N° 84.
2(,° Jaergang.
WERELYRSCH NIEUWSBLAD.
Tien dagen op tiet ys,
Aelst, 3 Augusly.
VERVOLGING.
Buitenlandsch Nieuws.
Gazette van Aelst
„e, Bureel v.m Let 1.1,.. is seveet.s<. Ce IV- «„or ,..e L.-leve.,, gelden, en,. vr.chtFrs moeten loege,o„den wot-den.
■sji,e,.., vooraf betaelljyee. Voor den hollen Lon men In.eluyven In ol de pool Lantoo.-en, en voor de londelylte gemeenten by de briefdrager..
Het nieuwe duitsche keizerryk legt zich met
hart en ziele toe op de vervolging der katholieke
Kerk en dit met het onbewimpeld en klaerbly-
keiid inzigt .dezelve gansch.en geheel te onder
drukken:
ln ons voorlaetste nummer spraken wy van
de hatelyke wet die de Jesuieten en andere on-
derwysgevende associatief treft. Die wet geelt
de veroordeelde kloosterlingen zes maenden tyd
om het grondgebied te ruimen.en laet ze diens-
aengaende over aen de plaetselyke politie. Maer
liet schynt dat de politie, of heter gezegd, het
oppei'bestuer haest heeft om. den invloed en de
werkzaemheid der paters in de Kerk, in de school
en op de missiën zonder verderen uitstel at te
weeren en te belemmeren. Waer zy op zending
zyn wordt hun belet defending voort te zetten.
Het volk protesteert; maer de gendarmen komen
er tusschen, en leiden de zendelingen als dieven
en schelmen naer de grenzen.
In de scholen waer godsdienstige congrega
tiën bestaen, zyn die congregatiën ontbonden
en het is meesters en leerlingen verboden er
nog in te rigten.
Aen het geestelyk gezag is alle inspectie over
bet öndcrvvys ontnomen. Wereldlyke inspecteurs
vervangende geestelyke.Zoo dat men algemeen
is overtuigd,vooral sedert dehalf oflicieëlegou-
verne r.enlsorganen het mot ronde woorden heb
ben voorzegd, dat alles, wat in het duitsche kei-
ztrryk tot lieden in zaken yan Kerkvervolging
■is geschied, slechts het begin is van grootere
onderdrukking. I)e bisschoppen, de aelmoese-
niers, de nog bestaende kloosters, de zusters
van liefde, de katholieke scholen, de procession
enz., welen dat weldra hunne beurt zal komen..
Hel du'tsche keizerryk wilt andere betrekkin
gen inrig'en tusschen Kerk en Staet. Daeroin
werpt het omver al wat bestaet om op de pui-
ïren van het bestaende zyne plannen uit te voe
ren. Wat zal het opbouwen? Het tegenwoordige
voorspelt niets goeds voor de toekomst; het be-
stuerwilt uitkomen op de volstrekte onderdruk
king der Roomsche Kerk.
Gn bleef nog het duitsche protestanlismus
uitduitelyk ten zynent werkzaem; maer neen,
cr is geen plekje gronds in Europa dat den in
vloed van Pruisen niet ge waer wordt. Met zyn
zegevierend leger van vyftien honderd duizend
man, verlamt het aller p'oogingen en wilskracht,
maekt het de mogendheden bevreesd, en met
zynen zwerm van weftenmakers, professors en
dagbladschryvers zoekt het zoowel in Duitsch-
land als elders de openbare opinie te overheer-
■sehen.
De geheime ondersteuning van Pruisen be
weert men te vinden in de italiaensche kiezin
gen, en men verzekert dat het Prins Bismark is
die te Rome by Victor-Emmanuel de zaken be-
stuert. Italië en Spanje staen onder den magti-
gen invloed der verdragen en bondgenootschap
pen met Pruisen aengegaen, en in Frankryk
werkt de republikeinsche of revolutionnaire be
weging ten voordeele van Bismark.
Tot hedeil was de Sultan den Paus gunstig
gebleven; die goede betrekkingen zyn thans
verbrokenMgr Hassoun,de katholieke palriark,
moet Turkeien verlaten en het zou nogmaels
Bismark zyn, naer men verzekert, die dezen
noodlottigen ommekeer beeft te weeg gebragt
en alzoo te Constantinopelen, even als elders,
alles naer zyn zin wilt wenden.
Koningin Victoria is liet hoofd der angiikaen-
sche Kerk, de Keizer van Rusland de opperheer
der rusSische schismatieken en Wilhem van Prui
sen, omdat hy nu Keizer is, wilt ook het gees
telyk gezag in handen; hy is reeds de wereldlyke
Gesar, maer zoekt ook de geestelyke Cesar over
Europa te worden.
Deze wereld-overheersching ontmoet slecht
één hinderpael, te weten: de Kerk. Daerom
moet cTc Kerk vervolgd en onderdrukt, worden,
de Paus moet op zyde en dan is Wilhem alleen
meester.
Zal het uitvallen? of zal nog eens, volgens de
zinspeling door den 11. Vader onlangs uitgebragt,
liét steentje van den berg róllen en de leemen
voeten van den trotschen Kolossus verpletteren?
PROTEST DER DUITSCHE KATHOLIEKEN.
De nauvvelyks gevormde Vereeniging van Duit
sche Katholieken heeft een protest ingelegd tegen
de Jesuieten-wet en de Kerkvervolging in hel
algemeen.'Dit protest luidt aldus:
By dc opening van den eersten duilschen Ryks-
dag eindigde keizer WijJjcJm zyne 'troonrede mei de
woorden! Moge de herstelling van het dnitsehe ryk
voor de duitsche natie ook naer binnen hel kenmerk
van nieuwe grootheid zyn; moge op den Duilschen
Byksoorlog, door ons zoo roemvol gevoerd, een niet
minder roemvolle ryksvrede volgen, en moge hel
vraegstuk voor het duitsche volk vooracn daerin be-
slaen, zich in den wcdslryd om de schatten van den.
vrede als overwinnaer te doen kennen
De*verwachlingen,wacrloedeze kcizerlyke woor
den acnlciding gaven, zyn onvervuld gebleven. In
legenspraek met de wenscheu, door hel hoofd der
duitsche natie uitgesproken,:hebben eenige pariyen,
mei den protestante-Verein en diens besluiten van
Darmstadt van 4 en 3 October 1871, aen het hoold,acn
de katholieke Kerk den handschoen toegeworpen, den
slryd tegen de instellingen dezer Kerk op hare banie
ren geschreven,.en op deze vvyze het zaed van hnclen
l weed ragt in het ryk gestrooid.Van dit. tydslip af zien
de katholieken den stroom van laster en vervolging
zonder lusschenpoozcn tegen zich aenbruischen, en
•moesten lol hunne grootste smart, gewaer worden,
hoe deze lasteringen zelfs in den Duilschen Ryksdag
een weerklank vonden en aenleiding gaven lol belreu-
rënswaerdigc besluiten van den Ryksdag, die -Op den
(uit eene reis aen de oevers der oost-zee.)
(1« VERVOLG.)
Zich ter zyde houdende, schoen zy het gezelschap
<ler andere vrouwen te myden, helzy uil zeker gevoel
van trolschhcid, helzy uit besef der vernedering van
haer geslacht; maer zy wierp op de boerinnen flauwe
en afgelrokkeuc blikken, waeruit duidelyk bleek, dat
hare gedachten elders waren. Zy ontwaekte eerst uit
hare mytócring, toen dé vrouw des huizes zich aen
de opening der deur vertöonde. Op hetzclldé oogen-
hlik keerde alles tot de orde lerug; dc luidruchtige
dienstmaegden zwegén en dc spinnewielen, welke
onder de levendige gesprokken hadden slilgeslaen,
zetteden zich oogeiiblikkelyk weder in beweging; dit
alles was niet alleen een gevolg van vrees, maer voor-
namèlyk van den diepen eerbied, welken deze dame
imboezcmdcr. Ook zv was sohoon en jong, maer hare
schoonheid had iels ernstigs en verheven, hel welk
meer kracht dan liefde inboezemde. Op haer gclaet lag
pene geestige uitdrukking, getemperd door de ge
woonte om na te denken en zich/elven meester te zyn.
Esthland was sléchts haer aengenomen vaderland; zy
was er moeder geworden; maer, in Engeland gebo
ren, en naer de kusten der Oostzee gevoerd door den
ryken russischen edelman, die hare hand verkregen
had, ondervond zy nu en darr die zwaermoedigc her
inneringen, wacrvoor dc meest met dc gSvcn der
fortuin begunstigde banneling zyn hert niet bewaren
kan.
Zy wierp eenen vlugtigcn blik in de zael en vestigue
haer oog op-de Jodin; die opgestaen was en haer
kind in dc armen hield. Wanneer men-beide deze
vrouwen iets meer van naby beschouwde, kon men
niet nalaten eene zekere gc'Iykenis tusschen haer te
vinden. Het was dezelfde bleekheid, dezelfde-bedaerde
en denkende uitdrukking, mcii zou gezegd hebben,
dat hy beiden do-geest veel eer door tegenspoed dan
door de jaren lol rypheid was gekomen. In tusschen
beantwoordden hare gelaatstrekken in gcencn dcete
aen lutre afkomst: do Cliristenc, met hare groot©
zwarte oogen, bóven welke fyn gevormde bogen zich
19 gonomen zyn, omdat 'zy volgens onze innigste over
tuiging zyn:
1. Eén zware krenking der katholieke Kerk die
de order Éer Socieleit van Jesus goedgekeurd en in
haren dienst gonomen heeft, en ook eene bedreiging
tegen alle katholieken, die met genoemde orde de
grondbeginselen dei' geloofs- en zedeleer gemeen
hebben;
2. Eyn vcrgryp legen de persoonlyke vryheid, dal
door niets geregtvaerdigd is; een veroordeeling van
onbesproken burgers van dozwaersle misdaden acn-
geklacgdi zonder hen het regt toe te staen, dat ieder
misdadiger heeft, van een regterlyk.verhoor te onder-
gacn, hunne zaek te laten onderzoeken, en hunne ver
dediging voor te dragen;
3. Een daed van ondankbaarheid, waeraen zich
het vaderland schuldig mackt tegenover zyne zonen,
die in moeielyke tyden, volgens aller getuigenis, dc
heerlyksle hevvyzen van moed en opoffering hebben
gegevens:
4. Eene minachting van de volkstem, die luid en
plechtig gesproken heeft in meer dan twee duizend
potitiénV
5. Eene verstoring van den godsdienstvrede, een
aenslag op de rust en de veiligheid van hot vader
land.
Wy prolesteeren vervolgens legen deze hesluiton,
omdat wy het der grootheid en magl van Duitschland
onvvaerdig keuren, legen een weerlooze schaer van
ter naliwcrnood twee honderd priesters, maelregelen
van geweld te nemen; wy protesteeren daerlegen,
omdat deze besluiten slechts een schakel vormen van
de keten eener daed, die ten doel hcefl, in liet inwen
dig bcslucr der Kerk in Ie grypen, eu het door Kristus
gestichte lioinclsche ryk op aerde zoowel in zyne
vryheid als in zyne region, die door de staelsinslol-
lingeii gewaarborgd zyn, afbreuk le doen en aen de
willekeur der wcrcldsche magl prys te geven.
Wyv katholieken zullen nooit loestaen, dat liet
heiligste, Wat wy bezitten, worde overgelaten aen de
willekeur eener meerderheid die het geloof vyandig
gezind is. Vry en onafhankelyk moet onze godsdienst
zyn, opdat zy onbelemmerd hare verheven zending
vcrvulloiin liet belang van den vrede on van.het wel-
zyn doa Vaderlands.
AMERIKA.
Men schryft uil de liooldslnd der Mormonen
aen de World van New-York, 12 julyEr is
hier eene nieuwezilvermyn ontdekt,de grootste
wélke nog gevonden is, door twee inwooners
van Illinois, op omtrent 7 mylen ten noorden
van Kimballshotel in het park van Parley en op
26 mylen afstand van Elcho, dat aen den Pacifi-
que-central railway ligt.
Demynis 70 voel lang op'30 breed. Verschei
dene stalen zvn getoetst en den uitslag wordt
geschat van 2*50 tot 1100 dollars zilver per ton
erts. De laegste berekening raernt de uit te del
ven erst op 20,000 ton, hetwelk aen de liecle
myn eene waerde geeft .van 5,000,000 dollars.
De ontdekking dezer myn heeft de zilvergravers
in eene hevige opschudding gebragt.
De brug die de stad New-York mei Brook
lyn moet verbinden, zal eene lengte hebben van
5,862 op eerie breedte van 82 voet.
De middelhoog zal eene opening maken van
1600 voel en 130 voet boven hoogwaterty ver
heven zyn.
1UEXIKO.
Juarez, wiens overlyden aen eene beroerte,
op den 18 dezer, dc telegraef ons mededeelde,
was in 1802 uit behoellige ouders naby Oajaca
in Mexico geboren. Hy wydde zich aen de rech
ten, en begon zyne politieke loopbaen in 1833,
als lid van 't Wetgevend Lichaem.ïn 1846 werd
hy lid van 'L Mexicaensch Congres. Toen in 1853
dé katholieke reactie, onderden voorzitter Santa
Anna, intrad, werd Juarez metnog andere libe
ralen gebannen.
Ondpr Santa Anna's opvolger, Comonfort,
keerde hy weder lerug, en werd minister van
justicie. In 1858, naComonfort'sverjaring, nam
hy den voorzitterszetel in; liy werd echter,
dank zy de tegenwerking der geestelykheid,
eerst in 1861 formeel geïnstalleerd.
Onmiddelyk wikkelde hy zich toen in eenen
twist met Engeland, Frankryk en Spanje, door
namelyk alle afdoeningen aen vreemde schuld-
eischers van den Staet gedurende twee jaren
te verbieden. Engeland en Spanje riepen de
strydmachten, die reeds in Mexikoaenwal had
den gezet, terug.
Doch de fransche iroepen bleven, en bestre
den Juarez, tot dat 't hun gelukt was om in 1864
den aertsherlog Maximihaen tot Keizer van
Mexiko te kronen.
Men kent hel overige van de geschiedenis,
Maximiliaen werd verslagen, viel door verraed
in handen van Juarez, en moest in 1867 zyne
korte en droevige heerschappy met den dood
bekoopen. fu October van hetzelfde jaer werd
Juarez tot President herkozen, en hy behield
die wacrdigheid tot aen zyne dood.
Donderdag 11. namiddag werd de manschap,
onder 'l hevel van Castclls, welke door de-, ben
den van Galéeron, Altamira,- Pou, Rivero, De-
buet, Cadiraire en Grau vervoegd was en geza-
menilvk een geheel van omtrent 1000 man
vormde, te Salient door eene kolom van 600
man en 10 paerden regelmatige troepen over
vallen.
De Carlisten hebben hardnekkig de brug en
de aengrenzende straten dier plaels verdedigd,
maer zyn naer een ruw gevecht van 2 uren ge
weken.' Zy lieten 13 dooden, 10 gekwetsten,
35 krygsgevangenen, 68 geweeren en eenige
paerden op het slagveld acht er. De oproerlingen
hebben 50 hunner gewonden kunnen medevoe-
ren.
De gouvernement stroepen telden 30 gekwet
sten, wneronder degene die slechts ligte kneu
zingen bekwamen, gerekend zyn.
Des anderendaags hebben de beuden,die aen-
teckendcn, deed aen de door liet penseel van Ouido
zoo meeslerlyk gemaelde doel)Ier van Lolü hcrinnnc-
ren; tfcrwvi de blauwe oogen der jonge Jodin beter
aen de blonde dochters van Albion zouden gepast
hebben.
Seüitc, ga zitten, zegde de vrouw lol dc Jodin,
die aen dit bevel gehoorzaemde; van waer komt- gyf
mvn kind?
Dc jonge vrouw wilde antwoorden, maer de mars
kramer kwam hét voor:
Van dc overzyde der golf, Sudaruia (mevrouw,)
zegde hy, met eenen half russischen, hall duilschen
tongval.
Hoe! riep de dame uit, zich tot hem koerende;
maer gy moet de grootste gevaren hebben uoorgc-
staen.
jsjioi zeer groot, varehe ciawiovo (uwe cdellicid)
antwoordde de koopman; de geheete golf is mei ys
bezet: hel is als of tóón le lande reisde, en, met uit
zondering van eenige gaten....
Hebt gy dien overlogtin den afgeloopcn nacht
gemackt? vroeg de vrouw, eenen blik van medelyden
'op de Jodin en haer-kind werpende.
Neen, Sudarina, stamelde de marskramer met
eenige verlegenheid.
w Wy hebben het land tegen den avond bereikt,
voegde de Jodin er hy al blozende, c» wy hebben den
nacht in dc buitengebouwen van hel kasteel doorgo-
bragt.
De finlandsche koopman, hernam de marskramer,
van wicn de Sudarina voorleden jaer suiker, koffy en
engelsche stoffen gekocht beeft, wilde aen de Suda
rina zenden wat zy verlangd had; maer de golf is den
geheclcn winter in zulk eenen slechten toestand ge
weest, dal ik niet vroeger heb kunnen komen.
Wel! hy had in het geheel niet moeten komen,
riep de dame uit. Ik had dien koopman aenbevolcn
om, noch zichzclven.noch een ander, aen ccnig gevacr
bloot te sletten. De strandruiters zyn zoo waekzacm
Dc waördc der door hem gezonde góederen staet niet
in verhouding tot het gevaer, waeraen hy u heeft
blootgesteld".
Het is waér dafde vervoerkosten acnzieatyk zyn,
ongerekend de kansen van den ovortogt;- vwat do
strandruiters bctrcll, deze kunnen niet alles zien, en
ik heb hier eene lading keurige waren: suiker van
eerste hoedanigheid, uitmuntenden koffy van 70 kopeks
het pond; men kan zulke goederen te Narva niet he
komen voor twee rochels; Transche zyden sloffen,
engelsche shawls... De Sudarina zal wel iels van my
koopen en ik zal met Rachel in eene ledige slede
torugkceren.
Dal is dus uwe vrou w vroeg do russische dame,
die de Jodin voortdurend bleef aenschouwen, zonder
naer de warenlysl van den marskramer te luisteren.
Ja, Sudarina, antwoordde deze, ik hen zyne
vrouw.
Maer dit kind, dat gy op den schoot hebt, is toch
het. uwe niet! gy zyt nog zoo jong.
Malvei is myn kind, zegde de Jodin, oenen
liefdevollen blik op den slapenden kleinen vestigende.
.Arme jonge vrouw! sprak do dame; zich vervol
gens tolden marskramer wendende: Hoe hebt gy,
zegde zv, deze twee schepselen acn de gevaren en
vcr.nioeijcnissen van den overlogt kunnen prys geven?
Gevaren! riep de man uil, dacr is Rachel aen
gewoon; zy slaept op hel strooi onzer slede even goed
als de Sudarina op dons en pluimen.
Hier gaf de vrouw des huizes bevel aen eene dienst-
maegd, otó eenige spyzen te halen voor de jonge
moeder en haer kind.
Hoe oud zyt gy, Jevraica (Jodin)? vroeg zy ver
volgens.
Zcslien zomers, Sudarina.
Men weel dal de Russen tellen mcl'zomcrs, welke
onder hunne luchtstreek zoo kort duren; tcrwyl dc
Laplanders daerontegen mei winters tellen.
Zestien zomersherhaeklc de dame. Hoe 1 zoo
jong gehuwd? Zvl gy zoo vroeg "dc beproevingen des
levens te gemoel getreden? Deze komen toch altyd
vróeg genoeg!En uw kind?
O! Malvei begint reeds le loopen, zegde Rachel
met eenen glimlach. Komacn, Malvei, toon eens aen
de Sudarina, welk een'groote jongen gy reeds zyt.
En haren zoon op den vloer zetlende, ondersteunde
zy hem onder de schouders. Hel kind deed eenige
schreden voorwaerts; zeeg neder, en ging zitten.
Rafhcl was irotsch op de heldendacd van haren zoon.
Ten schoon kind, zegde de dame; Welke schoone
oogen! Ik wenschledat myne dochters zulke oogen
hadden!
De Sudarina is dus ook... zégde Rachel, en zy
verwisselde met de dame eenen blik van verstand
houding en nenlrekkelykheid, welke de vrymelsefary
der moeders kan genoemd worden.
Uil onderhoud zou voorzeker nog langer geduerd
hebben, moer op dil oogenhlik kwam Axina, do
dienstmaagd, lerwyl deze zich met het doen van in-
koopen bezig hield.
Onder de verschillende voor haer ten toon gespreide
waren, koos zy eenige, waorvaü de geslepen koopman
haer de goede hoedanigheid aanprees. De naétden
waren echt engelsche; hot calicot was uil eene engel
sche fabriek afkomstig: het planchet wacrop het oog
der Sudarina viel, was van denzelfden oorsprong;
maer de Sudarina wedersprak alle die beweeringen;
en te oordeelen naer de kennis wélke zy aen den dag
legde, naer de wyze waerop zy op de pryzen, welke
dc. marskramer slechts met het dubbel overdreven
had, afdong, was hel gemakkelyk le zien dat men haer
op dit stuk niet kon misleiden en dal zy eene engel
sche vróuw was.
Tcrwyl dil loven en bieden plaels vond, en de Jood
al zyne wèlsprekenheid en slimheid ten toon spreidde,
verscheen eene schaduw aen de huilenzyde van. het
venster. I)c Sudarina wierp er eenen blik op, en be
vond dat deze schaduw die was van eenen ruiter,
want een man van gewoouo lengte kon zoo hoog niet
reiken. Zy vergiste zich niet: het was een slrandrui-
ler, die op zynen zadel slacnde en op zyne lans
leunende, door liet venster heen gade sloeg al wat cr
binnen gebeurde. De Sudarina bemerkte zynen vor-
schcndon blik; zy verbleekte, en uiterst ontsteld, gaf
zv den Jood en zyne vrouw een teckcn om zich achter
den gemetselden haerd te verbergen; vervolgens wierp
.zy schielyk eenen doek op de voorwerpen door den
marskramer uitgestald, zoodal deze niet zichlbaer
waren.
Op hetzelfde oogenhlik opende een der hoeren die
hel voorporlacl bewaeklcn, de deur, en sprak met
geheimzinnigheid hel woord de strandruiters uit.
Eenen minuet later vernam men buiten onderschei
dene stemmen en de voetstappen van naderende
mannen. (Wordt voorUfezet,)
