyk ook den ondergang
van het duitsche ryk zien. Ga dus voort tegen het Va-
likacn te vechten. Iedere belocdiging.die gy den Paus
aendoet, is eene slrael van hoop, die gy werpt in d<i
bitterheid van myne ziel, dacr zy my uwen ondergang
verzekert
lk spreek uil ondervinding, o prins, en kondig u
aen, wateertyds de klerikalen my acngekondigd heb
ben. Op het oogenblik, waerop gy er het minst aon
zult denken, zultgy met blindheid geslagen worden;
gy zult ellendig vallen en gy niet alleen. Het keizerryk,
datgy gesticht hebt, kan niet lang leven. Do tranen
van den Paus hebben uwen ondergang reeds in do
eeuwige registers'der goddelyke reglvaerdigheid op-
geleokend.
Ongctwyfeid zult gy spotion met myne profetie,
omdat niets op dezen oogenblik u doet voorzien wat
ik u nenkondig. Wat bel in mynê oogen klaer en dui-
delyk maekt, is uwe houding tegenover den Paus en
hel katbolicism. Toen de keizer van Duilschland zyne
zege-depêches met God en dezes Voorzienigheid'be
sloot, beefde ik; nu gy van loon veranderd zyt en gy
de goddelyke gramschap over si afroept, verheug ik
my,en ga ik my gereed maken het sterfgeval Ie schry
ven van het tweede duitsche ryk. NAPOLEON UI.
SPANJIü.
Niets kan een denkbeeld geven van de ver-
standelyke verwarring, die in de tael derspaen-
sehe dagbladen voorkomt.
De kwestie over welke zy jneest spreken, is
die der nieuwe kiezingen. In elke party is zy
liet voorwerp der tegenstrydigsle beoordeelin
gen. Aen de eene sohynenzy als een niets waer-
dig en ydel middel voor de herstelling van
's lands rampen, en aen andere als een middel
van redding, van vrede en goede overeenkomst.
Het meeste deel dier bladen zenden den her
tog van Aoste naer Italië terug; zy noemen hem
niet meer Koning; zy spreken zondereenig ont
zag voor den zoon van Victor-Emmanuël, over
hel bewind dat zy zullen inrigten, nadat hy te
rug in Italië zal zyn.
DeAlfonsisten werken veel en koesteren eene
groote hoop, maei- de massa van bet volk er
kent dat hun gelukken eene reeks van pronuncia-
mentos en onheilen aen Spaenjezou veroorzaken.
De cenige hoop van het monarchieke Spanje,
ligt in de herstelling van Karei VII; de tyd der
halve maetregelen en der proeven is voorby. Er
is nu aen de natie een-sterk bewind noodig, ver-
vervolgd door bloedige schimmen, vlugtle, smeekte
en bad om verschooning. Zyn gejammer, zyn gehuil
weerklonk akelig door de holle feestzael, en de doffe
echos herhaelden treurig hel woord Maria....
Te vergeefs sprak hom de vertroostende tael zyner
zuster, vruchteloos zocht men door jaglparty of festyn
zyn gemoed lot bedaren te brengen of zyne zwaer-
moedigheid afleleiden, steeds zag hy het lillend lyk
zyner eens zoo teerbeminde en schuldeloos gesneefde
Maria, een zwartgallig koortsvuer verleerde zyn' boe
zem', eene loodkleur belrok zyn ingevallen wezen, en
met bolle oogen joeg hy den hem bcgroelenden angst
en schrik aen: nu was hy het cehtc beeld der mis-
daed, der wanhoop, des verdoemden!
Zyn paleis werd bom eene hel, zyn leven een last;
doch Gods bermhertighcid had nog medelyden met
den booswicht, zy schonk'hem tranen van berouw, en
behoedde hem aldus van de nog vreossclyker mis-
daedvan dc zelfmoord
Gehuld in 't hairkleed toog hy ter pelgrimagie naer
de hoofdstad der Christenheid, en wierp zich wcenend
voor do voeten van den Vader der geloovigen. In tra
nen smeltend bezwoer hy hem den wrekenden hemel
te willen verbidden, en de boete op le leggen voor
zyne zoo gruwelyke euveldaden.
Langen tyd vastte, bad eu weende hy. En voor
zeker vereeuigde de nu gezaligde Maria hare reine
smokingen met do zyn en* en stortte die geurend voor
den troon des Allerhoogslen; want eene genade-
slrael schoot in zyne verdorde ziel en verlevendigde
die; allengs daelde de kalmte in zyn' onrusten boezem,
en in hoop op vergeving koerde hy naer zyn vader
land terug; doch de smart en 't verdriet vergrysden
toch zync haren in nog jeugdigen leeflyd. Hy besteedde
hel overige zyner dagen in goede werken en hciligo
stichtingen, fer uitwissch.ing zyner zonden, waeraen
hel beroemd klooster van Furstcnfeld, by Munch en,
zyn oorsprong verschuldigd is.
